Alþýðublaðið - 10.10.1921, Blaðsíða 2
s
ALÞYÐUBLAÐIÐ
er frá og mtð mánudegi 10. október 1921:
Rúgbf'auð heil...................kr. 1,60
Rúgbrauð háif ..................— ©,80
Normalbrauð háii . . . . . . . — 0,80
Stjórn Alþýðubrauðgerðarinnar
AtTÍnnnbætnrnar. Nefndin,
sem rœður mena til vinnu við
ntvinnubæturnar, verður til viðtals
£ þriðjudag f Goodtemplarahúsinu,
sbr. augl á öðrum stað.
Fjárstik. Þrír menn hafa verið
kærðir fyrir fjársvik, eru það þeir:
Stefán Loðœfjörð, Guðmundur
Þorláksson og Björn Gunnlaugs-
son. Þeir síðarnefndu munu vera
í gæziuvarðhaldi.
Nf Terilnn er opnuð í Ingólfs-
stræti 23, sbr. augl. á öðrum atað.
MáÍTerkasýnÍBga hefir Jón
Þorieifsson þessa dagana í Good-
templarahúsinu.
Hirpa lék á lúðra í gær á
Austurveiii.
Stádentafél. Háskólans. Fund-
ur i Nýja Bíó í kvöld kl. 8. —
Fagnað nýjum stúdéntum.
Alþýðnbranðgerðin hefir enn
iækkað verð á rúgbrauðum og
nermaibrauðum. Hvað líður hinum
brauðgerðarhúsunum ?
Barnalesstefa L. K. R. verð-
nr opnuð á laugardaginn 15, þ. m.
kl. 5 og verður framvngis epin
hvem virkan dag kl. 5—7 á Lauf-
ásveg 5.
Nýlendmnál.
--- Frh.
1896 var Nasirudin Shah skot-
inn. Var hann fáum harmdauði.
Tók þá við Muzafifarudin Shah.
A ríkisstjórnarárum hans hófst á-
kveðin frelsishreyfing, enda var
henum þtöngvað til að gefa þjóð
inni stjórnarskrá (5. ág. 1906)
MuzaCirudin Shah dó árið 1907.
Tók þá við hinn alræsaéi Mo-
hammed Ali Mirza Shah. Haan
var aigerður leiksoppur Rússa-
stjórnar og Breta, eyðsluseggur
og háifgert manndýr. Hann reyndi
Hjótlega að brjóta lög og rétt, en
öflug mótspyrna var þegar veitt.
— í st. Petersburg (Petrograd) var
undirskrifaður samningur milli
Breta og Rússa, þar ssm stjórnir
þeirra hétu ,að vernda réttindi
og sjálfstæði Persíu og óska þess
af heilum hug, að styðja að því,
að haldin séu lög og réttur í
Iandinu og það megi blómgast*.
— Bretum hefir ekki orðið ilt af
því að svíkja samninga sem þess,
enda veittist þeim það létt Sir
(nú jarl) Edward Grey og Isvol
skij greifa hinum rússneska. —
Rússar héidu eftir sem áður her
í Persíu, enda fóru þeir með öll
völd í norðurhluta landsins. Þeir
studdu Mohammed Ali Mirza Shah
í tilraun hans til að rjúfa stjórn-
arskrána, en því ævintýri lyktsði
svo, að hann varð að hröklast
úr sessi,
Síðan reyndu Bretar og Rússar
að gera hinni nýju stjóra alt til
miska, sem þeir máttu. Árið 1911
voru fengnir tncnn frá Bandarikj-
unum til að bjarga við fjárhag
landsins. Þeir iegðu' fram ýmsar
tillögur. En Bretar og Rússar börð-
ust með hnúum og hnefum gegn
þeitn Þetta ár reyndi Mohammed
Ali Mirza, að brjótast aftur til vaida.
Bretar og Rússar studdu hana í
orði og verki. Uppreisn þessi var
mögnuð, en ■Mohammed AIi Mirza
beið samt lægri hlut. Bretar og
Rússar notuðu sér ringulreið þá
og vandrxði sem urðu við þetta,
til að ná fastari tökum á stjórninni.
Þeir neyddu ráðuaeyti það, sem
vildi haida óskertu sjálfstæði þjóð
artnnar til að segja af zér og settu
í stað þess lítilsiglda heigla. Fyrsts.
sporið var að hrekja burtu ame-
rísku fjármálísnaennina. Komust
þeir varia iifandi buitu. Þá var um
tíma lokið sjálfstæði Persa. Þannig
stóðu sakirnar, er ófriðurinn hófst.
Hér hefi eg í nokkrum dæmum
lýst nýiendu pólitík Breta. Er húa
óglæsiieg í aiia staði.
Með byltingunni í Rússlandi var
séð fyrjr það, að Rússar myndu
veita Bretum og Frökkum styrk
í hernaðinum gegn Þjóðverjum.
Sendiherrar bandamanna í Rúss
landi fengu þá sk'paair frá stjórs-
um sinum, að vinna á laun gegn
sovjet stjórninni. Ekki verður aun-
að séð, en að þeir hafi gert það
trúlega.
1 apríl 1918 tóku Japanar Vladi-
vostokk. í maí gerðu Tschekko
Siovakar, sem voru héríangar í
Síberiu, uppreisn og réðust á Rússa.
Um sama ieyti hófst innrás Breta
í Norður RússIand.
11. júii voru þeir Malicheff,
Kameræff og Vitsun meSlimir
sovjets f Kjem yið Kvltahaf
skotnir samkvæmt skipun Breta.
Skömmu slðar héldu Bretar snður-
eftir Rússlandi ásamt serbneskum
her. — Á meðan á þessu stóð,
skiftust stjórnir bandamanna og
Rússa á skeytum um þessa s tburði.
Kváðust hinar fyrnefndu ekkert
vita um þetta.
Ætlun Llogd George og Chur-
ohiii var sú, að sameina undir eitt
merki alia gagnbyltingamenn í
Rússlandi, enda styrktu þeir þá
vel með fjárframlögum, vistnm og
búnzði. Hvcr á fætur öðrum risu
þeir upp. Koltschak setti á stofn
stjórníTobolsk.DjenikintókOdessa,
Petljura fár um norðvestur Ukrajna
og Hvfta RúsrJand og Judenit&eh
hélt til f Petrograd. En -— alstaðar
var Trotekij fyrir. Hann barði þá
niður hvern á fætur öðrum.
Þá sáu Bretar sér ekld fært að
haida lengra áfram. Þeir höfðu
hugsað sér að flæma sovjet stjórn-
ina frá völdum, en þegar það fór
út nm þúfur, sneru þeir blaðitfh
við og fóru að semja við Rússa
um verzlunarsamninga. Hvað lýsir
betur Bretum? Lenin hafði sigrað;
Lioyd George.