Þjóðviljinn - 27.02.1981, Page 1

Lánamál húsbyggjenda:
DIOÐVIIJINN
Föstudagur 27. febrúar 1981 —48. tbl. 46. árg.
Bóka-
markaöur-
inn hófst
í gær
i gær var árlegur bókamarkaður Félags islenskra bókaút-
gefenda opnaöur i Sýningarhöllinni á Artúnshöfða.
Að þessu sinni eru á sjötta þúsund bókatitla til sölu „á gömlu
verði”, og er það nokkuð meira en i fyrra. Bækurnar eru allar
eldri en tveggja ára.
Bókamarkaðurinn verður opinn daglega, nema á sunnu-
daginn, til laugardagsins 7. mars. Þeim sem taka strætó skal
bent á aðleið 10 fer frá Hlemmi upp á Artúnshöfðann. — ih
V AXT ALÆKKUN
/
Utlánsvextir lækka — Innlánsvextir ekki
Tíu ára lán
i samræmi við stefnu-
mörkun rikisstjórnar-
innar, sem kynnt var á
gamlaársdag hefur nú
veriö ákveöið að lækka út-
lánsvexti frá 1. mars n.k.
en innlánsvextir af sparifé
haldast óbreyttir.
i fréttatilkynningu sem
Seðlabankinn sendi frá sér
um vaxtalækkunina i gær
kemur fram að vextir af
vaxtaaukaútlánum lækka
um 2%, en ársávöxtun
slikra-lána með tveimur
gjalddögum á ári lækkar
við það um 2,4%.
Meðaltalslækkun útláns-
vaxta er um 1%, og lækka
nafnvextir af víxlum,
hlaupareikningslánum og
viðbótarlánum út á afurðir
um þá tölu, sem jafngildir
um 1,4—1,5% lækkun á árs-
ávöxtun.
t tilkynningu Seölabankans
kemur fram, að vextir eru nú
lækkaðir með tilliti til þess að
rikisstjórnin telur æskilegt að
vaxtaákvarðanir taki mið af
lækkandi verðbólgustigi.
Eins og áður sagði verða inn-
lánsvextir af sparifé ekki lækk-
aðir og þvi hlýtur lækkun útláns-
vaxta ,,að takmarkast við það
svigrúm, sem bankakerfið hefur
til að taka á sig tekjulækkun meö
hliðsjón af auknu vaxtabilí að
undanförnu”, eins og segir f til-
kynningu Seðlabankans.
Hingað til hafa vextir af inn-
lánsfé aðeins verið reiknaðir einu
sinni á ári. Nú verður stefnt að
þvi að tekinn verði upp vaxta-
reikningur tvisvará ári, og fyrsta
skref i þá átt þegar ákveöið með
þvi að taka nú upp vaxtareikning
af vaxtaaukainnlánum til þriggja
og tólf mánaða tvisvar á ári, þann
30. juni og 31. des. Um þetta segir
i tilkynningu Seðlabankans:
„Með tveimur vaxtadögum fá
innstæðueigendur vaxtavexti á
siðari helmingi hvers árs, svo að
miðað við óbreytta ávöxtun felur
þetta i sér lækkun nafnvaxta.
Veröa nafnvextir nú 42% af 12
mánaða vaxtaaukainnlánum, en
38% af þriggja mánaða vaxta-
aukainnlánum, en heildar-
ávöxtun þessara innlánsflokka
hækkar þó örlitið”.
Rikisstjórnin fól i gær þremur
ráðherrum að semja við lána-
stofnanir um breytingu lausa-
skulda húsbyggjenda i lengri lán i
samræmi við niðurstöður nefndar
sem falið var aö gera tillögur um
framkvæmd á þvi fyrirheiti rikis-
stjórnarinnar sem gefið var i
tengslum við bráðabirgðalögin á
gamlársdag. Tillögur nefndar-
innar voru til umfjöllunar á rikis-
stjórnarfundi i gær og var fallist á
þær i öllum aðalatriðum.
Að sögn ólafs Jónssonar,
stjórnarformanns Húsnæðis-
stofnunar rikisins, en hann var
einn nefndarmanna, miða tillög-
urnar við að Húsnæðisstofnun
opni nýjan lánaflokk og veiti
þeim sem byggt hafa eða keypt
ibúðir til eigin nota á s.l. fjórum
árum lán til allt að 10 ára til að
losa sig viö lausaskuldir sem
nema 2 gömlum miljónum eða
meira.
Ólafur sagði að nefndin hefði
verið sammála um leiðir að þessu
markmiði með þeirri undantekn-
ingu að fulltrúi Seðlabankans gat
ekki fallist á eins mikla bindingu
fjármagns og aðrir nefndarmenn
töldu nauðsynlegt og skilaði hann
séráliti.
Gert er ráð fyrir að kjörin verði
hin sömu og á öðrum lánum Hús-
næðisstofnunar, þ.e. full verð-
trygging og 2% vextir og verði
þau greidd út með þeim hætti að
Húsnæðisstofnun greiði lausa-
skuldir i lánastofnunum og við-
skiptabankar, sparisjóðir og
aðrir kaupi skuldabréf af Bygg-
ingasjóði rikisins fyrir jafnháa
fjárhæð.
— Er þetta fýsileg lausn fyrir
menn?
Þetta er afgerandi lausn á
vanda þeirra sem verst eru
staddir og geta varla eða ekki
staðið undir vaxtakostnaði, hvað
þá lækkað skuldir sinar, sagði
Ólafur. Að sjálfsögðu sækja engir
um lán á þessum kjörum sem
geta staðiö undir sinum lausa-
skuldum.
— Hvað er hér um stórt dæmi
að ræða?
Við höfum ekki treyst okkur til
að meta það i heild, en ljóst er að
þeir eru margir sem eru að kikna
undan skuldabyrði vegna hus-
bygginga eða ibúðarkaupa og sá
hópur býr vafalitið við mesta
erfiðleika i þjóðfélaginu i dag.
Framkvæmd þessara mála fer
að mestu leyti eftir þvi hvernig
samningar takast við bankastofn-
anir um að þær bindi þær fjár-
hæðir sem þær þegar hafa lánað
húsbyggjendum sagði ólafur að
lokum. Mér sýnist þetta fara vel
saman við það sem nú er að ger-
ast i bankakerfinu i sambandi við
bindingu sparifjár á verðtryggð-
um reikningum, þvi með þessum
hætti væri bönkunum tryggt að
geta ávaxtað það fjármagn i
verðtryggðum lánum til tiltölu-
lega skamms tima.
í stað lausa
skuldanna
Tengingu
herstödvarinnar vid
Hitaveitu Suðurnesja
lokið á árinu:
Sparar
17-23000
olíutonn
A þessu ári verður lokið við að
tengja herstöðina á Miðnesheiði
við Hitaveitu Suðurnesja. Sam-
kvæmt þeim upplýsingum sem
fvrir liggja er Ijóst að oliusparn-
aður sem af þessu vinnst á Kefla-
vikurflugvelli getur numið allt að
23 þusund tonnum á ári, en árs-
notkunin á öllum tegundum olíu
og bensins á vcgum hersins nam
80 til 00 þúsund tonnum á siðasta
ári.
BUið er að ljúka 3 áföngum af 6
við framkvæmdir Hitaveitu
Suðurnesja á flugvallarsvæðinu
og eru um 6600 minútulitrar
þegarkomnirinn á kerfið. Aætlaö
er að herinn kaupi allt að 10.200
minútulitra.
Að sögn Hauks Haukssonar
tæknifræðings hjá Hitaveitu
Suðumesja hefur verið áætlað af
fyrirtækinu að hægt sé að spara
allt að 1700 litra af oliu á ári fyrir
hvern minútulitra af 80 gráðu
heitu vatni. Hins vegar sagði
Haukur að vatnið sem kæmi frá
Svartsengi og selt væri á flug-
vallarsvæðið væri mun heitara
eða um 93 gráöur á Celsius. Sam-
kvæmt þvi' væri ekki óliklegt að
hægt væri að spara allt að 2200 til
2300 h'tra af oliu á ári fyrir hvern
minútulitra i stað 1700 litra.
Þessar tölur þýða með öðrum
orðum að. með þvi að hitaveita er
lögð i öll hUs i herstöðinni sparast
sem svarar 17 til 23 þúsund tonn-
um af gasoliu á ári. Sennilega er
siðari talan mun nærri lagi. Þetta
er um 20% af allri oliu-bensin- og
eldsneytisnotkun á vegum hers-
ins samkvæmt upplýsingum Vil-
hjálms Jónssonar forstjóra Oliu-
félagsins i viðtali við Timann ný-
lega.
Haukur Hauksson hjá Hitaveitu
Suðurnesja sagði að búið væri að
bjóða Ut fjórða áfanga hitaveitu-
framkvæmdanna á Keflavikur-
flugvelli og 5. og 6. áfangi yrðu
boðnir Ut fljótlega. Stefnt er að
þvi að ljUka verkinu á þessu ári.
-lg-
Vigdísi vel
tekiö
Nýir sjómannasamningar undirritaðir:
Með betri samningum
segir Ingólfur Ingólfsson
formaður Vélstjórafélags Islands
— Eftir atvikum er ég
ánægður með þessa samninga
og þrátt fyrir það aö ekki næðust
fram fleiri atriði, þá tel ég aö
þarna hafi verulega þokaö i
rétta átt og fyrir mér eru þetta
með betri kjarasamningum,
, sem sjómenn hafa gert. Það vill
Ioft veröa svo, þegar veriö er
með stórmál á ferðinni eins og
lifeyrissjóösmálið aö þessu
B sinni, sem viö fengum fram, þá
Ier ekki rúm fyrir hin smærri
málin. Og ég hygg að ef allt fer
eftir, sem maður trúir og vonar,
, þá býst ég við aö þessara samn-
| inga verði lengur minnst en
ýmissa annarra, þar sem mönn-
um hefur kannski lagst til meiri
tekjuauki vegna lifeyrissjóðs-
málsins, sagði Ingólfur Ingólfs-
son, formaður Vélstjórafélags
Islands I samtali viö Þjóövilj-
ann i gær um sjómannasamn-
ingana scm undirritaðir voru i
fyrrinótt.
1 lifeyrissjóðsmálinu náðist
fram réttindaaukning allra
sjómanna, sem kemur frá rikis-
stjórninni og má þar nefna aö
vinna sjómanna i landi er nú
iðgjaldaskyld, en áður var
aðeins heimild. Llfeyrisaldur
sjómanna lækkar i 60 ár og þeir
Ingólfur Ingólfsson:
Lifeyrismálið ris þarna hátt yfir
önnur mál.
fá almannatryggingabætur hafi I
þeir unnið á sjó i 25 ár. Sjómenn I
fengu loforð frá rikisstjórninni •
um lagabreytingar til að koma J
þeim málum fram sem nauð- I
synlegt er varðandi ýmislegt i I
lifeyrismálunum.
Af öðrum efnum þessa nýja
samnings má nefna hækkun
aflaverðlauna á stóru togurun-
um, hækkun kauptryggingar til
samræmis við almenna launa-
hækkun i nýgerðum kjarasamn-
ingum og ýmsar lagfæringar á
almennum ákvæðum eldri
samninga bæði stórum smáum.
— Ég tel þau atriöi sem
fengustfram fyrir utan lifeyris-
sjóðamálið eins og sandkorn i
lófa, svo hátt ris lifeyrismálið
uppúr þarna, sagði Ingólfur að
lokum. S.dór
„Vigdis kom, sýndi sig og
sigraði”, skrifaði Extra-bladet i
gær um heimsókn Vigdisar
Finnbogadóttur, forseta lsiands
til Danmerkur og átti þá einkum
viö ræðu hennar i veislu Dana-
drottningar i Kristjánsborg. Ræð-
unni, sem var sjónvarpaö beint er
hælt í öllum blöðum. Hiý, eðiileg,
skemmtiieg, virðuleg, og leikræn
cru m.a. þau lýsingarorð sem
ræðunni hafa verið valin. Og
Margrét drottning bliknaði viö
lilið hennar, dirfast einstaka
sjónvarpsgagnrýnendur að segja.
Blöðin hafa þó ekki sagt frá
innihaldi ræðunnar, telja það vist
aukaatriði i þessu máli. Hins
vegar hafa flest blöð lýst
klæönaði Vigdisar við komuna,
kápu úr islensku lambskinni og
ullarkjól og er það eflaust hin
mesta auglýsing fyrir islenskar
útflutningsvörur.
1 dag er svo hin fræga „krydd-
sildar”-veisla og hefst hún kl. 12,
en i gærkvöldi sótti Vigdis ballett-
| sýningu i Rikisleikhúsinu.
gg