Þjóðviljinn - 15.04.1981, Blaðsíða 7

Miövikudagur 15. aprll 1981 ÞJóDVILJINN — SIÐA 7
Rennibraut sem flytur allt efni til saumakvenna reyndist vera eitt aöal hagræöingaratriöiö hjá Diik h.f„
Eins og skýrt var frá I Þjóö-
viljanum i sföustu viku, kunn-
geröi Félag Isl. iönrekenda
niöurstööur af hagræöingar aö-
geröum, sem staöiö hafa yfir i
17 fyrirtækjum I fataiönaöi sl. 22
mánuöi. Þaö var finnska fyrir-
tækiö EA-PROJECT sem
annaöist þessar aögeröir fyrir
Ftl. Forsaga þessa er I stuttu
máli sú, aö áriö 1979 fékk fyrir-
tækiö Max sænskan ráögjafa
EA-PROJECT til aö endur-
skipuleggja kápudeild fyrir-
tækisins. Um svipaö leyti fékk
Karnabær þennan sama mann
til aö skipuleggja fyrir sig nýja
verksmiöju sem þá var I
byggingu i Arbæjarhverfinu. 1
ljós kom aö ef skipuleggja ætti
alia starfsemi þessara fyrir-
tækja. yröi aö þjálfa alla starfs-
menn þeirra I gjörbreyttum
vinnubrögöum.
Þetta leiddi til þess, aö áhugi
vaknaöi á að skoöa máliö í fleiri
fyrirtækjum, sem eflaust væri
eins ástatt fyrir. Máliö var
athugaö hjá fataframleiö-
endum, siöan var ákveöiö aö fá
ráögjafa frá fyrr nefndu fyrir-
tæki til aö skoöa islensku fyrir-
tækin. Þvi næst var efnt til hóp-
ferðar iðnrekenda til Finnlands
aö kynna sér samskonar iönaö
þar. Er ekki aö orölengja aö
eftir aö styrkur var fegninn frá
Iönþróunarsjóöi, var hafist
handa. Haföi komiö i ljós i
Finnlandsferöinni aö framleiöni
i islenskum fataiönaöi var 25%
uppi 75% af framleiöslu sam-
bærilegri hjá Finnum. Ástæöan
þótti augljós, vélakostur var
jafn góöur en skipulag i verk-
smiöjum og þjálfun starfsfólks
var i molum.
Nú eru þær aðgerðir sem unnið
UM HAGRÆNAR AÐGERÐIR FÉL. ÍSL. IÐNREKENDA
Kostir og
gallar vegast á
Aö spjalla saman I vinnunni er liöin tiö, manniegi þátturinn hverfur.
Framleiöslustjóri Dúks h.f. sýnir nýju tölvuna sem reiknar út hvert
handarviðvik á svipstundu.
hefur verið aö á lokastigi I fyrir-
tækjunum. Útkoman hefur veriö
sú aö framleiðniaukning hefur
orðiö aö meöaltali um 40% en
dæmi er um 100% aukningu. 1
sambandi við þessar aðgerðir er
nú verið aö ganga frá samningi
viö Iöju um aö taka upp launa-
hvetjandi kerfi i þessum fyrir-
tækjum, eftir aö starfsfólkiö
hefur fariö á námskeið til þjálf-
unar og sérhæfingar. Er taliö aö
þetta kerfi muni hækka laun um
20% til 30%. Ýmis vandkvæði
komu fram þegar búa átti þetta
kerfi til og var þá ákveðið aö
taka upp tölvuvætt staölatíma-
kerfi, sem notað hefur veriö i
nokkur ár I Bretlandi. Hafa 8
fyrirtæki ákveöiö aö taka þetta
kerfi upp og keypt til þess borö-
tölvur.
Kostir og gallar
Eins og áöur hefur verið
haldiö fram hér I Þjóðviljanum
er útkoman i þessum hag-
ræöingar aögeröum haröur
áfellisdómur yfir iönrekendum.
Þeir hafa árum saman kvartaö
yfir skilningsleysi stjórnvalda á
Útkoman er
þungur
áfellisdómur
yfir
íslenskum
iðnrekendum
sinum högum. En svo kemur i
ljós aö meö þvi aö hagræöa hlut-
unum á skynsamlegan hátt er
hægt að auka afkastagetu fyrir-
tækjanna allt að 100%. En ekki
er sopið áliö þótt rafmagniö sé
fengiö, eins og segir I nýja mál-
tækinu. t ljós hefur komiö, aö
sölukerfi iönaöarins þolir ekki
þessa framleiöniaukningu. Til
aö mynda getur Akraprjón h.f. á
Akranesi alls ekki unnið með
fullum afköstum vegna þess aö
ekki er hægt aö selja afuröirnar.
Þannig er meö flest ef ekki öll
fyrirtækin.
Kostir kerfisins eru tvimæla-
laust aukin afköst. En gallarnir
eru lika augljósir. Vinnustað-
irnir veröa ómanneskjulegri og
vinna starfsfólks einhæfari. Þar
ofan á bætist svo tölvustýrt
launahvetjandi kerfi þar sem
hægt er aö reikna út hveria ein-
ustu handarhreyfingu starfs-
fólks. Komi eitthvað örlitiö
uppá, svo sem aö fólk sé mis-
jafnlega upplagt til vinnu eins
og alltaf er, sést þaö undir eins i
tölvunni og hægt er meö þessu
kerfi aö rekja þaö til viökom-
andi persónu á svipstundu.
Mannlegi þátturinn i vinnunni
hverfur. Einnig vaknar sú
spurning hvort starfsfólk eigi
ekki rétt á hærra hlutfalli af
hagnaöi vegna aukinnar fram-
leiöni en sem nemur 20% til 30%
ef aukningin veröur 100% eins
og dæmi eru um. Þetta allt er
nýtt hér á landi og má fastlega
búast viö aö Iöja taki fastari
tökum á samningamálum
sinum i framtiöinni en hingað til
hefur veriö. Leiöa má aö þvi
getum að I fleiri greinum
iönaöar megi færa til borö og
stóla og setja upp rennibrautir
til að auka afköstin, og þá um
leiö hagnaöinn af fyrirtækinu og
þá að sjálfsögöu launin. Spurn-
ingin er aöeins hvernig
skiptingin á þessum aukna
hagnaöi á aö vera milli atvinnu-
rekenda og starfsfólksins.
—S.dór
Margt manna var Ihófinu, sem fór hið besta fram. Fyrir miðju neðst á myndinni má sjá frá vinstri Geir
Jónsson og á móti honum Guðmund V. Sigurðsson, heiöursfélagaVerkalýðsfélagsins. Viö hlið Guð-
mundar situr Olgeir Friðfinnsson hin mikla baráttukempa fyrr ogslðar. Ljósm.: Agúst Arnason.
Veglegt afmælishóf
Hinn 21. mars hélt Verkalýðsfé-
lag Borgarness veglega hátið I til-
efni 50 ára afmæiis félagsins.
I Verkalýðsfélaginuerunú um 500
féiagsmenn Þaðnær yfir Mýra- og
Borgarfjarðarsýslu. Félagiö hef-
ur á undanförnum árum vakið at-
hygli fyrir fjölbreyttog skipulegt
starf og gengið á undan með
nyjungar I félagslifi.
Hátiðin hófst með ræðu for-
mannsins Jóns Agnars Eggerts-
sonar sem stiklaði á hinu stærsta
úr sögu félagsins, en það var
stofnað 22. mars 1931 af 39 verka-
mqpnum. Tveir félagar voru sér-
staklega hei.ðraðir á hátiðinni,
þeirGeir Jónsson sem um árabil
starfaði i Mjólkursamlaginu og
Guðmundur V. Sigurðsson, bif-
reiöastjóri, en hann var lengi for-
maður félagsins..
Fjölbreytt dagskrá var á sam-
komunni og meöal þeirra sem
fluttu ávörp voru Asmundur
Stefánsson, forseti ASÍ, Guö-
mundur J. Guömundsson, for-
maöur Verkamannasambands-
ins, Guðmundur Ingimundarson,
oddviti, og Gunnar Már Kristó-
fersson, formaöur Alþýðusam-
bands Vesturlands. Veislustjóri
var Sigrún D. Eliasdóttir.
Að dagskrá lokinni dunaði dans
fram eftir nóttu.
I tilefni afmælisins var haldin
sýning á munum og myndum og
sérstakt afmælisrit er væntanlegt
innan tiðar.
1 stjórn Verkalýðsfélags Borg-
arness eru nú Jón Agnar Eggerts-
son formaður, Baldur Jónsson
varaformaður, Karl A. Ólafsson
ritari, Agnar Ólafsson gjaldkeri,
Berghildur Reynisdóttir fjár-
málaritari, Sigrún D. Eliasdóttir
og ólöf Svava Halldórsdóttir
meðstjórnendur. _Brí
Sigrún D. Eliasdóttir les eitt þeirra fjölmörgu skeyta sem félaginu bár-
ust. Lengst tilhægri sést Geir Jónsson, sem heiðraður var á hátlðinni.
Ljósm.: Agúst Arnason.
Asmundur Stefánsson, forseti ASl, færði formanni Verkalýðsfélags
Borgarness veglegan keramikskjöld að gjöf frá ASl. — Ljósm.: Agúst
Arnason