Alþýðublaðið - 11.10.1921, Blaðsíða 1

1921
Þriðjudaginn n október.
Prjálsir menn eða þrælar?
„T/minn* síðasti hefir veitt
„Alpýðublaðinu þann heiður að
stökkva upp á neí sér út af setn-
ingu einni sem staðið hafði í þvi
nýlega. Vitnar hann jafnframt í
deilu, sem varð i sumar út af
viðureign verkamanna á Húsavík
við kaupfélagið þar og segir, að
kaupfélagsstjórinn hafi st»ðið þar
með pálmann í höndum. Um það
skal ekki deilt og „Tíminn* látinn
1 friði með þá skóðun sfna. Gott
að hann er ánægður med úrslit
Jsess máls
Það skal tekið fram, að þau
ummæli hér í blaðinu, sem faliið
hafa í garð norðienzku kaupíélag
anna tveggja, vegna skifta þeirra
við verkamenn, cru alh ekki
sprottin af andúð við kaupféiög,
eða kaupfélagsskapinn, síður en
svo En Alþýðublaðið er eign og
málsvari öreiganna og mun hvernig
seni á stendur taka málslað þeirra,
jafnvel þótt skiidari aðili ætti í
hiut, en kaupfélög bænda
Þegar ræða á um kaupgjald
verkamanna er það vitanlega fjar,
stæða ein að iíta aðtins á það
hvernig þessi eða hinn atvinnu
vegurínn ber kaupgjaldið. Viður-
kenni „Tíminn", sem gera verður
ráð fyrir að svo stöddu, að verka
menn séú sjálfstæðir menn með
sömu réttindu.m tii lífsins og
atvinnurekendur (þar með bændur,
sem oftast eru framleiðendur), en
ekki eign »t vinnurekendannaþræbr)
eða beinlinis dýrt þá neyðist hann til
að ganga út frá þvf, Hann (Tírn-
inn) neyðist til þess ýyrst og
fremst, að taka tiliit til nauðsyn*
legra þarfa verkamannsitis, þegar
um kaupgjald hans er að ræða,
sé blaðið ekki gersneytt öliu þvi,
sem mannúð og sanngirni heitir.
Við skulum vona að svó sé ekki,
að greinin í sfðasta blaði hafi
verið rituð í fáti og óhugsuð.
Þegar blaðið talar um, að
„alviðurkent” hafi verið af. „öll*
| um", að verkakaup hafi í fyrra
j verið „alt of hátt", þá gleymir
■ það þvf, að íjölmennasti flokkur
eða stétt landsins, vérkamennirnir,
hafa aldrei viðurkent það, sem
ekki er von Bhðið á því þarna
við atvionurekendur, þeir eru
þessir „allir", og það sem þeir
viija er því heiiög skylda að
mæla meði Verkamönnum er þetta
mál óviðkomandi, þeir eru ekki
þess virði í augum „Tímans®, að
tillit sé tekið til skoðana þeirra,
vilja eða þarfa — þeir mega
gjarna svelta heilu huagri, svo
atvinnurekeadnr geti lifað góðu
iífi. Atvinnurekendur cru: nalliru,
í þjóðfébginu, verkamenn: enginn
— þeir etu nútll
Þrælarnir voru aidrei spurðir
að því, hvort þeim Iiði vel eða
illa; þeir voru raiskunarlaust reknir
áfram við verkið; þeir voru ekki
spurðir sð þvf hvort þeir hefðu
tiifioningar, bö'rn þeirra voru seld,
koour þeirra voru seldar; þeir
voru barðir, ef þeir gátu ekkl
unnið fyrir hungurs sakir.
Nútíðar atvinnurekandi er venju-
lega eagu betri en fyrirrennari
hans, þrælaeigaadinn, Ef fjárhags-
legir hagsmunir hans eru anssars
vegar» gætir hann þess aldrei,
hvemig fer um verkamBnnirm og
fjölskyldu hans, honum er aðeins
einn hlutur heilagur — peninga-
pyngjan. FramfærsLr verkamanns
ins er atvinnurekendanum algert
aukaxtriði. Ett hún er ekki auka-
atriði írÁ sjónarmiði verkamanns
ins, hún er ekki aukaatriði frá
sjósarmiði saongirninnar og hún
er aðalatriði frá ajónarmiði keil-
hrigðrar skynsemi.
„Framleiðsluvörur landsins hafa
fallið stórkosilega (leturbr. hér) í
verði*, ssgir Tfminn. Ekki þær
vörur, sem verkamenn þurfa að
kaupa af bændum. Kjötverð, inn■
anlands, er því nær hið sama nú
og" í fyrra, (kr. 2,20 kg. f fyrra,
234. tölubl,
Bru natryggingar
á innbúi og vörum i
hvargl ódýrarl án hjá,
A. V. Tulínius
vátrygglngaskrlfstofu •
Elmskipafélagshúslnu,
2. hæð.
aá 2 10 bezta kjöt), sláturverð er
hið sama, mörverð er hið sama,
mjólkurverðið er yfirleiít hið
sama og smjörverð er hærrn.
Tíminn fer þvf með fleypur í
þessau ofaaskráðu setniagu. Kaup-
verð innanlands á ekki að miðast
við það, þó einhverjar innlendar
vörur hafi . á erlendum markaði
lœkkað í verði, þegar þær á in»-
lendum markáði stania í stae.
Fyrsta skilyrði ti! þess *ð kaup
geti lækkað, er það, að vörurnar
lækki innanlands, að eigendur
framleiðsluvaranna okri ekki á
l'öndum sinum. Þetta atriði, ætti
Tíminn, með alt sparnaðarhjalið,
að taka sérstaklega til athugunar
— en hann er múlbundkm,
Óbreyttir verkamenn bafa á
undaníörnum árum Hfað „um efni
fram!“ segir „Tfminn" Viiurlega
mæit og af sanngirni og kunnug-
leikal Jú, þeir hafa kannske lifað
luffl efni fram« þannig, að nota
það iitla lánstraust, sem þeir áttu,
svo kona og börn\ dteju ekki úr
hungri. En þegar lánstraustið er
farið og engin vinna — alls eng-
in — er fyrir hendi, æt!i þeir
lifi þá Iíka ,„-um efnl fram*? Þeir
eru óskiijanlegir mennirnir, sem
halda þvf fram þrátt fyrir atvinnw-
b?e:,t mcðal verkamanna ár eftir
ár, að „verkamenn Jifi um efni
fram?“ Nema leggja eigi þann
skiining í orð þeirra, að verka-
menn eigi að fyrirfara sér, jafa-
skjótt og þrotið er kaup þeirra
og lánstraust — eða kannske
þeir eigi „bara* að svelta í hel.