Þjóðviljinn - 23.02.1982, Blaðsíða 4
4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 23. febrúar 1982
UOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalyds-
Hreyfingar og þjódfrelsis
Olgefandi: Útgáfuíélag Þjóöviljans
Pramkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Uitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
Ólafsson.
Kréttastjóri: Állheiöur Ingadóttir.
Umsjónarmaöur sunnudagsblaös: Guðjón Friöriksson.
Auglvsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson.
Blaöamenn: Auöur Styrkarsdóttir, Magnús H. Gislason, Oskar
Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Krístinsson.
iþrótta- og skákfréttamaöur: Helgi ólafsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Ilandrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Trausti Einarsson.
Auglvsingar: Hildur Ragnars, Sigriður Hanna Sigurbjörns-
dóttir.
Skrifstofa: Guörún Guovaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Afgreiðsla: Bára Siguröardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: ölöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Ilúsmóöir: Bergljót Guöjónsdöttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmunds
son.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns
dóttir.
t'tkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Siöumúla 6,
Keykjavik, simi 81333
Prentun: Biaöaprent hf.
Landflótti
stöðvaður
I síðustu viku var í fjölmiðlum greint frá þeim
ánægjulegu tíðindum, að á síðasta ári hafi þeir sem
hingað fluttu frá útlöndum verið fleiri en hinir, sem
fluttu brott héðan til annarra landa.
i fyrsta skipti i sjö ár varð þróunin okkur hagstæð í
þessum efnum á siðasta ári —1978 einstaklingar f luttu í
fyrra úr landinu, en 2161 f lutti hingað frá útlöndum sam-
kvæmt upplýsingum Hagstof unnar.
Á árunum 1975 til 1980 að báðum meðtöldum höfðu
þeir sem fluttu héðan til annarra landa jafnan verið
fleiri en hinir sem hingað fluttu, og það svo að
samtals höfðum við tapað yfir 4000 manns i brottflutta
umfam aðflutta á þessum sex árum. Hrikalegastir voru
brottflutningarnir á árunum 1976 og 1977, en þá voru
brottfluttir umfram aðflutta yfir 1000 manns hvort ár
um sig.
Sé litið yf ir síðustu tuttugu ár, þá er Ijóst að hér hef-
ur tala brottf luttra umfram að f lutta farið hæst á þeim
tímabilum þegar lífskjör hafa orðið hér lökust, borið
saman við það sem tíðkanlegt var í þeim ef num á sama
tíma í nálægum löndum. Þarna er annars vegar um að
ræða árin 1969 og 1970 í lok valdaferils ,,viðreisnar-
stjórnarinnar", og svo þau ár sem getið var um hér að
framan 1976 og 1977, þegar lífskjörin fóru neðst undir
stjórn Geirs Hallgrímssonar. — Á árum vinstri stjórnar-
innar 1971 til 1974, að báðum meðtöldum,voru brottf luttir
hins vegar færri en aðfluttir og nam hinn jákvæði flutn-
ingsjöfnuður þá 162 einstaklingum á ári eða 649 manns á
f jórum árum.
Og nú verður aftur vart fjölgunar af þessum
ástæðum, í fyrsta sinn síðan 1974,og nemur 183 einstak-
lingum á síðasta ári.
Það skal tekið fram að vissulega geta tilviljanir
ráðið nokkru um það, hvort brottf lutningur verður meiri
eða minni eitt ár en annað og sama gildir um aðf lutning.
Traustari ályktanir er hins vegar hægt að draga af
þróuninni yfir lengra timabil. Og ef við berum síðustu
þrjú ár, 1979 — 1981, saman við næstu þrjú ár á undan þá
kemur þetta í Ijós samkvæmt tölum Hagstofunnar:
Á árunum 1976 — 1978 var tala brottfluttra umfram
aðflutta að jafnaði 920 einstaklingar á ári. Á árunum
1979 — 1981 var þessi sama tala hins vegar 294 að jafnaði
á ári, eða innan við þriðjungur þess sem áður var, og á
síðasta ári var flutningsjöfnuðurinn orðinn jákvæður.
Þessi þróun er fagnaðarefni, þótt betur megi ef duga
skal.
Samkvæmt upplýsingum Þjóðhagsstofnunar var
kaupmáttur ráðstöfunartekna á mann liðlega 10% meiri
hér að jaf naði á árunum 1979 — 1981, heldur en sá kaup-
máttur var að jafnaði næstu þrjú árin þar á undan og
15—16% sé miðað við árin 1976 og 1977, þegar brott-
f lutningarnir náðu hámarki.
Þetta ræður einhverju, en hitt er þó aðalatriðið, að á
árinu 1979 tóku áhrif meiriháttar efnahagskreppu að
segja til sín í atvinnulffi flestra ríkja í okkar heimshluta
með minnkandi atvinnu og skertum lífskjörum. Þessi
áhrif efnahagskreppunnar hafa síðan farið vaxandi
víðast hvar, en hér hefur tekist að verjast öllum meiri-
háttar áföllum af völdum kreppunnar, og má það heita
nær einsdæmi. Það er þetta sem því veldur að fleiri
flytja nú hingaðen áður og færri f lytja burt.
Á íslandi er nær ekkert atvinnuleysi. Fjöldi atvinnu-
leysingja í nágrannaríkjum okkar er hins vegar með
þeim hætti, að hér þyrfti 13.000 atvinnuleysingja til að
jafnast á við tölur Dana eða Breta í þeim efnum. Það
samsvarar nær öllu því fólki sem hér vinnur við fisk-
veiðar og fiskvinnslu samanlagt. i Bandarikjunum er
ástandið litlu betra með nær 10 miljónum atvinnulausra,
— það samsvarar 10 þúsund hér. Við getum spurt um
Frakkland, Þýskaland, frland, eða Belgíu og útkoman er
lítið eða ekkert skárri.
Með 10.000 atvinnulausa á íslandi værum við nálægt
meðaltalinu!!!
Þessar tölur segja svo sannarlega meira en mörg orð
um lífskjör og um árangur í efnahagsmálum —■ um rök
fyrir mannf lutningum landa á milli.
klippt
Lífshlaupið
í Fjörðinn
Frá þvi er skýrt i Reykja-
vikurbréfi Morgunblaðsins
að Þorvaldur Guðmundsson i
Sild og fisk hafi ákveðið að
selja Reykjavikurborg ekki
Lifshlaup Kjarvals vegna
„viðbragða i borgarstjórn”.
„Hefur Þorvaldur látið flytja
það i húsnæði, sem hann á i
Hafnarfirði. Þar er verið að
innrétta veglegan sal til sýn-
inga á myndlistarverkum og
'verður hann einskonar um-
gjörð utan um hið sérstæða
verk Kjarvals.”
Fjölmargir hafa látið i ljós
þá skoðun að Kjarvalsstaðir
ættu að eignast Lifshlaup
meistarans sem það hús er
helgað. Borgarstjórn hafnaði
kauptilboði Guðmundar
Axelssonar i Klausturhólum,
en siðar lá það fyrir að Þor- ;
valdur Guðmundsson var
reiðubúinn að selja Kjar-
valsstöðum eða Reykja-
vikurborg verkið á verði
„sem virtist nærri fyrri hug-
myndum borgaryfirvalda”,
eins og Morgunblaðið orðar
það. Siðan segir blaðið: „Af
einhverjum ástæðum, sem
haldbær rök hafa ekki veriö
færð fyrir, voru borgar-
stjórnarmenn tregir til
kaupanna.”
J Sigurjón og
Guðrún
Þetta er laukrétt. En ekki
voru allir borgarstjórnar-
menn tregir. I borgarráði
stóð Sigurjón Pétursson einn
að tillögu um að gengið yrði
að tilboði Þorvaidar i megin-
dráttum, en samið við hann
nánar um skilmála. I
borgarstjórn fór á sömu
lund, að Alþýðubandalags-
menn einir vildu festa borg-
inni verkið með svipuðum
kjörum og möguleikar virt-
ust á. Fluttu bæði Sigurjón
og Guðrún Helgadóttir itar-
legar ræður i borgarstjórn
máli sinu til stuðnings.
Vanmat Davíðs
Davið Oddsson oddviti
Sjálfstæðismanna og
Kristján Benediktsson töldu
m.a. að borginni myndi
áreiðanlega bjóöast Lifs-
hlaupið á betri kjörum
seinna. Svona vanmátu þeir
stóriyndi einkaframtaksins,
sem nú hefur sent Lifshlaup-
ið til Hafnarfjarðar borgar-
stjórn til háðungar. Enda
þótt það sé að sjálfsögðu vel
komið þar, þá mun
metnaðarleysið i borgar-
stjórn við afgreiðslu þessa
máls i minnum haft.
!
Vegarasi
I siðasta Helgarpósti birtist
grein sem Þjóðviljanum þykir
rétt að vekja athygli á. Þar
fjallar Þröstur Haraldsson
blaðamaður um mál sem Þjóð-
viljinn hefur reifað i fréttum:
„Það hefur vænti ég ekki farið
fram hjá neinum að fyrir
skömmu var opnaður nýr
skemmtistaður hér i borg og
heitir þvi þjóðlega nafni Broad-
way. Þeir sem þangað hafa
komið, eða átt leið i Breiðholtið,
hafa kannski lika veitt þvi at-
hygli að heim að þessum
skemmtistað liggur akvegur.
Já, þeir munu vera fieiri en
einn, vegirnir.
Einn þessara vega liggur frá
Reykjanesbraut, undir há-
spennulinu, að húsinu. Þessi
lina er of lág til þess að undir
hana megi hleypa bilaumferð,
svo kveða öryggisreglur á um.
Bendir þetta óneitanlega til þess
að vegagerðarmönnum hafi leg-
ið á að gera aðkomu gesta hins
nýja staðar sem greiðasta.
árum þegar menn voru reknir
úr starfi hjá borginni fyrir að
gerast of fiknir i þá sjóði sem
þeim var falið að varðveita.
Umrædd vegarlagning er jafnal-
arleg yfirsjón og fjárdráttur
virðist vera i augum stjórnenda
borgarinnar. Það kostar nefni-
lega peninga að leggja veginn
og það kostar lika peninga að
moka yfir hann aftur ef borgar-
ráð ákveður að það skuli gert.
Allir hljóta að kannast við
þann urmul sagna sem gengur
af spillingu og fjármálasukki
hjá hinu opinbera, ekki sist hjá
Reykjavikurborg. Ég get nefnt
dæmi af þvi þegar verkamaður
hjá Gatnamáladeild sagði mér
frá þvi að hann hefði eitt sinn
verið ásamt vinnuflokki sinum
heilan dag að malbika inn-
keyrslu hjá háttsettum embætt-
ismanni borgarinnar og heyrði
hann aldrei minnst á greiðslu
fyrir vinnu eða efni.
Meðan ihaldið réð eitt og
óskipt iborginni voru svona mál
þögguð niður og umræddir em-
bættismenn sátu sem fastast.
Núverandi meirihluti verður að
breyta þessu ef hann ætlar að
standa við loforð sin um betri
Varla hefur þeim sem veginn
lögðu verið allsendis ókunnugt
um linuna, þvi hún hefur séð
Suðurnesjabúum fyrir birtu og
yl i hartnær fjóra áratugi.
En vegagerðarmönnum lá á,
þvi má vist slá föstu. Þeir
gleymdu þvi til dæmis i asanum
að kikja á skipulagskortið yfir
Mjóddina. Ef þeir hefðu gert
það, hefðu þeir séð að á þessum
stað á alls ekki að vera vegur.
En kannski hafa þeir tekið feil á
hæðarlinu eða kortið verið
krumpað.”
Óþarfa þras?
„Hafi þeir verið i vafa, hefðu
þeir getað rætt við einhverja þá
nefnd borgarinnar, sem afskipti
hafa af gatnagerð. En nei, tim-
inn leyfði engar málalengingar.
Veginn þurfti að opna um leið og
skemmtistaðinn. Og það hefði
sennilega bara endað með ein-
hverju þrasi að vera að blanda
umferðarnefnd og borgarráði i
málið.
En umferðarnefnd og borgar-
ráði kemur málið óneitanlega
við. Margumræddur vegar-
spotti hefur nefnilega töluverð
áhrif á umferöaröryggi á
Reykjanesbraut. Um þá hrað-
braut fara ótalin þúsund bif-
reiða dag hvern, og fara hratt.
Auk þess á umferðin til og frá
skemmtistaðnum sér einkum
stað á siðkvöldum þegar akst-
ursskilyrði eru töluvert skert.”
Verður málið
upplýst?
Síöar i greininni segir Þröst-
ur:
„En hver sem skýringin er
hlýtur svona ákvörðun að varða
brottrekstri úr starfi. Ég man
stjórn borgarinnar. Hann á um-
svifalaust að bregðast við, finna
þann sem fyrirskipaði vegar-
lagninguna i Mjóddinni og reka
hann, öðrum til varnaðar. Ef
það er ekki gert er ég hræddur
um að menn taki kosningalof-
orðunum sem fram verða borin
i vor með allnokkrum fyrir-
vara.”
Hvernig
liðveisla?
„En hver er sá hinn seki?
Eitthvað hefur vafist fyrir
mönnum að finna þann sem tók
ákvörðunina. En það voru
starfsmenn Gatnamáladeildar
sem lögðu veginn. Yfirmaður
hennar er Ingi O. Magnússon.
Gatnamáladeild er hluti af em-
bætti borgarverkfræðings og
þar á Ingi sér tvo yfirmenn:
borgarverkfræðing sjálfan,
Þórð Þorbjarúarson, og Óiaf
Guðmundsson yfirverkfræðing.
Einhver þessara þriggja manna
eða þeir allir hljóta að axla
ábyrgðina á vegarlagningunni.
Það segir kannski einhverja
sögu að tveir þessara manna,
þeir ólafur og Ingi, voru boðs-
gestir við opnunarhátið Broad-
way, en þangað voru, að sögn
eigandans Olafs Laufdal, boðnir
þeir sem með einhverjum hætti
lögðu honum lið viö aö koma
staðnum á laggirnar.
Hvernig lið?
Þröstur Haraldsson
PS. Svona i framhjáhlaupi má
geta þess aö einn boðsgestanna
var Guðmundur Vignir Jósefs-
son gjaldheimtustjóri. Meö
hvaöa hætti reyndist hann ólafi
Laufdal hjálplegur við byggingu
hins þjóðlega skemmtistaðar i
Mjóddinni?”
— ekh
og skoríð
— k.