Þjóðviljinn - 30.03.1982, Blaðsíða 5
Þriðjudagur 30. mars 1982 þJóÐVILJlNN — SIÐA 5
i 29% Dam eru
\ Eftir tuttugu ára
Ireynsiu af Efnahags-
bandalaginu vilja aðeins
29% þeirra Dana sem af-
J stöðu taka í skoðanakönn-
k* ■ MHMi m ammmm^mmm m mmmmmmmmm m ■■
un halda áfram aðild að
bandalagi þessu
Þegar þjóðaratkvæöagreiðsla
um málin fór fram 1972 fengu
stuðningsmenn EBE 63.3% at-
adild að ÉBÉ~\
nú með
kvæöa, en andstæðingar 36.7%.
Nú er svo komiö þegár boðið er
upp á þrjá möguleika, aðild að
EBE, fríverslunarsamning við
landið eins og Norðmenn og Svi-
ar hafa, eða þá aðild að norrænu
efnahagsbandalagi, aö aðeins
29% vilja fyrsta kostinn.
Flestir vilja friverslunar-
samning eða 54%. Og 17% vill
norrænt efnahagsbandalag eöa
tollabandalag.
En hitt er svo annað mál, |
hvort Dönum verður gefinn »
annar kostur á að láta upp álit I
sitt i þjóðaratkvæðagreiöslu aft- I
ur. Hægt mun að festast, bágt |
mun úr að vikja.... ■
Skipt um valdhafa í Guatemala:
Von um framfarir eða
bandarísk klókindi?
Liðsforingjarnir fimm sem tóku völdin og köiluðu á uppgjafarhershöfð-
ingja úr röðum Kristilegra demókrata.
Meðan beðið er eftir úrslitum I
hinum hæpnu kosningum i E1
Salvador nú um helgina halda
menn áfram að spyrja um valda-
töku ,,yngri liösforingja” i grann-
rikinu Guetemala i fyrri viku.
Fyrstu viðbrögð við þeim at-
burðum voru víða þau, að nýir
valdhafar hefðu viljað mótmæla
kosningasvindii i Iandinu í fyrri
mánuði sem gaf frambjóðanda
hersins, Anibal Guevara, sigur-
inn. En talsmenn skæruliða-
hreyfinganna i landinu segja að
bandariska leyniþjónustan standi
að baki valdaráni þessu.
Valdaránið fór tiltölulega frið-
samlega fram. Fimm liðsfor-
ingjar skipuðu sig i yfirstjórn
landsins og kölluðu til stjórnar-
forystu Efraim Rios Montt, sem
erkristilegurdemókrati. Að dómi
flestra bar hann sigur úr býtum i
forsetakosningum sem fóru fram
1974, en fékk ekki að njóta sigurs-
ins fyrir bolabrögðum hersins og
kosningasvindli. Vinstrisinnar
halda þvi hinsvegar fram, að
Montt hafi árið 1974 látið múta sér
til að fara i útlegð, sem hermála-
fulltrúi i Madrid.
Þreyta?
Sem fyrr segir er margt enn
óljóst um valdarán þetta
(kannski er ekki rétt að nota það
orð þegar valdið er tekið af öðrum
valdaræningjum). 1 ýmsum
blöðum eru stjórnaskiptin rakin
til þess, að yngri liðsforingjar
hafi notfært sér aö millistéttir
landsins séu langþreyttar orðnar
ágrimmilegri útrýmingarherferð
herforingjakllkunnar gegn
vinstrisinnum, sem kostað hefur
mikinn fjölda óbreyttra borgara
lifið, leitt til fjöldamorða á
Indjánum oslrv. I sömu blöðum
er talið óliklegt að Bandarikja-
stjórn hafi átt hlut að máli. Um
leið er þó bent á það, aö banda-
riskir ráðamenn hafi haft
áhyggjur af þróun mála i Guete-
mala, þar sem skæruliðasveitum
vinstri manna efldist þróttur
meðan fullkomin fyrirlitning
Guatemalastjórnar á mannrétt-
indum hafi leitt til þess að
hernaðaraðstoð til hennar var
stöövuð þegar á timum Carter-
stjórnarinnar og afar óþægilegt
fyrir þá Reagan og Haig að taka
hana upp aftur að óbreyttu
ástandi.
FRÉTTASKÝRING
Ásakanir
skæruliða
Það er þvi vert að gefa gaum
orðum Juans Ninez, sem er full-
trúi skæruliðafylkingarinnar
URNG á Norðurlöndum. Hann
segir að vinstrifylking þessi hafi
sannanir fyrir þvi, að það sé
bandariska utanrikisráðuneytið
og CIA sem standi að baki um-
skiptum þeim sem nú hafa orðið i
Guetemala. „Valdatakan er,
segir hann, sú breyting sem til
þarf til að Bandarikin geti rétt-
lætt hraða stigmögnun efna-
hagsaðstoðar og hernaöaraðstoð-
ar til Guatemala.”
Ninez segir, að Bandarikin hafi
viljað finna leiðir til að styðja við
bakið á ihaldsöflum landsins, en
átt erfitt um vik vegna þess hve
illræmd þau voru orðin um allan
heim. Nú, segir hann, vonast þau
til þess að þegar kristilegur
demókrati sé orðinn toppfigúra,
verði hægt að rjúfa þessa ein-
angrun og stórauka bandarisk
umsvif i landinu. Við vitum
mætavel að Montt hefur átt
langar viðræður um þessi mál við
bandariska utanrikisráðuneytið.
Fortíð Montts
Juan Ninez leggur um leið
áherslu á það, að rétt eins og i E1
Salvador séu kristilegir demó-
kratar tviskiptir — það séu ekki
nærri allir sem styöji Duare þar
eða Rios Montt i Guatemala.
Montt er uppgjafarherforingi, er
vinstrimenn telja sig eiga margt
vantalað við. Hann er þjálfaður I
baráttu viö skæruliða i Banda-
rikjunum og URNG kenna honum
meðal annars um mikiö blóöbað i
Progresohéraði árið 1973, þegar
felldir voru um þrjátiu þúsund
bændur, sem höfðu gert uppreisn
gegn þvi, að gósseigendur höfðu
stolið landi þeirra. Ninez segir að
það sé þýðingarmikið að menn
viti um þá fortið nú, þegar obbinn
af heimsblöðunum telji að ein-
hverskonar framfarasinnar hafi
tekið við völdum i Guatemala.
Svo mikið er vist, aö fyrstu yfir-
lýsingar hinna nýju valdhafa
voru fluttar af oddvita erkiihalds-
ins i „Þjóðfrelsishreyfingunni”
svonefndu, Leonel Sisniega. Og
þar kom m ,a. fram, aö baráttunni
gegn skæruliðum skyldi haldið
áfram. Ekki var i þvi samhengi
minnst á möguleika á félags-
legum umbótum eöa pólitiskri
lausn. saman (ND/SoDa).
- ' ** «
uStar j vegghúsgögnin
tilvalin
fermingagjöf
Jón Loftsson hf.
Hringbraut 121 Sími 10600