Þjóðviljinn - 20.04.1982, Page 4

4 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriftjudagur 20. april 1982
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjóðfrelsis
btgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
ólafsson.
Fréttastjóri! Þórunn Siguröardóttir.
L'msjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Filip W. Franksson.
Blaöamenn: Auöur StyrkársdóUir, Helgi Ólafsson
Magnús H. Gislason, Olafur Gislason, Óskar Guðmundsson,
Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson, Valþór Hlöðversson.
iþróttalréttaritari: Viðir Sigurösson.
útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir-Guðjón Sveinbjörnsson.
I.jósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Ilandrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Trausti Einarsson.
Auglysingar: Hildur Ragnars, Sigriður H. Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa: Guörún Guövarðardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Simavarsla: Sigriöur Kristjánsdóttir, Sæunn Oladóttir.
Iiúsmóðir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Kflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Innheimtumenn:Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar
Sigúrmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen
Jónsdóttir.
L'tkeyrsla. afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla 6,
Reykjavik, simi 81323
Prentun: Klaöaprent hf.
Skyldusparnaöur
á hátekjur
• I síðustu viku var lagt fram á Alþingi stjórnar-
frumvarp um skyldusparnað á hæstu tekjur. Gert er
ráð fyrir að um 95% framteljenda sleppi við þennan
fyrirhugaða skyldusparnað# en af hverjum 100 fram-
teljendum verði þeim 5 tekjuhæstu í hópnum gert að
leggja til hliðar 6%teknasem fara yfir ákveðin mörk.
• Því f jármagni/ sem ætlað er að afla með þessum
hætti á samkvæmt frumvarpinu að verja til þess að
auka ráðstöfunarfé Byggingarsjóðs ríkisins og hækka
lánveitingar til þeirra sem byggja eða kaupa sér íbúð í
fyrsta sinn.
• Frumvarp þetta felur ekki í sér neina eignaupp-
töku hjá þeim tekjuhæstu og ekki heldur nýja skatt-
lagningu á þá sem hæsta>hafa tekjur, — heldur aðeins
það, aðhinum50tekjuhæstuaf hverjum þúsund fram-
teljendum skuli gert að leggja svolitla upphæð til
hliðar, sem þeir svo fái endurgreidda með fullri
verðtryggingu og vöxtum eftir rúm þrjú ár. Og
f jármagnið er sem áður sagði ætlunin að nota í því
skyni að greiða nokkuð úr vanda þeirra
þjóðfélagsþegna, sem oftast eiga við hvað mestan
f járhagsvanda að glíma, unga fólksins, sem er að
koma sér upp íbúð í f yrsta sinn.
• Barnlaus einstaklingur með 150.000,- krónur í árs-
tekjur í fyrra þarf ekkert að greiða í skyldusparnað
samkvæmt frumvarpinu. Ekki heldur barnlaus hjón
með kr. 200.000,- í árstekjur 1981. Barnlaus hjón með
jafnvel allt að 300.000,- krónur í árstekjur 1981 kynnu
að sleppa við þennan skyldusparnað samkvæmt
ákvæðum frumvarpsins, en það fer þó eftir tekju-
skiptingunni á milli þeirra. Hafi menn svo börn á
framfæri sínu hækkar skyldusparnaðarmarkið enn
um kr. 10.000,- fyrir hvert barn (og er þá miðað við
tekjuskattsstofn).
• Af þessum tölum sjá menn glögglega að hér er
ekki verið að leggja sparnaðarskyldu á neina venju-
lega múgamenn með miðlungstekjur eða lægri.
• Miðað við framreiknaðar tekjur á þessu ári má
ætla að 300.000,- króna árstekjur á síðasta ári sam-
svari um 35.000,- kr.i mánaðartekjur nú á árinu 1982.
• Þarf einhver að hrökkva við þótt barnlausum
hjónum með slíkar hátekjur sé gert að spara skamma
hríð 6% af tekjum umfram þetta mark? Ætti ekki
allur þingheimur og þjóðin upp til hópa að fagna slíkri
ráðstöfun, og þess þá heldur, þegar sparnaðinn á
eingöngu að nota i því skyni að greiða úr vanda þess
fólks sem er að koma upp sinni fyrstu íbúð?
• Á síðasta ári jókst einkaneysla á landi hér enn um
5% samkvæmt upplýsingum Þjóðhagsstofnunar og
hefur aldrei í sögunni verið meiri. Samkvæmt upplýs-
ingum framkvæmdastjóra Kaupmannasamtakanna í
Morgunblaðinu fyrr í þessum mánuði jókst veltan í
smásöluverslun hér á landi um 10—12% á síðasta ári
að raungildi. Bílainnflutningur og utanlandsferðir
hafa að undanförnu verið meiri en nokkru sinni fyrr.
Skemmtistaðir þjóta upp og virðast allir stórgræða.
• Hverjir eru það sem halda uppi allri þessari
eyðslu í þjóðfélaginu? — Það er ekki lágtekjufólkiö í
landinu, ekki Sóknarkonurnar eða Iðjufólkið, eða
lægst launaðir opinberir starfsmenn. Það er ekki
heldur það unga fólk, sem berst við að koma sér upp
sinni fyrstu fbúð. Þetta fólk hefur ekkert fé af lögu til
að auka smásöluverslunina, bilainnflutninginn og
utanlandsferðirnar.
• Skyldi hitt ekki vera Ifklegra, að þau 5% fram-
teljenda, sem hæstar hafa tekjurnar og nú er lagt til
að skuli spara nokkrar krónur eigi hlut að óhófs-
eyðslunni þar sem hún er mest i okkar þjóðfélagi.
• Gunnar Thoroddsen forsætisráðherra hefur
minnt á í blaðaviðtali, að f rumvarp það sem nú hef ur
verið flutt um skyldusparnað er reyndar í ýmsum
greinum mildara en þau lög sem sett voru um skyldu-
sparnað í ríkisstjórnarárum Geirs Hallgrímssonar.
Þá var upphæðin 10% af tekjum yfir ákveðnu marki
nú 6%. Þá var féð bundið til f imm ára, nú til liðlega
þriggja ára.
• Þetta ættu stjórnarandstæðingar að rif ja upp áður
en þeir hrópa um bölvun skyldusparnaðar á hátekjur.
— k.
j Hreingerningin
„Reykvikingar ganga til
j einhverra sögulegustu borg-
Iarstjórnarkosninga sem um
getur 22. mai nk. Það skiptir
þá miklu að þeir valkostir,
t sem um er kosið, liggi ljósir
Ifyrir,” segir i Reykjavikur-
bréfi Morgunblaðsins. Og
áfram er haldið á þennan
, veg:
I,,Sjálfstæðisflokkurinn
hefur gert hreint fyrir sinum
dyrum hvað þetta varðar.
f Kjósendur, sem hafa kynnt
Isér stefnumið hans i borgar-
málum, ganga ekki að þvi
gruflandi, hvaö flokkurinn
t hyggst fyrir, fái hann umboð
Itil að fara með meirihluta-
stjórn i borginni. Hann hefur'*
og kynnt borgarbúum borg-
, arstjóraefni sitt.”
| Hógvær
j stefnufesta
| Þetta verður vart á annan
, veg skilið en að stefna Sjálf-
Istæðisflokksins i Reykjavik
sé borgarstjóraefnið. Þvi
ekkert bólar enn á stefnu-
, skrá nema hvað heyra má
Iofan i frambjóðendur að ætl-
unin sé að snúa aftur til
gamla ihaldstimans i einu og
■ öllu. Og hin hógværa stefnu-
Ifesta beinlinis ljómar af
Davið Oddssyni borgar-
stjóraefni þegar hann svarar
, spurningu Helgarpóstsins j
Ium hvað Sjálfstæðisflokkur- I
inn hyggist leggja áherslu á i I
borgarstjórnarkosningun-
■ um:
I,,Davíð Oddsson sagði þeg- I
ar Helgarpósturinn ræddi viö ,
* hann, að kosningabaráttan i
Iværi varla hafin að marki I
enn og hann teldi ekki rétt að I
hefja hana á yfirlýsingu i ,
■ þessu blaöi.” ■
\ Bókmenntarýni!
IFrambjóðendur annarra I
flokka svara að sjálfsögðu I
ljúfmannalega spurningu 1
, blaðsins. En hugsið ykkur j
Ihógværðina ef og þegar I
borgarstjóraefnið verður bú- I
ið að vera borgarstjóri um 1
, hrið.
IAnnars er ekki von að
Davið Oddsson geti á þessu
stigi sagt mikið um áherslu- 1
, atriði i kosningabaráttunni j
Ieða stefnu Sjálfstæðisflokks-
ins. Hann hefur verið svo
upptekinn að lesa kosninga-
, bæklinga Alþýðubandalags- j
Iins og kynningarrit Borgar-
skipulags um ákvarðanir i
skipulagsmálum að annað . J
■ hefurekkikomist að. bess er j
Iþó að vænta að honum takist |
að ljúka textarýni og bók-
menntagreiningu þessara
, ágætu rita fyrir kosningar. j
klippt
Stílþróun
Það er fróðlegt að sjá hvernig
tónninn i skrifum breskra blaða
um Falklandseyjamálin hefur
breyst á stuttum tima. Fyrstu
dagna eftir innrás Argentinu-
manna voru blöðin mjög herská
— það kom ekki til mála annað
en endurheimta eyjarnar, hvað
sem það kostaði, frelsi Falk-
landseyinga var öllu ofar. Og
herskipin sigldu úr höfn. En
eftir þvi sem þau hafa nálgast
P'alklandseyjar hefur orðfæri
allt breyst, það er að sönnu
áfram talað um rétt Falklands-
eyinga til að vera breskir
þegnar, en það er bersýnilegt að
breskir áhrifamenn eru mjög á
báðum áttum um það, hve
mikils virði Bretum eyjar
þessar eru, hve mikið þær mega
kosta og hvort að yfirhöfuð sé
hægt að halda þeim úr órafjar-
lægð við þær aðstæður sem nú
gilda.
Skyldur hér
og þar
Dæmi um svona skrif má sjá
allmörg i siðasta Guardian
Weekly. Meðal þeirra sem tekur
til máls er Chalfont lávarður,
fyrrum ráðherra, sem lýkur
máli sinu á þessa leið:
„Bresku stjórninni ber aug-
ljóslega skylda til að ná eyj-
unum aftur og tryggja lang-
timahagsmuni eyjaskeggja, en
hún er samt sem áður ekki
skuldbundin til þess að fórna
vegna óska þeirra (eyja-
skeggja) stærri utanríkispoli-
tiskum hagsmunum, sem varða
öryggi og velferð ekki aöeins
ibúa þessara eyja þar syðra
heldur ibúa þessara hérna lika”
(þ.e. Bretlandseyja).
Þetta sýnist hálfgert huldu -
hrútstal, en meiningin er sú, að
það sé hægt að semja i ein-
hverju formi um afsal yfirráöa-
réttar yfir Falklandseyjum og
um leiö tryggja aö ekki fari illa
fyrir eyjaskeggjum. Fleiri
greinar af þessu tagi eru á
kreiki í sama tölublaöi Guard-
ian, og svipaöur tónn er sleginn i
leiðaranum.
Guardian, og svipaður tónn er
sleginn i leiðaranum.
Allir eins?
Haig utanrikisráðherra
Bandarikjanna kemur mjög við
sögu i þessu máli og er bersýni-
lega i verulegri klemmu vegna
þess að hann telur hvorugan
deiluaðila sig hafa efni á aö
móðga. Hin áhrifamestu blöð i
Bandarikjunum eru ekki sér-
lega hrifin af frammistöðu
Haigs eða þá Reagans forseta i
þessu máli. Til dæmis var New
York Times mjög óánægt með
það, að Reagan lýsti þvi yfir, aö
„við erum vinir beggja”. Telur
New York Times, að með þessu
sé forsetinn aö gefa mjög „siö-
spillta” mynd af sambandi
Bandarikjanna við gamlan
bandamann, Bretland, annars-
vegar og hinsvegar rikis sem
eigi að baki vafasamt daður við
alræðisriki bæði á heimstyrj-
aldarárunum og siðar.
„Reagan virðist segja,” skrif-
ar New York Times, „að þegar
ráöist er á mann á götu úti og
hann rændur, þá ætli hann aö
koma á friöi án þess að gera upp
á milli fórnarlambs og árásar-
manns”!
Washington Post hefur svo
þetta um málið að segja:
„Það versta við þetta (Falk-
landseyjamál) er að hertaka
eyjanna er framlag til alls-
herjar stjórnleysis. Þegar her-
valdi er beitt án tilefnis til að
leysa deilu sem hægt væri að
semja um eftir öðrum leiðum,
þá getur það orðið smitandi.
Þegar eitthvað slikt gerist og
árásaraðilinn er ekki dreginn til
ábyrgðar, þá hafa einnig þau
riki tapað miklu er standa utan
við deiluna — tapað að þvi er
varðarmöguleikaá viðbrögðum
i framtiðinni.”
Tveggja fána
lausn
1 Guardian er einnig vikið að
tengslum Falklandseyjamáls-
ins við landakröfur ýmissa
rikja, þeirra á meðal Argentinu
og Breta, á Suðurskautslandinu.
En að niu árum liönum rennur
út alþjóölegur samningur um
þaö kalda en rika meginland
sem sló á frest átökum um yfir-
ráö einstakra rikja.
1 framhaldi af þessu er minnst
á þá afgreiðslu sem deilur um
Svalbarða fengu með samningi
frá árinu 1920 og kallar Guard-
ian þá lausn „dæmium eitthvað
sem likist þeirra lausn undir
tveim þjóðfáum sem tillaga
hefur verið gerð um fyrir Falk-
landseyjar.” Blaðið minnir á að
samningur hafi náðst eftir lang-
vinnar deilur um að Svalbarði
tilheyri Noregi, en öll aðildar-
riki samningsins um eyja-
klasann hafi jafnan rétt til kola-
vinnslu þar eða til oliu sem þar
finnst. Auk þess er samið um að
enginn vopnabúnaður sé á Sval-
barða.
Bretar og Bandarikjamenn
hafa þennan rétt á Svalbarða,
en Sovétmenn eru einir um að
standa þar i kolanámi, fyrir
utan Norðmenn sjálfa. Sam-
býlið á Svalbarða er reyndar
engu likt: þar sitja meðlimir
fjandsamlegra hernaðarbanda-
laga i nábýli og hafa margvis-
legt samstarf upp á hvern dag.
Það er bersýnilegt að greinar-
höfundar I Guardian telja aö
eitthvað svipað ætti að geta
gerst á Falklandseyjum. ^b
J^en Margrét min, er ekki óþarft að æsa sig upp bara út af þvi aö
hann vinur okkar argentinski hrifsaöi til sin smábita af þessu hehe,
heimsvcldi þinu?
«9 sHoriö