Þjóðviljinn - 06.12.1983, Blaðsíða 15

Þriðjudagur 6. desember 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 19
RUV 1
7.00 Veðurfregnir. Fréttir. Bæn. Ávirkum
degi 7.25 Leikfimi. 7.55 Daglegt mál.
Endurt. þáttur Erlings Sigurðarsonar frá
kvöldinu áður.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15 Veðurfregnir.
Morgunorð - Jón Ormur Halldórsson
talar.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna: „Tritlað
við tjörnina'' eftir Rúnu Gisladóttur
Höfundur byrjar lesturinn.
9.20 Leikfimi 9.30 Tilkynningar. Tónleikar.
9.45 Þingfréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veðurfregnir. Forustugr.
dagbl. (útdr.)
10.45 „Man ég það sem löngu leið" Ragn-
heiður Viggósdóttir sér um þáttinn.
11.15 Við Pollinn Ingimar Eydal velur og
kynnir létta tónlist (RÚVAK).
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veðurfregnir. Tilkynn-
ingar.
13.30 Olivia Newton-John syngur-Ýms-
ar hljómsveitir leika þekkt lög.
14.00 Á bókamarkaðinum Andrés Ðjörns-
son sér um lestur úr nýjum bókum.
Kynnir: Dóra Ingvadóttir.
14.30 Upptaktur - Guðmundur Benedikts-
son.
15.30 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veðuriregnir.
16.20 Kammertónlist eftir Wolfgang Am-
adeus Mozart Alfred Sous og félagar í
Endres-kvartettinum leika Óbókvartett í
F-dúr K. 370 / Hollenska blásarasveitin
leikur Divertimento í Es-dúr K. 253 /
Walter Triebskorn, Gunter Lemmen og
Gunter Ludwig leika Klarinettutríó nr. 7 i
Es-dúr K. 498.
17.10 Síðdegisvakan
18.00 Af stað með Tryggva Jakobssyni.
18.10 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar. Tónleikar.
20.00 Barna- og unglingaleikrit: „Tordý-
fillinn fiýgur í rökkrinu" eftir Maríu
Gripe og Kay Pollack. 9. þáttur: „Hlust-
aðu á mig, bláa blóm". Leikstjóri: Stefán
Baldursson. Leikendur: Jóhann Sigurð-
arson, Aðalsteinn Bergdal, Guðrún
Gísladóttir, Róbert Arnfinnsson, Valur
Gíslason, Baldvin Halldórsson og Er-
lingur Gíslason.
20.40 Kvöldvaka a. Almennt spjall um
þjóðfræði. Jón Hnefill Aðalsteinsson
b. íslensk rímnalög Félagar úr Kvæð-
amannafélagi Hafnarfjarðar kveða.
Umsjón: Helga Ágústsdóttir.
21.15 Skákþáttur Stjórnandi: Jón Þ. Þór.
Þórunn Elfa Magnúsdóttir rit-
höfundur byrjar lestur sögu
sinnar „Laundóttir hreppstjór-
ans“, kl. 21.40.
21.40 Utvarpssagan: „Laundóttir
hreppstjórans" eftir Þórunni Elfu
Magnúsdóttur Höfundur flytur formáls-
orð og byrjar lestur sögunnar.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir. Dagskrá morg-
undagsins. Orð kvöldsins.
22.35 Kvöldtónleikar a. Adagio fyrir
strengjasveit eftir Samuel Barber. Hljóm-
sveitin Fílharmónía leikur; Efrem Kurtz
stj. b. Sellókonsert i e-moll op. 85 eftir
Edward Elgar. Jacquline du Pré og
Sinfóníuhljómsveit Lundúna leika; Sir
John Barbirolli stj. c. Sinfónia nr. 101 i
D-dúr eftir Joseph Haydn. Hljómsveitin
Fílharmónía leikur; - Kynnir: Guðmundur
Gilsson.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
RUV
19.45 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.45 Snúili snigill og Alli álfur Lokaþátt-
ur. Teiknimynd ætluð börnum. Þýðandi
Jóhanna Þráinsdóttir. Sögumaður Tinna
Gunnlaugsdóttir.
20.50 Áhrif snefilefna Breskur fræðsluþátt-
ur um fæðurannsóknir og áhrif snefilefna,
t.d. málmsalta, á heilsu manna. Þýöandi
Jón O. Edwald.
21.30 Derrick 5. Gaukseggið Þýskur saka
málamyndaflokkur. Þýðandi Veturliði
Guðnason.
22.35 Setið fyrir svörum - Um björgunar-
starfsemi á íslandi Haraldur Henrýs-
son, forseti Slysavarnafélags Islands og
Gunnar Bergsteinsson, forstjóri Land-
helgisgæslunnar, sitja fyrir svörum.
Umsjón: Rafn Jónsson, fréttamaður.
23.25 Dagskrárlok
GREINDAR
LU ýmissa hiuta brúk-
áöur voni þjcr
idýr bjá bóada sin-
og þvoöu og hlóöu
aí stikri frjó-
ilr þekktu vart af-
fnum. Ekki þóttl tU-
,a á konum sinum í
leitt var kvenþjóöin í
’ttar og engum manni
onur fengju aö kjósa,
’rkahring hjúa. A betri
aupstööum voru kouur
[ni, eins og annars staö-
ööru leyti heföarfrúr
þá gjaman ólaun-
heimUisbald.
agi var um tima
og á árunum eftir
.onur og ráöskonur
a og þá einkum
iu seinna innlyksa i
írembusvín sáu sér
áöskonur sinar aö
knunar.
gósentimar fyrir
[inn gekk aö því
v»ru konur og
iá um leiö hver
hv;
augnayudi og aödráttarafl þegar
karlkynið ieitaði sér afþreyingar og
framl kvenna hefur veriö hvað mest-
ur, þegar ljóshæröar og fáklæddar
þokkadisir hafa skartaö á veggjum
uppi í kaffistofum og káetum.
En nú er öldin önnur. Konur hafa
heimtaö jafnrétti og aö fá aö kjósa
eins og annað fólk. Þær hafa jafnvel
sótt út á vinnumarkaðinn og rekiö
karlinn heim og gert hann aö
óbreyttri eldabusku.
Nú er ekki lengur hcgt aö þverfóta
á alþingi fyrir kvenréttindakonum
og nektarmyndir em haföar í felum.
I klxðnaöi kvenna tíökast nú helst
siðbuxur og duggarapeysur og þaö
varðar viö lög aö leggja hcndur á
konur.
Þaö var þvi karlrembusvínum til
ósegjanlegrar gleöi þegar sú frétt
spurðist á dögunum að áfrýjunar-
réttur í Sviariki hefði komist aö
þcirri niöurstöðu aö mönnum væri
heimilt aö lcmja eiginkouur sinar ef
þær væru gáfaöar og greindar. Þessi
óvæntu tíöindi breyta vigstööunni
hcldur betur. Þaö sem áöur þóttl
ókostur að konur væru meö góöu
gáfnaíari vegna þess aö þá reyndust
þá og misnotuðu, veröur allt i etnu aö
meiriháttar forréttindum. Nú hljóta
menn aö hætta aö sækjast eftir treg-
gáfuöum eiginkonum og vel útlitandi
kroppum og kynna sér einkunnir og
greindarvkitöfai áöor en þeir ganga i
y> rJk

Hvemig
menn
mega
konur
berja?
Gísli Ásgeirsson skrifar:
(Af gefnu tilefni vegna greinar
Dagfara: „Greindar konur má
berja“).
Karlar eru til ýmissa hluta
brúklegir. Hægt er að nota þá til
undaneldis og til viðhalds kyn-
stofninum. Eru þar sumir hæfari
öðrum. Með talsverðri fyrirhöfn
er hægt að sníða af þeim verstu
vankantana og fordómana, kenna
þeim húsverk og kynna þá fyrir
börnum sínum. Hingað til hafa
þeir haft yfirumsjón með þjóðar-
búinu og vinnumarkaðinum, auk
þess að vera gáfulegir á almanna-
færi. Margt er þeim betur gefið
en víðsýni, umburðarlyndi og
heilbrigð skynsemi. (Undantekn-
ingar eru þó til).
Karlar meta ágæti sitt eftir: a)-
tippisstærð, b)vöðvaafli, c)-
kjaftagleði, (áberandi hjá þing-
mönnum), d) stöðutáknum og
e)brókarsótt. Þeir halda gjarnan
hópinn og styrkja samheldni sína
með upplýsingum um ofangreind
atriði. Það fer svo eftir aldri og
þroska á hvað atriði mest áhersla
er lögð.
{ slíkum jábræðrahóp hefur
það reynst næsta auðvelt að
sannfærast um mátt sinn og
megin og nauðsyn þess að við-
halda aðstöðu sinni í samfé-
laginu, sem þeir hafa mótað eftir
eigin höfði.
Það liggur í augum uppi, að
ekkert fer eins mikið í taugarnar
á körlum og konur, sem ryðja sér
brautir inná þeirra einkavígvöll,
þ.e. Alþingi, vinnumarkað,
stjórnkerfi o.fl. Þeir hörfa í varn-
arstöðu og nota hvert tækifæri til
að koma gullvægum skoðunum
sínum á framfæri. Kjarninn í
þeim skoðunum er eftirfarandi:
a) Konur eru heimskar (við
ekki).
b) Konur geta ekki hugsað rök-
rétt (eins og við).
c) Það MÁ lemja konur (niður
með athvarfið).
d) Konur eiga aðeins að vinna
kvennastörf (við sjáum um hitt).
e) Konur eiga helst að vera
þaö bcIUga.
íllan itnn búi
þ»ö auma hluti
konur aö i
gleöi aba á aýj
lem ja þær aö v
Og ena }ók \
Sjémnaaianij
kvikmyndavéJ
myndaöi þar
ar i |
hafi úti.
tnyndum i
ur hagai
ur meö c
þá aftur |
irnarik
Allt er I
óöum i þá^
og pornogi
jafnt i LandiJ
landföst \
kröfu uppf;
metr og b
blenaka g
Brátt i
menn getiL
þ4ttg
Vcrta þá I
heimavinnandi og gæta bús og
barna, undantekningu má þó
gera ef karlinn er í námi og vantar
peninga).
f) Konur eru vergjarnar og
brókarsjúkar (við erum kven-
samir og njótum kvenhylli).
Ef konan gerir sér ekki grein
fyrir yfirburðum karlmanna og
reynir ítrekað að troða sér inn á
svið þeirra, verður að bregðast
við á réttan hátt.
a) Taka helst aldrei mark á
henni.
b) Gera grín að baráttumálum
hennar og tala við hana eins og
konu.
c) Reyna að forðast málefna-
lega umræðu við konu, heldur
snúa út úr fyrir henni eftir
fremsta megni.
Æ fleiri konur hasla sér völl á
hinum hefðbundnu karlasviðum
og láta andóf karla sig litlu skipta,
þannig að karlar eiga nú í vök að
verjast. Sjaldan hafa þeir legið
eins vel við höggi og nú. Árangur
yfirráða þeirra og þjóðfélags-
legra áhrifa liggur í augum uppi.
Sjálfsmynd þeirra er að molna,
en þeir ríghalda í síðustu molana.
Enn er eftir harðsnúinn hópur,
sem neitar að gefast upp en raular
fyrir munni sér gamla KFUM
lagið:
„Jesús kallar: Verjið vígið,
vaskra drengja sveit“.
Útvarp kl. 20.00
„Hlustaðu á mig, bláa blóm
U\
Enn vefst það fyrir Tordýf-
ilsfólkinu að finna egypsku stytt-
una og er þetta orðin mikil leit,
sem enn sér þá ekki fyrir endann
á. Gkk þó mikið á í síðasta þætti.
Þeir Jónas og presturinn Lind-
roth príluðu niður í grafhvelfingu
kirkjunnar, og er þeir lyftu kistu
Emelíu valt einhver þungur
hlutur til í henni. Þóttust þeir nú
vissir um að þarna væri styttan
loks fundin og fékk sr. Lindroth
leyfi þar til bærra yfirvalda til
þess að opna kistuna. Stundin var
ákveðin, múgur og margmenni
streymdi á staðinn, fræðimenn og
fjölmiðlar höfðu sig mikið í fram-
mi og allir kepptust við að hrósa
unglingunum þremur fyrir fram-
tak þeirra og skarpskyggni. En
þegar svo búið var að opna kist-
una sló heldur betur í bakseglin: í
stað styttunnar langþráðu reynd-
ist innihald kistunnar aðeins vera
- stór steinn - og áfram heldur
leitin.
Leikendur í þættinum í kvöld
eru: Jóhann Sigurðsson, Aðal-
steinn Bergdal, Guðrún Gísla-
dóttir, Róbert Arnfinnsson, Val-
ur Gíslason. Baldvin Halldórsson
og Erlingur Gíslason. Leikstjóri
er Stefán Baldursson.
- mhg.
Stefán Baldursson stjórnar leitinni að egypsku styttunni.
skák
Karpov aö tafli - 245
Þó Sovétmenn séu án tvímæla lang-
sterkasta skákþjóð og geti næstum því
státað af því að eiga fleiri alþjóðlega titil-
hafa en allar aðrar þjóðir til samans þá er
því nú svo einu sinni farið að verulega
sterk alþjóðleg skákmót er sárafá þar f
landi. Sterkustu skákmenn Vesturlanda
geta hugsað sér margt betra en að
sækja Sovétmenn heim. Sá háttur var
lengi hafður á að greiða verðlaun i rúbl-
um og þann gjaldmiðil má ekki flytja úr
landi sem aftur þýddi að menn urðu að
gera kaup af einhverju tagi innanlands.
Eru til margar frægar af slíkum kaupum.
Fyrir nokkrum árum sáu Sovétmenn sig
um hönd, efndu til skákmóta þar sem
verðlaun voru greidd í erlendri mynt. Eitt
slíkt mót var Aljékín-mótið sem haldið
var snemma árs 1981. Mót þetta dró til
sín langflesta af sterkustu skákmönnum
heims og má t.d. nefna að vart einn ein-
asti í hópi sterkustu skákmanna Sovét-
manna lét sig vanta. Af erlendum þátt-
takendum má nefna bæði Jan Timman
og Ulf Anderson.
Karpov tók mótið geysilega alvarlega
sem von var. Eftir að Kasparov hafði hirt
af honum verðlaun fyrir bestan árangur á
1. borði í sovéska olympíumótinu varð
heimsmeistarinn að sanna hæfni sín.
Það gerði hann líka með eftirminnilegum
hætti. Strax í 1. umferð mætti hann landa
sinum Balashov og vann sannfærandi
sigur:
Karpov - Balashov
31. Dd4!
(Hótar 32. He8+ og drottningin á f2 fell-
ur).
31. ... Dc2
32. Db6! He8
33. Hxe8+ Kxe8
34. Dxb7
- og Karpov vann örugglega. Framhald-
ið varð: 34. - c5 35. De4 + Dxe4 36. Bxe4
Rh6 37. g4 Rg8 38. Re7 39. h4 Kf7 40.
h5 Kg7 41. Kg3 og hér gafst Balashov
upp Stjarnan unga Kasparov, vakti þrátt
fyrir þennan laglega sigur Karþovs lang-
mesta athygli fyrir ævintýraleg tilþrif í sig-
urskák sinni við Alexander Beljavskí.
bridge
Þá fyrst eru menn orðnir sæmilegir í
bridge, þegar þeir geta sett sig i spor
sagnhafa, litið á vandamálin frá sama
sjónarhóli. Og skuggalega oft geta þess-
ir hinir sömu, fellt „örugga" samninga
Hér er dæmi:
852 ÁD2 10976 63 ÁD 109652 KG43 4
G1097 843 ÁD KG109875 K3 KD 86542 ÁG7
Norður/Suður spiluðu eðlilegt kerfi.
Suður vakti á 1 hjarta (12-20 hp.),
Norður 1 grand og Suður stökk i 4 hjörtu.
Útspil Vesturs var tígulgosi. Sagnhafi
staldraði ögn við og hummaði lítilsháttar.
Bað síðan um drottningu, sem hélt. Síð-
an smátt hjarta úr blindum og lét tíuna
Sérðu einhverja vörn fyrir Vestur?
Jabb. Vestur var einn af þessum með
innsæið i lagi. Hann stakk upp hjartaás
og spilaði meiri tigli. Ásinn átti slaginn,
og öruggur í fasi bað sagnhafi um meira
tromp. Einn niður.
Sagnhafi átti um að velja tvo kosti. Ef
Vestur drepur á drottningu þegar hjart-
anu er spilað i fyrra sinnið, getur sagn-
hafi reynt spaðasvíninguna þegar hann
er inni á tígulás og einsog spilin liggja,
gengur það. Hinsvegar þegar Vestur
drap á ásinn, var drottningin „sönnuð" í
Austur og þarmeð varð spaðasviningin
óþörf, ef hjartað lægi illa (ásinn stakur og
daman þriðja í Austur). Fallegt spil.
Gætum
tungunnar
Sagt var: Biðjum fyrir hvert
öðru, og leysum vanda hvers
annars.
Rétt væri: Biðjum hvert fyrir
öðru, og leysum hvert annars
vanda.
Sagt var: Ekki eru allir þeirra
duglegir.
Rétt væri: Ekki eru þeir allir dug
legir.