Þjóðviljinn - 07.12.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐÁ — ÞJÓÖVlLJINN Miðvikudagur 7. desember 1983
MOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsbiaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreíðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi ólafsson, Lúðvík Geirsson,
Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Hcdldór -
vinur Alusuisse
Fyrr á þessu ári tókst Alusuisse að koma á fót form-
legu vináttubandalagi á Alþingi. Halldór Ásgrímsson,
sem þá var trúnaðarmaður ríkisstjórnar Gunnars Thor-
oddsen, tók höndum saman við Friðrik Sophusson
varaformann helsta stjórnarandstöðuflokksins. í sam-
einingu fluttu þeir tillögu sem þjónaði hagsmunum
Alusuisse. Sú tillaga var fyrsti hornsteinninn að núver-
andi ríkisstjórn. Alusuisse þurfti að fá sína menn í
stjórnarráðið.
Forysta Halldórs Ásgrímssonar fyrir hagsmunum Al-
usuisse á Alþingi markaði tímamót í sögu Framsóknar-
flokksins. Um árabil höfðu-fyrirrennarar hans haldið
uppi þjóðlegum málstað gegn ítökum hins erlenda
auðhrings. Eysteinn Jónsson, sem í áratugi skipaði það
sæti Framsóknarflokksins á Austurlandi sem Halldór
Ásgrímsson skipar nú, var fremstur í flokki andstöð-
unnar við álsamninginn á sínum tíma.
Aðgerðir Halldórs Ásgrímssonar á Alþingi fyrr á
þessu ári sýndu að Alusuisse hafði tekist að sigra Fram-
sóknarflokkinn. Forystan var komin í innsta hring vin-
áttufélagsins. Ragnar Halldórsson var vissulega ánægð-
ur með árangurinn.
En Halldór Ásgrímsson hélt áfram að sýna Alusuisse
hve góður vinur hann væri í raun. Alusuisse kappkostar
nú að koma í gegn stækkun á álverinu í Straumsvík svo
að hinn erlendi auðhringur geti grætt enn meira á ódýra
rafmagninu. Það skorti hins vegar nokkuð á að til væru
sannfærandi rök frá sjónarhóli íslendinga. Pá kom
Halldór Ásgrímsson á ný til liðs við Alusuisse.
Þessi vinnuglaði vinur Alusuisse er orðinn sjávarút-
vegsráðherra og eins og alþjóð veit á sjávarútvegurinn í
miklum erfiðleikum. Ráðherranum var boðið að halda
stefnuræðu við opnun fiskiþings. Þangað kom hann til
að útskýra stefnu sína.
Boðskapurinn fólst í því að fækka togurum á helstu
þéttbýlissvæðunum enda gæfist fólkinu þar kostur á
öðrum atvinnutækifærum. Nefndi Halldór sérstaklega
stækkun álversins í Straumsvík. Þannig fléttaði hann
saman erfiðleikana í sjávarútvegi og hagsmuni Alu-
suisse. Með því að samþykkja stækkunarkröfu forstjór-
anna í Zurich væri hægt að skapa grundvöll fyrir fækk-
un togara á helstu jréttbýlissvæðunum.
Þegar Halldór Ásgrímsson var krafinn skýringa á i
þessum ummælum á Alþingi endurtók hann einfaldlega |
yfirlýsinguna sem flutt var á fiskiþinginu. Stækkun ál- j
versins var eina atvinnutækifærið fyrir sjómenn og fisk- :
verkunarfólk sem ráðherranum fannst ástæða til að
nefna sérstaklega.
Tíminn er óskaplega reiður þessa dagana af því að ;
vakin hefur verið athygli á hinni miklu vináttu Halldórs j
Ásgrímssonarog Alusuisse. Sannleikanum verðurhver j
sárreiðastur.
Morgunblaðið
og ntorðið á
Marianellu
í sunnudagsblaði Þjóðviljans var rakið í leiðara og
fréttaskýringu hvernig Morgunblaðið hefur verið vett-
vangur fyrir lygaáróður herforingjastjórnarinnar í E1
Salvador. Skorað var á mannréttindapostulann Matthí-
as Johannessen að breyta þessari afstöðu blaðsins.
í gær kom svo yfirklór frá blaðamanni sem sl. föstu-
dag birti viðtal við Patricio Fuentes. Þau skrif bæta ekki
hlut Morgunblaðsins. í föstudagsfrétt Morgunblaðsins
voru aðeins þrjár litlar línur um Marianellu Garcia
Villas. Sú staðreynd afhjúpar á ný hið brenglaða frétta-
mat Morgunblaðsins. Enn er því beðið eftir svari Matt-
híasar Johannessen. ór
klippt
Nýir tímar
Enn og aftur eru málefni gamla
fólksins í Reykjavík komin í
sviðsljósið. Og eins og fyrri dag-
inn vegna þess öryggisleysis og í
mörgum tilfellum algers um-
komuleysis sem þetta fólk má
búa við. Eitt er þó ólíkt við um-
ræðuna nú frá því sem áður var.
Á tímum vinstri meirihlutans í
borgarstjórn og á tímum Svavars
Gestssonar í heilbrigðis- og fé-
lagsmálaráðuneyti sýndu ráða-
menn að þeir þekktu vandann og
voru að vinna af fullum krafti að
úrbótum. Gamla fólkið fékk þá
trú að umsókn þeirra um hjúkr-
unarvist eða þjónustuíbúð myndi
bera árangur. Það horfði á upp-
byggingu B-álmunnar og hús-
anna við Dalbraut og
Droplaugarstaði og eygði langþ-
ráð skjól ef áfram yrði haldið á
sömu braut.
Komið aftur 1986
Nú er öldin önnur. Á
fimmtudaginn var ræddi borgar-
stjórn Reykjavíkur það neyðará-
stand sem er að skapast í húsnæð-
ismálum aldraðra. 1165 manns á
ellilífeyrisaldri bíða nú eftir leigu-
húsnæði, þar af eru á þriðja
hundrað komnir yfir áttrætt og
margir komnir hátt á tíræðisald-
ur. Og spurt var hvernig meirih-
lutinn ætlaði að bregðast við
þessum vanda. Svörin voru öll á
einn veg: Við ætlum að reisa 70
íbúðir í Seljahlíðum og þær verða
tilbúnar 1986!
Menn minnast svipaðra talna
um þörf fyrir hjúkrunarrými á
fyrra kjörtímabili. Þá var ekki
látið við það sitja að segja og
skrifa falleg orð. Þá var ráðist í að
breyta Hvítabandinu við Skóla-
vörðustíg og Heilsuverndarstöð-
inni til þess að leysa úr bráðasta
vandanum um leið og hert var á
byggingu Droplaugarstaða og B-
álrnu Borgarspítalans. Þá var
settur nefskattur á alla lands-
menn til þess að tryggja fjármagn
í Framkvæmdasjóð aldraðra og
stutt við félagasamtök eins og
DAS sem vildu reisa hjúkrunar-
rými.
Við erum bestir
En í stað þess að taka á vandan-
um nú sneri Sjálfstæðisflokkur-
inn umræðunni upp í sjálfshól um
flokkinn og hans ágæti. Enda
gátu menn vart varist brosi þegar
Páll Gíslason formaður bygg-
inganefndar í þágu aldraðra las
upp eftirfarandi bókun vegna
þeirra 1165 einstaklinga sem sagt
er að bíða bara rólegum til 1986:
„Engin sveitarstjórn í landinu
hefur uppá að bjóða fleiri úrræði í
málefnum aldraðra en Reykja-
víkurborg. Enda hafa borgar-
fulltrúar verið samdóma um að
hér sé um forgangsmálaflokk að
ræða. Borgarfulltrúar Sjálfstæð-
isflokksins hafa haft algjöra for-
ystu í þessum málaflokki og fyrir
atbeina þeirra hafa þær fjöl-
mörgu byggingar sem risið hafa
verið reistar til að bæta aðstöðu
aldraðra. Vekja má athygli á að
borgarfulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins hafa ætíð gegnt for-
mennsku í byggingarnefnd íbúða
í þágu aldraðra, hvaða meirihluti
sem verið hefur í borgarstjórn.
Haldið er áfram að byggja þjón-
ustuíbúðir á vegum Reykjavíkur-
borgar af miklum krafti og jafn-
framt hefur borgin stuðlað að
byggingu söluíbúða fyrir aldraða,
þar sem jafnframt verður þjón-
usta fyrir aldraðan almenning í
borginni.“
Stöðnun
Svo mörg voru þau orð. Engar
athafnir eins og fýrr hefur verið
bent á. En hverjum skyldu þessir
borgarfulltrúar í raun vera að
hrósa? Það var vinstri meiri-
hlutinn sem gerði það reyndar
bæði af skömmum sínum
gagnvart flokksfélögum Alberts
Guðmundssonar og í virðingar-
skyni við baráttu hans innan
flokksins, að gera hann að for-
manni byggingarnefndar á árun-
um 1978-1982. Samflokksmenn
hans gátu hins vegar ekki fyrir-
gefið honum að þiggja þennan
heiður og fyrsta verk Davíðs
Oddssonar sem borgarstjóra var
að sparka Albert úr nefndinni,
meðan hann var erlendis. Næsta
verk var að pakka saman tilbún-
um teikningum að Seljahlíðum
og fresta framkvæmdum þar um
eitt ár. í það heila ár var hvergi
hamar á lofti við byggingar fyrir
aldraða á vegum borgarinnar í
fyrsta skipti í langan tíma.
Stöðnunin hélt innreið sína og
það var fyrst í október á þessu árí
að byrjað var á Seljahlíðum.
Hrun varð í fjárveitingum til
bygginga fyrir aldraða og nú,
þegar afleiðingarnar eru að koma
í ljós, berja þeir sér á brjóst og
hrópa húrra fyrir sjálfum sér.
Gamla fólkið má bíða í biðröðum
þó þær megi ekki sjást í Bláfjöll-
um!
-ÁI
og skorið
Bókaraunir
Bækur eru mikið á dagskrá
eins og vonlegt er um þessar
mundir. Um tíma var því spáð að
útgáfa mundi dragast mikið sam-
an, en sú spá virðist ekki hafa
ræst, enda þótt útgefendur hafi
sjálfir stunið undan þeirri stefnu
sinni að hafa geysimikinn fjölda
titla á markaði. Sú stefna er að
því leyti skrýtin, að einatt eru for-
lögin ekki að bjóða upp á fjöl-
breytni með bókafjölda, heldur
kannski að keppa við sjálf sig t.d.
með dobíu af þýddum bókum
sem eru, með leyfi að segja, svo
til allar eins.
En eins og fyrri daginn eru
gagnrýnendur skammaðir. Það
mátti t.d. heyra í fréttatíma út-
varpsins á dögunum, að ef út-1
gefendur væru hikandi við að
gefa út íslenskar skáldsögur þá
væri það vegna þess að
gagnrýnendur séu svo vondir við
þær.
Þetta er að sönnu mesti mis-
skilningur. Ekki þarfyrir-það er
jafn erfitt að alhæfa um íslenska
gagnrýnendur og íslenska rithöf-
unda sjálfa. En hitt er víst, að
þegar á heildina er litið er kann-
ski meiri ástæða til að vernda rit-
höfunda fyrir oflofi en fyrir misk-
unnarleysi gagnrýnenda, sem
þjóðtrúin vill helst lýsa sem mis-
heppnuðum rithöfundum. Þeim
sem „ekki gátu sjálfir“.
Gagnrýnenda
farganið
Það er reyndar nokkuð hvum- k
leitt, hve útbreidd sú árátta er á
meðal rithöfunda, útgefenda,
leikhúsfólks og fleiri aðila, að
lýsa gagnrýnendum sýknt og heil-
agt sem fávísum og illa innrættum
skemmdarvörgum. Svo rammt
kveður að þessu, að það gerist æ
erfiðara að fá gott fólk til að
leggja sig í þann lífsháska sem all-
ar þær þrengingar eru. Engu lík-
ara en menn vilji ekki hafa önnur
skrif um listir og menningarmál á
íslandi en samfellda fagnaðarr-
okur út af því, að íslendingar
skuli yfirhöfúð skrifa og leika,
spila á hljóðfæri og mála.
Það er vitanlega borin von að
listamenn séu sáttir við gagnrýni.
(Og skiptir þá ekki máli, að mikið
af gagnrýni er skrifað af lista-
mönnunum sjálfum). En þeir
sem sáran kveina yfir skepnuskap
gagnrýnenda ættu sér til sálubót-
ar að rifja upp þá gömlu og góðu
dæmisögu um drenginn sem
hrópaði úlfur, úlfur! þangað til
menn hættu að taka mark á hon- '
um - og hreyfðu sig ekki heldur
þegar úlfurinn loksins birtist. Ef
þeirra vilji um hinn samfellda lof-
söng næði fram að ganga að öllu
leyti, þá er ekkert líklegra en fólk
yrði enn ónæmara en það þó er
fyrir því lofi sem borið er á list-
ræna starfsemi í þeirri síbylju, að
ekkert fær að standa upp úr.
-áb.