Þjóðviljinn - 08.12.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 8. desember 1983 '
UOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúðvík Geirsson,
Magnús H. Gíslason, ólafur Gíslason, óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson,
Valþór Hlöðversson.
íþróttafróttaritari: Víðir Sigurðsson.
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Pröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Er verið að
gera grín að
láglaunafólkinu?
Alþýðusamband íslands og Bandalag starfsmanna
ríkis og bæja hafa metið stöðuna í kjaramálum þannig
að það þyldi enga bið að rétta hlut tekjulægsta fólksins í
landinu. Þessvegna hafa þau boðið viðsemjendum sín-
um að gera bráðabirgðasamkomulag til skamms tíma
sém eingöngu snerti láglaurfafólk og hafi í för með sér
að lágmarkslaun hækki þegar í 15 þúsund krónur. Svar-
ið er nei og aftur nei. Vinnuveitendasambandið og
Vinnumálasamband samvinnufélaganna telja að ekki
séu efni til neinna launahækkana, og ríkisstjórnin
kynnir þá skoðun sína að grípa verði enn harðar á
launamálunum, þannig að kaupmáttur haldi áfram að
hrapa á næsta ári. f»á liggur fyrir að aukin skattbyrði
vegna beinna skatta, útsvars, tekjuskatts og fasteigna-
gjalda mun leiða til eins og hálfs prósent skerðingar
launa að meðaltali milli áranna 1983 og 1984. Til þess
að bæta gráu ofan á svart skopast svo Vinnuveitenda- |
sambandið að Iaunafólki með því að leggja til að það j
efni til stórútsölu á félagslegum réttindum sem það
hefur áunnið sér á síðustu árum.
„Okkur var boðið upp á þann leik að versla með
félagsleg réttindi eins og að minnka veikindagreiðslur,
skerða orlof og afnema gjald til sjúkra- og orlofs-
heimilasjóða“, sagði Ásmundur Stefánsson forseti Al-
þýðusambandsins eftir fund með atvinnurekendum í
gær. „Það er engu líkara en að með þessum tillögum sé
verið að gera grín að því fólki sem býr við kröppust
kjörin í dag. Það er augljóst að þeir sem lægst hafa j
launin hafa síst efni á því að taka á sig skert félagsleg j
réttindi og þessar hugmyndir vinnuveitenda sýna vel !
hvaða hugur er að baki þegar þeir tala um að bæta þurfi j
hag hinna lægstlaunuðu.“
Það má minna á einnig í þessu sambandi að ríkis-
stjórnin hyggst skera niður framlög til Byggingarsjóðs
verkamanna og hækka útborgun í verkamannabústaði ;
um 100 til 200 þúsund. Þannig eru hugmyndir atvinnu- j
rekenda og ríkisstjórnar um að koma til móts við lág- j
launafólk allar á eina bókina lærðar. Hverjum dettur í
hug að það sé hagnaður fyrir launafólk að fá 0.6%
kauphækkun en missa í staðinn tekjur vegna bónuss, i
yfirvinnu og annarra greiðslna fyrstu 5 dagana í i
veikindum? spurði Ásmundur Stefánsson í gær. Og '
hafa má í huga í þessu sambandi að ríkisstjórnin hyggst ;
spara í heilbrigðiskerfinu með því að láta sjúklinga
greiða fyrir fyrstu tíu legudagana á sjúkrahúsum. Hér \
stendur yfir samræmd tilraun atvinnurekenda og ríkis- j
valds til þess að kippa félagslegu öryggisneti undan j
fótum verkafólks. Það eru því ekki mikil líkindi til þess |
að kröfur BSRB um að vextir og verðbótaþáttur vaxta j
vegna verðtryggðra íbúðalána komi til frádráttar tekj- ;
um við álagningu útsvars á árinu 1984, og leigjendur fái j
húsaleigustyrk nái fram að ganga átakalaust.
Það er Ijóst að ríkisstjórnin er ekki reiðubúin til þess
að ábyrgjast neinskonar verðtryggingu launa og að at-
vinnurekendur vilja aðeins að kauplækkunarstofnun sú
sem nefnd er Þjóðhagsstofnun reikni mönnum
kaupmáttarskerðingu fram til ársloka 1985 tvisvar á ári,
eftir að stórútsala hefur átt sér stað á félagslegum rétt-
indum. Línurnar hafa því skýrst í kjaramálunum og
stjórnvöld geta ekki lengur haldið áfram blekkingar-
leiknum. Það er því mikið verkefni sem bíður for-
mannafundar ASI um helgina og Sambandsstjórnar-
fundar í byrjun næstu viku að móta viðbrögð verkalýðs-
hreyfingarinnar gegn þeim staðreyndum um stefnu
stjórnvalda og atvinnurekenda sem við blasa.
-ekh
klippt
Tvískinnungur
Ungkratar fóru á dögunum á
ráðstefnu í Strassborg um Hern-
aðarhyggju. Samkvæmt frásögn-
um hefur ráðstefnan verið
gagnrýnin einsog vera ber. Þetta
varð þó ekki ljóst fyrr en í gær af
frásögnum í Alþýðublaðinu.
f fyrradag gaf blaðið tóninn
meðfyrirsögninni: „Mikilvægt að
hlutverk herstöðvarinnar breyt-
ist ekki“. Fyrir þessu er borinn
Eccicit fyrrverandi forsætisráð-
herra Tyrklands og leiðtogi Sósí-
aldemókrata þar í landi. Að vísu
kemur og fram að Ecevit hafi
ekki mátt ljóstra upp viðhorfum
sínum til Natóherstjórnarinnar í
heimalandinu, enda þurft að sæta
fangelsisvist um langan tíma.
Herstöð - eftirlitsstöð
Morgunblaðið fagnar þessari
meintu yfirlýsingu Ecevits og Al-
þýðublaðsins í gær einsog vænta
mátti. En um hvað var Eccevit
spurður af blaðamanni Alþýðu-
blaðsins? Vissi Ecevit um hvers
konar herstöð var verið að ræða?
f viðtalinu kemur nefnilega fram
að hann heldur að hér sé um „eft-
irlitsstöð“ að ræða og telur mikil-
vægt að hlutverk hennar „breytist
ekki frá því að hafa með eftirlit að
gera yfir í eitthvað annað stærra í
hernaðarlegu tilliti".
Er hlutverk herstöðvarinnar
það sama í dag og það var fyrir
áratug? Auðvitað hefur hiutverk
hennar orðið víðfeðmara með
tímanum og tækninni, þeirri
„glóbal“ hernaðarfræði sem stór-
veldin reka. Það er vart von til
þess að Ecevit hafí verið kunnugt
um þær breytingar sem orðið
hafa á bandarískri herstöð á ís-
landi, þegar Ijóst er að spyrlinum
frá Alþýðublaðinu er það ekki
einu sinni Ijóst.
Eftirlitsstöð
í Tyrklandi
Fleira bendir til þess að um
hörmulegan misskilning sé að
ræða hjá Alþýðublaðinu í þessu
viðtali við hinn ofsótta
stjórnmálamann. Þannig segirfrá
því, að Bandaríkjamenn hefðu
farið þess á leit við hann í stjórn-
artíð sósíaldemókrata að fá að
setja upp „eftirlitsstöð" í Tyrk-
landi. Því neitaði Ecevit og vísaði
til afvopnunarsamninga, og
þeirra vegna ættu „stórveldin að
semja um gagnkvæmt eftirlit al-
mennt. Bandaríkjamenn tóku
ekki vel í þessi svör, og málið
koðnaði niður“.
Einnig er rétt að hafa í huga, að
í Tyrklandi eru bandarískar her-
stöðvar. Þæreru amk. sjö talsins.
Og eins og menn muna hrifsaði
tyrkneski Natóherinn völdin í því
landi með greinilegri velþóknun
Natóríkjanna.
Erfiðleikar
A Iþýðuflokksins
Það er annars furðulegt að Al-
þýðublaðið telur rétt að gefa tón-
inn frá þessari merku ráðstefnu
með áðurnefndri fyrirsögn. Les-
endum á að finnast fyrst nauðsyn-
legt að hafa bandaríska herinn á
íslandi - og síðan má skoða
hvaða hlutverki Nató og herir í
hinum ýmsu löndum gegna. í
fullri vinsemd mætti benda okkar
pólitísku skyldmennum á, að
rökrétt væri að skoða fyrst hvaða
hlutverki herinn gegnir og s íðan
að taka afstöðu til þess hvort
hann eigi að vera eða fara.
Allt vitnar þetta mál um erfið-
leika Alþýðuflokksins í utanríkis-
málum. Þeir viðurkenna flest illt í
sambandi við hlutverk Natóherja
og bandarísku hernaðarstefn-
unnar sem ráðandi er í Nató,
fordæma m.a.s. bandarískar
íhlutanir í Suður-Ameríku, en
þegar kemur á fósturjörðina, þá
þarf að hafa Jón Baldvin og fé-
laga góða. Þá þarf að setja upp
aðra stefnu: mikilvægt að hlut-
verk herstöðvarinnar breytist
ekki. Þess utan er einkar ó-
smekklegt að inna mann - sem
ekki getur um frjálst höfuð strok-
ið né má mæla það sem honum
býr í brjósti vegna Natóhersins í
eigin landi — um afstöðu til Nat-
óhers í öðru fjarlægu landi, sem
hann hefur tæpast möguleika á að
þekkja vel til.
Alþýðublaðið upplýsir í gær:
,Á ráðstefnuni var Ecevit undir
nokkrum þrýstingi og treysti ser
ekki til að svara sérstaklega um
ástandið í hcimalandi sína af ótta
við, að það sem hann segði drægi
dilk á eftir sér af hendi hcrfor-
ingjastjórnarinnar þar í Iandi“.
Afstaða
Morgunblaðsins
Bandarísku herstöðvarnar í
Tyrklandi breyttu engu um það,
að með valdatöku tyrkneska
Natóhersins margfölduðust of-
sóknir á hendur vinstrisinnum og
verkalýðsforingjum, og hafði
Tyrkland þó ekki úr háum söðli
að detta í þessum efnum. Málam-
yndaþingræðið núna er lítið ann-
að en framlenging þeirrar herl-
eiðingar. Það var lítil vörn fyrir
lýðræði og þingræði í því landi að
hafa amríska herinn og vera í
Nató.
Enn mætti það vera kollegum
okkar á Alþýðublaðinu, sem
vonandi lifir sem lengst, umhugs-
unarefni að Morgunblaðið lýsir
yfir fögnuði sínum yfir meintri
yfirlýsingu Ecevits um herstöðina
á íslandi, þarsem sósíaldemó-
kratar og sósíalistar hafa verið
fangelsaðir og drepnir. Meira en
það, blaðið fagnaði valdatöku
hersins og kvað andlýðræðislega
einræðisstjórn vera samkvæmt
„eðli þjóðarinnar". Morgunblað-
ið, sem stóð og stendur með þeim
sem fangelsuðu Ecevit og meina
honum tjáningarfrelsis, fagnar
nú yfirlýsingum hans! Þarf frekar
vitnanna við um að annaðhvort
er um rangtúlkun á ummælum
Ecevits að ræða, ellegar þá að Al-
þýðublaðið og Ecevit hafi með
orðum sínum eflt til óvinafagnað-
og skorið
Ekki sannkristnir
„Merkilegur maður segir frá“
heitir bókarumsögn Hannesar H.
Gissurarsonar í DV í gær um ný-
útkomna bóks Benjamíns J.
Eiríkssonar. -Við lítum á nokkrar
glefsur úr þessari umsögn:
„Hann efast um, að ýmsir
klerkar þjóðkirkjunnar, svo sem
dr. Sigurbjörn Einarson og dr.
Þórir Kr. Þórðarson séu sannk-
ristnir og hann lætur að því liggja
að hann hafi sjálfur sérstöku hlut-
verki að gegna hér á jörðinni“.
Sökudólgarnir
Hannes segir: „Eg er sammála
dr. Benjamín um flest í þessum
greinum. Um eitt geri ég þó
ágreining við hann. Vandræði
okkar íslendinga eru ekki ver-
klýðsforingjum einum að kenna,
heldur einnig stjórnmálamönn-
um og embættismönnum“.
Djöflarnir
„Hann er sannfærður um það
einsog Dostóévski að sameignar-
sinnar séu haldnir illum öndum
(ein magnaðasta skáldsaga Dostó-
évskis fjallar um þetta) og að
Brynjólfur Bjarnason, Einar Ol-
geirsson og Halldór Laxness séu í ■
hópi þeirra“.
„Ekki hissa“
Hannes segir ennfremur: „Ég
er ekki hissa á því, þótt dr. Benj-
amín haldi að sameignarsinnar
séu verkfæri djöfulsins“.
-óg-