Þjóðviljinn - 16.12.1983, Blaðsíða 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 16. desember 1983
MOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvœmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Ámi Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson. Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Jóhannes Harðarson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjörnsdóttir. Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Margrót Guðmundsdóttir.
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson. Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Afgreiðsla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pótursdóttir. Bílstjóri: ólöf Sigurðardóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson, Lúðvík Geirsson, Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason, óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Valþór Hlöðversson.
íþróttafróttaritari: Víðir Sigurðsson. Utkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Utlit og hönnun: Guðjón Sveinbjörnsson, Þröstur Haraldsson. Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Magnús Bergmann. Umbrot og setning: Prent.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar. Prentun: Blaðaprent hf.
Auglýsingar: Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson.
Kjötsmyglið
Fjöldi manna sem þekkja vel til fullyrða að stórfellt
kjötsmygl sé stundað á íslandi. Stéttasamband bænda
hefur haft af þessu miklar áhyggjur og á síðasta aðal-
fundi þess var samþykkt áskorun um að málið yrði
kannað ofan í kjölinn. Framleiðsluráð landbúnaðarins
brá hart við og sendi dómsmálaráðherra í september sl.
bréf með beiðni um að þetta mál yrði kannað. 29.
nóvember sendir svo Framleiðsluráð landbúnaðarins
kæru til Rannsóknarlögreglu ríkisins um meint kjöt-
smygl.
Svo undarlega bregður við nú þegar þetta mál er
upplýst í fjölmiðlum að talsmenn bændasamtakanna og
dómsmálaráðherra virðast vart kannast við málið, og
vilja gera sem allra minnst úr því. Þjóðviljinn ætlar sér
ekki þá dul að skýra geðleysi þessara aðilja þegar um
jafn alvarleg brot eru á ferli, og hér um ræðir. Vart þarf
að útlista ógnvænlegar afleiðingar ef sýkt kjöt bærist
hingað til landsins, svo sem af gin- og klaufaveiki. Má
mesta heppni heita að forlögin hafa verið jafn mild við
kjotsmyglarana og yfirvöldin virðast hafa verið.
Það er annars til lítils að halda holdanautum í ein-
angrun í Hrísey meðan stórfelldur innflutningur á
þriðja flokks nautakjöti á sér stað til landsins. Mætti
holdanautsbóndinn í Hrísey sem er eiginlega landbún-
aðarráðherra sjálfur sleppa nautum sínum lausum úr
sóttkvínni þess vegna. Það stafar sjálfsagt ekki meiri
hætta af því kjöti nautabóndans Jóns Helgasonar en af
suður-ameríska þriðja flokks kjötinu sem Reykvíking-
ar geta fengið á veitingastöðunum í höfuðborginni - og
bændur geta borðað nær þeir gista Reykjavík.
Þjóðvilj inn bendir á að hér er um svo alvarlegt mál að
ræða að embættismenn og yfirvöld geta ekki látið sem
vind um eyru þjóta. Þjóðviljinn krefst þess að hinir
árvökulu embættismenn sem fengið hafa málið til með-
ferðar taki það þegar þeim tökum sem tilefni er til.
Áfengisauglýsingar
Þjóðviljinn hefur greint frá því að umboðsmanna-
kerfið fyrir áfengistegundir skili mönnum umtalsverð-
um fjármunum fyrir litla sem enga fyrirhöfn. Komið
hefur fram að umboðsmannakerfið býður heim margs
konar fyrirgreiðslu og viðskiptaháttum sem geta ekki
flokkast undir annað en spillingu. ,
Heilbrigðisráðuneytið og fleiri hafa sent Ríkissak-
sóknara mál til meðferðar vegna þess að talið er að um
áfengisauglýsingar sé að ræða.
Ríkissaksóknari hefur stungið slíkum málum undir
stól. Hann telur örðugt að segja til um hvað sé auglýs-
ing og hvað sé kynning á víntegundum.
í 16. grein áfengislaga segir hins vegar orðrétt: „Á-
fengisauglýsingar eru bannaðar“. Og í 16. grein reglu-
gerðar um sölu og veitingar áfengis segir orðrétt: „Erig-
um er heimilt að auglýsa áfengi eða einstakar áfengis-
tegundir. Með auglýsingum er m.a. átt við hvers kyns
tilkynningu eða birtingu til almennings og hverja þá
aðgerð aðra, sem felur í sér hvatningu til kaupa eða
neyslu áfengis“.
Sami embættismaður og treystir sér ekki til að segja
fyrir um hvað er áfengisauglýsing og hvað ekki var hins
vegar á dögunum ékki í vandræðum með að segja fyrir
um hvað er klám og hvað ekki.
klippt
Ef upplýsingar stjórnarherranna eru tómt rugl er það þá ekki tómt rugl
sem þeir segja og gera? - Þannig var spurt á Alþingi.
Tómt rugl
Albert Guðmundsson fjár-
málaráðherra fór upp á háa C-ið í
umræðum á Alþingi sl. þriðju-
dagskvöld. Til umræðu var fjár-
lagafrumvarpið, hinn nýi skatt-
stofn, sjúklingaskatturinn, og
hringlið með forsendur fjárlaga-
gerðarinnar. Albert hneykslaðist
mjög á þeim ummælum Svavars
Gestssonar að núverandi ríkis-
stjórn hefði tekið við góðu búi,
og að hann skyldi vitna í málefn-
asamning hennar um fulla at-
vinnu, verðbólguhjöðnun og
skuldastöðvun. „Hann vitnarsíð-
an í málefnasamning eða stefnu-
yfirlýsingu ríkisstjórnarinnar sem
er dagsettur daginn sem hún
tekur við, áður en hún hefur hug-
mynd um það hræðilega ástand í
peningamálum þjóðarinnar, sem
kemur ekki í ljós fyrr en eftir að
ríkisstjórnin hefur látið gera út-
tekt á ríkissjóði. “ (Gripið fram í:
Er það tómt rugl?) „Það er tómt
rugl“, sagði Albert. „Þær upplýs-
ingar sem við fengum bæði í
kosningabaráttunni, í stjórnar-
myndunarviðræðunum og ein-
mitt var þó kannski mesta ruglið
um það leyti sem við vorum að
taka við, vegna þess að upplýs-
ingarnar sem við fengum voru
rangar. Þær voru rangar.“
Vita þeir enn
hvað þeir segja?
Stefán Benediktsson vakti
máls á því að þessi skoðun
heyrðist oft hjá stjórnarliðum, og
sagði í framhaldi af því:
„Ef þessi fullyrðing fjármála-
ráðherra stenst, það er að „við
vissum ekkert hvað við vorum að
segja f kosningabaráttunni, við
vissum ekkert hvað við vorum að
segja þegar við mynduðum ríkis-
stjórnina, við vissum nánast ekk-
ert fyrr en liðið var fram á
sumar“, þá má spyrja hvaða vissu
við höfum í dag fyrir því að þessir
háu herrar viti yfir höfuð hvað
þeir eru að segja í dag. Og ég vil
fara fram á það að ríkisstjórnin
og forsætisráðherra sérstaklega
taki afstöðu til þessara fullyrð-
inga, því þær eru mjög alvar-
legar. Þetta eru hreinar og beinar
ásakanir á þá aðila, sem hafa veitt
ríkisstjórninni upplýsingar.
Hreint og beint er fullyrt úr ræð-
ustól að allar þær upplýsingar
sem ráðherrar höfðu úr hendi að-
ila eins og Þjóðhagsstofnunar og
þar með sú ráðgjöf sem þar kom
fram líka hafi verið röng og fölsk
og beinlínis framlögð til þess að
villa um fyrir þessum háu herr-
um.“
Purftu þeir að
vera hissa?
Albert lét ekki á sér standa og
svaraði að hann hefði sagt að þeir
hefðu ekki haft réttar upplýsing-
ar um ríkisfjármál þegar við fór-
um í kosningabaráttuna. „Sum af
okkar kosningaloforðum voru
byggð á þeim upplýsingum sem
við héldum að væru réttar og við
höfðum þær ekki þegar við hóf-
um okkar stjórnarmyndunarvið-
ræður, en við fengum þær ekki
fyrr en við sjálfir létum gera út-
tekt á ríkissjóði. Þetta eru mín
orð“.
„Ég hef reyndar ekki undir
höndum allar þær ræður og þann
málflutning sem fram fór í kosn-
ingabaráttunni“, sagði Stefán
Benediktsson í svari sínu, „en ég
minnist þess þó glöggt að flestir ef
ekki allir þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins héldu því fram að dans-
aður væri Hrunadans í þáverandi
ríkisstjórn og allt á hraðri leið til
helvítis, þannig að ég sé ekki
hvað hefur getað komið þeim svo
gífurlega mikið á óvart, þegar að
þessu búi var komið. Og ég þykist
muna það að í sjónvarpsátndi
sem ég tók þátt í með núverandi
fjármálaráðherra hélt hann því
fram að ríkisbúskapurinn væri
gjörsamlega að missa úr sér botn-
inn vegna þess að svo illa væri
haldið á málum. Þessvegna koma
mér þær fullyrðingar spánskt
fyrir sjónir að þetta hafi allt sam-
an komið þeim svo gersamlega á
óvart“.
Og eftir þessi orðaskipti stend-
ur enn eftir spurningin: Er nokk-
uð að marka hvað hinir hpu herr-
ar segja? Þeir skjóta sér í sífellu
bak við rangar upplýsingar og
fikra sig stöðugt lengra út á þá
braut að skera niður laun og
kippa öryggisnetinu undan
verkafólki.
-ekh.
og skorið
Alþýðuvöld
Á arinu 1942 komust sósíalist-
ar í stjórn ASÍ, unnu stórsigur í
þingkosningum og verkalýðs-
hreyfingin braut gerðardómslög
afturhaldsstjórnar á bak aftur.
ASÍ þing gerði samþykkt um víð-
tæka samvinnu er miðaði að því
að hnekkja völdum afturhaldsins
og gera áhrif alþýðusamtakanna
gildandi á stjórn landsins.
„Áratuga reynsla verkalýðs-
hreyfingarinnar hefur sýnt, að til
þess að forða hinum vinnandi
stéttum frá nýju atvinnuleysi og
nýjum hörmungum fátæktarinn-
ar, til þess að forða vinnandi
stéttum frá réttleysi og kúgun, þá
verður verkalýðsstéttin gegnum
samtök sín að taka forystu þjóð-
arinnar í sínar hendur í samvinnu
við aðrar vinnandi stéttir í
landinu.
Þar af leiðandi getur verkalýð-
urinn ekki sætt sig við smávægi-
legar ívilnanir, heldur verður
ásamt annarri alþýðu íslands að
tryggja sér þau völd í þjóðfé-
Einar Olgeirsson bregður upp
mynd af upphafl lífskjarabylting-
arinnar 1942.
laginu er geti gert markmið
verkalýðshreyfingarinnar að
veruleika.“
Kjöt í miðri viku
Þessi samþykkt er rifjuð upp í
bók Einars Olgeirssonar „Krafta-
verk einnar kynslóðar", sem Jón
Guðnason skráði, og Mál og
menning gefur út. í síðasta kafla
bókarinnar sem fjallar um upp-
haf lífskjarabyltingarinnar á ár-
inu 1942, er m.a. þessi litla saga:
„Við sigrana 1942 breyttist
ekki aðeins það sem almenningi
var boðið í útvarpinu, íslensk list-
averk í stað hatursáróðurs og lé-
legs efnis. Lífskjarabyltingin birt-
ist líka fyrst á því sviði, er sjálf-
sagðast var. f kreppunni hafði
matur alls þorra almennings ver-
ið tros sex daga vikunnar og
kannski kjöt á sunnudögum, auk
smörlíkis og kaffis með mikilli
kaffirót. Ég minnist þess einn dag
síðla árs, er ég stóð inni í kjötbúð,
líklega hefir það verið á miðviku-
degi, að þá hnippir í mig verka-
maður, félagi í flokknum og segir
brosandi: „Einar, nú stendur
maður bara hér og er að kaupa
kjöt í matinn í miðri viku“._e]tj1.
Óg