Þjóðviljinn - 16.12.1983, Blaðsíða 10
10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 16. desember 1983
glið Kjötsmyglið Kjötsmyglið Kjötsmyglið Kjötsmyglið Kjötsmyglið Kjötsmyglið Kjö
Sala á íslensku nauta-
k jöti minnkar milli ára
Ár FromioiKcia «oia seeia að öll veitinsahús sækiast eftir heim. Op lítnm h:
Á sama tíma sem fjölgað
hefur veitingahúsum og
neysla nautakjöts aukist
Á sama tíma sem veitingahúsum hér á landi hefur stór
fjölgað á allra síðustu árum og matarvenjur íslendinga
breyst mikið í þá átt að almenningur neytir meira af náuta-
kjöti en fyrir nokkrum árum, þá hefur sala á íslensku nauta-
kjöti minnkað. Þetta kemur fram í tölum sem Þjóðviljinn
fékk í gær hjá Agnari Guðnasyni blaðafulltrúa bændasam-
takanna. Nú skulum við líta á tölur um framleiðslu og sölu
nautakjöts sl. 5 ár. Þegar talað er um framleiðslu er átt við
allt nautakjöt, ungkálfa, naut og kýr.
Ár Framleiðsla Sala
1979 2863 tonn 2413 tonn
1980 2174- 2413-
1981 2266- 2433 -
1982 2155- 2390-
1983 2115 - 1879 - (f. 11 mán.)
Þau ár sem meira er selt en framleitt var er að sjálfsögðu
um að ræða birgðir frá fyrra ári.
Nú eru 775 tonn af nautakjöti í landinu óselt af framleiðslu
þessa árs.
í yfirlýsingu frá Gildi h.f. sem rekur Hótel Sögu sem birt
er hér á síðunni segir að þar séu aðeins notaðir dýrustu
vöðvarnir af nautinu (file og lundir) og að svo hafi farið að
ekkert nautakjöt hafi verið til sl. laugardag í Grillinu vegna
skorts á nautakjöti. Samt eru 775 lestir til af óseldu nauta-
kjöti íslensku í landinu.
Varðandi dýrustu og bestu vöðvana af nautinu er það að
segja að öll veitingahús sækjast eftir þeim. Og lítum þá á
annað dæmi.
Nautakjötsflokkar eru 16 hér á landi. Þeirra æðstur og
bestur - stjörnuflokkur - . Þar er um að ræða holdanaut og
1982 voru aðeins framleiddar 56 lestir af kjöti í þessum
flokki. Sá næst besti heitir UN 1. Þar er um að ræða ung naut
í 1. fl. Af því kjöti var framleitt 1982 658 lestir. Þau naut eru
þetta 110 til 120 kg. hvert. Bestu vöðvarnir af hverju nauti
eru 2-3 kg. að sögn kunnáttumanna. Það þýðir aftur á móti
að dýrustu vöðvarnir eru aðeins 2% til 3% af þessu magni
eða um 20 lestir. Þessar litlu 20 lestir verða því að duga öllum
veitingahúsum landsins svo og öllum heimilum landsins.
Talið er að heimili í landinu séu um 70 þúsund og yrði þetta
magn því um 3 kg. á hvert heimili og er þá reiknað með að
veitingahúsin fengju ekkert.
Það er því ekki að furða þótt Framleiðsiuráði landbúnað-
arins hafi ofboðið og beðið um lögreglurannsókn á hugsan-
legu smygli á nautakjöti til landins. - S.dór
djoðvhmn
Sjá bls. 6
15:
fimmtudagur
tölublað
árgangur
Framleiðsluráð landbúnaðarins bað rannsóknarlögregluna um athugun
Smyglaða kjötið
yíösm boðstólum
Óskað ranm' J^s!matsölustöðum, farskipum og Vellmum
KSSISUU ■— - _-x. r.._i„ »*m blaðið lalaði vi6 lUðteslu »6 ríll v«n að smynl»í
í bréfi tu Hallvarf
íóknartögreglustjórr
vikum óskaði Fra-
--------------yy +
að smyglai' 'Aj,/
áboðstói ^^Á^ f '</,
ins eftir því að
Lk
birRðageymslir^V^
rvrir semblaðið ulaði viósiaðtcsluaórénv«ri aðsmyglað
•Sðherra að hann beitti sér lynr ^ kj#| vzr| nouð Wr, veilin.ahúsum , «6rum
'ín*- sifl. Einn þeuara manna ugðist hafa verið kallaður lil
iljann I g*r sagðísi Jón Helgason rannsóknarlögreglunnar nýverið og hafi hann bar
ekkert hafa fengið um málið Irí jkýrl fráöllum upplvwn*-----
.j. Þórir Oddsson hjá Rannsóknar- 4r Slimi — • —
s viöurkcnndi ( gscr aö 'óarevl.
Páll A. Pálsson yfirdýralæknir:
Ekki heyrt um málið
Það getur verið erfitt að
sjá hvort kjöt er íslenskt eða
útlent þegar búið er að skera
stimpilinn í burtu, sagði Páll
A. Pálsson yfírdýralæknir
m.a. í viðtali við Þjóðvilj-
ann. Páll hafði ekki heyrt
minnst á kjötsmyglið.
i - Að hvaða leyti hefur yflrdýra-
‘læknisembættið eftirlit með inn-
flutt kjöti?
Utiloka ekki
smygl í gámum
segir Kristinn Ólafsson tollgæslustjóri
- Ég útiloka alls ekki að
kjöti sé smyglað til landsins í
gámum, við útilokum aldrei
neitt í sambandi við smygl,
enda dæmin allt of mörg að
inönnum hafí tekist að plata
okkur og smygla alls konar
varningi til landsins, sagði
Kristinn Ólafsson tollgæslu-
stjóri er Þjóðviljinn ræddi
við hann í gær um hugsan-
legt nautakjötssmygl
landsins.
til
Kristinn sagði varðandi þá leið
að smygla kjöti í matvælageymsl-
um skipanna, þar sem kostur
áhafnar er geymdur, að þegar skip
koma að landi til tollskoðunar lægi
fyrir skýrsla frá skipstjóra um hve
mikið magn af matvælum væri í
geymslu skipsins. Þetta er síðan
oftast borið saman og sagði Krist-
inn að það hefði komið fyrir að í
geymslunum væri meira magn en
gefið er upp. Þá væri það í flestum
tilfellum f eigu einhvers skipverja
sem ætlaði að koma þessu heim til
sín, því að alltaf hefði verið um
tiltölulega lítið magn að ræða. í
langflestum tilfellum þegar ólögleg
matvæli finnast er um að ræða
skinku, sagði Kristinn.
Hann sagði að þegar leit væri
gerð í skipum, væri að sjálfsögðu
litið eftir öllu, sem ólöglegt er að
flytja til landsins, en ekki bara víni
og tóbaki eins og margir segja að
sé. - S.dór
Oddur R. Hjartarson Heilbrigðiseftirliti Reykjavíkur:
Vitum ekki um
allar geymslur
- Það eru til frystigeymsl-
ur sem við vitum ekki um,
sagði Oddur R. Hjartarson
framkvæmdastjóri Heil-
brigðiseítírlits Reykjavíkur
er blaðið forvitnaðist um
smygl á kjöti til landsins.
- Við höfum þann hátt á, að þeg-
ar við rekumst á smyglað kjöt í
okkar eftirliti látum við Tollgæsl-
una vita - og nýverið fundust 230
kíló þannig. Við leitum ekkert sér-
staklega að smygluðu kjöti heldur
fyrst og fremst vegna heilbrigðis-
ins. Eftirlitið er tilviljunum háð en
við sækjum marga staði heim.
Oddur sagði að Heilbrigðiseftir-
litið kannaði alla þá staði, þar sem
kjöt væri geymt og færi til sölu eða
dreifingar. Hins vegar vissi eftir-
litið ekki um allar frystigeymslur,
þær gætu verið t.d. utan lögsagnar-
umdæmisins eða annars staðar.
„En ég er sannfærður um að það
er smyglað kjöti til landsins án þess
að maður hafi nokkrar sannanir
fyrir því“, sagði Oddur R. Hjartar-
son.
Heilbrigðiseftirlitið í Reykjavík
hefur eftirlit með sölu og dreifingu
á kjöti. Yfirdýralæknir sér um
heilbrigðisskoðun og merkingar,
en gæðaeftirlit er í höndum Kjöt-
matsformanns sem heyrir undir
landbúnaðarráðuneytið. Eftirlitið
með kjötgeymslum er tvíþætt bæði
t.d. í Reykjavík af hálfu landbún-
aðarráðuneytis/yfirdýralæknis og
Heilbrigðiseftirlitsins í Reykjavík.
- óg
— Það er bannað að flytja inn
kjöt. Tollurinn hefur eftirlitið.
- Svo það hefur aldrei komið til
kasta embættisins?
- Nei, en það er stundum verið
að spyrja okkur að því hvort til-
tekin vara gæti verið smygluð. Ég
man eftir því einu sinni eða tvisvar.
Það er tiltölulega auðvelt að átta
sig á því ef kjötið er stimplað, en
ef búið er að skera stimpilinn í
burtu er erfitt að finna mun á ís-
lensku læri og útlendu. Nei, þetta
er mál tollsins, við erum ekki neinir
tollverðir.
- En nú er „þrálátur orðrómur“
um þetta?
- Ég veit ekkert um það,; ég hef
ekki heyrt það fyrr. Ér eítthvað
verið að skrifa um þetta núna? í
hvaða blöðum?
- í Þjóðviljanum aðallega og DV
að minnsta kosti.
- Ég sé sjaldan Þjóðviljann og
Dagblaðið sé ég nú aldrei. Þeir
verða eitthvað að hafa að skrifa um
fyrir jólin, blessaðir.
- Þannig að þú hefur ekkert
heyrt um þetta mál?
- Nei ég hef ekkert heyrt um
það. Þetta er mál tollsins. Éf þetta
kæmi upp sem stórmál, þá verðum
við að heimta að þetta sé kannski
kannað betur. Það er alltaf verið að
smygla eitthvað. Sjómenn eins og
gengur, og kerlingar, einsog þú
þekkir, eru alltaf að fara til út-
landa. Þær vilja helst koma klyfj-
aðar eins og klyfjahestar úr
kaupstað með alls konar varning.
En þetta er semsagt bannað og hef-
ur verið sjálfsagt í fimmtíu sextíu
ár.
- Það eru margar hættur sam-
fara þessum ólögmæta innflutn-
ingi?
- Það eru margs konar hættur
þessu samfara. Það eru mörg dæmi
um að stórir faraldrar hafi komið
upp sem hafa komið frá innfluttu
kjöti. Seinasti stórfaraldur í Bret-
landi var rakinn t.d. til innflutts
lambakjöts.
- En það hefur aldrei komið upp
neitt slíkt hér?
- Jú, jú það kom upp á stríðsár-
unum. Það komu upp svínapestir
þráfaldlega á stríðsárunum þegar
hér var her og menn hirtu leifar frá
hernum í svínafóður.
- En það er nú ennþá her í
landinu og hann fær innflutt kjöt
sem margir telja að sleppi þaðan að
einhverju leyti á markað. Það er
hætta af því.
- Já, það er nátt.úrlega hætta af
því, ef það er, sagði Páll A. Pálsson
yfirdýralæknir. _£g
Gildi hf. Hótel Sögu um kjötsmyglið:
Vísað á bug
„Með tilvísun til skrifa blaðsins undanfarna tvo daga viljum við fyrir hönd
Gildis h/f veitingarekstur Hótel Sögu, vísa því alfarið á bug að selt sé
smyglað nautakjöt í veitingasölu hótelsins.
Með vísun til þeirra hluta greinarinnar þar sem heimildarmaður blaðsins
segist hafa boðið yfirmatreiðslumanni nautakjöt frá bónda einum, höfum
við eftirfarandi um það að segja: Yfirmatreiðslumann rekur ekki minni til
áðurnefnds samtals og ætti þó að muna eftir því þar sem heimildarmaður
blaðsins er einn af hans stéttarbræðrum, hinu ber þó ekki að leyna að til
okkar er hringt og okkur boðið nautakjöt í heilum og hálfum skrokknm.
Ástæðan fyrir því að við kaupum ekki þetta kjöt er tvíþætt. í fyrsta lagi eru
innkaup á nautakjöti í heilum og hálfum skrokkum óhagstæð fyrir okkar
fyrirtæki, því möguleikar á að selja alla hluti skrokksins eru takmarkaðar og
byggist það á því að í veislum og einkasamkvæmum í Súlna- og Átthagasal
eru nær eingöngu seldir réttir úr lambakjöti (Fyrstull mánuðiársins seld-
ust 21,4 tonn af lambakjöti), þar sem þeir eru innan þeirra verðmarka
sem fólk vill greiða fyrir í slíkum tilvikum.
Okkar nautakjötssala er því nær eingöngu í formi sérrétta í Grillinu og
þáerunotaðirdýrustuvöðvarnirog högumvið því okkar innkaupum sam-
kvæmt því. Má í þessu sambandi benda á að markaðurinn fullnægir alls ekki
okkar eftirspurn og kemur það oft fyrir að nautakjötsréttirnir eru uppseldir
á miðju kvöldi. Getum við því til staðfestingar bent á mörg slík tilvik og það
nýjasta frá gestum erborðuðu hjá okkur síðastliðið laugardagskvöld. föðru
lagi teljum við oft leika vafa á, að kjöt sem þannig er boðið í heilum og
hálfum skrokkum sé löglega slátrað og með þeim stimplum sem á því á að
vera.
Hvað viðkemur þeirri fullyrðingu að ekki yrði keypt neitt íslenskt nauta-
kjöt á þessu hausti og eingöngu sé notuð dönsk skinka, teljum við ekki svara
verða, enda sýna innkaup fyrirtækisins annað.
Vísum við því undangengnum skrifum blaðsins beint til föðurhúsanna.
F.h. Gildis h/f Wilhelm Wessman, Sveinbjörn Friðjónsson,
framkvæmdastjóri. yfirmatreiðslumaður.“