Þjóðviljinn - 20.12.1983, Blaðsíða 19
ÞriSjudagur 20. desember 1983| ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 23
frá lesendum
I (sigiiu77
5
Of seint um rassinn gripið.
\yy
„Loksins, loksins cr komm út
um islcnska popptónlist!"
Icssa klausu má s)á á bókárkaptt
ppbókjuiaur cftir Jcns Kr
iðmundsson scm Æskan var ad
Víst er það að bókm cr
n út. en hvflfk bók! Hér hcfði
sannarlcga bctur vertð hcima
ð cn af stað fanð
j Hugmyndin á bak við bókina er
;zt cn það cr líka nxstum það
rta lofsvcrða scm hægt er að scgja
n hana. þvi að öll úrvinnsla cfnis
i frágangur cr hinn hroðalcgasti.
^rjum á fyrsta kafla bókannnar
hcitir „Bítlagarg og pónk-
<“ Hann á að scgja 20 ára sogu
píslenskrar dxgurtónlistar á 27j bls
L (cf myndir cru taldar með cru þxr
■5) Á þessum siðum cr talað um
I Hljóma. Flq^rcrs. Trúbrot. Ævint-
’ ýri. Bubba-.og Utangarðsmcnn.
i Um aðrar hljómsvcilir og lista-
mcnn cr ckki fjallað og cr þetta
Éynnsta og ömurlcgasta úttckt á is-
icnskri dargurlónlist sem 6g hef
iéð. Hún scgir nákvæmlcga ckki
^neitt. Að ncfna ekki hljómsvcitir
og listamcnn eins og Spilverk þjóð-
anna. Pclican, Sluðmcnn og Mepas
nxr ekki nokkurrí átt. Ef cittbvert
ý vcra i þessu hefði
rokk cn áður hafði hcyrst." (Bls.
13-14).
Þetla cr engin skýríng á vinszld-
um Bubba. Hcr glcymast allir
mikilvicgustu þzttirnir. Hér á landi
hófðum við um þnggja til fjögurra
ára skeið. ca. 1976-1980. fylgst
mcð ponkbylgjunni í Englandi og
allir biðu óþrcyjufullir eftir fyrstu
fslensku ppnkhljómsveitinni. Ut-
angarðsmcnn féllu vcl að þcirrí
fmynd, hrá tónlist og bcinskeyttir
tcxtar. Annað sem glcymist er
hlutur blaðanna, hvcmig þau
gerðu Bubba að stjömu á mettíma.
Ðubbi var réttur maður á réttum
sfað.'áfléiöing en ckki orsök.
• j\nriar kafli bókannnar er um
tc»ta cða songtcxta cins og hófund-
ur vill kalla þá! Kaflanum cr skipt f
fcrnt. Fyrst er faríð almennum orð-
um um textagcrð seinustu ára og cr
úttcktin frckar lítilogþunn. Maður
cr cngu nzr. Hér cr tilvalið tzki-
fzrí til að minnast á skalla f frá-
sögninni, en þcir cm margir. Á bls.
18 cr minnst á stríð. Hvaða stríð?
gztu margir spurt. „kýríngin kcm
ur á narstu síðu. Víctnam. Það cr
ekki erfitt fyrír fólk sem komið erj
yfir tvftugt að átta sig á þessu.vcfsi
scnnilega fvrir beim j
og Laxncss. Enda ckki til þcss
stofnað af hálfu Þorstcinseða við-
skiptavina hans". (bls. 23). Við
lcstur þcssara orða íékk ég á til-
finninguna að Þorstcinn vzrí góður
tcxtahöfundur. En það er hann þvt
miður ekki. Nzgir þar að benda á
tcxta eins og „Hcim í Búðardal" og
„Slappaðu af". Hversvcgna ckki
greining: .J-önk hk. („funk"):
„Rythmískt" rokk. Mcðal góðra
fönksvcita cru Tower of Powcr og
Dcfunkt.“(bls. 38.) Hugtakanotk-
un höfundar og Vilhjálms stangast
á. Þannig scgir Vilhjálmur að
Clash sé nýbylgjuhljómsvcit (bls.
39) en hófundur scgif að hún sé
pönkhljómsveit (bls. 123, 139
myndatextar). Það cr nauðsynlcgt
lað skilgreina tónlistarstefnur. en
’það þarf að gcra það bctur en þctta
og svo að auki þarf höfundur að
gzta þess að nota þcssar skil-
grciningar sjálfur. Annars vcröur
allt cinn grautur cins og f þcssarí
bók.
Fjórði kafli grcinir trá helstu ts-
lcnsku hljómplötunum á því tíma-
bili scm bókin spannar yfir. Á þess-
um lista „cru eingöngu plötur sem
varpa einhverri skímu á sögu fs-
lenskrar poppmúsíkur" (bls. 43).
Þessi listi hcfði gctað veríð gagn-
lcgur cf ekki kzmi til: 1. Umfjöllun
höfundar um menn og málefni er
óþörf. Þar scgir frá ýmsu scm betur
hcfði átt hcima f fyrsta kafla. Og
hvað segja ummzli eins og
„BARA-Flokkurinn - Bowic-legt
kuldaroV j^rá^JjjjUi
U
cr faríð rangt mcð, t.d. þegar fjall
að er um Diabolus in Musica ('bís
53) mztti halda, að Sveinbjön
Baldvinsson hcfði leikið á báðun
plötum hljómsveitarínnar sem e
rangt. Svcinbjöm var aðeins í
sfðarí plötu hcnnar, LíflB f lltum
Allt þctta gcrír kaflann ólcsandi.
Aöcins cinn kafli er szmilcgur
bókinni.viðtalskaflinn. Þarcrm.a
spjaljað við Bubba, Röggu Gfsla,
Egil ólafsson, Sigga pönkara
Magnús Eiríksson og Ásmu; J
Jónsson. Þetta eru fróðleg j|
skemmtileg viðtöl. En hafi venl
ztlun höfundar að láta viðtöl segja
sögu seinustu tuttugu ára vantar
illilcga viðtöl við fólk eins og'
Gunna Þórðar, Pálma Gunnars,
Bjögga ofl. ofl.. .
Ég aetla ekki að hafa þcssi orá
öllu flciri og slcppi umfjöllun tun
ýmis atriði cins og ruglandi í hug4
takanotkun, dylgjur um menn og
málefni, ósamrzmi í myndatcxt-
um, „zttfrzði" bókarínnar, nafna-
skrá ofl.. Þó langar mig að minnast
á frágang hcnnar. Hann er allur
hinn sóðalegasti. Það morar allt í
starfseningar- og málvjlhj
Mátulega í
rass rekið
RUV 1
7.00 Veöurfregnir. Fréttir. Bæn. Á virkum
degi 7.25 Leikfimi. 7.55 Daglegt mál.
Endurt. þáttur Erlings Sigurðarsonar frá
kvöldinu áöur.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15 Veðurfregnir.
Morgunorö - Jón Ormur Halldórsson
talar.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna: „Bráðum
koma blessuö jólin“ Umsjónarmenn:
Guölaug María Bjarnadóttir og Jórunn
Sigurðardóttir.
9.20 Tilkynningar. Tónleikar. 9.45 Þing-
fréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veöurfregnir. Forustugr.
dagbl. (útdr.)
10.45 „Man ég það sem löngu leið“ Ragn-
heiður Viggósdóttir sér um þáttinn.
Ingimar Eydal verður „Vlð
Polllnn“ og velur og kynnir
létta tónlist kl. 11.15.
11.15 Við Pollinn Ingimar Eydal velur og
kynnir létta tónlist (RÚVAK).
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veöurfregnir. Tilkynn-
ingar.
14.00 Á bókamarkaðinum Andrés Björns-
son sér um lestur úr nýjum bókum.
Kynnir: Dóra Ingvadóttir.
14.30 Upptaktur - Guðmundur Benedikts-
son.
15.30 Tilkynningar. Tónleikar.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veöurfregnir.
16.20 Síðdegistónleikar „Lá Salle'-kvar-
tettinn leikur strengjakvartett op. 28 eftir
Anton Webem og Lýriska svítu eftir
Alban Berg / „Borodin“-kvartettinn leikur
Strengjakvartett nr. 7 i fís-moll eftir
Dmitri Sjostakovitsj.
17.10 Síðdegisvakan
18.00 Af stað meö Tryggva Jakobssyni.
18.10 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar. Tónleikar.
20.00 Barna- og unglingaleikrit: „Tordý-
fillinn flýgur í rökkrinu“ eftir Maríu
Gripe og Kay Pollack. Þýðandi: Olga
Guðrun Árnadóttir. 11. þáttur: „Hinn
heilagi tordýfill" Leikstjóri: Stefán Bald-
ursson. Leikendur: Ragnheiður Elfa Arn-
ardóttir, Aöalsteinn Bergdal, Guðrún S.
Gísladóttir, Jóhann Sigurðarson, Mar-
grét Helga Jóhannsdóttir, Valur Gisla-
son, Sigríður Hagalin, Erla Skúladóttir,
Pétur Einarsson og Jórunn Sigurðardótt-
ir.
20.40 Kvöldvaka a. Almennt spjall um
þjóðfræði. Jón Hnefill Aðalsteinsson
tekur saman og flytur. b. Vetrarvísur
Félagar úr Kvæðamannafélaginu Iðunni
kveða vísur eftir félagsmenn. Umsjón:
Helga Ágústsdóttir.
21.15 Skákþáttur Stjórnandi: Jón Þ. Þór.
21.40 Útvarpssagan: „Laundóttir
hreppstjórans" eftir Þórunni Elfu
Magnúsdóttur Höfundur les. (9).
22.15 Veðurfregnir. Frétfir. Dagskrá morg-
undagsins. Orð kvöldsins.
22.35 Á léttum nótum Sinfóníettu-hljóm-
sveit austurríska útvarpsins leikur Peter
Guth stj., Gestur kvöldsins er Stephan
Grappelli.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
RUV 2
Rás 2 er útvarpað á FM-bylgju, 99,9
mhz, mánudaga-föstudaga kl. 10-12 og
l4-18fyrstumsinn. Meðan dagskráárter
á tilraunastigi verður hún ekkLgefin út
fyrirfram.
RUV
19.45 Fréttaágrip á táknmáli
20.00 Fréttir og veður
20.30 Auglýsingar og dagskrá
20.45 Bogi og Logi Pólskur teiknimynda-
flokkur.
21.05 Derrick Tvíleikur Þýskur sakamála-
myndaflokkur. Þýðandi Veturliði Guðna-
son.
22.15 Þingsjá Umsjónarmaður Ingvi Hrafn
Jónsson
23.10 Dagskrárlok
Sigurður Valur Sigurðsson
skrifar:
Ég get ekki orða bundist yfir
þeirri ósanngjörnu gagnrýni sem
birtist í Þjv. 27.11. um Poppbók
Jens Guðs. Gagnrýni þessi er
reyndar ekki svaraverð, svo fár-
ánleg er hún, en ég hef tekið eftir
því að fólk sem ekki hefur lesið
Poppbókina tekur mark á
gagnrýninni því það veit ekki um
hinn gífurlega misskilning sem
umrædd gagnrýni er byggð á.
Gagnrýnandinn, JVS, gefur
sérupplangsóttar forsendur fyrir
því að fyrsti kaflinn og viðtöl bók-
arinnar eigi að vera ýtarleg úttekt
á 20 ára sögu poppsins, hvort í
sínu lagi. Það er ekkert í bókinni
sem rennir stoðum undir þessar
hugdettur JVS. Þvert á móti
stendur orðrétt í bókinni: „Þessi
bók er hvorki fræðiverk af neinu
tagi né uppsláttarrit. Hún er ein-
Einhverntíma var ort „Tólf álna
langt og tírætt kvæði“. Hvað
togna kann úr Tordýflinum veit
ég ekki en 11. þátturinn verður
fluttur í kvöld. Og þó eru engin
þreytumerki að heyra né sjá á
hlustendum. Segir það sína sögu
um verkið.
Efni 10. þáttar er í stuttu máli
þetta: Krakkarnir hafa nú komist
að því, að egypska styttan hafði
einhverntíma verið söguð í sund-
ur og annar helmingur hennar
verið festur við stigastólpann í
dagstofunni á Selandersetrinu.
faldlega afþreyingarlesning“.
Allir sem fjalla um bókina út
frá þessum orðum viðurkenna að
bókin stendur fyrir sfnu. Jafnvel
JVS viðurkennir að viðtölin séu
bæði fróðleg og skemmtileg, þótt
hann hafi ætlast til þess að þau
væru þurr upptalning á 20 ára
poppsigrum.
JVS finnst ýmislegt fleira vanta
í Poppbókina. Honum finnst t.d.
ótækt að Spilverk þjóðanna, Pel-
ican, Stuðmenn og Megas vanti í
kaflann „Bítlagarg og pönk-
rokk“. í sama kafla saknar hann
ýtarlegra útskýringa á Bubba-
byltingunni. Svo einkennilega
vill til að hver einasti þáttur sem
JVS nefnir í þessu sambandi fær
skært kastljós aftar í bókinni.
M.a. í viðtölum bókarinnar.
JVS undrast að hljómsveitin
Clash sé bæði kölluð pönksveit
og nýbylgjusveit í Poppbókinni.
Frú Jörgensen hafði látið Mugg
losa styttuna frá stólpanum og
mála hana græna. Bert var einn-
ig, að náunginn í bláa Peugotbíln-
um hafði líka komist á slóðina og
fundið styttuhelminginn. Davíð
hafði þá samband við Harald, rit-
stjóra Smálandapóstsins, sem
þegar gerði lögreglunni viðvart.
Þegar svo lögreglunni tókst að
upplýsa að bílstjóri Peugotsbíls-
ins stundaði ólögleg viðskipti
með forngripi, hafði fundið báða
styttuhelmingana á forngripasölu
í Gautaborg og Smálandapóstur-
inn kominn í prentun með nýja
Það vill nú þannig til að í Popp-
bókinni er hugtakið nýbylgja
skilgreint. Þar kemur skýrt fram
að nýbylgjan er samheiti yfir nýju
nöfnin sem skutu up kollinum í
kjölfar pönkbyltingarinnar í
Bretlandi 1977. Þ.a.l. tilheyra
pönksveitir náttúrulega nýbylgj-
unni.
JVS segir: „Við allar myndir
nema eina vantar ártöl, þannig að
ókunnur lesandi veit ekki henær
hljómsveitirnar störfuðu".
Þessi ummæli JVS eru, eins og
margt annað í gagnrýni hans,
skýrt dæmi um það að hann hefur
hlaupið yfir bókina á hundavaði
og varla það. Ártöl eru t.d. við
myndirnar á bls. 42, 63, 62, 126
og víðar. Á öðrum stöðum eru
ártöl undir myndum ónauðsyn-
legar þeim sem lesa meginmál
bókarinnar.
Hér læt ég staðar numið í að
benda á vitleysurnar í gagnrýni
JVS þótt af nógu sé að taka til
viðbótar. Hinsvegar hlýt ég að
velta því fyrir mér hvers vegna
ÞJV. gerir ekki þá kröfu til
gagnrýnenda sinna að þeir lesi
bækurnar sem þeir gagnrýna
áður en þeir gagnrýna þær. Það
er engin afsökun að gagnrýni JVS
sé hans fyrsta og sennilegasta síð-
ata bókmenntagagnrýni.
rosafrétt á sjálfri forsíðunni þá
höfðu krakkarnir uppgötvað að
hin nýfundna egypska stytta var
aðeins eftirlíking.
Leikendur í 11. þættinum eru:
Ragnheiður Arnardóttir, Aðal-
steinn Bergdal, Jóhann Sigurðs-
son, Guðrún Gísladóttir, Valur
Gíslason, Margrét Helga Jó-
hannsdóttir, Jórunn Sigurðar-
dóttir og Sigríður Hagalín. Leik-
stjóri er Stefán Baldursson og
þýðandi Olga Guðrún Árnadótt-
ir.
- mhg
skák
Karpov að tafli - 253
Jon Hein Donner einn sterkasti skák-
maður Hollendinga um áratuga skeið átti
ekki mikla möguleika þegar hann tefldi
við heimsmeistarann í IBM-mótinu í Hol-
landi vorið 1981. Karpov þrengdi að
andstæðingi sinum hægt og bítandi og
þegar hór er komið sögu standa öll spjót
að Donner:
abcde fgh
Donner - Karpov
50. ... g4!
51. He3 gxf3
52. Bxf3 Rb3+
53. Kd3 Hxe3+
54. Kxe3 Hxf3+
- og Donner gafst upp, því hrókurinn á c2
fellur eftir 55. Kxf3 Rd4+.
bridge
Eftirfarandi spil kom fyrir á EM í sumar
í le’ik á milli Sviss og Bretlands. I aðalhlu-
tverki er Stanley Walter frá Sviss:
Vestur ÁKG103 XX KIOxxxx Austur 98654 Gxx 9x K103
Sagnir Suður gengu: Vestur Norður Austur
1H 2 tígl 3H pass
4H 4 spaðar Dobl pass
pass pass -
Útspilið var smátt hjarta, tekinn ás og
kóngur og skipt yfir i lauf sem sagnhafi
trompaði með spaðatíu. Nú er Ijóst að
sagnhafi er i ákveðnum samgangserfið-
leikum, hann vantar innkomu í blindan, til
að spila tíglinum að kóng. En það var
ekkert mál fyrir Stanley, hann einfald-
lega spilaði spaðaþristinum í fjórða slag
og Norður sá enga ástæðu til að leggja
drottningu sína undir hákarl stakan í
Suður (hélt hann...) og þarmeð var
innkoman komin. Litlum tígli spilað úr
blindum og ásinn var réttur. Slétt staðið.
Hinum megin spilaði breski spilarinn
Duckworth sama samning og aðspurður
i hvernig hann missti af þessari „vinnings-
leið" svaraði hann þurrlega: „Vestur-
hendin var blindur (dummy) okkar
imegin". (Enskumælendur hafa ýmsan
skilning á orðinu „dummy" einsog sumir
vita...).
Tikkanen
Ásakið ekki einræðisherrana
því að þeir verja alltaf heimsins
mestu lýðræðisríki.
Gœtum
tungunnar
Bendum blaöamönnum á að
„ágætt“ er betra en „mjög
gott“.
Heyrst hefur: Hann mundi fara,
ef hann mundi þora.
Rétt væri: Hann mundi fara, ef
hann þyrði.
Betra væri þó: Hann færi, ef
hann þyrði.
(Bendum börnum á að segja
ekki „mundi“ á eftir ,,ef“!).
Heyrst hefur: tuttugufaldur og
þrjátíufaldur.
Rétt væri: tvítugfaldur og þrí-
tugfaldur.
Olga Guðrún Arnadóttir
Útvarp kl. 20.00
Stefán Baldursson
Hinn heflagi tordýfifl