Þjóðviljinn - 08.03.1984, Blaðsíða 3

Fimmtudagur 8. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 3
Fyrirtœki stofnað til að skerða kjör námsmanna
Verða námslán hér
bara fyrir efnaða?
Aldrei til viðtals um þessa hluti
segir fulltrúi SHÍ í Lánasjóðnum
„Við verðum aldrei til viðtals um að samþykkja eitt einasta atriði
í þessum tillögum sem menntamálaráðherra hefur látið vinna. Við
erum á móti hverju einasta orði sem þarna er talað um og þetta er
ekki annað en hrein aðför að Lánasjóðnum og því að hér sé
jafnrétti til náms“, sagði Pétur Matthíasson hjá Félagi vinstri
manna í Háskólanum og fulltrúi stúdentaráðs í Lánasjóði íslenskra
námsmanna í samtali við Þjóðviljann í gær í tilefni tillagna frá
Könnunarstofunni hf. um stórfelldan niðurskurð á lánasjóði náms-
manna.
„Það er alveg ljóst að þetta verður aðalkosningamálið í stúdenta-
ráðskosningunum eftir rétta viku“, sagði Pétur.
Það var Ragnhildur Helgadóttir
menntamálaráðherra sem sl. haust
óskaði eftir því við Könnunarstof-
una hf að gerð yrði rekstrarleg út-
tekt á Lánsjóðnum. Fyrir skömmu
var frumtillögum fyrirtækisins
dreift til ýmissa aðila, þar á meðal
ráðherra og framkvæmdastjóra
sjóðsins. Stjórnarmönnum hefur
hins vegar ekki verið gerð grein
fyrir innihaldi skýrslunnar.
Sem skammtíma úrbætur er lagt
til að kröfur urn námsafköst verði
auknar og lán aðeins veitt ef nem-
andi skilar „fullum afköstum" í
námi. Þá verði ekki gerður greinar-
munur á kröfum urn afköst eftir því
hvar numið er. Þá verða víxillán
mjög takmörkuð en þau hafa verið
veitt nemendum á 1. ári. Bent er á
bankana í landinu til að veita slíka
fyrirgreiðslu. Mjög á að draga úr
tilliti til félagslegra aðstæðna, vinn-
utekjur skulu ekki skerða láns-
möguleika, ekki skal afgreiða um-
sóknir nema öll gögn fylgi og miða
skal lánin við ákveðna tekjuhópa í
stað þarfar. Segir í skýrslunni að
með því móti yrði úr sögunni hin
hvimleiða umræða um 95-100%
lánsfjárhlutfall. Þá er og lagt til að
innheimtudeild Lánasjóðsins verði
lögð niður og innheimta á van-
goldnum afborgunum verulega
hert með því að afhenda þau mál
„sérhæfðum innheimtufyrirtækj-
um“.
í skýrslu Könnunarstofunnar hf.
en hún mun hafa verið stofnuð í
kringum úttekt menntamálaráðu-
neytisins, segir í lokin að ef tillögu-
rnar verði að veruleika muni fjár-
þörf sjóðsins verulega minnka.
Með því að draga úr víxillánum geti
fjárþörfin minnkað fyrsta árið um
150-160 miljónir en síðan að jafn-
aði urn 30-50 miljónir árlega eftir
það. Árlegur sparnaður í skrifstof-
uhaldi sjóðsins ætti að geta orðið
5-7 miljónir.
„Þetta er mesta aðför .að Lán-
sjónum um langt skeið og verði
þessar tiliögur að veruleika er ljóst
að námslán á íslandi verða ein þau
óhagstæðustu á öllum vestur-
löndum“, sagði Aðalsteinn Stein-
þórsson formaður stúdentaráðs
þegar Þjóðviljinn bar þessi mál
undir hann í gær.
-v./-lg.
Áhugafélög
u m brjóstagjöf
Mjólkandi mœður og aðrar
áhugakonur stofna til samtaka
Konur með börn á brjósti eru um þessar mundir að stofna með sér
félagsskap víða um land. Ahugafélag um brjóstagjöf hefur starfað í Skaga-
firði frá því í fyrrasumar og í upphafi þessa árs fóru áhugakonur í Kópa-
vogi að hittast reglulega og funda um þetta mál. Þjóðviljinn hafði í gaer
samband við Rannveigu Sigurbjörnsdóttur heilsugæsluhjúkrunarfræðing
í Kópavogi og sagði hún frá því hvernig félagsskapurinn varð til og hvernig
konur haga fundum sínum og umræðum.
Rannveig Sigurbjörnsdóttir heilsugæsluhjúkrunarfræðingur í Kópavogi er
áhugakona um brjóstagjöf. Hún hefur fylgst með starfi Alþjóðlegu brjósta-
samtakanna og hefur áhuga á að konur á Islandi stofni í auknum mæli félög
sem vinni að aukinni þekkingu um brjóstagjafir. Mynd-eik.
„Alþjóðleg brjóstasamtök hafa
starfað í Bandaríkjunum, Englandi
og á Norðurlöndum í allmörg ár.
Ammehjelpen í Noregi hefur verið
áhugakonum á íslandi hjálpleg.
Samtökin hér í Kópavogi eiga sér
um tveggja ára aðdraganda.
Auknar umræður um gildi móður-
mjólkur hafa leitt til þess að konur
hafa tekið sig saman og hittast nú
til að miðla reynslu og þekkingu.
Markmiðið er m.a. að stuðla að því
að ýmsar nýjar rannsóknir berist
milli kvenna. Einnig hafa konurnar
rætt um að æskilegt sé að mynda
þrýstihópa til að stuðla að lengingu
fæðingarorlofs.“
Rannveig sagði að fundirnir
væru vikulega í Heilsugæslustöð-
inni í Kópavogi á fimmtudögum kl.
4-5. Sagði hún að fyrsti hópurinn
hefði hist þarna en væru nú farnar
að koma saman á heimilum sínum.
Öðruhvoru koma þær á fundina og
miðla af reynslu sinni og hjálpast
víð að leysa vandamálin sem upp
koma. „Það er auðfundið á mæðr-
unum að þeim er mikill stuðningur
af að hittast því allt annað er að lesa
- Mér kemur á óvart ef atvinnu-
rekendur hér taka upp á því að fara
áð borga eitthvert sérstakt ung-
lingakaup núna, sagði Hrafnkell A.
Jónsson formaður verkalýðsfélags-
ins Árvakurs á Eskifirði í viðtali við
Þjóðviljann í gær, en félagið sam-
þykkti samningana án þess að
formlegar breytingar hefðu verið
gerðar á ASÍ-VSÍ samkomulaginu.
Hrafnkell sagði að á síðasta
um hin ýmsu mál sem upp koma í
bókum.“
Áhugafélag um brjóstagjöf' í
Skagafirði hefur ásamt Sjúkrahúsi
Skagfirðinga gefið út bækling sem
heitir „Lítil bók fyrir mjólkandi
mæður“. Rannveig sagði þetta
góða bók og er ætlunin að reyna að
fá eintök af henni til Kópavogs-
kvenna. Bókin er þýdd úr norsku
og gaf Ammehjelpen hana út.
Þjóðviljinn hefur fengið upplýs-
ingar um að í Fossvogi er starfandi
áhugafélag um brjóstagjöf í tengsl-
um við Heilsugæslustöðina og í
Asparfelli hefur einnig starfað
áhugafélag.
Rannveig Sigurbjörnsdóttir
sagði að von áhugakvenna um
brjóstagjöf væri sú að hér yrði á
næstunni hægt að halda ráðstefnu
um þessi mál. Hefur Elísabet Hel-
sing sem mikið hefur starfað að
þessum málum í Noregi lýst yfir
áhuga á að koma hingað í heim-
sókn. Einnig hefur það gerst í vetur
að heilsugæsluhjúkrunarkonur og
ljósmæður á fæðingadeildum og
barnadeildum hafa hist og rætt urn
fundi stjórnar og trúnaðarmanna-
ráðs félagsins hafi formanni verið
falið að ræða við atvinnurekendur
á staðnum fyrir atkvæðagreiðslu
um samninginn. Það hefði hann og
gert. Mikil óánægja hefði verið
með unglingataxtana einsog ann-
ars staðar. Hins vegar hefðu at-
vinnurekendur hingað til kunnað
að meta framlag unga fólksins á
vinnumarkaði til jafns við aðra og
hvernig staðið skuli að þessum
málum í kjölfar nýrra upplýsinga
sem hafa komið á síðustu árum unt
það kænti honum verulega á óvart
ef brugðið yrði út af þeirri venju í
náinni framtíð. Segja mætti að
niðurstaða úr viðræðum við at-
vinnurekendur á staðnum væri því
sjónarmiði samhljóða. Hrafnkell
vildi ekki segja gerr af hugsanlegu
munnlegu samkomulagi verklýðs-
félagsins og atvinnurekenda á
Eskifirði.
mikilvægi móðurmjólkur fyrir
börn.
Mannsæmandi kjör
fyrir lífeyrisþega
Á fundi Árvakurs var samþykkt
ályktun til ríkisstjórnarinnar þar
sem skorað er á hana að stórhækka
nú þegar elli og örorkulífeyri þann-
ig að lífeyrisþegar geti búið við
mannsæmandi kjör.
-óg
Sjómaður
fyrir borð
Háseti á loðnuskipinu Jóni
Finnssyni RE-506, tók útfyrir og
lést skömmu eftir að skipsfélagar
hans höfðu náð honum um borð
aftur, þegar skipið var að veiðum
skammt SV af Öndverðarnesi í
fyrradag.
Er verið var að kasta nótinni
festist hásetinn með annan fót sinn
vír og tók útfyrir. Hann náðist brátt
inn fyrir borðstokkinn aftur en var
þá meðvitundarlaus. Þyrla frá
hernum var kvödd á vettvang og
flutti hún manninn á Borgarspít-
alann í Reykjavík en hann var þá
látinn.
Hinn látni hét Björn Jónsson 32
ára til heimilis í Reykjavík.
-Ig-
Aflinn
orðinn
328 þús.
tonn
Heildar fiskaflinn fyrstu tvo
mánuði ársins var 328.506 lestir en
var á tveimur fyrstu mánuðum árs-
ins I fyrra 86.687 lestir. Þarna er að
sjálfsögðu gífurlegur munur á og er
það loðnan sem gerir aðal muninn.
Þorskaflinn fyrstu tvo mánuðina
var 33.980 lestir var 43 þúsund lest-
ir í fyrra. Aftur á móti var annar
botnfiskafli nú 39.871 lest, en í
fyrra 37 þúsund lestir.
Þagað um
„bókunina“
Engar umræður urðu í ríkis-
stjórninni um „bókun“ Steingríms
Hermannssonar í tilefni af Dags-
brúnarsamningnum sem Albert
Guðmundsson undirritaði á dög-
unum.
Nokkurt veður varð í tilefni af
þessari bókun í ríkisfjölmiðlunum í
fyrradag, en samkvæmt heimildum
Þjóðviljans spunnust engar um-
ræður í stjórninni um þessa bókun
sem enga þýðingu hefur. Á rt'kis-
stjórnarfundinum lét forsætisráð-
herra einfaldlega bóka það álit sitt
að hann væri ekki samþykkur
margnefndum samningi og að hann
óskaði eftir að framkvæmd hans
yrði rædd í ríkisstjórn þegar þar að
kæmi.
—óg
-JP
Hrafnkell A. Jónsson formaður Arvakurs Eskifirði
Sérstakt unglinga-
kaup kæmi á óvart