Þjóðviljinn - 29.03.1984, Blaðsíða 9

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 29. mars 1984
Við erum sterkar
Fríðarbúðir kvenna við bandarísku herstöðina Greenham
Common sem er um 100 kílómetra fyrír vestan London og
hafa staðið síðan haustið 1981 hafa vakið heimsathygli og
ekki síst átt þátt í að upplýsa fólk um þá miklu kjarnorkuví-
gvœðingu sem núfer fram í heiminum. Þcer hafa vitnað til
orða ríthöfundarins Virginíu Woolfsem sagði á sínum tíma.
„Besta ráðið til að koma í vegfyrír stríð er ekki að endurtaka
aðferðir ykkar og nota sömu orðin heldur finna ný orð og
aðferðiru. Og það er kannski galdurínn við aðferð kvenn-
anna í Greenham Common. Tvœr ungar konur úr þessum
hópi eru nú gestir lslendinga, þœr Toma Moon og Vicky
McLafferty, báðarfrá Glasgow. Þœrœtla að leggja herstöðv-
aandstœðingum lið á 30.-mars samkomu þeirra nk. laugar-
dag. Við spjölluðum við þcer á Brávallagötunni, þar sem þœr
búa meðan á Islandsheimsókninni stendur.
- Já, Verkamannaflokkurinn
styður okkur og einnig flest verka-
lýðsfélögin. Það er okkur mjög
mikilvægt. Bakarasambandið hef-
ur t. d. ákveðið að selja ekki brauð
í herstöðina í Greenham Common
svo að þeir verða að fá öll sín brauð
frá Bandaríkjunum.
- Er ekki mikið um heimsóknir í
búðirnar?
- Jú, eins og við sögðum eru
alltaf að koma nýjar og nýjar kon-
ur, sumar koma alla leið frá Japan
eða Ástralíu. Svo koma stundum
rútur með túrista og þá er eins og
við séum í sirkus því að túristarnir
munun. Við viðurkennum ekki
þann hugsunarhátt valdhafa, sem
er nátengdur kjarorkuhugsunar-
hættinum, að þeir eigi að vera yfir
og aðrir undir og hlýða þeim í
blindni. Venjulegt fólíc, konur og
karlar af hvaða kynþætti sem er
hefur rétt á að móta sínar eigin
hugmyndir og taka þátt í ákvörð-
unum sem varða líf og dauða.
- En ykkur hefur ekki tekist að
koma í veg fyrir að þessar kjarn-
orkueldflaugar verði settar upp?
- Nei, enda gætum við ekki ráð-
ist gegn vopnuðu herliði en megin-
ávinningur okkar liggur í því að við
höfum upplýst fólk. Það átti að
lauma þessum eldflaugaum inn í
landið, helst án þess að nokkur
vissi um það. Barátta okkar veldur
því m. a. að fólk veit m.a.s. hvernig
umræddar eldflaugar líta út. Þegar
þær fyrstu komu 29. okt. sl. lét bíl-
stjóri, sem hafði séð flutningabí-
lana, okkur vita því að hann vissi
hvernig þær líta út og fréttin barst
um allan heim á augabragði, og
varð aðalfrétt fjölmiðla.
- Það hefur mikið verið reynt að
koma ykkur í burtu?
- Já, það er búið að gera margar
tilraunir en þær hafa allar mistek-
ist. Þeir hafa allir lagst á eitt: Varn-
armálaráðherrann, samgöngu-
ráðherrann, eigendur landsins og
héraðsstjórnin í Newbury og lög-
reglunni hefur hvað eftir annað
verið sigað á okkur. Það hefur ver-
ið beitt ótrúlegustu aðferðum,
kastað að okkur bensínsprengjum,
tjöldin brennd, hellt steypu yfir
okkur og að næturþeli koma strák-
ar frá Mewbury og kasta steinum
og möðkum inn í tjöldin. Lögreglu-
þjónarnir sem ávallat eru þarna
hlæja þá bara í stað þess að koma til
liðs við okkur.
- Eru íbúar þarna í grenndinni
andvígir ykkur?
- Þeir eru mjög íhaldsamir. Þetta
er sterkasta vígi íhaldsflokksins á
Bretlandi og Thatcher fékk þarna
hreinan meirihluta í síðustu kosn-
ingum en það gerði hún óvíða ann-
ars staðar.
- En hvað með hermennina í
stöðinni?
- Þessi herstöð er eingöngu
bandarísk þó að hafðir séu breskir
hermenn þar til að sýnast. Þetta
eru mikið ungir strákar sem vita
ekkert hvað er að gerast, allt niður
í 16 ára gamlir. Við höfum fundið
forvitni þeirra, bæði hvað við séum
að gera og hvað er um að vera í
herstöðinni. Þeir vita ekki meira
um kjarnorkueldflaugarnar en
hver annar. En þeir eru líka hrædd-
ir þvf að þeirra bíður ekkert nema
atvinnuleysið ef þeir fara úr hern-
um og þeir eru undir heraga.
- Hafið þið fengið pólitískan
stuðning á Bretlandi?
Reyndar var Vicky svo óheppin
að leggjast í flensu um leið og hún
steig á íslenska grund og gat t.d.
ekki verið á kvennafundi á Hótel
Borg í fyrrakvöld en vonast til að
vera orðin hress á laugardag. Hún
sagðist vera alveg hissa á þessari
flensu sinni því að hún hefur nú
búið í heilt ár í tjaldbúðum í
Greenham Common en þar hefur
orðið allt að 20 stiga frost á næt-
urna. Konurnar hafa þurft að vera
á vappi heilu næturnar til að halda
á sér hita.
- Og hvað eruð þið margar?
- Við höfum verið allt frá 50 og
upp í 50 þúsund þegar hafa verið
fundir. Að jafnaði eru um 200 kon-
ur í friðarbúðunum og við erum
stöðugt að sjá ný andlit, ekki að-
eins bresk, heldur alls staðar að úr
heiminum.
- Viljið þið ekki hafa karlmenn
með í þessari baráttu?
- Nei, það erum við sem erum að
berjast fyrir þessu. Eini karlmað-
urinn í búðunum er 7 mánaða gam-
all og hann fæddist þar.
- Teljið þið þessa baráttu vera
mikilvæga fyrir kvenfrelsið?
- Já, mjög mikilvæga. Þarna
hafa konur lært að standa á eigin
fótum og meta líf sitt að nýju, við
höfum fundið styrk okkar í þessari
baráttu. Við berjumst ekki bara
fyrir friði með því að standa gegn
bandarískum kjarnorkueld-
flaugum heldur t. d. einnig með því
að vera á móti kynþáttaað-
greiningu og kynferðislegri mis-
Vicky McLafferty (t.v.) og Toma Moon. Ljósm. Atli.
Rætt við Tomu Moon og Vicky McLafferty úr
friðarbúðunum í Greenham Common en þær eru
nú hér á landi í boði herstöðvaandstæðinga

r'; V:/-”' r'
Éfí ' % '■
Komnar inn fyrir og dansandi á skotpöllum
Fimmtudagur 29. mars 1984 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9
„Besta ráðið til að koma í veg fyrir stríð er ekki að endurtaka aðferðir ykkar og nota sömu orðin heldur finna ný orð og nýjar aðferðir“ (Virgina Woolf).
Myndln sýnir vei aðstæður í friðarbúðunum í Greeham Common. Og í vetur
hefur þar verið allt að 20 stiga frost á nóttunni
Við lifðum tvær heimsstyrjaldir og hér erum við, ákveðnar í að hindra þá
þriðju
Baráttufundur í Há
skólabíói 31. mars
Laugardaginn 31. mars nk. munu
Samtök herstöðvaandstæðinga
halda árlega baráttusamkomu
sína undir kjörorðunum: - Gegn
helstefnu hernaðarbandalaga-.
Samkoman hefst kl. 14.00 með
fjölbreyttri dagskrá. Gunnar
Karlsson flytur ávarp, Bergþóra
Ámadóttir, Amþór Helgason
ofl. sjá um söngdagskrá, fluttur
verður nýr leikþáttur eftir þá Þor-
steinn Mareisson og Vaidemar
Leifsson og síðast en ekki síst
munu baráttukonur frá
Greenham Common búðunum á
Englandi ávarpa samkomuna og
segja frá baráttu sinni. Fundar-
stjóri verður Ingibjörg Sólrún
Gísladóttir.
Fundurinn í Háskólabíói er
krafa um endurreisn hlutleysisins
og íslenskt friðarfmmkvæði gegn
gjaldþroti kjamorkuvopnastefn-
unnar.
Það sem við erum að segja er að
konur eru sterkar. Við getum allar
komið út og sagt: Þetta getið þið
ekki gert okkur!
eru allir með myndavélarnar á
lofti
- Em mest ungar konur í friðar-
búðunum?
- Nei, á öllum aldri. Sú elsta er á
níræðisaldri.
- Nú eru víðar settar upp kjarn-
orkueldflaugar en í Greenham
Common. Hefur ekki komið til tals
að setja víðar upp friðarbúðir? -
Þær eru víðar, t. d. í Molesworth á
Englandi og Fastane og Rosyth á
Skotlandi. Þar eru bæði karlar og
konur.
- Hvaða ráð viljið þið gefa okkur
íslendingum til að losa okkur við
ameríska herstöð hér?
- Við erum bara venjulegar kon-
ur að tala um venjulega hluti. Við
erum engin súperkvendi og ætlum
þess vegna ekki að fara að segja
ykkur hvernig þið eigið að gera
hlutina. Við höfum ekki einkarétt
á orðinu friður.
- En þið ætlið ekki að gefast
upp?
- Nei, það hvarflar ekki að okk-
ur. Á mánudaginn kemur á að
reyna að koma okkur frá
Greenham Common hvað sem það
kostar og verður þá hundruð lög-
regluþjóna sigað á okkur. Þann
dag verðum við ekki bara nokkur
hundruð heldur mun fjölmennari.
Við erum sterkar.
Orð úr
friðarbúðunum
„Ég hef verið ásökuð um að vera
grimm og harðbrjósta fyrir að
skilja börn mín eftir heima, en það
er einmitt fyrir þau sem ég er að
gera þetta. Aður fyrr fóru menn að
heiman til að fara í stríð. Nú fara
konur að heiman fyrir friðinn.“
Sarah í friðarbúðum I Greenham
„Menn ásaka konur um að vera
tilfinningasamar varðandi kjarn-
orkuógnina. Ég kem hingað út af
litlu stúlkunni sem var 9 klukku-
stundir að deyja í fangi móður sinn-
ar eftir Nagasaki með skinnið allt
flakandi frá og sagði: Mamma, mér
er kalt. Og vegna stúlkunnar sem
hljóp eftir veginum í Víetnam eftir
að hafa orðið fyrir napalm-
sprengju. Ég þarf egnar aðrar
ástæður og þessar virðast mér vera
fullkomlega lógískar.“
Amma í friðarbúðunum í Green-
ham í viðtali við Gurdian
„Ég er ekki femínisti og ekki rót-
tæk. Eg er aðeins kona sem er að
berjast fyrir lífi sínu. Svo einfalt er
það fyrir mér. Ég hef engu að tapa
en allt að vinna .
Simone
í Greenham friðarbúðunum
„Þegar ég var 12 ára gömul las ég
Dagbók Önnu Frank, um stelpu á
sama aldri og ég. Og ég fór til
mömmu og spurði: „Hvernig gátu
slíkir atburðir átt sér stað?“ Og hún
svaraði: „Fólk vissi ekki að þeir
ættu sér stað“. Og ég vissi að þetta
var lygi“.
Arlene í Greenham friðarbúðunum
„Ef við beitum ekki ímyndun-
araflinu mun ekkert breytast. Og
án breytinga munum við eyða
Jörðinni. Svo einfalt er það.“
Lesley í Greenham friðarbúðunum
„Ef okkur tekst að koma í veg
fyrir að kjarnorkueldflaugarnar
verði settar upp þýðir það ekki að
Rússarnir muni koma og ganga yfir
okkur öll. Hvernig gætu Rússar
komið og hertekið Evrópu með öll
sín vandamál - og Kínverja á bak-
inu. Svo einfalt er þetta ekki. Ef
við afvopnumst setti það geysi-
legan þrýsting á Bandaríkjamenn
og Rússa. Við erum aðeins víglína
eins og er, takmarkað stríðs-
leikhús: á eftir mun ekkert verða
fyrir okkur svo að við höfum engu
að tapa.“
Simone fyrir Newbury rétti
-GFr