Þjóðviljinn - 18.04.1984, Blaðsíða 8

8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 18. aprfl 1984
Auglýsing
frá ríkisskattstjóra
Athygli skal vakín á ákvœöum laga nr. 7/1984 og laga nr. 8/1984 um breytingu á
lögum nr. 75/1981 um tekjuskatt og eignarskatt, sbr. lög nr. 21/1983 og lög nr.
84/1984 um breytíng á þeim lögum.
Sórstaklega akal bent á eftirtalin atriði:
1. Orlofsfjár- og póstgíróreikninga. Samkvæmt ákvæðum 1. gr. laga nr. 8/1984 ber nú
að telja vaxtatekjur af innstæðum á póstgíróreikningum og orlofsfjárreikningum til tekna
skv. ákvæðum 1. tl. 8. gr. laga nr. 75/1981 í stað 3. tl. 8. gr. svo sem áður var. Samkvæmt
14. gr. laga nr. 8/1984 fer nú um heimild til frádráttar þessara eigna frá eignum á sama
hátt og um innstæður í innlendum bönkum og sparisjóðum.
Hafi maður skilað framtali sínu til hlutaðeigandi skattyfirvalda fyrir 7. apríl 1984 er hér
með skorað á hann að koma á framfæri nú þegar, við hlutaðeigandi skattstjóra,
leiðréttingu á framtali sínu með hliðsjón af greindu lagaákvæði, á þann veg, að vextir af
og inneignir á póstgíróreikningum og orlofsfjárreikningum, sem fram voru taldir í lið E 6,
verði fluttur úr þeim lið í lið E 5.
Hafi maður krafist vaxtagjalda til frádráttar tekjum í reit 60 í framtali sínu munu skattyfir-
völd annast breytingar á þeirri fjárhæð frádráttar, svo og á tekjuskattstofni, eftir því sem
efni standa til, með hliðsjón af tilfærslu vaxtatekna úr reit 14 í reit 12.
2. Arð af hlutafó. Með a)-lið 4. gr. laga nr. 8/1984 eru gerðar tvær breytingar á 2. tl. B-liðs
1. mgr. 30. gr. laga nr. 75/1981, sbr. 1. tl. 1. gr. laga nr. 84/1983 um frádrátt frá tekjum
manna utan atvinnurekstrar af arði af hlutafé. Annars vegar er um að ræða hækkun
frádráttarbærrar fjárhæðar frá tekjum af arði af hlutafé úr kr. 12.750 í kr. 25.000 hjá
einstaklingi og úr kr. 25.500 í kr. 50.000 hjá hjónum. Hins vegar er nú eigi heimilt að
draga frá arði af hlutafé, sem myndast hefur vegna fenginna jöfnunarhlutabréfa umfram
þau mörk sem greinir í 1. mgr. 9. gr. laga nr. 75/1981, frádrátt skv. nú breyttum
ákvæðum 2. tl. B-liðs 1. mgr. 30. gr. laga nr. 75/1981.
Hafi maður skilað framtali sínu til hlutaðeigandi skattyfirvalda fyrir 7. apríl 1984 og telur
sig eiga rótt til hækkunar frádráttar skv. gildandi lögum eða honum ber að leiðrótta
frádrátt til lækunnar skv. gildandi lögum, er hór með skorað á hann að koma á framfæri
nú þegar, við hlutaðeigandi skattstjóra, leiðréttingu á reit 82 í framtali sínu með hliðsjón
af greindu lagaákvæði.
3. Arö lagöan í stofnsjóð samvinnufélaga. Með b)-lið 4. gr. laga nr. 8/1984 er gerð sú
breyting á 3. tl. B-liðs 1. mgr. 30. gr. laga nr. 75/1981 um frádrátt frá tekjum manna utan
atvinnurekstrar af arði færðum félagsmanni í samvinnufélagi til sóreignar í stofnsjóð, að
frádráttur er hækkaður úr 5% í 7% af viðskiptum fólagsmanns utan atvinnurekstrar eða
sjálfstæðrar starfsemi.
Hafi maður skilað framtali sínu til hlutaðeigandi skattyfirvalda fyrir 7. apríl 1984 og telur
sig eiga rótt til hækkunar frádráttar samkvæmt reit 81 í framtali sínu, er hér með skorað á
hann að koma á framfæri nú þegar, við hlutaðeigandi skattstjóra, leiðróttingu á framtali
sínu með hliðsjón af greindu lagaákvæði.
4. Fyrnanlegar eignir. Samkvæmt 6. gr. laga nr. 8/1984 er gerð sú breyting á upphafs-
stafsetningu og á 2. tl. 32. gr. laga nr. 75/1981, að felld er niður undantekning um
íbúðarhúsnæði. Af þessu leiðir að nú telst íbúðarhúsnæði, sem notað er til öflunar tekna
í atvinnurekstri eða í sjálfstæðri starfsemi, fyrnanleg eign skv. 32. gr. laga nr. 75/1981,
þó er fyrning af útleigðu íbúðarhúsnæði í eigu manna háð takmörkunum skv. ákvæðum
d)-liðs 4. gr. laga nr. 8/1984.
í þessu sambandi þykir rótt að vekja athygli á athugasemdum um 6. gr. frumvarps sem
varð að lögum nr. 8/1984 og birta orðrótt síðustu mgr. athugasemdanna sem hljóðar
svo:
„Þar sem íbúðarhúsnæði verður nú í fyrsta sinn fyrnanlegt samkvæmt almennum
fyrningarákvæðum skattalaga þarf í upphafi að reikna út fyrningargrunn og þegar
fengnar fyrningar af þeim grunni. Ekki eru í frumvarpi þessu sórákvæði þar að lútandi,
en hin almennu ákvæði skattalaga gilda þar um. Varðandi það íbúðarhúsnæði sem var í
eigu skattaðila fyrir ársbyrjun 1979 gilda ákvæði til bráðabirgða IV í lögum nr. 75/1981
um framreikning stofnverðs og reiknaðar fyrningar af því, en síðan gilda ákvæði 35. - 37.
gr. um fyrningargrunn og framreikning hans. Að því leyti sem skattaðili hefur nýtt
sórstakar fyrningarheimildir 44. gr. laga nr. 75/1981 vegna íbúðarhúsnæðis skulu þær
fyrningar framreiknast og teljast fengnar fyrningar við gildistöku frumvarps þessa auk
þeirra reiknuðu fyrninga sem endurmat samkvæmt ákvæðum til bráöabirgöa IV í lögum
nr. 75/1981 kann að hafa í för með sór.“
Hafi maður eða lögaðili, sem telur sig eiga rótt til fyrninga íbúðarhúsnæðis, skilað
framtali sínu til hlutaðeigandi skattyfirvalda fyrir 7. apríl 1984 er hór með skorað á hann
að koma nú þegar til hlutaðeigandi skattstjóra fullnægjandi greinargerð um endurmat
og fyrningarskýrslu vgna fyrnanlegs íbúðarhúsnæðis, svo og leiðróttingu á reiknings-
skilum og framtali sínu.
5. Fyrningarhlutföll. Samkvæmt 7. gr. laga nr. 8/1984 er gerð veruleg breyting á 38. gr.
laga nr. 75/1981 að því er tekur til flokkunar fyrnanlegra eigna og þess hundraðshluta af
fyrningargrunni einstakra eigna eða eignarflokka sem nota skal við fyrningu eigna. í
þessu sambandi þykir rótt að vekja athygli á ákvæðum reglugerðar nr. 171/1984 um
flokkun bygginga og annarra mannvirkja til fyrninga, sem tók gildi 2. apríl 1984, og
kemur til framkvæmda við álagningu tekjuskatts og eignarskatts á árinu 1984.
Hafi maður eða lögaðili skilað framtali sínu ásamt fylgigögnum, þ.m.t. fyrningarskýrsl-
um, til hlutaðeigandi skattyfirvalda fyrir 7. apríl 1984, mun hlutaðeigandi skattstjóri gera
þær breytingar á fyrningarskýrslum og öðrum skattgögnum og framtölum þessara aðila
sem nauðsynlegar teljast til ákvörðunar á gjaldfærðum fyrningum í samræmi við
gildandi lög.
6. Heimild skv. 41. gr. laga nr. 75/1981. Samkvæmt 1. gr. laga nr. 7/1984 hækkar
heimildarfjárhæð 41. gr. laga nr. 75/1981 úr kr. 7.000 í kr. 36.000.
Hafi maður eða lögaðili skilað framtali sínu til hlutaðeigandi skattyfirvalda fyrir hlutað-
eigandi skattstjóra leiðróttingu á framtali sínu með hliðsjón af ákvæðum gildandi laga.
7. Tillög í fjórfestingarsjóö. Samkvæmt e)-lið 5. gr. laga nr. 75/1981 koma inn ný
ákvæði, sem 11. tl. 31. gr. laga nr. 75/1981, með vísan til 54. gr. þeirra laga, um tillög í
fjárfestingarsjóð sem frádráttarbær eru frá tekjum manna og lögaðila af atvinnurekstri
eða sjálfstæðri starfsemi.
110. gr. laga nr. 8/1984, sem varð 54. gr. laga nr. 75/1981, eru í 1. málslið 1. mgr. nánari
ákvæði um heimild manna og lögaðila, sem hafa tekjur af atvinnurekstri eða sjálfstæðri
starfsemi, til að mega draga fjárfestingarsjóðstillag frá þeim tekjum sínum. í 2. málsl. 1.
mgr. er að finna ákvæði um hámark fjárfestingarsjóðstillags og af hvaða fjárhæð tillagið
reiknast. í 3. málsl. 1. mgr. er að finna skilyröi fyrir því að frádráttur þessi verði veittur,
þ.e. þessi frádráttur fjárfestingarsjóðstillaga frá tekjum er bundinn því skilyrði að skatt-
aðili leggi a.m.k. 50% fjárfestingarsjóðstillagna inn á bundinn reikning í innlendum
banka eða sparisjóði fyrir 1. júní næst á eftir lokum þess almanaksárs sem tillagið
varðar, eða eigi síðar en fimm mánuðum eftir lok reikningsárs. í 4. og 5. málsl. 1. mgr. er
að finna nánari ákvæði um bindiskyldu og ráðstöfun innborgunar og um ávöxtun
innstæðunnar.
í 2. mgr. 54. gr. eru nánari ákvæði um verðbætur og vexti af hinum bundnu reikningum
og í 3. mgr. 54. gr. eru ákvæði um hvernig með skuli fara framreikning tillaga í
fjárfestingarsjóð.
111. gr. laga nr. 8/1984, sem varð 55. gr. laga nr. 75/1981, er að finna ákvæði um að við
úttekt af bundnum reikningi, sbr. ákvæði 54. gr. laganna, teljist samsvarandi tillag
viðkomandi árs í fjárfestingarsjóð til tekna þegar það hefur verið framreiknað skv.
ákvæðum 26. gr. laga nr. 75/1981. Jafnframt kemur þar fram á hvern hátt heimilt er að
nýta hina skattskyldu fjárhæð.
í 12. gr. laga nr. 8/1984 er að finna tvær nýjar greinar sem urðu 55. gr. A. og 55. gr. B.
laga nr. 75/1981. í a)-lið 12. gr., sem varð 55. gr. A. laga nr. 75/1981, er að finna ákvæði
um tekjufærslu tillaga í fjárfestingarsjóð og álag þar á, hafi tillag í fjárfestingarsjóð ekki
verið notaö í samræmi við ákvæði 55. gr. gildandi laga, eða hafi þeirra tímamarka, sem
um ræðir í 54. gr. gildandi laga, eigi verið gætt. í b)-lið 12. gr., sem varð 55. gr. B. laga nr.
75/1981, er m.a. að finna ákvæði þess efnis að óheimilt sé skattaðila að framselja eða
veðsetja innstæður á bundnum reikningum skv. ákvæðum 54. gr. gildandi laga og um á
hvern hátt hagað skuli bókhaldi skattaðila sem nýtir sér myndun fjárfestingarsjóðs.
Hafi maður eða lögaðili, sem hefur rótt til tillags í fjárfestingarsjóð og hefur í hyggju að
notfæra sór þá heimild, skilað framtali sínu til hlutaðeigandi skttyfirvalda fyrir 7. apríl
1984, er hór með skorað á hann að koma sem fyrst, en þó eigi síðar en innan fimm
mánaða frá lokum reikningsárs síns á almanaksárinu 1983, á framfæri til hlutaðeigandi
skattstjóra ósk sinni um frádrátt tillags í fjárfestingarsjóð. Til þess að skattstjóri taki til
greina slíka beiðni ber skattaðilanum að leggja fram staðfestingu innlends banka eða
sparisjóðs þess efnis að hann hafi uppfyllt skilyrði 3. málsl. 1. mgr. 54. gr. gildandi laga
um innlegg a.m.k. 50% fjárfestingarsjóðstillagsins á bundinn reikning innan 5 mánaða
frá lokum reikningsárs á almanaksárinu 1983. Sé reikningsár og almanaksár eitt og hið
sama þá rennur frestur til innleggs út 31. maí 1984.
Hafi lögaðili skilað framtali sínu til hlutaöeigandi skattstjóra fyrir 7. apríl 1984 og farið þar
fram á tillag í varasjóð til frádráttar frá tekjum sínum skv. ákvæðum 12. tl. 1. mgr. 31. gr.
laga nr. 75/1981, sem í gildi voru til 30. mars 1984, en fer nú fram á tillag í fjárfestingar-
sjóð, mun ósk hans þar um fella úr gildi kröfu hans til tillags í varasjóð, sbr. ákvæði til
bráðabirgða í %um nr. 8/1984. Reykjavík 16. apríl 1984
Rfki8skattstjórl.
Minning
Guðmundur Jóhannesson
frá Vík í Mýrdal
F.8.4.1917 - D.24.3.1984
Örlögin gripu í taumana á þann
veg að ég komst ekki til að standa
við hinsta beð vinar míns, Guð-
mundur Jóhannessonar, eins og
hann hafði sjálfur óskað eftir og ég
hefði gjarnan viljað. Stundum
fáum við dauðlegir menn ekki
ráðið eigin för. Dómarinn æðsti
kallar: „Eitt sinn skal hver deyja“.
Og mennirnir setja sig oft í dóm-
arasæti og segja: „Vertu þar sem ég
vil.“ Þannig skapast oft vík milli
vina. En góðu heilli fær enginn
komið í veg fyrir hugartengsl og
minningarnar fær enginn frá okkur
tekið.
Þar sem ég sit og set þessar línur
á blað, finnst mér sem Guðmundur
vinur minn sé kominn til mín, hress
og skrafhreifinn að vanda, og við
tökum spjall saman rétt eins og
forðum. Gott er að rækja og rifja
upp gömul og góð kynni. Eins og
góðum vinum sæmir erum við
hreinskilnir og segjum hvor öðrum
til syndanna. Og þá rifjast fljótt
upp að ég sagði eitt sinn við hann,
að hann væri hundheiðinn. Ég sá
að það kom við hans stóra hjarta,
en hann lét sér ekki bregða og svar-
aði með hægð, að það færi nú kann-
ski eftir því, hvernig á það væri
litið. Og sem við fórum nánar út í
þessa sálma, komst ég að raun um
að hann átti innri með sér djúpa
tilfinningu, sem hann taldi skyn-
seminni æðri, að minnsta kosti í
sumum tilfellum, -tiifinningu
hjartans um gæsku og drenglyndi.
Og hann gerði sér ljóst að þekk-
ingin ein, köld og vísindaleg eins og
sú, sem fann og skýrði orku atóms-
ins, sem margir telja nú ógna til-
veru jarðlífs, gæti orðið hinn mesti
voði mannkyni öllu, ef tilfinning
hjartans, manngöfgi og virðing
fyrir tilverurétti þjóða og ein-
staklinga, fengi ekki að ráða ferð.
Vélræn, vísindaleg hugsun, sem
ekki gætir þess að varðveita þessa
tilfinningu hjartans, uppsprettu
kærleikans, stefnir til glötunar lífs-
ins. En takist elsku hjartans og víð-
sýni hugsunar að vinna saman þá
skapast líf. Þetta gerði Guðmund-
ur sér vel ljóst.
Og ég fann að í hjarta hans bærð-
ist fleira. Það átti líka trú, þá til-
finningu, sem bendir hærra, skapar
þrá eftir hinu eilífa, heilaga, fagra
og góða. Þar á ég ekki við trúarlær-
dóm, játningar, fordóma og skoð-
anir, sem oft byrgja fyrir útsýni og
myrkva leiðir svo að enginn ratar
réttan veg. Það var skoðun hans að
lítt stoðaði að kunna hin fegurstu
trúarljóð, geta þulið langar bænir,
skýrt út í ystu æsar alla stafkróka
biblíunnar, án þess að hrífast af
allri dýpt og sannleika þessara
efna. Hann vissi líka að lítt stoðaði
í leitinni að hamingju, - leitinni að
sjálfum Guði, - gæti jafnvel leitt til
hins verra, jafnvel andlegrar gjör-
eyðingar, sem lokaði leið til lífsins.
Þar gat hann bent á dæmi frá trúar-
styrjöldum og grimmdarlegum
hryðjuverkum meðal einstaklinga
jafnt sem heilla þjóða. Það er
hjartað, í þessum skilningi, sem
skapar hvort heldur valmenni eða
varmenni. Þar hafði hann hjartað
svo sannarlega á réttum stað.
Nú ætla ég ekki að fara að gera
minn kæra vin betri en hann var.
Það veit ég að hann mundi seint
fyrirgefa mér. Ekki ætla ég heldur
að fara að rekja í smáatriðum
lífsferil hans, ætt eða uppruna,
enda verða vafalaust aðrir til þess.
Ég vil samt ekki láta þess ógetið að
Guðmundur var Austfirðingur í
húð og hár, fæddur að Skjögra-
stöðum í Vallarhreppi í Suður-
Múlasýslu hinn 8. apríl 1917. Á
þeim slóðum liðu hans æsku og
uppvaxtarár við leik og störf í sveit
og st'ðar við bifreiðaakstur fram
undir þrítugsaldur. Austur þar
kynntist hann einum glæsilegasta
og eftirsóttasta kvenkosti á Héraði
í þann tíð, Sigríði Þormar frá
Geitagerði. Þau felldu hugi saman,
bundust tryggðaböndum, lifðu
saman súrt og sætt, eignuðust fimm
mannvænleg börn, fjóra syni og
eina dóttur. Þau urðu fyrir þeim
þunga harmi, að stúlkan þeirra
veiktist mjög ung af hræðilegum
sjúkdómi, sem leiddi til þess að
upp frá því varð hún ósjálfbjarga,
andlega og líkamlega. Við hin, sem
börn eigum, getum gert okkur í
hugarlund, hve sorg þeirra hefur
verið stór öll nítján árin, sem hún
lifði, þar til hún fékk hvíld. Þannig
skiptust á skin og skúrir í lífi þeirra
hjóna, því drengirnir þeirra allir
hafa erft frá þeim glæsimennsku og
hjartahlýju í ríkum mæli.
Árið 1945 fluttu þau hjónin til
Víkur í Mýrdal, þar sem Guð-
mundur gerðist fljótlega starfs-
maður loranstöðvarinnar á Reynis-
fjalli allt til ársins 1977 að sú starf-
semi var lögð niður. Árið eftir
fluttu þau svo til Reykjavíkur, þar
sem hann fékk starf hjá Samvinnu-
tryggingum.
Eftir að Guðmundur kom til
Víkur var hann lengst af mjög virk-
ur í félagsmálum Mýrdælinga. Að-
eins vil ég geta þess þáttar, sem ég
kynntist best, þ.e. starfa hans í
sveitarstjórn Hvammshrepps. Þar
átti hann sæti í 12 ár, var einstak-
lega jákvæður í öllum málum, sem
til heilla og framfara horfðu fyrir
byggðarlagið og hefði margt jjar,
um menn og málefni, farið á annan
og betri veg, ef hann hefði lengur
notið við. Sæti hans í sýslunefnd
síðustu árin hans í Vík, var skipað
með reisn og sóma.
Mér er Ijúft að minnast, hversu
snjall fundarmaður Guðmundur
var, mælskur, hittinn og djarfur í
málflutningi og glæsibragur yfir
framsetningu. Þar fékk enginn
feykt honum langt. Lítilmagninn
átti svo sannarlega styrka stoð þar
sem hann var og einstakri greiða-
semi hans og hjálpsemi var við
brugðið. Hann vildi hvers manns
vanda leysa í hvívetna eftir bestu
getu.
Allur hroki og valdníðsla var
eitur í hans beinum. Sjaldan sá ég
hann sárari en þegar beita átti
óþroskaða unglinga þvingunum á
hinn furðulegasta hátt í krafti emb-
ættisvalds og hroka. En hann gerði
sér ljóst að seint muni hægt að
koma í veg fyrir slíkt, þegar mis-
vitrir menn eiga í hlut.
Grun hef ég um, að hér hefði
Guðmundur vinur minn viljað að
ég léti staðar numið. Það skal líka
gert en samt vil ég að ekki gleymist
að geta þess, að hann átti hug og
hjörtu þeirra barna, unglinga og
gamalmenna, sem fengu kynnst
honum náið. Það segir sína sögu
því slík tengsl skapast ekki nema
frá hlýju hjarta sem undir slær.
Persónulega fékk ég og fjölskylda
mín kynnst þessum eiginleikum
hans, sem við nú þökkum af alhug.
Nú er sem ég heyri vin minn
segja að oflof kæri hann sig ekki
um. Aeins vil ég þó bæta við í lok-
in. Stundum syrti í álinn í lífi hans
en þá atti hann til þor og
þrautseigju sem dugði gegn öllum
áföllum. Hann vissi líka af öðrum
dómara og að miskunn hans er
himinhá, hvað sem öllum mann-
anna dómum eða fordómum líður.
Án þess að sú tilfinning sé með í
leiknum eða starfinu,verður
mannsandinn ekki þjálfaður til
vaxtar og fullkomnunar á neinu
sviði. Og sumir eignast þá dýrmætu
reynslu, að jafnvel hið mesta mót-
læti, sorgir sjúkdómar og neyð geta
veitt tilfinningaríku hjarta meiri
lífsskilning en unaður, meðlæti og
allsnægtir veita þeim, sem ekki á
innra með sér þær eigindir sem
leiða að þeirri Iind, sem nefnd hef-
ur verið kraftur Guðs í hörðum
heimi.
Ég vil því í Iokin leyfa mér að
fullyrða og veit að Guðmundur
vinur minn er þar sammála, að
skortur á þroskaðri trúartilfinn-
ingu sé ein helsta orsök þess gæfu-
leysis, sem virðist þjá svo marga á
vegum allsnægta og skapa þar óá-
nægju og ama.
„Vor hulda greind var oss
til skilnings sköpuð,
því skerðir trúlaust líf
vorn sálarfarnað. “
segir skáldspekingurinn Einar
Benediktsson.
Þessi tilfinning gerir götuna
greiða fyrir traust og vináttu, sem
nær út yfir gröf og dauða í anda og '
krafti orðanna: „Elskið hver hann-
an,“ án fordóma og heimsku.
Þakklæti býr mér efst í huga nú
að Guðmundi Jóhannessyni
gengnum, - þakklæti fyrir vinátt-
una traustu gegnum árin og bæn til
Guðs um heilangan frið, náð og
miskunn honum til handa á nýjum
leiðum.
Eftirlifandi eiginkonu hans, Sig-
ríði og sonunum fjórum, sendum
við hjónin okkar innilegustu sam-
úðarkveðjur með ósk um blessun
Guðs.
Ingimar Ingimarsson
Svart-hvít Ijþsmyndaþjónusta sf.
Auóbrekku 14, 200 Kópavogi,
P.O. Box301, Sími 46919