Þjóðviljinn - 24.05.1984, Blaðsíða 4

4 SÍÐA - ÞJÓÐyiLJINN Fimmtudagur 24. maí 1984
PJÚÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Auglýsingastjóri: ólafur Þ. Jónsson.
Afgreiöslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsia: Bára Sigurðardóttjr, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir.Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gísla-
son, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurösson.
Utlit og hönnun: Haukur Már Haraldsson, Þröstur Haraldsson.
Ljósmyndir: Atli Arason, Einar Karlsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Auglysingar: Sigríður Þorsteinsdóttir, Margrét Guðmundsdóttir.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir.
Símavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir og Aðalbjörg Óskarsdóttir.
Húsmóöir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtum.: Brynjólfur Vilhjálmsson
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prent.
Prentun: Blaðaprent hf.
Kartöfluflokkarnir
Eitt dagblaðanna hitti naglann á höfuðið er það nefndi
stjórnarflokkana „skemmdu kartöfluflokkana“ í forystu-
grein. Þetta réttnefni er samheiti yfir þær stjórnarathafnir
síðustu mánaða sem leitt hafa í ljós að sterka stjórnin frá því í
haust er orðin veik og tekur ekki á nokkrum vanda heldur
slær öllu á frest. Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur
geta ekkert annað sameiginlega heldur en lækkað kaup.
Annað sem frá þeim kemur er óæti eins og innfluttu kartöfl-
urnar frá Grænmetisversluninni hafa verið á útmánuðum á
hverju ári um langt skeið.
Stjórnarflokkarnir gátu ekki svarað uppsafnaðri óánægju
neytenda með kartöflueinokunina. Þeir slógu málinu á frest
og tillögu þeirra um nýtt einokunarform var hafnað af inn-
flutningsaðilum. Fæstir hafa trú á að þetta kartöflumál leys-
ist farsællega, og ekki einu sinni Porsteinn Pálsson, formað-
ur Sjálfstæðisflokksins, virtist hafa sterka trú á því í sjón-
varpinu. Ræða hans var eitt stórt EF... Ef ekki tekst að
stöðva „kartöfluskemmdirnar“ með því að blanda trölla-
mjöli í stjórnarsamvinnunaísumar,þáerallt í óvissu með
jafnvægi í efnahagsmálum, breytingar á stjórnkerfi,
peningamálaumbætur, uppbyggingu efnahagslífs og
heilbrigðari viðskiptahætti. Hið fjöruga viðskiptalíf stjórn-
arflokkanna með sannfæringu sína í helstu stefnumálum nú í
vor hefur opinberað að útsæðið var skemmt, sprettan léleg
og allar horfur á uppskerubresti. Þótt stjórnarliðar reyti
arfann í sumar er ekki fyrirsjáanlegt að þeir komist fyrir
kartöfluskemmdirnar sem eru orðnar vörumerki á stjórnar-
samstarfinu.
Neytendur settu Grænmetisverslunina í bann þegar hún
ofan á uppsafnaða óánægju gekk of langt og ætlaði neytend-
um í félagi við Sambandið að leggja sér til munns óæti rétt
einn ganginn. Kjósendur munu og setja skemmdu kartöflu-
flokkana í bann þegar það nú kemur æ betur í ljós að
Framsóknarflokkur og Sjálfstæðisflokkur geta ekki boðið
upp á neitt nema gamla óráðið um kauplækkun.
Fjölbreytni
í verslun
Morgunblaðið vill hafa röð og reglu á hlutunum. Sjálf-
stæðisflokkur á að vera flokkur einkaframtaks og frjálsrar
verslunar, en Alþýðubandalagið flokkur alræðis og ríkisein-
okunar. Og þó að Sjálfstæðisflokkurinn selji sannfæringu
sína í hverju málinu á fætur öðru í baráttu fyrir eðlilegum
viðskiptaháttum, en Alþýðubandalagið berjist einarðlega
fyrir hagsmunum neytenda þá skal það nú samt heita svo að
Sjálfstæðisflokkur tákni frelsi en Alþýðubandalag ófrelsi.
Morgunblaðið er að hnýta í Hjörleif Guttormsson fyrir að
hafa hvatt til þess á Alþingi að kaupfélagsverslanir víða um
land fengju aðhald og samkeppni til þess að neytendur á
landsbyggðinni ættu kost á svipaðri þjónustu og verði og á
höfuðborgarsvæðinu. Taldi blaðið þessi viðhorf ganga gegn
ríkisforsjárstefnu Alþýðubandalagsins. Það er rangt. Við-
horf Hjörleifs túlka almenn sjónarmið innan flokksins. Al-
þýðubandalagið hefur stuðlað að því að öflug neytenda-
samtök kæmust á laggirnar og beitt sér fyrir rýmkun við-
skiptahátta í sinni stjórnartíð. Það er hinsvegar enginn
kredduflokkur sem álítur markaðslögmálin ein fær um að
leysa allan vanda. Einkareksturinn hefur sínar leiðir til þess
að koma á meiri eða minni einokun, hringamyndun og
verðsamvinnu sem er neytendum í óhag. Við höfum líka
dæmi um hvernig samkeppni innan fyrirtækja landbúnaðar-
ins hefur skilað neytendum góðum árangri og önnur þar sem
úrelt einokunarform í samvinnurekstri drepa allt í dróma.
Fjölbreytni í rekstrarformum og virkt aðhald löggjafans og
neytenda er leið Alþýðubandalagsins í viðskipta- og verslun-
armálum.
klippt
Verður kreppa þessara stuðmanna
stjórnarsáttmála"? - Ljósm. Atli.
Utanríkis-
ráðherraefni
fellur á prófi
Hvað á að gera við hann Þor-
stein Pálsson? Nú hafa slúður-
dálkarnir að þessum meðtöldum
verið að gantast með framtíð for-
mannsins - og einna helst komist
að þeirri niðurstöðu að hann gæti
orðið utanríkisráðherra í stjórn-
inni.Þá yrði Geir sendiherra eða
bara bankastjóri. Hins vegar
benti frammistaða Þorsteins for-
manns í utanríkismálum í sjón-
varpsumræðum þeirra Svavars
Gestssonar í fyrrakvöld eindreg-
ið til þess að Þorsteinn sé ekki
vænlegt utanríkisráðherraefni,
nema mælikvarðinn frá Banda-
ríkjunum sé notaður; því minna
sem þú veist og skilur í utanríkis-
málum, því áhrifameiri verður þú
í þeim málaflokki.
Stjórnstöðin
vestrœn og frjáls
Svavar Gestsson benti á að eðli
herstöðvarinnar hefði verið að
breytast á undanförnum misser-
um. Greinilegt væri að ýmis
áform Pentagonmanna væru í
þann veginn að komast á fram-
kvæmdastig. í þessu sambandi
minnti Svavar á stjórnstöðina
sem nýlega var staðfest á alþingi
að væri í bígerð. Hér er um að
ræða neðanjarðarstjórnstöð sem
standa á af sér 7 daga kjarnork-
ustyrjöld. Bandaríkjaher hefur
ríkisstjórnarinnar bundin í „nýjum
farið fram á fjárveitingu til þessa
verkefnis og hópurinn sem ræður
utanríkisstefnu íslands hefur
staðfest þetta.
Þorsteinn Pálsson formaður
Sjálfstæðisflokksins virtist ekki
vita um hvað væri verið að tala.
Hann setti gömlu plötuna hans
Geirs á fóninn: Á íslandi hafa
aldrei verið og verða aldrei kjarn-
orkuvopn. Síðan fimbulfambaði
hann einsog Natógeneráll um að
hann vildi sko ekkert hlutleysi,
hann vildi axla skyldurnar af því
að fá að vera vestrænn, frjáls og
ábyrgur. Ræðan minnti á Rúss-
ann sem sté á stokk og sagði af
miklum tilfinningahita: - Við ætl-
um að berjast svo fyrir friðinn að
ekki standi steinn yfir steini.
Aumingja
fyrirtœkin
Ekki fór á milli mála hvaðan
Þorsteinn Pálsson kemur til að
gegna formennsku í Sjálfstæðis-
flokknum. Þessi fyrrverandi
framkvæmdastjóri Vinnuveit-
endasambandsins kvað ekki rétt
að leggja meiri skatta á fyrirtækin
og bankana. (Skoðanakönnun
Hagvangs sýndi hins vegar að
mikill meirihluti landsmanna er í
þessu efni á öndverðri skoðun við
ríkisstjórnina.) Ekki hrein heldur
á honum sú staðreynd að fyrir-
tækin eru að skila frá fyrra ári
miljóna hagnaði - og að ríkis-
stjórnin nefur samþykkt frekari
skattaívilnanir á fyrirtækjunum.
Nei, samúð formannsins var eftir
sem áður hjá fyrirtækjunum. Það
þurfti að „rétta þau af“.
Betri en
viðreisnar-
stjórnin
Þorsteinn gekk að vanda
lengra en nokkur ráðherra þorir
til að mæra ríkisstjórnina. Hann
kvað þetta eina bestu stjórn sem
þjóðin hefur fengið yfir sig. Eng-
in stjórn hafi stjórnað af svo
mikilli „röggsemi".
Viðurkenn-
ingarnar
Það er óneitanlega dálítið
fyndið að sjá hvernig ímynd Þor-
steins breyttist frá upphafi til
enda þáttarins; til að byrja með
lék hann hlutverk breiðfronts
hinnar „félagslegu markaðs-
hyggju“ (frasinn er til orðinn
vegna þess að skoðanakannanir
sýna að almenningur er félags-
lega sinnaður þvert á viðhorf
frjálshyggjupostula ríkisstjórnar-
innar). Þegar leið á þáttinn varð
mál Þorsteins allt þrengra.
Eftir að Svavar hafði rakið
hvernig ríkisstjórnin hefði verið
ósammála og sundurþykk um allt
nema að skerða kaupið, komu
skyndilega viðurkenningar frá
Sj álfstæðisflokksleiðtoganum
einsog á færibandi. Jú, vissulega
hefði orðið mikil kjaraskerðing,
reyndar væri óstjórnin í ríkis-
fjármálunum átakanleg, húsnæð-
ismálin væru í ólestri, skuldasöfn-
un væri ískyggileg, sorglegt með
hrossakaupin í Framsóknar- og
Sjálfstæðisflokknum, kartöflurn-
ar væru stundum óætar, mangó-
sopinn beiskur - og svona áfram
endalaust.
Nýi sáttmáli
ef, ef ef...
Þegar svo var komið að Þor-
steinn átti ekki annað eftir en lýsa
gjaldþroti ríkisstjórnarinnar, þá
stakk hann uppá lausn til að
Iengj a iíf hennar: Nýr stj órnarsátt-
máli um öll helstu pólitísku ág-
reiningsmál Framsóknar og Sjálf-
stæðisflokksins. Stjórnin gæti
lifað lengi enn, ef hún næði
samkomulagi um þetta, ef hún
næði samkomulagi um hitt.
Þannig var uppgjöf ríkisstjórnar-
innar undirstrikuð af sjálfum for-
manni Sjálfstæðisflokksins.
í ljósi þess að stjórnin hefur
ekki náð samkomulagi um neitt
nema lækka kaupið verður varla
séð að hún berji saman nýja sátt-
mála um neitt sem skiptir máli.
Það er þjóðarinnar að stöðva
þetta, sagði Svavar Gestsson í
lokaorðunum. _ 0«
„Heil!“
Heilög reiðí bullaði í leiðara
Morgunblaðsins í gær yfir þeirri
ósvinnu prentara í Bretlandi að
neita að prenta mynd af Artúri
Scargill, foringja kolanámu-
manna sem nú eiga í hörðu verk-
falli, sem sýndi hann í alröngu
ljósi að dómi prentaranna.
En Scargill er að dómi blaðsins
hin versti maður, og þegar öfga-
stefnur á borð við þá sem hann
fylgir eru orðnar ofaná þá telur
blaðið að það sé „eitt helsta
haldreipi þeirra sem með völdin
fara að stunda ritskoðun, ekki
einvörðungu í fjölmiðlum heldur
einnig í bókmenntum og öllu því
sem byggist á hugarflugi manns-
ins og sköpunargáfu“.
Það var nú það. Myndin sem
um ræðir átti að birtast í blaðinu
The Sun, argvítugasta afturhalds-
blaði Bretlands, og átti að sýna
Scargill að heilsa að nasistasið og
fyrir ofan átti að standa „Heil!“.
Er ekki skiljanlegt að heiðar-
legu fólki í stétt prentara skuli
ofbjóða falsanir á borð við þessa
sem beitt er til að snúa niður
stéttasystkin þess sem á í harðvít-
ugu verkfalli? Að sjálfsögðu!!
Þess má að endingu geta að
The Sun er í eigu Rothermere lá-
varðs, en faðir hans átti blöð fyrir
stríð og studdi þá fasista í
leiðaraskrifum. Á svipuðum tíma
voru önnur blöð í Evrópu sem
skrifuðu lofrullur um þýsku nas-
istana, þeirra á meðal á fslandi.
Skyldi Morgunblaðið kannast
við það? - ÖS