Þjóðviljinn - 11.07.1984, Blaðsíða 4

LEIÐARI
Fólksflótti og byggðaröskun
Á fyrsta valdaári ríkisstjórnarinnar hefur at-
hyglin einkum beinst að hinni miklu kjara-
skerðingu sem var hornsteinninn í samstarfi
Sjálfstæðisflokksins og Framsóknarflokksins.
Það hefur hins vegar ekki farið mikið fyrir um-
ræðum um þær stökkbreytingar sem orðiði
hafa í misrétti miili landshluta. Nú er Ijóst að
stjórnarstefnan hefur í för með sér stórfellda
byggðaröskun og nýjar öldur fólksflótta frá'
landsbyggðinni til höfuðborgarsvæðisins.
í síðasta mánuði komu Alþýðubandalags-
menn á Austurlandi saman á Hallormsstað til
að ræða hina ískýggilegu þróun í atvinnumál-
um landsbyggðarinnar og vaxandi misrétti á
flestum sviðum félagslegrar þjónustu. í álykt-
un ráðstefnunnar er varað sterklega við hinum
hættulegu straumum í málefnum landsbyggð-
arinnar. Á sama tíma og atvinnugreinar lands-
byggðarinnar búi við sífellt versnandi starfs-
skilyrði ríki mikil þensla í milliliðagreinunum á
höfuðborgarsvæðinu. Þar eigj sér nú stað
veruleg gróðamyndun og 20-30% yfirborgan-
ir í launagreiðslum séu algengar. Síðan segir í
ályktun ráðstefnunnar:
„Þannig fer misrétti milli landsbyggðarinnar
og höfuðborgarsvæðisins vaxandi hröðum
skrefum og blasir við stórfelldur fólksflótti og
byggðaröskun nema breytt verði um stjórnar-
stefnu nú þegar.
Aðgerðir núverandi ríkisstjórnar í ríkisfjár-
málum með niðurskurði á framlögum til
heilbrigðis- og menntamála auka það misrétti
sem landsbyggðin býr við og stöðvar upp-
byggingu síðustu 10-15 ára. Ákvarðanir
menntamálaráðherra um skert framlög bitna
fyrst og fremst á minni skólum í strjálbýli þar
sem sveitarfélög eru engan veginn megnug
þess að taka á sig aukinn hlut.
Orkuútgjöld heimilanna hafa vaxið til muna
frá stjórnarskiptum í fyrra og húshitunar-
kostnaður er að sliga heimilin á köldu svæðun-
um eins og á Austurlandi.
í atvinnumálum blasir við að sjávarútvegur
er að stöðvast víða á landinu vegna rekstrar-
fjárskorts. Á sama tíma eru stjórnvöld að ýta
vandanum á undan sér með erlendum lán-
tökum og hleypa af stað stórfelldum fjárfest-
ingum við hernaðarframkvæmdir og flugstöð í
Keflavík.“
Þessi lýsing í ályktuninni á þróuninni í mál-
efnum landsbyggðarinnar er staðfest með
fréttum sem berast í hverri viku. í fjölmörgum
byggðarlögum í öllum landshlutum hafa bygg-
ingarframkvæmdir nánast stöðvast. Ungt fólk
leitar nú suður í atvinnumarkaðinn sem gróði
verslunarfyrirtækja og milliliða hefur skapað á
höfuðborgarsvæðinu.
í ályktun ráðstefnunnar á Hallormsstað var
lögð rík áhersla á að hefja nýja sókn í atvinnu-
málum landsbyggðarinnar. Mikilvægur þáttur
slíkrar sóknar væri fjárfestingaráætlun til
nokkurra ára þar sem ríki og sveitarfélög,
samtök launafólks og forráðamenn fyrirtækja
tækju höndum saman. í slíkri áætlun verði
sérstaklega kappkostað að stuðla að ný-
sköpun í atvinnulífi landsbyggðarinnar, ein-
kum á sviðum iðnaðar og úrvinnslu á afurðum
sjávarútvegs og landbúnaðar.
Alþýðubandalagsmenn á Austurlandi ítreka
í þessu sambandi nauðsyn þess að stöðvaður
verði tilflutningur fjármagns frá sjávarútvegi til
verslunar og þjónustu. Sveitarfélögin hafi for-
ystu um að efla atvinnuuppbyggingu á félags-
legum grunni þar sem þátttaka launafólks og
framleiðslusamvinnufélaga í mótun stefnu og
framkvæmda verði afgerandi þáttur.
Ályktunin frá Hallormsstað sýnir nauðsyn
nýrrar sóknar í málefnum landsbyggðarinnar.
KLIPPT OG SKORIÐ
Bjórdufl
Það eru ekki nema örfáar vikur
frá því verkamaður var rekinn úr
vinnu sinni við höfnina af því yfir-
boðurum hans fannst hann koma
hættulega nálægt kassa af út-
lendum bjór sem ferðaðist til
landsins öfugu megin við lögin.
Upp við Árbæ var líka verið að
dufla við bjór í síðustu viku og sá
var að yfirsýn bestu manna ekki
miklu löglegri en bjórinn sem
brottrekstrinum olli við höfnina.
Enginn var þó rekinn, lögreglan
brosti sínu blíðasta framaní guð
og menn og blöðin mættu gleið á
staðinn að gera sér góðan mat úr
öllu saman.
Munurinn var auðvitað sá að
upp í Árbæ voru það ekki erfiðis-
menn sem höndluðu mjöðinn,
heldur gestir herra og frú Brem-
ents, sendiherrahjónanna banda-
rísku sem þarna voru að halda
uppá þjóðhátíðardag lands síns,
og buðu gestum uppá amrískan
Budweiser.
Tvenn lög?
Sumir kunna auðvitað að
spyrja sjálfa sig hvernig standi á
að meðan landsmanna bíður nán-
ast járn og arbeið, slettist þeir of
nálægt hinum forboðna drykk, þá
geti útlendur sendiherra stefnt
upp í Árbæ fjöld manna til að
ölvast af Budweiser. Svoleiðis
mönnum er auðvitað í sjálfsvald
sett hvort þeir vilja hella bjór í
íslensk kok í sínum eigin húsum,
sem eru utan íslenskrar lögsögu,
en þegar þeir eru farnir að bjóða
uppá gleðskap með tilheyrandi
sukki utan húsakynna sendiráð-
anna er líklega kominn tími til að
spyrja:
Eru tvenns konar lög í landinu
- ein fyrir venjulegt fólk og svo
önnur fyrir bandaríska sendiherr-
ann og gesti hans?
Raunalegur gleðskapur
Reyndar var hálf raunalegt að
sjá þetta lið reyna að drekka úr
sér hrollinn í nepju hins íslenska
sumars. Fyrirmenn íslenskir voru
mættir á staðinn og makar þeirra,
meira að segja sjálfur vígslubisk-
upinn Ólafur Skúlason, væntan-
lega sem fulltrúi hinnar geistlegu
sveitar.
Tveir menn voru mættir af NT
fyrir utan ljósmyndarana, það
voru ritstjórarnir Magnús Ólafs-
son og tengdapabbi hans og nest-
or íslenskra blaðamanna, Þórar-
inn Þórarinsson. Þeir voru báðir í
brúnu rykfrökkunum sínum sem
eru víst einskonar einkennisbún-
ingur þeirra sem hafa einhvern
tíma starfað innan Félags Ungra
Framsóknarmanna, en eru ekki
vel fallnir til að verjast þeim út-
vortis kulda sem fylgir því að
drekka amrískan bjór í íslensku
sumarveðri upp við Árbæ.
Það var raunar aðalsmerki
allra þeirra sem þarna voru að
þeir voru ósköp illa búnir í þetta
ævintýri og vísast að það hafi að
síðustu endað í kvefi, og þá vænt-
anlega í bland við timburmenn
hjá sumum.
Daðrað til vinstri
En hinu er ekki að neita að
Brements sendiherra tókst að ná
þeirri auglýsingu fyrir sig og sitt
fólk, sem til var ætíast, enda hef-
ur flest gengið upp sem þetta geð-
þekka samkvæmisljón hefur vilj-
að.
Brements er nefnilega miklu
snjallari en fyrirrennarar hans.
Hann veit sem er, að hann þarf
ekki að leggja mikla rækt við þá
sem standa í hægri kantinum á
tilverunni, þeir éta úr amrískum
lófum hvenær sem kallið berst.
Hins vegar hefur gengið miklu
ver að spekja þá sem eiga við
vinstri slagsíðu að stríða, og sér-
staklega hafa listamenn verið
framarlega í flokki þegar andóf
gegn amrískum menningar-
innrásum og her í landi er uppi
haft.
Þegar Brements kom hingað til
lands einsetti hann sér því
snemma að rækta þetta lið. Hon-
um voru hæg heimatökin, spúsa
hans er rithöfundur og álíka
grimm í samkvæmislífinu og ljón-
ið sjálft. Fyrr en varði var sendi-
ráðið sem áður hýsti forkólfa Fra-
msóknar og Sjálfstæðisflokks allt
í einu orðið fullt af vinstri sinnuð-
um menningarvitum og listafólki.
Varnaðarorð Orwells
Hvað er að því þó vinstri menn
hitti amríska sendiherrann og frú
Pamelu skáld og drekki með
þeim glitrandi kokteila þegar
skammdegið svífur að?
í sjálfu sér ekki neitt. Þau eru
ábyggilega vænsta fólk. Hins veg-
ar er rétt að benda á að þessi
snögga breyting á gestalista am-
ríska sendiráðsins stafar ekki af
því að Brements-hjónunum þyki
vinstri menn eitthvað skemmti-
legri viðræðu en hægra dótið. Það
er einfaldlega staðreynd að
vinstri sinnað listafólk hefur ver-
ið í fararbroddi í baráttunni gegn
hervæðingu íslands. Það býr yfir
þeim sjaldgæfu vopnum sem geta
kveikt þá einingu sem þarf til sig-
urs í sjálfstæðisbaráttu lítillar
þjóðar, og því brýnast að slæva
þær eggjar.
Hér er vert að minna á þau orð
sem George Orwell sagði eitt
sinn og voru á þá leið að hann
forðaðist að þekkja of náið þá
sem hann síðar kynni að heyja við
munnlega hildi, því þeim væri
erfitt að sýna það sem Orwell
kallaði „intellectual brutality"
eða vitræna grimmd.
-ÖS
DJÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóöfrelsis
og verkalýöshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fróttastjórar: Óskar Guðmundsson; Valþór Hlöðversson.
Blaöamonn: Auður Styrkársdóttir, Alfheiður Ingadóttir, Guðjón Friðriks-
son, Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Mörður Árnason, Súsanna
Svavarsdóttir, össur Skarphéðinsson, Víðir Sigurðsson (íþróttir).
Lió8mvndir: Atli Arason, Einar Karlsson.
Utlit og hönnun: Svava Sigursveinsdóttir, Þröstur Haraldsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guðmundsdóttir.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir.
Auglýsingastjóri: Ólafur Þ. Jónsson.
Auglýsingar: Margrét Guðmundsdóttir, Ragnheiður Óladóttir, Anna
Guðjónsdóttir.
Afgreiöslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiösla: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Símavarsla: Aðalbjörg Óskarsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Ólöf Sigurðardóttir.
Innheimtumaöur: Brynjólfur Vilhjálmsson, Ólafur Björnsson.
Utkeyrsla, afgreiösla, auglýsingar, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 81333.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaöapront hf.
Verð í lausasölu: 22 kr.
Sunnudagsvorö: 25 kr.
Áskriftarverö á mánuði: 275 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 11. júlí 1984