Þjóðviljinn - 12.01.1985, Blaðsíða 2

FRETTASKYRING
Orkukaupandi að handan?
Einn ogsami maður stjórnarformaður Landsvirkjun-
ar, formaður stóriðjunefndar, formaður viðrœðu-
nefndar við Alusuisse og Seðlabankastjóri.
Við viljum byggja á sem
traustustum grunni, voru lok-
aorð Jóhannesar Nordal stjórn-
arformanns Landsvirkjunar í
samtali við Morgunblaðið í gær.
Tilefnið var uppljóstrun Finn-
boga Jónssonar um 4-4.5 milj-
arða umframíjárfestingu Lands-
virkjunar á orkuveitum. Þjóðvilj-
inn reyndi árangurslaust að ná
sambandi við Jóhannes í gær og í
fyrradag, en hann var sagður
upptekinn á fundum. í samtalinu
við Morgunblaðið segir hann hins
vegar að sér virðist Finnbogi
Jónsson hafa meiri áhuga á að
þyrla upp moldviðri um fjárfest-
ingarmál fyrirtækisins en leita að
UMSOKNIR UM LAN
TIL NÝBYGGINGA
Á ÁRINU 1985
Allir þeir einstaklingar, sveitarstjórnir,
framkvæmdaaöilar í byggingariðnaðinum og aðrir,
sem vilja koma til greina við lánveitingar
Húsnæðisstofnunar rfkisins á árinu 1985,
skulusenda henni lánsumsóknir sínar
fyrírl. febrúar næstkomandi.
I FEBRÚAR
Sérstök athygf i er vakin á því, að þeir einir koma
til greina viö veitingu byggingarfána á þessu ári,
sem senda stofnuninni fánsumsóknir sínar fyrir
eindagann 1. febrúar 1985.
LÁN ÞAU, SEM UM RÆÐIR, ERU ÞESSI:
- til kaupa eða byggingar á nýjum íbúðum
- til byggingar íbúða eða heimila fyrir aldraða
eða dagvistarstofnana fyrir börn eða aldraða
- til nýbygginga í stað heilsuspillandi húsnæðis
- til framkvæmdaaðila í byggingariðnaði
- til tækninýjunga í byggingariðnaði
Þess er eindregið vænzt, að umsækjendur leggi kapp á að
tilgreina í lánsumsóknum hvenær þeir reikna með að gera
þær byggingar fokheldar, sem sótt er um lán til. .
Tilskilin eyðublöð liggja frammi í stofnuninni að Laugavegi 77 og á
skrifstofum bæjar- og sveitarfélaga um land allt.
Húsnæðisstofnun
ríkisins
ÓLAFUR
GÍSLASON
skynsamlegustu og hagkvæmustu
leið í orkumálum.
Finnbogi Jónsson segir í
greinargerð sinni að hann hafi ítr-
ekað gert þessi mál að umtalsefni
frá því að hann sat fyrsta fund
sinn í stjórn Landsvirkjunar vor-
ið 1983. Það er ekki nema lofs-
vert að kjörnir fulltrúar opinberi
ágreining um jafn afdrifarík mál-
efni og hér er um að ræða fyrir
allan almenning í landinu. Og
upplýsingar þær sem Finnbogi
leggur fram af faglegri þekkingu
sýna því miður að stefna sú sem
Jóhannes Nordal hefur mótað í
fjárfestingum Landsvirkjunar
virðist ekki byggð á þeim trausta
grunni, sem hann talar um. Hér
virðist þvert á móti vera komið
enn eitt dæmið um fjárfestingar-
glapræði, þar sem hagsmunir
þjóðarinnar hafa verið látnir
víkja.
Það er í rauninni stórfurðulegt
að sami maðurinn og kemur fram
reglulega í gervi Seðlabanka-
stjóra til þess að segja þjóðinni að
hún lifi um efni fram og safni of
miklum erlendum skuldum skuli
jafnframt stýra því fyrirtæki sem
stendur skráð fyrir 30% af er-
lendum skuldum þjóðarinnar og
þar hafi þriðjungurinn farið í fjár-
festingar sem engum arði skila.
Þegar samningarnir við Alusu-
isse, sem Jóhannes Nordal var
einnig höfundur að, voru til um-
fjöllunar á Alþingi í nóvember
s.l. var Halldór Jónatansson
framkvæmdastjóri Landsvirkj-
unar kallaður fyrir iðnaðarnefnd
Neðri deildar þingsins og beðinn
um að svara nokkrum spurning-
um Hjörleifs Guttormssonar,
sem meðal annars vörðuðu for-
sendur fyrir fjárfestingarstefnu
fyrirtækisins. Þegar hann var
beðinn skýringar á orkuþörf
þeirri sem Landsvirkjun þarf að
mæta og þeirri orkugetu sem um-
fram er á virkjanakerfi Lands-
virkjunar var svar hans í 4 liðum.
í fyrsta lagi taldi hann
nauðsynlegt að hafa 250 GWst af
forgangsorku óráðstafaðar af ör-
yggisástæðum og vegna „skuld-
bindinga gagnvart íslenska
járnblendifélaginu hvað snertir
afgangsorkuafhendingu í gildistíð
rafmagnssamnings..." Hvað
varðar Járnblendið þýðir þetta að
Landsvirkjun skilgreinir afgangs-
orku Járnblendifélagsins sem
forgangsorku að hluta til og rétt-
lætir umframfjárfestinguna með
því að mæta þurfi þeirri þörf þótt
afgangsorkan sé aðeins seld á
broti af því verði sem forgangs-
orka kostar. í greinargerð sinni
telur Finnbogi Jónsson að 80-90
GWst. öryggisforði af umfram-
orku nægi og með þessu einu
megi spara um 1 miljarð í fjárfest-
ingum í nýjum virkjunum.
Annaö atriðiö sem Halldór
Jónatansson telur skýra þann
mikla mun sem er á umframorku
og seldri orku er minni orkusölu-
aukning en Landsvirkjun hafði
gert ráð fyrir. Menn hafa sparað
við.sig rafmagnið meira en sér-
fræðingar stofnunarinnar gerðu
ráð fyrir, og skakkar þar um 150
GWst. að sögn Halldórs.
Þriðja atriðið sem Halldór
nefnir er Sultartangastífla, sem
jók orkuvinnslugetu Landsvirkj-
unarkerfisins um 130 GWst. á
ári. Hún var tekin í gagnið 1983
„svo að rekstraröryggi og rafork-
uframboð í landskerfinu yrði sem
best tryggt" eins og Halldór segir.
Um þetta segir Finnbogi í
greinargerð sinni: „Það verður til
dæmis ekki annað séð en að öll
viðbótarorka frá Sultartanga-
stíflu sem komst í gagnið 1983 sé
enn óseld... Erlendar skuldir sem
rekja má til Sultartangastíflu
einnar nema nú væntanlega 25
miljónum bandaríkjadala eða
1000 miljónum króna miðað við
núverandi gengi.“
Síðasta atriðið sem Hall-
dór nefnir til réttlætingar fjárfest-
ingarstefnu Landsvirkjunar er þó
líklega það merkilegasta. Hann
segir: „Við tímasaetningu virkj-
anaframkvæmda Landsvirkjunar
á s.l. árum hefur verið haft í huga
að aukning stóriðju kynni að bera
að garði á næstu árum svo sem
vegna kísilmálmverksmiðju og
Landsvirkjun yrði því að vera í
stakk búin til að mæta aukinni
orkueftirspurn af þeim ástæðum
fyrr en seinna." (undirstrikun
Þjv.).
Getur það verið að þeim milj-
örðum af almannafé sem farið
hafa um hendur stjórnenda
Landsvirkjunar á undanförnum
árum hafi verið ráðstafað í óskil-
greindri von um stóriðjudrauma
sem falli af himnum eins og ein-
hver guðsblessun yfir þjóðina?
Gagnvart leikmanni virðist málið
jafnvel líta þannig út að fá-
menninsstjórn Landsvirkjunar sé
með fjárfestingarstefnu sinni að
móta atvinnustefnu þjóðarinnar
fyrirfram og að henni forspurðri.
Eða hefur formaður stóriðju-
nefndar kannski í rassvasanum
þau stóriðjutilboð sem hann
byggir fjárfestingar Landsvirkj-
unar á? Spyr sá sem ekki veit. Sá
trausti grunnur sem Jóhannes
Nordal segist byggja á virðist að
minnsta kosti vera handan sjón-
deildarhrings hinna óinnvígðu
áhorfenda. Kannski að „mold-
viðri“ Finnboga Jónssonar verði
til þess að grunnurinn birtist okk-
ur um síðir.
ólg.
2 SfÐA - ÞJÓÐVILJINN
T0RGIÐ
Sem Landsvirkjunarmaður
vildi ég erlend lán, sem Seðla-
bankastjóri vlldi ég draga úr
erlendum lánum, sem samn-
ingamaður við Alusuisse vildi
ég hátt orkuverð, sem stóriðj-
unefndarmaður vildi ég geta
boðið orku á hagstæðu verði