Þjóðviljinn - 27.04.1986, Blaðsíða 11

Útvarpshlustendur hafa í
vetur tekiö eftir nýrri rödd,
dulítið hásri, sem vekur þá á
morgnana og svæfir þá á
sunnudagskvöldum. Þarerá
ferö Magnús Einarsson
tónlistarmaöurog
starfsmaöur á tónlistardeild
útvarpsins. Þrjátíu og þriggja
ára austfiröingur sem hefur
eftir langt flakk í útlöndum
slegið sérniöurí
Hafnarfirðinum. Vafalaust
kannast margir við þennan
nýja útvarpsmann sem
fyrrverandi bassaleikara
hljómsveitarinnar Þokkabótar
sem geröi garðinn frægan
fyrirrúmum áratug.
Magnús er uppalinn á Seyðis-
firði og segir að tónlistarferillinn
hafi farið af stað með hefðbundn-
um hætti.
Lubbar og Forhúð
„Ég hreifst af Stones og Bítlun-
um og fékk gítar í afmælisgjöf
þegar ég varð 12 ára. Þá var starf-
andi unglingahljómsveit í bæn-
um, Lubbar hét hún, og eins og
venjan var voru mannaskipti tíð
því við 15 ára aldur fóru flestir
upp á Eiðaskóla. Það vildi svo til
að bassaleikarinn fór í landspróf
og ég fékk plássið hans. Þarna
kynntist ég fyrst þeim Ingólfi
Steinssyni og Gylfa Gunnarssyni
sem voru síðar með mér í Þokka-
bót.
Eins og aðrir fór ég að Eiðum
og lék þar í skólahljómsveitinni
sem hét 3,50. Eiðar voru góður
skóli fyrir áhugamenn um tónlist
á þessum árum því skólinn átti
mikið af hljóðfærum, þám. gítara
og magnara sem var fátítt og þótti
meiriháttar. Næstu sumur lék ég í
hljómsveitum frá Seyðisfirði, við
lékum um allt Austurland, en
sumarið 1970 var ég í nafntogaðri
sveit á Hornafirði, Forhúð hét
hún og vakti athygli í útvarps-
auglýsingum. Hornafjörður er
merkilegur staður, þar er mikill
tónlistaráhugi og það má nefna
að Pálmi Gunnarsson sem nú ger-
ir það gott í Gleðibankanum sló
fyrst í gegn þar.
Leiðin lá svo til Reykjavíkur t
MR. Þar spilaði ég lítið en lá t
blúsnum. Aðalhetjan var John
Mayall sem við kölluðum Jón
Magál í blúsklíkunni sem ég lenti
í. Við sóttum öll blúskvöld sem
haldin voru. Eg er enn hrifinn af
blúsnum enda hefur hann dugað
best og lagt mest til rokk- og
popptónlistarinnar. Og blúsinn
mun lifa eftir að Duran Duran er
dauð."
Hljómsveit
vinstrimanna
— Svo fœðist Pokkabót.
„Já, hugmyndin kviknaði fyrir
austan. Við Ingólfur og Gylfi
þekktumst fyrir en Halldór
Gunnarsson trúlofaðist heima:
sætu af staðnum og fílaðist vel. í
fyrstu háði okkur hljóðfæra-
skortur en úr honum rættist og
við töldum okkur tilbúna að
koma fram. Fyrstu tónleikana
héldum við fyrir Alþýðubanda-
lagið uppi í risi á Grettisgötunni,
ólaunað að sjálfsögðu. Eftir það
vorum við meira og minna hljóm-
sveit vinstrimanna, lékum á
mörgum baráttufundinum. Við
vorum svo heppnir að komast yfir
Magnús
Einarsson
tónlistar- og
útvarpsmaður
hefurgert
víðreist um
heiminneftirað
Þokkabót leið
undirlok. Núer
hann kominní
60 fermetra
einbýlishúsí
Hafnarfirðinum
góð lög og texta. Við lékum einn-
ig í afar athyglisverðum partíum
hjá sálfræðideild háskólans og
ákváðum svo að auglýsa okkur
sem skemmtiatriði ásamkomum.
Sums staðar urðu skrítnar upp-
ákomur þegar við mættum á
svæðið og lékum öll vinstrilögin.
Ég man eftir að í samkvæmi hjá
Rafveitu Hafnarfjarðar vorum
við nýbúnir að flytja lofsönginn
hans Kristján Guðlaugsson þar
sem viðlagið er „Hey, hey, hoorr-
ay, hooray for the USA" þegar til
okkar kom einn á köflóttum bux-
um og ávarpaði okkur á bjagaðri
íslensku. Hann þakkaði okkur
innilega fyrir sönginn, sagðist
hafa kosið Nixon árið 1968 og
myndi gera það aftur ef tækifæri
byðist."
Á vinsœldarlistann
— Pið lékuð fljótlega inn á
plötu.
„Já, það atvikaðist þannig að
Óli Þórðar kom til okkar og sagði
að fyrst Ríó tríó væri hætt hefði
myndast tómarúm, vakúm sagði
hann, í íslensku tónlistarlífi. Við
værum tilvaldir til að fylla það og
hann vildi endilega gefa út plötu
með okkur. Við vorum til og
tókum upp hjá Hirti Blöndal vor-
ið 1974. Utgefandi var ORG sem
auk Óla hafði innanborðs Gunn-
ar Þórðarson og Rúnar Júlíusson.
Þessi plata gekk best af öllum
plötunum okkar, eitt lagið, Litlir
kassar, sló í gegn og komst í 6.
sæti á vinsældarlista Rásar 1. Það
var fyndið því þetta lag átti upp-
haflega ekki að vera á plötunni.
Eftir plötugerðina tvístraðist
hópurinn og kom ekki saman fyrr
en vorið 1975 þegar okkur var
boðið að koma fram á svonefnd-
um Alternativfestival í Stokk-
Magnús í stúdíói 1 þar sem verið var aðtakauppgamanþáttmeðvinihans EggertiÞorleifssyniogfleirum.Mynd: Sig.
hólmi. Hann var haldinn til að
mótmæla söngvakeppni evr-
ópskra sjónvarpsstöðva og þarna
voru einhverjir sem núna eru
meðíBjörgvin,td. GunnarÞórð-
arson," og hér glottir Magnús.
Pöbbrokk á
írskum krám
„Þegar heim kom frá Svíþjóð
héldum við áfram og tókum upp
plötuna Bætiflákar um haustið.
Þá kom upp „ágreiningur um
tónlistarstefnu" eins og það heitir
á fagmáli og við Gylfi hættum en
Ingólfur og Halldór héldu 'áfram.
Ég fór í rútínupoppið, fyrst með
hljómsveitinni Dögg en svo í
landsreisu með Hljómsveit Óla
Gauks, Halla og Ladda og þel-
dökkri nektardansmær.
Næstu árin var ég lítið í spila-
mennskunni. Ég fékk kennara-
stöðu í tónlistarskólanum á
Seyðisfirði þar sem Gylfi Gunn-
arsson var orðinn skólastjóri. Ég
hafði aflað mér undirstöðu-
menntunar á píanó en kenndi á
gítar í tvö ár. Þarna kynntist ég
konunni minni sem heitir Cather-
ine Harlow, er ensk og vann í
fiski á Seyðisfirði. Hún var búin
að ljúka háskólaprófi í spænskum
bókmenntun og var á leiðinni til
Suður-Ameríku, var að vinna sér
fyrir farinu.
Vorið 1978 lék ég með Spil-
verki þjóðanna á plötunni ísland
og fór með þeim til New York á
íslendingahátíð 17. júní. Síðan lá
leiðin til Englands til fundar við
konuna mína. Næsta vetur var ég
í Bristol í gítarnámi. Meðfram því
Iék ég í hljómsveit. Við lékum
pöbbrokk á vafasömum írskum
krám í Bristol."
Seldu draslið
og fóru á flakk
„Sumarið 1979 datt konan mín
í lukkupottinn. Henni bauðst vel
launað starf við að kenna ítölsk-
um bíssnismönnum í Mílanó að
tala í síma og bjarga sér á ensku.
Við fluttum til smábæjar við
svissnesku landamærin, 80 km frá
Mílanó, og hún hélt mér uppi í
gítarnámi í þrjú ár. Þarna
kynntist ég ítölskum strák sem
var á samningi við fyrirtæki sem
skipulagði tónleikahald um alla
Ítalíu, bæði klassík, popp og
djass. Ég spilaði með honum af
og til. Það var illa borgað en góð
reynsla því á þennan hátt komst
ég inn í ítalskt popplíf.
Bærinn sem við bjuggum í var
dásamlegur staður og á sumrin
flökkuðum við um Evrópu eða
unnum, eitt sumarið var ég í
skógarhöggi. Svo kom að því að
ég varð að gera upp hug minn
hvort ég ætti að halda áfram nám-
inu í nokkur ár til viðbótar eða
hætta alveg. Þá ákváðum við að
selja allar eigur okkar, bílinn, gít-
arinn, græjurnar, allt, og
keyptum okkur flugmiða til Sri
Lanka. Þaðan þvældumst við um
Indland, Nepal, Thailand, Ma-
laysíu og loks til Ástralíu.
í Ástralíu unnum við í 4 mán-
uði á búgarði í Gueensland sem
þykir standa næst Suður-Afríku í
ýmsum mannúðarmálum. Ríkis-
stjórinn var dani, Jo Bjelke Pe-
dersen, mikill talsmaður taum-
lausrar frjálshyggju. Við fórum á
puttanum þvert yfir Ástralíu sem
er merkilegt land. Þarna eru bú-
garðar stærri en ísland sem eru að
vísu mestanpart eyðimörk. Dýra-
lífið og gróðurfarið er allt öðru-
vísi en maður á að venjast, dýra-
hljóðin til dæmis, svo manni
finnst maður vera á annarri plán-
etu. Og öll þessi auðn. Það tók
mann margar vikur að venjast
sólarganginum. Þarna skín sólin
úr norðri og skuggarnir falla til
suðurs. Þetta gerði mann gersam-
lega áttavilltan."
17. júní
um hávetur
„Frá Ástralíu fórum við til
Nýja-Sjálands sem er eitt falleg-
asta land í heimi. Þarna býr
skemmtilegt fólk og frumbyggj-
arnir setja skemmtilegan svip á
mannlífið. Þeir eru pólínesar,
siglingaþjóð sem kom til Nýja-
Sjálands fyrir 5-600 árum. Þeir
eru aggressífir og bera höfuðið
hátt, öðruvísi en frumbyggjar
Ástralíu. Örlög þeirra síðar-
nefndu eru eitt af stórslysum
menningarinnar. Þarna vorum
við í 5 mánuði, unnum og ferðuð-
umst. Konan mín á ættingja
þarna og auk þeirra hittum við
stelpur sem við höfðum kynnst á
Seyðisfirði. Þarna hittum við líka
nokkra íslendinga frá Austfjörð-
um og Vestfjörðum sem höfðu
kvænst og flutt með konunum
sínum. Einn þeirra var orðinn
bóndi. Þarna er þó nokkur ný-
lendasemhélt 17. júníhátíðlegan
um hávetur.
Við snerum svo heim um Sing-
apore og Sri Lanka sem er ótrú-
lega falleg eyja en ástandið þar er
heldur dapurlegt. Það var farið
að örla á átökum tamíla og sinha-
lesa þegar við vorum þar en þau
hafa síðan magnast. Þarna ríkir
svo mikil örbirgð að það getur
enginn skynjað hana nema sjá
hana. Það er þörf lexía."
Fœrir tœknimenn
— Ogsvo komið þið til íslands.
„Eftir eitt sumar á Englandi
komum við heim haustið 1984
eftir 6 ára útilegu. Það var heldur
napurlegt, rigndi samfleytt í sex
vikur og enga vinnu að fá við
tónlistarkennslu. Svo ég datt inn í
poppið, lék með Kaktus sem
voru leifarnar af Mánum. Við
gerðum út á Suðurlandið í
nokkra mánuði en svo var haldið
námskeið fyrir dagskrárgerðar-
menn í útvarpinu og ég dreif mig
þangað. Og þar er ég nú, iaus-
ráðinn dagskrárgerðarmaður. Ég
vel tónlistina í morgunútvarpið
aðra hverja viku á móti Hönnu
G. Sigurðardóttur en hina vikuna
vel ég tónlist inn í almennu
dagskrána á Rás 1."
— Og hvernig líkur þér?
„Mér finnst gaman að vinna
þarna, sérstaklega í morgunút-
varpinu. Þar er fært fólk, Sigríður
Árnadóttir og Gunnar E. Kvar-
an, og ég hef lært mikið af þeim.
En ekki síður af tæknimönnunum
sem eru margir hverjir feikilega
færir og góðir útvarpsmenn. Þeir
leiðbeina manni líka og gagnrýna
frekar en nokkrir aðrir. Mér
finnst þeir vera vanmetnir. Það er
dálítið trist að horfa upp á þá
snúa plötum eingöngu, þeir ættu
að fá að vinna meira við dag-
skrárgerð.
Þetta á væntanlega eftir að
breytast eins og margt annað á
stofnuninni. Það eru óhjákvæmi-
lega miklar breytingar framund-
an, aukin samkeppni og flutning-
ar í ný húsakynni. Bara það að
menn skipta um herbergi hlýtur
að leiða til einhverrar uppstokk-
unar."
Tónlistardeildin
er fílabeinstum
— Er mikið rœtt um þessar
breytingar innan stofnunarinnar?
„Já, þar fer fram mikil umræða
og naflaskoðun. Strangar fund-
arsetur. Það er alltaf viss and-
staða gegn breytingum í svona
stofnunum. Til dæmis er útvarps-
ráð mjög íhaldssamt. Það hugsar
allt of lítið um að móta heildar-
stefnu en rífst endalaust um ein-
hverjar mínútur. Ég hef nú ekki
verið þarna lengi en mér heyrist á
fólki að það sé meira um gagnrýni
innanhúss á dagskrárstefnuna en
áður tíðkaðist.
Tónlistardeildin er alltaf dálít-
ill fílabeinsturn, hlutur hennar í
dagskrárgerðinni er gífurlega
stór en hún hefur verið afskipt
innan útvarpsins. En þetta er að
breytast. Nýi framkvæmdastjór-
inn, Elva Björk Gunnarsdóttir,
hefur verið nijög áhugasöm og
hleypt nýju lífi í umræöurnar
innanhúss. Enda er þar allt í gerj-
un eins og væntanlega mun sjást á
sumardagskránni. Þaðerþóeng-
in hætta á byltingu. í útvarpinu
ástunda menn gjarnan þúfna-
göngulag og horfa á tærnar á
sér."
Nóg efni f
fimmundarrokk
— Pú ert ulinn upp sem poppari
en fœrð síðan klassíska menntun.
Breytti hún ekkert viðhorfi þínu
til tónlistar?
„Ég er ein af þessum voðalegu
alætum á tónlist. Það sannast á
mér að lengi býr að fyrstu gerð
því ég er enn ódrepandi blúsisti.
Klassíski skólinn kenndi mér
vissulega mikið, fyrst og fremst
að lesa og hlusta. En ég fylgist
best með í poppi og djassi. Fyrir
nokkrum árum fór ég í gegnum
þjóðlagatímabil og hlustaði mest
á breska og skandínavíska þjóð-
lagatónlist. Hún höfðar mikið til
mín."
— Einhvern tíma á árum áður
minnist ég þess að heyru þig tala
um þörfina á að semja fimmund-
arrokk, þe. rokk byggt á íslenskri
tónlistarhefð.
„Já, fimmundarrokkið. Þurs-
arnir gerðu góða hluti í því á sín-
um tíma. Annars er íslensk tón-
listarhefð óplægður akur fyrir
poppara. Mörgum finnst hún
strembin og stríð en það fer alveg
eftir því hver fer urn hana hönd-
um. Menn hafa aðeins gripið í
hana, td. Gunnar Þórðarson. Nú
og svo eru djassararnir byrjaðir
að eiga svolítið við hefðina. Dan-
inn Ole Koch Hansen lék td. tón-
verk sem byggð voru á íslenskri
þjóðlagatónlist á afmælishátíð
Djassvakningar í fyrra. En þarna
er til mikill efniviður."
Pokkabót
endurvakin?
— Hvernig líst þér á íslenskt
popp?
„Mér finnst ástandið heldur
bagalegt. Annað hvort syngja
menn á ensku eða eru i einhverri
nostalgíu eins og Gunnarsbók og
að endurreisa Ríó tríó. Það er
ekkert nýtt nema þá helst Bubbi
og Megas en þeir koma ekkert á
óvart lengur.
Það sem sló mig mest þegar ég
kom heim var Bubbi. Ég hafði
ekkert heyrt í honum og fannst
hann meiriháttar. Hann stendur
föstum fótum í þjóðlagahefð og
blús og er rammíslenskur, td.
lagið Bólivar. Auk þess tekur
hann sér yrkisefni sem við í
Þokkabót hefðum átt að taka
fyrir en gerðum ekki.
En þetta með enskuna finnst
mér agalegt. Kannski verður
hver kynslóð að reka sig á en ef
menn geta ekki barið saman texta
á íslensku án þess að verða hjá-
rænulegir og væmnir tekst þeim
það ekki á öðrum tungumálum
nema síður sé."
— Hvað erframundan hjá sjálf-
um þér í tónlistinni?
„Ekkert sérstakt eins og stend-
ur. Við Eggert Þorleifsson erum
alltaf að hlusta á blús og dást að
honum og svo höfum við rætt um
pílagrímaferð til írlands.
Eitthvað hefur verið hjalað um
að endurvekja Þokkabót en ég er
hræddur um að það yrði bara
sönnun á stöönuninni, einber
nostalgía. Eflaust væri það gam-
an en ég heid að menn séu það
langt gengnir hver á sinni braut
að við næðum ekki saman sem
skapandi afl."
Að tala illa
um innfœdda
— Pegurþið komuð heim, hvað
tók þá við í lífsbaráttunni?
„Nú, við lokuðum augunum,
tókum fyrir nefið og helltum okk-
ur út í lífsgæðakapphlaupið. Við
festum kaup á 60 fermetra einbýl-
ishúsi í Hafnarfirði og ökum um á
15 ára gamalli Mözdu. Þetta er
rétt að byrja en getur ekki endað
nema á einn veg. Svo eignuðumst
við barn stuttu eftir heimkomuna
og það voru meiriháttar kafla-
skipti í lífinu."
— H vernig leist konunni þinni á
að setjast að á íslandi?
„Hún var alveg sátt við það.
Faðir hennar er lektor í miðalda-
ensku við háskóla í London og
hefur oft kornið hingað vegna
starfs síns og hún þá með honum.
Hún er náttúruunnandi og þess
vegna hrifin af landinu. Auðvitað
hefur hún komið auga á ýmsa
bresti í þjóðarkarakternum, um-
ferðina og efnahagsmálin til
dæmis, en hún tekur þeim af um-
burðarlyndi svo lengi sem hún
hefur blett til að rækta sínar jurt-
ir. Hún er að læra íslensku í há-
skólanum en er þess utan mikið
með barnið nema hvað hún hefur
fengist aðeins við þýðingar og
kennt í námsflokkunum eins og
rnargir útlendingar gera hér. I
gegnum hana hef ég kynnst dá-
lítið útlendingum sem búa hér.
Þeir rotta sig saman og tala illa
um innfædda rétt eins og íslend-
ingar gera í útlöndum.
En framtíðarstarfið hennar
Catherine átti að vera þýðingar á
spænskum bókmenntum og hún
er alltaf á leiðinni til Suður-
Ameríku. Ég er bara stundar-
truflun," segir Magnús um leið og
hann lýkur við kaffið.
—ÞH
10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 27. apríl 1986
Sunnudagur 27. april 1986 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11