Þjóðviljinn - 08.08.1986, Qupperneq 2

SUÐURLAND
BUNAÐARBANKI
ÍSLANDS
Afgreiðslutími
Flúðum 14-16
Hveragerði 9.15-16
Selfossi 9.15-16
Laugarvatni 14-16
Öll innlend og
erlend
bankaþjonusta
ÁRNESINGAÚTIBÚ:
^BÚNAÐARBANKI ÍSLANDS
Flúðum, Laugarvatni,
Selfossi og Hveragerði
Lestu
aðeins
stjórnarblöðin?
UðÐVIUINN
Höfuðmálgagn
sfjómarandstöðunnar
Áskriftarsími (91)68 13 33.

e

ef
ti^a
ostá

DJOÐVILJINN
Þessir piltar voru að koma úr flugi á Páli Sveinssyni þegar okkur bar að garði: Ársæll Hannesson leiðsögurnaður, Sverrir
Þórólfsson flugmaður í sjálfboðavinnu, Davíð Hemstock flugvirki og Eyþór Baldursson flugmaður og sjálfboðaliði. Ljósm.
Sig.
fet Stöðugt minna
fjármagn
„Okkar blómatími í land-
græðslunni var á þeim árum þeg-
ar Þjóðargjafarinnar frá 1100 ára
afmæli íslandsbyggðar naut við.
Þá dreifðum við allt upp í 3000
tonnum á hverju sumri en nú eru
1400 tonn hámark. Ástæðan fyrir
þessu er einkum sú að áburðar-
verð hefur hækkað mun meira en
raungildi upphæðarinnar sem við
höfum til ráðstöfunar, en nú
vinnum við eftir Landgræðslu-
áætlun I frá árinu 1981. Þessi
samdráttur gerir það að verkum
að okkur tekst aðeins að halda í
horfinu en þrátt fyrir allt er mjög
góður árangur af þessu starfi í
gegnum árin. Maður vonar bara
að fjárveitingavaldið taki betur
við sér því svona endurreisnar-
starf kostar peninga og það mikla
peninga. Spurningin er hins veg-
ar alltaf sú við hvað er miðað þeg-
ar talað er um mikla peninga".
Erum á
eldfjallasvæði
Margar skoðanir hafa verið á
lofti um orsakir uppblástursins og
eflaust fleiri til kallaðir en útvald-
ir sem sérfræðingar í þeim efnum.
„Auðvitað valda margir sam-
verkandi þættir því þegar land
blæs upp. Frumorsökin að mínu
viti er hins vegar sú staðreynd að
ísland ereldfjallaland. Uppblást-
urinn er á belti sem gengur þvert í
gegnum landið frá suðvestri til
norðausturs og það er engin til-
viljun að flestar landgræðslugirð-
ingar okkar liggja á þessu belti.
Þær eru 112 talsins og allar eru
þær á þessu eldfjallasvæði nema
þar sem sandfok er frá sjó. Önnur
Íandsvæði gróa vel og án aðstoðar
okkar eða annarra. Að auki er
svo auðvitað ljóst að ofbeit er á
mörgum svæðum, ekki aðeins
eftir sauðfé, heldur ekki síður
hross, en sem betur fer hefur nú
tekist að koma þeim alfarið af
beitarlöndum. Auk ofbeitar má
svo nefna umferð og ágang af
manna völdum“.
Sandgræðsla
1907
Gunnarsholt var fyrr á tímum
stórbýli og kirkjustaður en lagð-
ist í auðn af völdum sandfoks.
Sandgræðsla íslands er svo stofn-
uð árið 1907 og smám saman var
sandurinn umhverfis Gunnars-
holt ræktaður upp. Frumkvöðull-
inn og fyrsti sandgræðslustjórinn
hét Gunnlaugur Kristmundsson
en við af honum tók svo Runólfur
Sveinsson. Páll bróðir hans tók
við stjórnartaumum og núver-
andi Landgræðslustjóri heitir
Sveinn, sonur Runólfs Sveins-
sonar. Fyrsta sandgræðslugirð-
ingin var sett upp á Skeiðum
skömmu eftir stofnun Sand-
græðslunnar, sem í áranna rás
breytti um nafn og heitir nú
Landgræðsla ríkisins, enda sitth-
vað fleira grætt upp en sandur-
inn.
„Strax í upphafi ruddi melgres-
ið sér til rúmns og hefur það
margsannað tilverurétt sinn sem
besta jurtin til að binda og græða
sandinn. Lúpínan hefur einnig
reynst vel þar sem búfénaður nær
ekki til hennar, en hún þolir ekki
beit. Hvað grasfræ varðar notum
við langmest vallarsvifgras og
túnvingul", sagði Stefán enn-
fremur.
Vaskir
sjálfboðaliðar
Allt frá því flugvélin Páll
Sveinsson kom til sögunnar fyrir
13 árum hafa flugmenn í Félagi
atvinnuflugmanna séð um að
fljúga henni í sjálfboðavinnu og
það var ekki fyrr en í fyrra sem
ráðnir voru sérstakir flugmenn til
að fljúga vélinni en áfram njóta
þeir samt aðstoðar sjálfboðalið-
anna. Flugmenn í starfi hjá
Landgræðslunni heita Pétur
Steinþórsson og Hafsteinn
Heiðarsson en auk þess leggur
Landhelgisgæslan til flugvirkja
og sá sem nú gegnir því starfi
heitir Davíð Hemstock. Auk
þessara manna vinna við vélina
hleðslumenn, vaskir og harðdug-
legir sveinar að sögn Stefáns
Sigfússonar.
Auk áburðar- og frædreifingar
með Páli Sveinssyni notar Landg-
ræðslan einnig litla vél, TF-TÚN
og er hún notuð í minni verk og
getur lent á flugvöllum þar sem
svigrúm er lítið.
Merkilegt
menningarstarf
Það er víða unnið merkilegt
menningarstarf í landinu. Manni
finnst ekki fráleit sú hugsun að
það merkasta á því sviði sé það
starf sem unnið er af starfsmönn-
um Landgræðslunnar í Gunnars-
holti. Og ekki er verra fyrir
samviskuna að vita að með sínu
ötula starfi eru þeir að útvega
okkur hinum og forfeðrum okkar
nokkurs konar syndakvittun fyrir
þá meðferð sem við höfum veitt
landinu okkar síðan byggð hófst.
Mættu landsfeður vorir leggja
baráttunni við sandana meira lið.
-v.
Hörkuduglegir hleðslumenn við störf sín en þeir heita Viktor Vigfússon, Arnar Halldórssson, Egill Lárusson og Markús
Sigurjónsson. Ljósm. Sig.
2 SlÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 8. ágúst 1986