Þjóðviljinn - 14.12.1986, Blaðsíða 15
Kœri Elie Wiesel
Elie Wiesel tók við friðarverðlaunum Nóbels nú í vikunni. Flestir
hafa lýst sig mjög ánægða með útnefningu hans og eralmennt
litið á hana sem sigur fyrir ísrael. Einstaka raddir hafa þó
heyrst, sem ekki eru jafn hrifnir af því að Elie Wiesel skuli fá
verðlaunin t.d. Per Gahrton í sænska dagblaðinu Dagens Ny-
heter, sem spyr Wiesel hversvegnagyðingartali aldrei um
harmleik palestínumanna.
Nýlega birtist opinberlega bréf til Elie Wiesel frá gyðingnum Uri
Avnery. Uri Avnery er útgefandi tímaritsins Haolam Haseh,
sem gefið er út í ísrael. Avnery hefur verið búsettur í ísrael frá
því árið 1933, en síðustu ellefu ár hefur hann verið þingmaður
fyrir sósíalista.
í bréfinu spyr hann Wiesel m.a. að því, hversvegna hann hafi
bara verið búsettur í ísrael í mjög stuttan tíma og flutt svo afturtil
New York. Bréf Uri Avnery til Elie Wiesel fer hér áeftir.
„Ég hef oft dáðst að þjáningarsvip þínum.“
Ég var bæði ánægður og undr-
andi þegar þér voru úthlutuð frið-
arverðlaun Nóbels í ár.
Ánægður þar sem þetta var
mikill heiður fyrir þig, auk þess
sem verðlaunin voru viður-
kenning og hylling til fórnar-
lamba útrýmingabúðanna, þó
seint sé hún á ferðinni.
Undrandi varð ég vegna þess,
að ég get ekki séð neitt samhengi
milli friðar á hinni hamingju-
snauðu jarðarkringlu árið 1986
og aðdáunarverðra skrifa þinna
um útrýmingarbúðirnar.
Ég hefði orðið enn ánægðari ef
ég hefði getað sagt að loksins
kæmu friðarverðlaun Nóbels heil
til ísraelsmanna -en áður hafði
Begin, þessi maður friðar og and-
stæðingur ofbeldis, fengið hálf
friðarverðlaun, árið 1978.
En því miður varst þú bara ís-
raelsmaður í stuttan tíma. Ég
minnist þess er þú starfaðir sem
blaðamaður í ísraelsku síðdegis-
blaði. En áður en langt um leið
fluttir þú aftur til New York og
hefur verið þar síðan. Par með
staðfestir þú þá gömlu speki, að
það er auðveldara að vera góður
síonisti og gyðinglegur þjóðern-
issinni í New York en í Jerúsal-
em.
Ég hefði orðið enn ánægðari
með að þú hefðir fengið friðar-
verðlaun Nóbels vegna þess að
þú létir þig varða þjáningar dags-
ins í dag. Því þessi pláneta er að
sligast undan óréttlæti, kúgun,
mannvonsku og pyndingum.
Ég er sammála því að ekkert af
þessu kemst nærri þeim hryllingi
sem útrýmingarbúðirnar voru.
Það nálgast guðlast að bera- út-
rýmingarbúðirnar saman við
önnur afbrot tuttugustu aldarinn-
ar.
En hvorki þú né ég né heldur
Nóbelnefndin erum þess megnug
að vekja frá dauða eitt einasta
fórnarlamb, til að afmá eitt ein-
asta af hryllingsverkunum í út-
rýmingarbúðunum.
En þú og ég og Nóbelsnefndin
gætum kannski bjargað nokkrum
af fórnarlömbum dagsins í dag,
haft áhrif á að fangar séu ekki
pyndaðir, að fólk sé ekki kúgað,
að börn séu ekki tekin frá foreldr-
um sínum og að þeldökkir í
Suður-Afríku séu ekki skotnir af
ríkisstjórn, sem minnir á stjórn
nasista; að ungar frelsishetjur í
Chile séu ekki numdar á brott og
að börn séu ekki notuð sem fall-
byssufóður í hildarleiknum milli
íran og írak.
Ég veit að af og til hefurðu and-
mælt ofsóknum á indíánum í Nic-
aragua, á Bahai-trúuðum í íran
og þó einkum og sérflagi á gyð-
ingum í Sýrlandi og í Sovétríkjun-
um. Ég minnist athyglisverðrar
bókar þinnar um “Gyðinga þagn-
arinnar“ handan járntjaldsins.
En, kæri Elie Wiesel, ertu ekki
sjálfur „gyðingur þagnarinnar"
hvað varðar harmleik palestínu-
manna? Væri ekki við hæfi að
maður einsog þú, fullur af sið-
ferðiskennd gyðinga og samvisku
gyðinga, andmæltir stefnu ríkis-
stjórnar ísrael, sem hægt og bít-
andi er að breyta ísrael í ljósrit af
Suður-Afríku?
Þú verður að fyrirgefa mér þó
ég virðist bitur. En þau okkar
sem berjumst fyrir annarskonar
gyðingaríki í ísrael, ríki friðar,
réttlætis og jöfnuðar, fyrir að
mætast á miðri leið og sættast við
palestínumenn, við þörfnumst
mjög manna einsog þín, manna
með siðferðislegan heiðarleika
og alþjóðaviðurkenningu.
Við vildum gjama að þú kæmir
til ísrael og yrðir hér, svo þú gætir
tekið þátt í mótmælagöngum sem
„Friður nú“ hreyfingin stendur
fyrir og tækir afstöðu með okkur
gegn hinum nýja fasisma gyð-
inga, sem eyðileggur allt sem fs-
raelo táknaði einusinni.
Það sem ég á við -að tjá sig um
útrýminguna átti ekki að verða
ævistarf. En að berjast fyrir friði
og réttlæti gæti orðið að ársstarfi.
Og í sannleika sagt, þá hélt ég að
friðarverðlaun Nóbels féllu í
skaut manns eða konu sem hefðu
starfað hvað ötulast að sigri friðar
og réttlætis -í dag.
Mér kemur í hug Nelson
Mandela og hin óvenjulega eigin-
kona hans Winnie, sem fórnar
frelsi sínu og setur líf sitt í hættu,
til að berjast gegn ríkisstjórn,
sem hefur hugmyndafræðinga
sem voru hafðir bak við lás og slá
á tímum Auschwits, þar sem þeir
fóru ekki í launkofa með að þeir
dáðu og studdu Adolf Hitler.
Mér kemur í hug fjöldi friðar-
sinna í ísrael og meðal Palestínu-
manna, meðlimi Greenpeace og
þá sem berjast fyrir því að bjarga
veröldinni frá kjarnorkuútrým-
ingu.
Auðsjáanlega vildi friðarverð-
launanefndi lifa í sátt við sjálfa sig
en að afhenda verðlaunin um-
deildum baráttumanni friðarins.
Þá var öruggara að flýja á náðir
fortíðarinnar.
Ég hef oft dáðst að þjáninga-
svip þínum, að píndu hvísli þínu,
sem gefur í skyn örvæntingu þess
sem lifði af vegna glæpa gærdags-
ins. Ég vildi óska að þú með sömu
rödd og sama tjáningakrafti for-
dæmdir afbrot dagsins í dag, hvar
sem þau eru framin -og þannig
kæmir kannski í veg fyrir afbrot
morgundagsins.
Kærar kveðjur,
Uri Avnery.
Félagsfundur
Verzlunarmannafélags Reykjavíkur heldur fél-
agsfund mánudaginn 15. des. nk. kl. 20.30 í fund-
arsal félagsins á 9. hæö í Húsi verslunarinnar.
Fundarefni: Nýr kjarasamningur.
Verslunar- og skrifstofufólk fjölmennið á fundinn.
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur
A
Lóðaúthlutun
Til úthlutunar eru 9 einbýlishúsalóðir við Álfaheiði
í Kópavogi austan íþróttahússins við Skálaheiði.
Hefja má byggingaframkvæmdir strax að fengn-
um samþykktum teikningum í bygginganefnd.
Uppdrættir, skilmálar skipulags og byggingaskil-
málar liggja frammi á Tæknideild Kópavog-
skaupstaðar, Fannborg 2, 3. hæð. Umsóknar-
eyðublöð fást á sama stað. Umsóknarfrestur er til
hádegis 22. desember nk.
ÁRNIBERGMANN
BLAÐIÐ
OKKAR
Þættirumsögu Þjóövfljans
IVIUIHN 50ÁBA
w
Nauðsynleg bók öllum sem
vilja vita fleira um íslenska
blaðamennsku og vinstri-
hreyfíngu
DIOÐVIUINN
Bæjarverkfræðingur