Þjóðviljinn - 30.07.1987, Side 8

menntum, sem frá þeim segja. Þá
væri kominn tími til að sporna
við, og gætu kennarar t.d. látið
málið til sín taka.
Slíkt ætti að reynast auðvelt,
því að það hlýtur að teljast
eftirsóknar- og virðingarverður
titill að vera „sterkasti maður
allra tíma“. Sá sem hefur öðlast
slíka nafnbót hlyti að geta bakað
alla kappa fornsagnanna, ef hann
ætti þess kost að etja kappi við
þá, og dettur manni aðeins einn
kraftajötunn í hug í gervallri
mannkynssögunni, sem kynni að
nálgast það að vera jafnoki Jóns
Páls, en það er Herkúles hinn
gríski. En erfitt væri að fá úr því
skorið hvor er meiri kraftavera,
þar sem Herkúles hefur verið
tekinn í guðatölu og drekkur nú
nektar á Ólympstindi, þannig að
þessar tvær hetjur gætu að svo
stöddu tæplega keppt í sama riðli.
En eitt er það þó, sem Herkú-
les hefur fram yfir Jón Pál enn
sem komið er: hann leysti af
höndum sínar víðfrægu þrautir,
sem voru víst dálítið meiri erfiðis-
vinna en að dansa með stórgrýti.
Til þess að staðfesta titil sinn og
AUGLÝSING
UMINNLAUSNARVERÐ
VERÐTRYGGÐRA
SPARISKlRTEINA RÍKISSJÓE)S
sanna að hann sé alls enginn eftir-
bátur Herkúlesar þyrfti Jón Páll
sem sé að vinna einhverjar
þrautir. Meðal þess sem gríski
kappinn vann sér til frægðar var
að moka út úr fjósum Agíasar,
sem ekki höfðu verið hreinsuð
um langt skeið. Hér á landi er fátt
um ljón og aðra óvætti af því tagi,
sem Herkúles barðist við, en það
er nóg af stjórnmálafjósum,
fjármálafjósum og alls kyns fjós-
um sem þyrfti að moka úr. Er því
ekki annað að gera en að láta Jón
Pál spreyta sig við sams konar
mokstur og fyrirrennari hans í
Grikklandi. Ef vel tækist, væri
áframhaldandi áhugaleysi fjöl-
miðla með öllu óafsakanlegt, af-
reksverkið myndi kveikja nýjan
áhuga á fornum og nýjum köpp-
um og kappabókmenntum og
jafnvel endurreisa forngrísk
fræði hér á landi, þannig að menn
færu að geta vitnað í kappakvæði
Hómers á frummælinu fyrir
óbein áhrif frá hinum íslenska
arftaka Herkúlesar. Slíkt væri nú
ekki ónýtt á þessum andlausu
tímum.
e.m.j.
um heljar-
menni
Einhvern veginn finnst mér að
fjölmiðlar hafi ekki gert eins
mikið og skyldi úr því einstaka
afreki heljarmennisins Jóns Páls
að vinna titilinn „sterkasti maður
allra tíma“. Það er auðvelt að
gera sér í hugarlund hvílíkt uppi-
stand hefði verið gert út af svo
glæsilegum sigri Mörlanda úti í
hinum stóra heimi á fyrri hluta
þessarar aldar. Það er óþarfi að
spara stóru orðin: allt hefði orð'ið
vitlaust og dagblöðin naumast
fjallað um annað en afreksmann-
inn langtímum saman, enda
dálkarými ekki mikið á þeim
tíma.
Þegar veldi evrópskra stór-
velda stóð sem hæst á þessum
sama tíma, höfðu Evrópumenn
lítinn áhuga á því hvaða tilfinn-
ingar hrærðust með fornum þjóð-
um, sem átt höfðu sína gullöld í
fyrndinni en urðu nú að lúta
tæknivæddum Vesturlandabú-
um, sem virtist allt kleift og eng-
inn gat reist rönd við. En þær til-
finningar voru sterkar og gjarnan
á eina lund: svo virðist nefnilega
sem sú trú hafi verið útbreidd
meðal ýmissa nýlenduþjóða eða
hálfgildings nýlenduþjóða, að
þeim hefði farið aftur í líkamlegu
atgervi síðan á gullöld þeirra og
væri það skýringin á því hvers
vegna þær hefðu orðið að láta svo
geipilega í minni pokann fyrir
Evrópumönnum. Leituðust
margir menn af þessum þjóðum
við að stappa stálinu í landa sína
og endurvekja forna hreysti í
þeirri trú að ef það tækist yrðu
þjóðirnir jafnokar Vesturálfubúá
á ný.
Þannig ætlaði kínverski rit-
höfundurinn Lu Xun, sem hafði
miklar áhyggjur af því sleni sem
þá ríkti í Kína, fyrst að gerast
læknir til að endurreisa það lík-
amsatgervi, sem hann hélt að
Kínverjar hefðu áður haft, og á-
kvað ekki að gerast rithöfundur
fyrr en það rann upp fyrir honum
að slíkt verk kynni að verða hon-
um ofviða. Á sama tíma lásu ís-
lendingar fornsögurnar eins og
þær væru gamlar íþróttafréttir,
þeir trúðu því að fornmenn hefðu
verið hin mestu ofurmenni og
létu sig dreyma um að verða jafn-
okar þeirra með því að gera aftur
þau miklu afreksverk sem þar var
lýst. Þar sem fá tækifæri gáfust til
þess í friðsælu bændaþjóðfélagi
að taka sig upp og bera banaorð
af ellefu, urðu þeir að láta sér
nægja hetjudáðir eins og þá að
synda úr Drangey í land, þótt
ekki væri hægt að koma því við að
ríða endahnútinn á þá þraut eins
og Grettir drýgði hana sjálfur.
Vestur-íslenskur rithöfundur,
sem vildi sanna ágæti landa sinna
og bera til baka að þeir væru ein-
hverjir eskimóar, skrifaði sögur
um „íslensk heljarmenni“ og af-
rek þeirra.
Naumast þarf að tíunda það,
hvílíkur rosa hvalreki það hefði
orðið fyrir íslendinga á þessum
tímum, ef einhver Iandi þeirra
hefði unnið titilinn „sterkasti
maður allra tíma“. Ekki hefði
þurft frekari sannanir fyrir því að
Islendingar voru engir úrkynjaðir
vesalingar og eftirbátar fornra
kappa, heldur hafði arfurinn frá
Gretti og Agli skilað sér til fulls:
íslendingar voru menn með
mönnum ekki síður en á gullöld-
inni. Kannski var það eins heppi-
legt að ekkert slíkt skyldi gerast,
því að Keilubúðarhúðlendingar
hefðu verið vísir til að segja
Dönum stríð á hendur, gera
innrás í Grænland eða eitthvað
þaðan af verra.
Kannski sýnir fálætið núna að
menn hér á landi eru hættir að
hafá áhyggjur af því að líkamsat-
gervi þjóðarinnar hafi hnignað
síðan í fornöld og telji því ekki
lengur nauðsynlegt að landinn
sanni yfirburði sína á þessu sviði.
Mætti líta á það sem merki um að
íslendingar væru nú loksins búnir
að rétta úr kútnum og losa sig við
þá minnimáttarkennd, sem skap-
aðist af danskri kúgun og einok-
un, og hlýtur slíkt að teljast já-
kvætt. En fleira hangir á spýt-
unni: það væri öllu verra ef það
kæmi í Ijós, að áhugaleysi manna
á afrekum Jóns Páls væri aðeins
þáttur í almennu áhugaleysi á
I hetjudáðum kappa að fornu og
nýju, hvort sem það eru Grettir
Asmundarson eða Snorri á Húsa-
felli, og á þeim gullaldarbók-
Hugvekja
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 100,00
1984-1. fl.A 01.08.87-31.01.88 kr. 243,86
‘Innlausnarverð er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbót.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðs fer fram í afgreiðslu; , .
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þar jafnframt fraríimi
nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, júlí 1987
SEÐLABANKIÍSLANDS
Frá menntamálaráðuneytinu:
Lausar stöður við framhaldsskóla:
Við fiskeldisbraut Kirkjubæjarskóla Kirkjubæjarklaustri er laus
staða kennara í efnafræði/líffræði.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fyrri störf sendist
menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 150 Reykjavík fyrir 10.
ágúst nk.
Við Menntaskólann á Egilsstöðum er laus staða húsvarðar frá 1.
sept. nk. Húsnæði á heimavist fylgir stöðunni og er ætlast til að
húsvörður sinni vörslu á heimavist að hluta til.
Við sama skóla er ennfremur laus V2 staða bókavarðar.
Umsóknir ásamt upplýsingum um menntun og fyrri störf sendist
menntamálaráðuneytinu, Hverfisgötu 6, 150 Reykjavík fyrir 15.
ágúst nk.
Menntamálaráðuneytið.