Þjóðviljinn - 07.10.1987, Qupperneq 11

ERLENDAR FRÉTTIR
Dómsmálanefnd öldungadeildar Bandaríkjaþings
Bork kolfelldur
Níu af fjórtán fulltrúum ídómsmálanefndinni ákváðu ígœr að mœla meðþvíað
öldungadeildin greiddi atkvœði gegn því að hinn íhaldssami Róbert Bork yrði
skipaður hœstaréttardómari
Það er kunnara en frá þurfi að
segja að Hæstiréttur Banda-
ríkjanna hefur gífurleg vðld. Úr-
skurðir meirihluta dómara setja
fordæmi í mikilvægum siðferði-
legum og pólitískum hitamálum.
Dómararnir skiptast nú í þrjár
blokkir, frjálslynda, íhaldssama
og miðjumenn. Áður en Lewis
Powell ákvað að setjast í helgan
stein fyrir skemmstu höfðu frjáls-
lyndir og miðjumenn einn um-
fram íhaldsmenn. Því er Reagan
forseta mikið í mun að koma
skoðanabróður sínum að en við
það koma niðurstöður réttarins
til með að gerbreytast og þar með
réttur alþýðu manna vestra í fjöl-
mörgum málum.
Reagan útnefndi Róbert nokk-
um Bork sem arftaka Powells.
Bork er mjög umdeildur maður
og vakti ákvörðun forsetans litla
lukku meðal frjálslyndra manna.
En áður en hæstaréttardómari er
skipaður í embætti þarf hann að
fá grænt ljós frá meirihluta þing-
manna beggja deilda. Og áður en
þeir greiða atkvæði þurfa
dómsmálanefndir deildanna að
yfirheyra kandídatinn og ákveða
hvort hann sé þess verður að með
honum sé mælt.
Meirihluti dómsmálanefndar
öldungadeildarinnar komst að
þeirri niðurstöðu í gær að Bork sé
ekki hæfur til að gegna þessu
mikilvæga embætti. 9 voru á móti
honum en 5 með.
Andstæðingar Borks finna
honum margt til foráttu þótt eng-
inn frýi honum vits. Hann er nú
dómari í áfrýjunarrétti og þykir
mörgum sem gjarna halli á konur
og minnihlutahópa í úrskurðum
hans. Ennfremur óar marga við
því viðhorfi hans að einkalíf
manna sé ekki friðhelgt í strang-
lögfræðilegri merkingu þar eð
ekki er minnst á það einu orði í
stjórnarskránni. Hann segir bók-
stafinn blífa en gefur lítið fyrir
óljós hugtök á borð við „anda
Iaganna" og „breyttan tíðar-
anda.“ Áður en fulltrúar í
dómsmálanefndinni gengu til at-
kvæða í gær lýsti Reagan því yfir
að einu mætti gilda hvemig þau
féllu, hann myndi áfram berjast
fyrir skipun Borks. Þegar úrslit
voru gerð heyrinkunn í gær ítrek-
aði hann orð sín og sagði flokksb-
ræðrum sínum að nú yrðu þeir að
herða baráttuna. En það er við
ramman reip að draga því talið er
að 53 af 100 öldungadeildarþing-
mönnum séu á móti útnefningu
Borks, þar á meðal ýmsir repú-
blikanar. Það er því sýnt að hann
nær ekki kjöri og það er reiðars-
lag fyrir forsetann og stefnu hans.
Viðhorf andstæðinga Borks er
best lýst með orðum demókrat-
ans Edwards Kennedys. „Bork
hefur rangt fyrir sér hvað viðvík-
ur rétti minnihlutahópa, kvenr-
éttindum, friðhelgi einkalífs og
einstaklingsrétti og Reagan fors-
eti fer villur vegar er hann reynir
að koma honum í Hæstarétt.
ks.
Tíbet
I viðbragðsstöðu
Vopnaðir kínverskir lðgreglu-
menn eru nú hvarvetna á
varðbergi í Lhasa, höfuðborg Tí-
Bretland
„Fram og
aftur og
allir í röð“
r
Igær hófst landsfundur breska
Ihaldsflokksins í Blackpooi
við mikla kátínu viðstaddra. 5
þúsund fulltrúar risu úr sætum
allir sem einn og smelltu saman
lófum er járnfrúin og forsætis-
ráðherrann Margrét Thatcher
gekk í þingsalinn. Hún treysti þó
viðstöddum ekki bctur en svo
að hún hafði varnarskjöld um sig.
Formaðurinn Norman Tebbitt
var léttur í lund og spaugsamur er
hann las upp afrekaskrá ríkis-
stjórnar Bretlands. Hann klykkti
þvínæst út með því að segja: „Við
erum eini flokkurinn sem er hæf-
ur til þess að fara með völd.“
Að þeirri rullu upplesinni tók
varnarmálaráðherrann Terence
Younger til máls. Hann fór mörg-
um orðum og fögrum um nýlegan
bráðbirgðasamning risaveldanna
um eyðingu allra meðaldrægra
kjarnflauga. Lagði síðan þunga
áherslu á að samningamakk
Bandaríkjanna og Sovétríkjanna
myndi engin áhrif hafa á breska
varnarpólitík.
Hann gat þess jafnframt að
hafinn væri framleiðsla annars af
fjölmörgum Trident kjarnorku-
kafbátum er leysa eiga hina „úr-
eltu“ Pólarisbáta af hólmi á næsta
áratug. Einnig stæði til að koma
sér upp fjórum nýjum freigátum.
Þingfulltrúar lögðu svo blessun
sína yfir stefnu flokksins í varn-
armálum og atvinnumálum.
Voru hjartanlega sammála
Thatcher um það hvernig
sveitarfélögum bæri að inn-
heimta útsvör, hvernig skipulag
ætti að vera á miðborgum og
hvemig auka bæri gróðafæri
smárra kaupsýslumanna. - ks
bet, og kollegar þeirra gæta þess
vandlega að „undirróðursmenn“
komist ekki inní fylkið. Virk-
ismusterið Like Sera er umsetið
og 300 munkar þess komast ekki
spönn frá rassi. Like Sera er hið
fornfræga aðsetur „stríðsmunk-
anna.“
Allt þetta umstang siglir í kjöl-
far átaka lögregiumanna og
munka á fimmtudaginn var en þá
létu að minnsta kosti 19 manns
lífið.
Kfnverskir ráðamenn hafa lagt
blátt bann við því að útlendingar
fari til Tíbet og segja það gert
þeim sjálfum til verndar. Þeir
fullyrtu í gær að tveir erlendir
ríkisborgarar hefðu átt þátt í því
hve illa fór á fimmtudaginn með
því að hvetja Tíbetbúa til upp-
reisnar.
Tíbetskir þjóðernissinnar í
Lhasa kveða þessar hertu lög-
regluaðgerðar augljóslega stafa
af því að stjórnin í Peking óttist
að óeirðir brjótist út í dag, mið-
vikudag, því nú eru liðin ná-
kvæmlega 37 ár frá því kínverskir
dátar hernámu Tíbet.
Tíbet er tvisvar sinnum stærra
en Frakkland en íbúar eru aðeins
tvær miljónir. Kínverjar fullyrða
að landið/héraðið hafi lotið þeim
allar götur frá því á þrettándu
öld. Þessu mótmælir Dalai Lama
harðlega, andlegur og verald-
legur „leiðtogi" Tíbetbúa sem nú
býr útlægur á Indlandi.
Alþýðuher Maós og félaga
lagði Tíbet undir sig árið 1950, ári
eftir að þeir hröktu Sjang Kai
Sjek til Formósu. Sagan hermir
að íbúar Lhasa hafi ekki tekið
þeim fagnandi heldur spýtt í slóð
þeirra og klappað saman höndum
til marks um að þeir væru fremur
óvelkomnir en hið gagnstæða.
ks.
Sœnskir kjarnkljúfar
Burt á 15 ánirn
Sænska stjórnin lýsti því yfir í
gær að hún myndi taka fyrsta
kjarnkljúf Svía úr notkun árið
1995. Þarlendis eru nú tólf
kjarnkljúfar í gangi og framleiða
þeir um helming allrar orku sem
þar er brúkuð. Aætlað er að taka
þá alla úr notkun.
Ingvar Carlsson forsætisráð-
herra sagði í þingræðu í gær að
stjórn jafnaðarmanna hefði sett
saman áætlun um hvenær slökkt
yrði endanlega á kljúfunum og
myndi það gerast á 15 ára tíma-
bili. Sem fyrr segir verður sá
fyrsti tekin úr notkun árið 1995.
Sá næsti árið eftir. Þeir tíu sem þá
væru eftir yrðu haugagóss árið
2010.
Carlsson sagði að áætlunin um
að hverfa frá notkun kjarnorku
tengdist viðamiklum áformum
stjórnar sinnar í umhverfismál-
um. „Loftið sem við öndum að
okkur er óhreint. Vötn eru meng-
uð. Umhverfið er spjallað. Ósón-
laginu er ógnað sem þýtt getur
miklar veðurfarsbreytingar með
ófyrirsjáanlegum afleiðingum
Litlar líkur eru nú á þvf að Róbert Bork verði dómari við Hæstarótt Bandaríkj-
anna.
fyrir náttúru og umhverfi okkar,“
sagði forsætisráðherrann.
Svíar tóku ákvörðun um að
leggja alla kjarnkljúfana tólf,
sem eru í fjórum verum, fyrir
róða í þjóðaratkvæðagreiðslu
árið 1980. Carlsson sagði að nú
væri það forgangsverkefni í Sví-
þjóð að finna orkugjafa er kæmu
í stað kjarnorkunnar.
Hann gat ekki um það hvaða
kjarnkljúfar yrðu fyrst teknir úr
notkun en ekki er talið ólíklegt að
danska stjórnin fari þess á leit við
þá sænsku að kljúfarnir tveir í
Barseback fokki verði fyrstir.
Barseback kjarnverið er aðeins í
20 kílómetra fjarlægð frá Kaup-
mannahöfn. Um 2,5 miljónir
manna, Danir og Svíar, búa í
grennd við verið og hefur marg-
oft komið til mótmæla við það.
Auk lokunar kjarnvera eru í
áætlun sænsku stjórnarinnar hug-
myndir um hvernig best megi
stemma stigu við loftmengun og
súru regni og hvað gera beri við
eitraðan efnaúrgang.
- ks.
51
BORGARNESHREPPUR
Sveitarstjóri
Starf sveitarstjóra Borgarneshrepps er laust til
umsóknar. Umsóknir, meö upplýsingum um
menntun og fyrri störf, skulu hafa borist skrifstofu
Borgarneshrepps fyrir 23. október nk. Upplýsing-
ar um starfið veita EyjólfurT. Geirsson, oddviti og
Gísli Karlsson, sveitarstjóri.
Sveitarstjórn Borgarneshrepps
HAFNARFJÖRÐUR
Víðivellir
Fóstrur eöa starfsfólk óskast á dagheimiliö Víði-
velli. Upplýsingar gefur Þórelfur Jónsdóttir, for-
stöðukona í síma 52004.
Félagsmálastjórinn
í Hafnarfirði
Barnaheimili
í Vogahverfi
Dagheimiliö Sunnuborg, Sólheimum 19, óskar
eftir uppeldismenntuðu fólki og aðstoðarfólki í
störf á barnadeildum og í eldhús. Upplýsingar
gefur forstöðumaður í síma 36385.
Miövikudagur 7. október 1987 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11
Auglýsið í Þjóðviljanum