Þjóðviljinn - 13.12.1987, Blaðsíða 19

GACATONUST
Á GðÐUM STW
PT#
fe
MEGAS: LOFTMYND
□ LP □ KA □ GD
Frískasta og fjölbreytilegasta plata
Megasar til þessa.
í textunum dregur Megas upp
skemmtilegar myndir af mannlífinu í
Reykjavík, fyrr og síðar. Og með
hljóðfærum á borð við harmóniku,
Hammondorgel, óbó, kontrabassa
o.s.frv. undirstrikar Megas sérstöðu
Loftmyndar sem ferskustu, hnyttn-
ustu og bestu Reykjavíkurplötu sem
gerð hefur verið. __________
□ LP □ KA □ GD
„Besta plata Bubba hingað til."
Á.M. Mbl.
„Skotheld skífa, hvort sem litið er á
lagasmíðar, útsetningar eða annað."
Þ: J.V. DV.
„Ljóst er að Bubba hefur tekist að
gera plötu sem er að mínu mati betri
en Frelsið."
G.S. HP.
10« jusunwi
BUBBI: IDÖGUN Leyft verö 899 Gramm verð 810
I MEGAS: [loftmynd 899 810
SNARL 2 ] Ýmsir flytjendur 349 943
j SYKURMOLARNIR i BIRTHDAY 499 404
ITHE SMITHS: 'STRANGEWAYS 'here we 799 719
| NEW ORDER: tSUBSTANCE 1399 1259
ISYKURMOLARNIR: ÍCOLD SWEAT 449 404
,DEPECHE MODE
Imusic forthe
iMASSES
799 719
, BJARTMAR
lGUÐLAUGSSON:
lí FYLGD MEÐ FULL-
ORÐNUM 899
810
• DOM DIXON
IROMEO AT
IJUILLIARD
799 719
gramm
Laugavegi 17 101 Reykjavík
Finnst
mér
rigningin
góð?
eða á ég að bregða
mér á Arnarhól?
Mígandi rigning og hundr-
að manns standandi utan
við ísl. óperuna og eiga í
fá skjól að venda. Anddyrið er
troðfullt. Rigningin heldur áfram
að renna úr þunguðum skýjun-
um, alveg án þess að taka tillit til
okkar lítilfjörlegu og rennblautu
persóna. Nóg að gera á barnum á
Arnarhóli. Húsið opnar loks eftir
hátt í klukkustundar töf. Sem
betur fer fyrir Megas eru aðdá-
endur hans býsna harðsnúið lið.
Það er annars alltaf jafngaman að
skoða tónlistargesti Megasar.
Þarna er mætt þverskurðarmynd
af þjóðfélaginu. Tískudúkkur
með uppsett hár og heilu máln-
ingarfabrikkurnar á andlitinu
sitja við hliðina á þrautgóðum á
raunastund með fleyginn á lofti
og salt í vöngum. Post-pönkarar í
stórhættulegum gaddaleðurlík-
isjökkum ganga innan um lopap-
eysuliðið í hinu mesta bróðerni.
Og blaðamenn eru látnir í friði.
Fjórtán uppí fimmtíuogsex. Og
í upphafi... var orðið og orðið var plássleysi
Punktar af
Greifarnir: Dúbl í horn
Eftir Frystikistulagið forðum
leyfði ég mér þann munað að
ímynda mér að Greifarnir gætu
ekki annað en batnað í framtíð-
inni. Það reyndist rétt til getið,
þótt deila megi um hvort nóg sé
að gert. Ekki vantar vinnuna við
plötuna, þegar ég rabbaði við
Felix í lok október var búið að
eyða 300 stúdíótímum í gripinn
og guð má vita hversu margir þeir
hafa orðið áður en yfir lauk. Ein-
hverju af þeim tíma hefði sjálf-
sagt verið betur varið annars
staðar, en það er nú annað mál.
En það er ekki nóg að nostra við
tæknihliðina til að úr verði góð
plata. Til þess þarf líka lagasmiði
góða svo og textaskáld. Og hér er
fátt um fína drætti. Platan byrjar
nokkuð vel, fyrstu tvö lögin eru
aldeilis ágæt popplög með vel
þolanlegum textum. En eftir það
fer að halla all verulega undan
fæti, og þegar á hlið 2 er komið
stendur vart steinn yfir steini.
Textarnir eru orðnir argasta bull
og sumarlínan á sínum stað í lög-
unum þótt hávetur sé. En gríp-
andi eru þau mörg hver, og ég
losnaði ekki við Draumadrottn-
inguna af heilanum í tvær vikur,
þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir,
sem var afar slæmt því það þykir
mér býsna leiðinlegt lag. Svona
er þetta. Einu sinni fékk ég meira
að segja „Stolt siglir fleyið mitt“ á
heilann. Hmmmm. Lítið spenn-
andi og ládauð plata, að undan-
skildum tveim fyrstu lögunum,
sem sýna að þeir geta betur. Og
vonandi gera þeir það næst því
þessi gripur gleymist fljótt - von-
andi.
mamma var rússi:
Draugar
Loksins! Þar kom að því að lif-
andi draugar kæmust á kreik í
þessu guðsvolaða landi drauga og
dusilmenna. Þessir draugar risu
upp úr gröfum Fræbblanna sál-
ugu og Q4U. Og eins og draugum
er tamt (sbr. djáknann á Myrká)
drógu þeir tvær yngismeyjar á tál-
ar og steyptu þær í vínilinn með
sér. Platan er skemmtilega
fölsk(?) og laus við alla þá tilgerð
sem alltof oft einkennir rokkið í
dag. Textar Valgarðs eru oft
býsna hnyttnir og vel saman settir
ef miðað er við að höfundurinn er
raungreinamenntaður ... Enda
ku hann hafa eytt heilli kvöld-
stund í að yrkja. „Samt þeim
þótti næsta víst að þeim næsta
þætti víst Geri aðrir betur.
Hér er deilt á drottnandi herra og
hefðir, sértrúarsöfnuði (Ungt
fólkmeðhausverk ...),Slúðurog
ýmislegt fleira. Það versta við
plötuna er að hinn skemmtilegi
söngstíll hins hálflaglausa Valg-
eirs kemur í veg fyrir að menn fái
greint hina vel ortu texta hans á
köflum. Það besta við plötuna er
hins vegar að hér er saman komið
virðulegt fjölskyldufólk (!) að
skemmta sér konunglega og öðr-
um þar með í leiðinni. Hún stein-
liggur inná topp tíu þessi og ætti
að fara í skóinn hjá öllum þægum
börnum fram að sjötugu.
Model: Model
Það er staðreynd! Tónlistarlegt
vændi er stundað á íslandi ...
Ýmsir: Hvít er borg og
bær
Ingibjörg Þorbergs heitir kona
ein ágæt. Hún hefur nú aldrei
verið í hópi minna uppáhaldstón-
skálda en hún er varla verri fyrir
það. Á þessari plötu, Hvít er borg
og bær, eru 10 jólalög, öll eftir
hana, og þar af tvö við texta
hennar sjálfrar. Þetta er mjög
vönduð og stórskemmtileg jóla-
plata, ein af þeim betri sem út
hafa komið lengi. Hér er ekki of
mikill sykur á ferðinni, lögin eru
fremur einföld og textarnir,.sem
flestir eru orðnir klassískir, njóta
sín vel. Snæfinnur snjókarl og allt
18 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 25. október 1987
Megas
í fínu
formi
loks kemur meistarinn á svið.
Hann er einn og allir klappa. Svo
bætir hann við sig, einn og einn
ganga þeir inná sviðið, hjálpark-
okkarnir. Fyrstur kom Guð-
laugur, hið þriðja eyra, með tvo
gítara í hönd. Og Halli bassi. Og
Eyþór. Og Sigtryggur. Og syst-
urnar. Og þá var allt komið. Það
verður að segjast eins og er að
það var ekki fyrr en allt gengið
var mætt sem hjólin tóku að snú-
ast fyrir alvöru. Enda tóku þau
plastpokamanninn í það skiptið,
mitt uppáhaldslag með Megasi
fyrr og síðar. Síðan rann þetta
áfram átakalaust fram að hléi og
eftir hlé líka að sjálfsögðu. Ægi-
lega gaman allt saman. Nema
sándið. Það virðist einhverjum
erfiðleikum bundið að hljóðb-
landa rokktónleika í Óperunni.
Söngurinn vildi drukkna og er
mér sagt að þetta hafi verið púra
hávaðamengun þegar þetta
komst loks til hlustenda Byl-
gjunnar sem útvarpaði beint frá
tónleikunum. En aðdáendur
Megasar nær og fjær létu það
ekkert á sig frá frekar en rigning-
una áður og undu glaðir við sitt.
plasti
hans hyski eru víðs fjarri. Söng-
hópurinn Hljómeyki, sem skip-
aður er nokkrum útlærðum klass-
ískum söngvurum, syngur tvö lög
og gerir það jafn vel og við var að
búast, þ.e.a.s. mjög vel. Björk
Guðmundsdóttir skilar sínu hlut-
verki með miklum sóma og sama
má segja um aðra, nema tvo. Þar
er annars vegar um að ræða hana
Hófí sem þrátt fyrir fegurð og
gott hjartalag ætti að láta sönginn
eiga sig. Ég á reyndar afskaplega
bágt með að skilja hlutverk henn-
ar á þessari plötu, nema ef vera
skyldi að nafn hennar eigi að
selja. Hin undantekningin er
Megas. Að segja að hann skili
sínu hlutverki með sóma væri
móðgun við hann, því túlkun
hans á Grýlukvæði er með ólík-
indum. Er mér til efs að magnaðri
jólasöngur hafi verið þrykktur í
plast hérlendis, né heldur annars
staðar. En sá sem stærstan þátt á í
að gera þessa plötu svo góða sem
raun ber vitni er Ríkharður Örn
Pálsson, sem sér um allar útsetn-
ingar. Það eru meðlimir í Sinfón-
íuhljómsveit íslands sem sjá um
undirleik og val hljóðfæra og út-
setningar allar eru með svo ný-
stárlegum og skemmtilegum
hætti að kalla má kraftaverk á
sviði jólalagaútgáfu. Góð í bakst-
urinn.
Maðurinn með hattinn stendur
upp við staur.
Er það sjálfur skrattinn eða
giljagaur?
Jochum Mathiesen
Af öllum heimsins höttum er
einn sýnu merkastur. Því þó hann
sé venjulítandi hattur og beri lítt
af gráum meðbræðrum sínum er
af honum hulið hálft það höfuð
sem helmingi heimsins ræður.
Undir þessum hatti rúmast allt
það hárlausa bersvæði jarðar sem
Sovétríkin heitir, endalaust flæmi
af tilbreytingarlausum skalla og
fátt sem augað hvílir annað en
valbrárbletturinn á honum miðj-
um sem gárungarnir vilja oft
meina að hafi lögun afganska
leppríkisins en er í raun ekkert
annað en útfelling frá Chernobyl
sáluga. En undir þessum húðar-
sverði Hvíta-Rússlands blundar
völundarhús ríkisins þar sem um
býrókratískar taugar og blóð-
rauðar sellur fara hin langdregnu
skilaboð innan úr sjálfri stjórn-
stöð heilans sem á rússnesku þýð-
ir Kreml. Kjarni höfuðsins mikla
með hattinn, toppurinn á
innvortis pýramídanum sem að
vísu er í hverjum manni þó þann-
ig hugsun sé óvíða lögbundin eins
og í þessu tilfelli. Því þetta höfuð
þurfti aldrei að beygja sig undir
framboðslista eða kosningaborða
né heldur að láta sér lynda skít-
kast og orðalast frá mótherjum
sínum í einum né beinum útsend-
ingum eins og tíðkast á hinum
helmingi jarðarinnar. En þó
þurfti þetta höfuð á síst minni
skel að halda en þau hin vestrænu
þegar það í heilan mannsaldur
mátti bora sig og bola í gegnum
járnbenta kladda og klásúlur að
réttum slagbröndum og í gegnum
enn þéttari skráargöt, allt inn á
ægifagurt gólf æðstaráðsins þar
sem það af fyrirframákveðnu
handahófi var að lokum valið til
að taka við og tengja við sig alla
hina lausu enda taugakerfis þessa
risaveldis, sem þá var þó að
mörgu leyti lamað fyrir neðan
mitti. En spottana féíck hausinn
þessi í sig og má nú fela þá undir
sínum hatti á milli þess sem hann
reynir að kippa í þá.
En nú líður annar tími og ein-
mitt undan þessum margum-
rædda hatti hefur nú komið fram
sú hugmynd, sem er eiginlega
enn sem komið er bara hugmynd,
og þýðir á rússnesku glasnost. Og
hún þýðir að nú skuli hverri hulu
svipt og hverri kerlingardulu
skipt fyrir nýjan og ræsulegri
búning. Þar með er hatturinn
rokinn því ekkert má lengur fela,
pottlokið er tekið af Sovétríkjun-
um gervöllum og þau blasa við
okkur í öllu sínu veldi, gljáfægð
og blettalaus ef frá er talinn fyrr-
talinn kjarnablettur. Og þá situr
höfuðið hattlaust og bert á þétt-
um búki leiðtogans fyrir svörum
við hálf-barnalegum spurningum
bandaríska fréttamannsins Toms
Brokaws, sem af öðrum frétta-
mönnum var valinn til að spyrja
manninn með hattinn vegna þess
hve þægur ljár í þarlendum kerf-
isþúfum hann hefur verið. En
höfuðið hristist af öryggi við þess-
um meðaldrægu athugasemdum
Kanans litla varðandi gyðingag-
rey og minnismerki þýska múr-
arameistarasambandsins. Eru
mennirnir ekki heima hjá sér?
Lækka vegginn? Og kinnarnar
hristast með þegar þetta nef veit
sér nær um sín mál sem enginn
annar á neitt með. Eða þekkja
Bandaríkjamenn okkar sögu,
okkar sál? Og berhöfðaður mað-
urinn fer með mannréttindi eins
og margföldunartöfluna og segist
vera að reikna. Þeir eru alltaf að
reikna, því þrátt fyrir allt, þegar
allt kemur til tals og það sem oft
vill gleymast en er staðreynd
engu að síður, þrátt fyrir allt vest-
rænt opnunarhjal, þá er
sannleikurinn sá að maðurinn er
kommi. Hann er og verður alltaf
kommúnisti. Þó hatturinn sé af
og allar dyr að opnast þá er það
gamla byltingin sem blífur.
Svo við víkjum að sjálfum hatt-
inum sem hvarf af sínu æðsta
höfði rauk hann þó ekki út í
rauðan buskann heldur flögrar
nú í nokkrum heiðurshringjum
yfir „Kremlar trénuðu turnum"
áður en hann tyllir sér létt á þúst á
heilags Matthíasar Rúst á Rauða
torginu sem þó er í dag hrímgrátt,
gerir sér þar stutta flugbraut og
tekur síðan á loft fyrir austan-
vindinum eilífa frá Síberíu. Hann
svífur auðveldlega og óséður yfir
gráum grenitoppum sem leið
liggur í átt að Péturs-, Stalín- og
Leníngrad þar sem vesturglugg-
inn opnast svo um munar og út
flýgur hatturinn, hatturinn flýgur
út í heiminn, hatturinn flýgur um
himininn og sjá, um veröld alla
fagnar fólk honum sem friðar-
dúfu, á hverju túni og hverjum
akri leggur fólk frá sér plóg og
reku og horfir til himins í hópum,
veifandi með fagnaðarhrópum,
matarhléin riðlast í skrifstofu-
turnunum og svalirnar fyllast af
friðelskandi fólki sem talar með
matinn uppí sér um boðskapinn
að austan. Um gjörvalla Evrópu
er stemmningin sem hún var í
stríðslokum. Friður!
En hatturinn heldur kaldur
áfram eins og ekkert sé, hreppir
breiðan byr yfir „Atlants hálu
ála“ og tekur ekki ofan fyrir
neinum uns hann á austurströnd
Bandaríkjanna kemur óvart inn á
undirbúningsmyndatöku fyrir
stjörnustríðsáætlunina f gervi
fljúgandi furðuhlutar ofarlega í
vinstra horni á vídeóskermi í Pen-
tagon og veldur töluverðum há-
degisusla í hermálaráðuneytinu
sem þó hjaðnar fljótt í almennri
umræðu um hatta frá öðrum
hnöttum. En „okkar rnaður"
flögrar enn þótt flug hans lækki
nú óðum í logninu sem einatt rík-
ir í bandarískum stjórnmálum og
hvergi er meira en einmitt hér í
Washington þar sem hatturinn
lyppast loks niður á „lönina“ við
Hvíta húsið. Samstundis fer allt
þjófa- og tilræðisvarnarkerfið í
gang og sjálfur forsetinn rís upp
við dogg í egglaga skrifstofunni
sinni þar sem hann hafði lagt sig
eftir erfiða myndatöku með
framámönnum bílgreinasam-
bandsins. Hvað er á seyði? segir
hann á gömlu móðurmáli sínu
sem hann notar aðeins í einrúmi
og gengur út að skotheldum
glugganum hvar hann sér sovéts-
aumaðan hattinn, ögn snjáðan af
fluginu, liggja í dollaragrænu
grasinu. Hva, svei mér þá ef þetta
er bara ekki hatturinn hans Gor-
basjoffs. Heldur forsetinn áfram
á gamalli tungu sinni. Hva, ætli
hann sé þá kominn? Ég átti nú
ekki von á honum strax. Sjáum
nú til, hvaða dagur er í dag?
Og hann röltir út á lóðina og
ætlar að ná í hattinn en honum
fyrri til verða þrír eldsnöggir ör-
yggisverðir sem koma hlaupandi
með miklum látum. Einn þeirra
fleygir sér flötum yfir hattinn og
hinir hoppa á forsetann sem fell-
ur við og liggur nærri rif-
beinsbrákaður í grasinu með 200
kíló af mannlegu öryggi ofan á
sér. Þannig liggja fjórmenning-
arnir í einar 10 pínlegar mínútur
með áhorfendur í kring, Hvíta-
húss-staffið er allt útí glugga af
spenningi sem breytist að lokum í
innbyrðis hlátur. Loks, þegar séð
er að enginn skundi er skeður,
rísa verðirnir upp og sjá sér til
furðu að hér liggur aðeins útflatt-
ur og samankrumpaður, en að
öðru leyti algjörlega venjulegur
hattur.
Forsetinn á verra með að rísa á
lappir en þeir hjálpa honum og
hálffúll skammar hann þá fyrir
þessi óþarfa læti. En síðan færist
bros yfir þennan gamalkunna
svip þegar hann tekur upp hatt-
inn og segir strákar mínir, þetta
er bara hatturinn hans Gorbasj-
offs, þið megið alveg vera rólegir,
ég þekki minn hatt, gott ef hann
var ekki með hann í Reykjavík í
fyrra. Og Reagan gengur aftur
inn til sín með kuðlaðan hattinn,
veltir honum fyrir sér og þefar af
honum með sínu margsaumaða
nefi. Það er einkennileg lykt af
honum sem forsetinn kemur
varla fyrir sig og kannast þó við.
Bíddu nú hægur, jú, muldrar
hann, svei mér þá ef þetta er ekki
einhver Reykjavíkurlykt. Og það
er rétt hjá honum, hatturinn lykt-
ar af fatahenginu í Höfða, því
norskættaða harpixviðarbæli sem
Einar Ben mátti eitt sinn kljást
við með ýmsum af sterkustu ilm-
efnum þess tíma. Reagan hallar
sér aftur í stól í nostalgíunni og
sælusvipur færist yfir andlit hans
þegar hann rifjar upp þær löngu
ánægjustundir sem þeir áttu fél-
agarnir og sátu ótruflaðir yfir
heitum toddý-bolla efst á
heimsins binsta boga með hnött-
inn á milli sín, hnöttinn sem þeir
eiga saman, og gátu ráðskast með
hann að vild. Já, hvflík valdasæla
og strategísk víma, þar hafði
hann loksins hitt mann sem var á
sama plani og hann sjálfur, mann
sem skildi hann. Já, þar gátu þeir
talað saman, skálað og hlegið að
öllum hinum heimsins þjóða-
dvergum.
En forsetinn rankar óvænt við
sér úr þessu kasti þegar brytinn á
bænum, Howard Baker, bankar
á hvítar dyr og opnar óumbeðinn
aðeins til að sjá húsbónda sinn
sitja við skrifborðið með furðu-
legu fyllerísyfirbragði og á höfð-
inu einhvern torkennilegan filt-
hnút, gráan og grillulegan. Ron-
ald Reagan situr í skrifstofu sinni
eins og trúður sem er kominn í
„summit-stuð“ og getur varla
beðið eftir að hefja leikinn að
nýju. Getur varla beðið eftir að
sjá aftur erkivin sinn Michael
Sergeivitsj Gorbastjoff, sem er á
leiðinni.
N.Y.C. 1. des. ’87.
Hallgrímur Helgason
Maðurínn
nneð hattinn
Hallgrínnur Helgason skrifar
frá New York
ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 19