Þjóðviljinn - 13.01.1988, Síða 11

ERLENDAR FRÉTTIR
Sovétstjórnin:
Takmörkum flotaumsvif í Norðurhöfum
Ryzhkov forsœtisráðherra seturfram róttœkar hugmyndir um takmörkun vígbúnaðar íNorðurhöfum.
Norrœnumfulltrúum boðið að taka þátt í sovéskum flotaæfingum
Ryzhkov forsætisráðherra So-
vétríkjanna, sem nú er í opin-
berri heimsókn í Stokkhólmi,
setti í gaer fram tilboð um að Sov-
étmenn drægju úr flotaumsvifum
sínum í Norðurhöfum og Barents-
hafl. Jafnframt bauð hann fullt-
rúum Norðurlandanna að senda
fulltrúa sína til þess að fylgjast
með flotaæfingum Sovétmanna í
Norðurhöfum.
Yfirlýsing þessi sætir stórtíð-
indum á Norðurlöndum og ætti
að ýta undir þann yfirlýsta vilja
flestra ríkisstjórna Norðurland-
anna, að Norðurlöndin verði
gerð að kjarnorkuvopnalausu
svæði með alþjóðlegum samning-
um.
Richard Fieldhouse, hernað-
arsérfræðingur við Alþjóðlegu
friðarrannsóknastofnunina í
Stokkhólmi (SIPRI) sagði í gær
að þetta væri í fyrsta skipti sem
Sovétmenn hefðu boðist til þess
að takmarka flotaumsvif sín.
Mikhail Gorbatsjov hefði að vísu
í frægri ræðu sinni í Murmansk á
síðasta ári talað um takmörkun
flotaumsvifa í Noregshafi og við
Grænland, en Sovétmenn hefðu
ekki nefnt Barentshaf í þessu
sambandi fyrr, en Barentshaf
væri nánast heimahaf sovéska
flotans.
Fieldhouse sagði jafnframt, að
mál þetta gæti orðið viðkvæmt
fyrir NATO, þar sem bandaríski
flotinn hefði jafnan litið svo á að
eftirlit með flotaumsvifum væri
frágangssök og óhugsandi sem
liður í því að byggja upp gagn-
kvæmt traust á milli stórveld-
anna. Það hefur jafnan verið talið
grundvallaratriði í röðum þeirra
sem stýra herskipaflotanum,
sagði Fieldhouse, að þeir hefðu
rétt til þess að fara hvert sem þeir
vildu hvenær sem þeir vildu án
alls eftirlits.
Nikolai Ryzhkov bauð norræn-
um fulltrúum að fylgjast með sov-
éskum flotaæfingum þegar á
þessu ári, og er það í fyrsta skipti
sem Sovétmenn bjóða slíkt ein-
hliða til landa sem ekki eru í Var-
sjárbandalaginu.
Ryzhkov sagðist vona að slíkt
einhliða frumkvæði í þá átt að
byggja upp gagnkvæmt traust
félli í góðan jarðveg, og hann
sagðist vonast eftir gagnkvæmum
viðbrögðum.
Fréttaskýrendur töldu í gær að
öll Norðurlöndin myndu sýna
áhuga á að senda fulltrúa til þess
að fylgjast með sovéskum flota-
æfingum, en boðið setti hins veg-
ar Norðmenn og Dani í nokkurn
vanda, þar sem slík þátttaka fæli í
raun í sér viðurkenningu á því að
Sovétmenn ættu þá rétt á að fá að
fylgjast með flotaæfingum
NATO-ríkja.
Fréttaskýrendur sögðu í gær að
þegar hefði mátt greina þennan
mun á vipðbrögðum ráðamanna.
Norðmenn, sem eiga þó mest
undir því að dregið verði úr flota-
umsvifum í Noregshafi, voru
varkárir í umsögn sinni, en tals-
maður utanríkisráðuneytisins
sagði að þeir litu á boðið sem já-
kvæða þróun, hins vegar vildu
þeir bíða og sjá betur hver væru
skilyrði Sovétmanna, sérstaklega
þar sem hér væri um að ræða mál
sem varðaði alþjóðlegar samn-
ingaviðræður um bætta sambúð.
Haft vat eftir ráðuneytisstjóra
finnska utanríkisráðuneytisins í
gær að tilboð Sovétmanna væri
einmitt í þeim anda sem þeir
hefðu lagt til og því yrði vafalaust
tekið vel í Finnlandi.
Nikolai Ryzhkov fer frá Stokk-
hólmi til Osló í opinbera heim-
sókn á fimmtudag, og er búist við
að þessi mál verði einnig þar á
dagskrá. Reuter/ólg.
Sýnishorn úr nýjustu mynd Sil-
vesters Stallones, Rambo III,
eru nú sýnd í kvikmyndahúsum
um öll Bandaríkin, en myndin
Persaflói
Sýrlendingar miola málum
Okkur hefur tekist aðfá Teheran og Persaflóaríkin tilþess aðfallastá
viðrœður, segir innanríkisráðherra Sýrlands
Þótt daglega berist nú fregnir af
því að skotið hafl verið á olíu-
flutningaskip á Persaflóa, og þótt
sagt sé að íranir undirbúi nú enn
eina stórsóknina gegn íraq á
landi, þá berast engu að síður
þær jákvæðu fréttir af þessu
endalausa stríði, að Sýrlendingar
hafí náð nokkrum árangri í að
miðla málum.
Þeir Abdel-Halim Khaddam,
varaforseti Sýrlands og Farouq
Al-Shara utanríkisráðherra eru
nýkomnir úr ferðalagi á milli
Persaflóaríkjanna þar sem þeir
reyndu að miðla málum. Segjast
þeir nú hafa fengið íran og Persa-
flóaríkin til þess að samþykkja að
setjast niður og hefja beinar við-
ræður.
„Við teljum að hægt sé að ná
jákvæðum niðurstöðum í sam-
skiptum við fran í gegnum ein-
lægar viðræður, en ekki með því
að beita þrýstingi eða stefna er-
lendum herskipaflotum inn á
flóann, sem gera málin bara
flóknari," sagði upplýsingamála-
ráðherra Sýrlands við fréttamenn
í gær.
Sýrlendingar eru gamlir and-
stæðingar íraqa í innbyrðis valda-
tafli arabaríkjanna og hafa hing-
að til stutt frani í stríðinu. Að-
spurður um andrúmsloftið á milli
Sýrlendinga og stjórnarinnar í
Bagdad sagði ráðherrann að Sýr-
lendingar hefðu tekið upp nýja
stefnu í þeim tilgangi að ná fram
virkri samstöðu arabaríkja svo
þau gætu mætt ísrael. Því hefðu
þeir átt í sáttaviðræðum við
stjórnvöld í Baghdad.
Sýrlenski ráðherrann sagði við
sama tilfelli að Sýrlendingar
gerðu nú allt sem í þeirra valdi
stæði til þess að tryggja öryggi 24
vestrænna gísla sem væru nú í
haldi í Líbanon, og vinna að því
að þeir væru látnir lausir.
Reuter/ólg.
U.S.A.
allur vindur-
úr Rambo?
sýnir Rambo í vígaham í Afghan-
istan í baráttunni við innrásarlið-
ið þar.
Reuter-fréttastofan segir að
viðbrögð áhorfenda við auglýs-
ingamyndinni hafi verið misjöfn
og margt bendi til þess að rambo-
hetjudýrkunin sé nú á undan-
haldi. Þannig hafa víða verið gerð
hróp að myndinni í kvikmynda-
húsum og sagt er að framleiðend-
ur óttist nú að Sovétmenn verði
farnir frá Afghanistan áður en
kvikmyndin verður frumsýnd síð-
ar á árinu. Framleiðandinn, sem
er kvikmyndafélag Stallones,
hefur gefið út þá tilskipun til
áróðursmeistara sinna að ekki
skuli minnst á Afghanistan í aug-
lýsingaherferðinni og haft er eftir
auglýsingastjóranum að þrátt
fyrir þessi áföll séu þeir bjart-
sýnir. „Við þekkjum okkar
áhorfendur," segir hann, „það
eru verkamenn sem vilja það
óþvegið („hardcore"), og þeir
munu fá það sem þeir vilja.“
Sylvester Stallone hefur í hin-
um pólitísku ævintýramyndum
sínum verið boðberi þeirrar
stefnu sem Reagan Bandaríkja-
forseti boðaði fyrir fáum árum,
að Sovétríkin væru „heimsveldi
hins illa“ og að engin vettlingatök
dygðu þegar kommúnistar eru
annars vegar. Fyrsta Rambo-
myndin gerðist í Víetnam, en á
það hefur verið bent að þótt Stal-
lone hafi borið sig hraustmann-
lega á hvíta tjaldinu í Víetnam,
þá hafi gegnt öðru á meðan á hinu
raunverulega Víetnamstríði stóð:
Þá hafði Stallone vit á því að flýja
Bandaríkin og gerast leikfimi-
kennari í svissneskum einkaskóla
fyrir stúlkur af heldri manna ætt-
um.
„Stallone er mjög pólitískur,"
er haft eftir meðframleiðanda
hans, „hann stendur mjög nálægt
Reagan-stjórninni. Hann er
mjög upptekinn af afghanska
flóttamannavandamálinu. Hann
veit að það er góð söluvara, en
hann er raunsær."
Það kann að reynast erfitt fyrr
Rambo að mála Görþatsjov á
vegginn sem djöfuh@i sjálfan
eftir að hann er búian að gista
Hvíta húsið og prýða forsíu Time
sem „maður ársins“, en hvernig
væri að láta Rambo steyta hnef-
ann framan í þá Khomeini og
Ghaddaffi?
ólg/Reuter
Miðvikudagur 13. janúar 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11