Þjóðviljinn - 24.01.1988, Blaðsíða 8

Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar, f.h. Hitaveitu
Reykjavíkur, óskar eftir tilboðum í „Gufuveita -
Skiljur". Verkið felst í efnisútvegun og smíði tveggja
gufuskilja og tveggja rakaskilja með tilheyrandi bún-
aði.
Heildarþungi er ca. 40 tonn.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri að Fríkirkju-
vegi 3, Reykjavík, gegn kr. 15.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað, miðvikudaginn 10.
febrúar kl. 14.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Simi 25800
Útboð
Innkaupastofnun Reykjavíkurborgar f.h. Hitaveitu
Reykjavíkur óskar eftir tilboðum í að setja upp og
ganga frá sjö rafdrifnum krönum og tveimur rafdrifnum
talíum í húsum Nesjavallavirkjunar.
Útboðsgögn eru afhent á skrifstofu vorri, að Fríkirkju-
vegi 3, Reykjavík, gegn kr. 5.000,- skilatryggingu.
Tilboðin verða opnuð á sama stað, þriðjudaginn 23.
febrúar kl. 11.00.
INNKAUPASTOFNUN REYKJAVÍKURBORGAR
Fríkirkjuvegi 3 — Sími 25800
REYKJKIÍKURBORG
Jhzuátvi Stiuáui
Þjónustuíbúðir aldraðra
Dalbraut 27
Starfsfólk vantar í eldhús 75% starf.
Vinnutími frá kl. 8-14. Unnið aðra hverja helgi.
Upplýsingar gefur forstöðumaður í síma 685377.
Fiskeldi
Staða sérfræðings í fiskeldi við Bændaskólann á
Hólum er laus til umsóknar. Verkefni: Kennsla,
rannsóknir og leiðbeiningar.
Umsóknir, ásamt upplýsingum um menntun og
fyrri stöií, sendist landbúnaðarráðuneytinu,
Rauðarárstíg 25,150 Reykjavík, fyrir 20. febrúar
n.k.
Upplýsingar um starfið gefur Jón Bjarnason
skólastjóri í síma 95-5961.
Landbúnaðarráðuneytið,
19. janúar 1988
Laust starf
hjá Biskupsstofu
Starf skrifstofustjóra hjá Biskupsstofu er laust til
umsóknar. Hér er um nýtt starf að ræða, en skrif-
stofustjóri á m.a. að hafa yfirumsjón með öllum
fjármálum biskupsembættisins.
Laun skv. kjarasamningum ríkisstarfsmanna.
Umsóknir er greini nám og fyrri störf umsækj-
enda sendist dóms- og kirkjumálaráðuneytinu.
Áður auglýstur umsóknarfrestur er hér með fram-
lengdur til 5. febrúar 1988.
Dóms- og kirkjumálaráðuneytið
19. janúar 1988
Klara Schabbel
48
Frida Wesolek
55
Anna Krauss
57 58
Konurnar þrettán.
Nasisminn
Þretfán konur
líflátnar
Liane Berkowitz
19
á þrjátíu og níu mínútum
Kvöld eitt í aprílmánuði 1940
voru tveir ungir Skagfirðingar
staddir niðri í Austurstræti.
Strætið var troðfullt af fólki
svo að þeir sem þar voru á
ferð í bílum, áttu erfitt með að
komast leiðarsinnar. Flest
var þettafólk ungt, vel klætt
og mannvænlegt að sjá.
Þjóðverjar höfðu hafið innrás í
Noreg. Morgunblaðið hafði þá
aðsetur sitt í Austurstræti. Jafn-
ótt og fréttir bárust af innrásinni
voru þær birtar í sýningarglugga
blaðsins. Allar voru þær á eina
leið, Þjóðverjar unnu á þrátt fyrir
vasklega vörn Norðmanna. Að-
eins þeir, sem næstir stóðu glugg-
anum, sáu hvað stóð á
fregnmiðunum. En hver frétt
barst með flughraða frá manni til
manns og mannfjöldinn öskraði
af hrifningu.
Hvað var hér að gerast? Var
allt þetta unga fólk raunverulega
aðdáendur nasismans? Fagnaði
það virkilega örlögum norsku
þjóðarinnar? Eða gerði það sér
enga grein fyrir því hvað á seyði
var? Myndi þetta fólk taka því
með sama fögnuði ef Þjóðverjar
gerðu innrás hér? Ég veit það
ekki. Hitt veit ég, að nasisminn
hafði víða grafið um sig meðal
þjóðarinnar á þessum árum og
það í meira mæli en fram kom á
yfirborðinu. Ungir nasistar komu
sér upp barsmíðaliði í höfuðborg-
inni. Þeir létu talsvert á sér bera í
bæjum og þorpum víða út um
land. Á einstaka sveitabæjum
mátti meira að segja sjá haka-
krossfánann dreginn að húni á
hátíðum og tyllidögum. Vitað var
að sumir framámenn þjóðarinnar
höfðu samúð með nasismanum,
svo að ekki sé meira sagt. Virðu-
legur og vel metinn stjórnmála-
maður gaf íslensku nasistunum
m.a. þá einkunn, að þeir væru
„unglingar með hreinar hugs-
anir“.
Hinir ungu Skagfirðingar áttu
dálítið erfitt með að átta sig á hin-
um „hreinu hugsunum" í Austur-
strætinu og hurfu brátt til her-
bergis síns í Herkastalanum.
Nasisminn átti þegar hér var
komið sögu, býsna langan blóð-
feril að baki. Og honum lauk ekki
fyrr en Þjóðverjar höfðu verið
sigraðir. Ef nokkuð var jukust
jafnvel ofbeldisverkin eftir því
sem leið á styrjöldina og úrslitin
tóku að gerast einsýnni. Mætti
um það nefna ýmis dæmi.
Enginn íslendingar hefur
kynnt þessari þjóð rækilegar
hryðjuverk nasista en Einar Ol-
geirsson m.a. í riti sínu Rétti. í 3.
hefti Réttar á sl. ári dregur hann
fram enn eitt: „13 konur hálshög-
gnar á 39 mínútum 5. ágúst
1943“. í>á höfðu þessar konur
sem allar tilheyrðu leynisam-
tökum, sem unnu gegn nasistast-
jóminni, setið um skeið í fanglesi
við Plötzensee í Berlín, dæmdar
til dauða. Og þann 5. ágúst 1943 !
var dauðadómnum fullnægt.
Fyrst gekk á högfstokkinn Fri-
da Wesolek, 55 ára saamakona og
kommúnisti. Hún vtssi að eigin-
maður hennar og i| árs gamall
faðir hennar höfðu verið líflátnir
nokkmm mínútum áður. Síðan
kom Ursula Goetze, 27 ára stúd-
ent og kommúnisti. Næst var það
Marie Terwiel 33 ára saumakona
óflokksbundin, gyðingur. Hún
vissi að foreldrar hennar höfðu,
árangurslaust, reynt að bjarga
bömum hennar úr klóm nasista.
Og svo hver á fætur annarri: Oda
Scottmuller, 39 ára dansari, óf-
Iokksbundin. Rose Schlösinger 35
ára, vélritari og kommúnisti.
Maður hennar framdi sjálfsmorð
er hann frétti um dauðadóminn.
Hilde Coppi starfsstúlka, kom-
múnisti. I síðasta bréfi sínu hafði
hún áhyggjur af „litla Hans“ sem
hún fæddi í fangelsinu en maður
hennar, „stóri Hans“ hafði verið
hálshöggvinn í des. 1942. Klara
Schabbel 48 ára vélritari og kom-
múnisti. Else Imme 57 ára
deildarstjóri, óflokksbundin.
Eva-Maria Buch 22 ára aðstoðar-
stúlka, óflokksbundin. Anne
Krauss 58 ára verslunarkona, óf-
lokksbundin. Ingeborg Kummer-
ow 30 ára starfsstúlka, óflokks-
bundin. Hún vissi að innan
skamms færi maður hennar sömu
leið og að börn þeirra tvö yrðu þá
munaðarlaus. Cato Bontjes 22
ára leirkerasmiður, óflokksbund-
inn. Og loks Liane Berkowitz 19
ára nemandi, óflokksbundin.
Hún hafði fætt bam í fangelsinu.
Á einum 39 mínútum höfðu þess-
ar 13 konur látið lífið fyrir böðu-
lshendi nasismans.
Talið er víst að Þjóðverjar hafi
haft fullan hug á því að hemema
ísland á styrjaldarárunum. En
Bretar urðu fyrri til og hefur þó
trúlega munað mjóu. Úrslitin í
því kapphlaupi voru mikið lán
fyrir íslendinga, ekki síður ung-
lingana í Austurstrætinu og skoð-
anabræður þeirra en okkur hin.
- mhg.
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN, Sunnudagur 24. janúar 1987