Þjóðviljinn - 12.02.1988, Blaðsíða 5

KRÖFUGERÐ VMSÍ
Hrafnkell A. Jónsson
Kröfur á
niðursettu verði
Eg hlýt að velta því fyrir mér
hvernig formenn hinna ýmsu
félaga, sem hafa samþykkt að lág-
markslaun skuli ekki vera undir
40.000 krónum á mánuði, geta
Jjáð máls á kröfu sem gerir ráð
fyrir að lágmarkslaun hækki við
undirritun samninga uppí
31.975, eða um heilar 2000 krón-
ur, sagði Hrafnkell A. Jónsson,
formaður verkalýðsfélagsins Ár-
vakurs á Eskifirði.
Hrafnkell sagðist ekki þekkja
breyttar forsendur í kaupgjalds-
og verðlagsmálum sem réttlættu
það að Verkamannasambandið
færi nú fram með lægri kröfugerð
en þá sem samþykkt var í haust.
- Það virðist gjörsamlega til-
gangslaust að halda einhverju
sambandi milli almennra félaga
og forystunnar. Er þeir Guð-
mundur J. og Karvel komu
austur á dögunum, var þeim sagt
að menn sæju ekki neina ástæðu
til að semja um laun undir 40.000
krónum á mánuði. Ef skoðanir
fólksins og forystunnar falla ekki
saman, kærir forystan sig kollótta
um álit hins almenna félaga.
Ég minni á að kröfur Alþýðu-
sambands Austurlands eru enn í
fullu gildi og svo verður áfram
þar til annað hefur verið ákveðið
með formlegum hætti, sagði
Hrafnkell.
Hrafnkell sagði að hann sæji
ekki betur en að með baktrygg-
ingarákvæði í kröfugerðinni um
að samningar féllu sjálfkrafa úr
gildi, semdu aðrir hóþar launa-
manna um meira en það sem
VMSÍ fengi í sinn hlut, væru aðrir
launamenn gerðir ábyrgir fyrir
óförum VMSÍ.
- Fljótt á litið fæ ég ekki betur
séð en að verkalýðshreyfingin
hafi fundið sér nýjan andstæðing í
stað atvinnureicenda og ríkis-
valds. Hingað til hefur maður
freistast til telja aðra launþega,
eins og opinbera starfsmenn, til
samherja. Það er kannski breytt
eins og annað, sagði Hrafnkell.
-rk
Birna Þórðardóttir
Fjarri
réttu lagi
etta nægir engan veginn til að
hífa lægstu launin upp í það
að menn geti séð sér farborða á
þeim. 2000 krónur til eða frá gera
þar engan gæfumun. Það er
óraunhæft að gera kröfu um laun
fyrir dagvinnu sem eru undir
skattleysismörkum. VMSÍ á ekki
að Ijá máls á slíku. Meira að segja
ríkisstjórnin gerir ekki ráð fyrir
því að laun undir
skattleysismörkum dugi til lífsf-
ramfærslu, sagði Birna Þórðar-
dóttir, félagi í Samtökum kvenna
á vinnumarkaði.
- í þessari kröfugerð er ekkert
sem viðheldur sjálfkrafa um-
sömdum launum. Kauptryg-
gingarákvæðin eru öll í skötulíki.
Mér skildist á forystu VMSÍ að
hún væri loksins farin að skilja að
verðtrygging launa er eina hand-
festan sem verkafólk hefur til að
halda í umsamin laun, í stað þess
að menn séu æ ofan í æ að
leiðrétta síðustu samninga, sagði
Birna.
Birna sagði að í kröfugerðinni
væri gert ráð fyrir að áfanga-
hækkanir, sem ætti að smá
mylgra í fólk á samningstímabi-
linu, ættu að koma til móts við
verðhækkanir. - Ég get ekki séð
hvernig slíkt á að standast miðað
við núverandi verðbólgu.
Menn verða að skilja að það er
ekki hægt að reikna sig niður á
lífvænleg laun. Þau fást ekki án
baráttu. Verkalýðshreyfingin
verður að nýta þann kraft sem
býr í hinum almenna félagsmanni
hreyfingarinnar, sagði Birna.
-rk
Þröstur Ólafsson
Sitjum ekki
aftur eftir
Eftir síðustu samninga komu
aðrir á eftir og fengu miklu
meira en það sem féll í okkar hlut.
Við sátum eftir með sárt ennið.
Slíkt skal ekki gerast aftur. Við
ætlum okkur að ná í kauphækk-
anir með kröfum sem erfitt er að
setja í ljósritunarvél og setja fram
í annars nafni. Við ætlum okkur
að ná hækkunum í gegnum ýms
atriði sem aðrir hafa í sínum
samningum og sumir hafa haft
lengi, sagði Þröstur Ólafsson,
framkvæmdastjóri Dagsbrúnar,
m.a. er hann kynnti kröfugerð
Verkamannasambandsins á fé-
lagsfundi Dagsbrúnar í gær.
Þröstur sagði að menn skyldu
vera þess fullvissir að á næstu
dögum mundi víða heyrast hljóð
úr horni um að kröfur VMSÍ
væru ávísun á verðbólgu. - Það
er rétt að við höfum skyldum að
gegna við þjóðfélagið og við höf-
um aldrei skorast undan því að
axla okkar byrðar, en hvað með
Úr kröfugerð VMSÍ
Um breytingar á samningum Verkamannasambands íslands
Helstu atriði um kaup
1. Launabreytingar
Frá og með 1. febrúar 1988
hækki öll grunnlaun um kr.
2.000,-. Launa- tengdir liðir
samningsins hækki hlutfallslega.
Hækki sömuliðir um 3%
Þann 1. ágúst
Þann 1. október
Þann 1. febrúar
Unglingakaup
14 ára 75% af byrjunarlaunum
15 ára 85% af byrjunarlaunum
2. Starfsaldurshækkanir
Þeir einstaklingar eða starfs-
hópar, sem nú búa við engar eða
litlar starfsaidurshækkanir fái á
samningstímanum hækkanir sem
hér segir:
Við fyrstu útborgun launa eftir
staðfestingu samnings þessa
skulu félagsmenn þeirra félaga,
sem eru aðilar að þessum samn-
ingi fá greidda sérstaka fjárhæð
til launajöfnunar. Fjárhæð þessi
ræðst af heiidartækjum í janú-
armánuði 1988, þó af frádregnum
yfirvinnulaunum, og greiðist
þeim sem eru í minnst V4 af föstu
starfi við gildistöku samningsins.
Greiðslur þessar skulu vera sem
hér segir:
Heildarlaun að frádreginni yfirvinnu
lægri en kr. 25.000 kr. 4.000
35.000 kr. 4.000
Heildarlaun að frádreginni yfirvinnu
lægri en kr. 40.000 kr. 3.000
Heildarlaun að frádreginni yfirvinnu
lægri en kr. 45.000 kr. 2.000
Heildarlaun að frádreginni yfirvinnu
lægri en kr. 50.000 kr. 1.000
Þann 1. október hækki byrjun-
arlaun um kr. 2.000.
4. Laun miðuð við aldur
Ákvæðum samningsins um
starfsaldur skal beitt með eftir-
farandi hætti miðað við aldur
starfsmanna:
22 ára og eldri taki laun ekki lægri
en eftir 1 árs aldursþrepi
24 ára og eldri taki laun ekki lægri
en eftir 2 ára aldursþrepi
26 ára og eldri taki laun ekki lægri
en eftir 3 ára aldursþrepi
29 ára og eldri taki laun ekki lægri
en 5 ára aldursþrepi
5. Kaupmáttartrygging o.fl.
Samningur þessi er gerður með
eftirfarandi fyrirvörum:
1. Að framfærsluvísitalan verði
innan neðangreindra marka mið-
að við 100 stig í febrúar 1984.
í apríl 1988 x x x stig
f júlí 1988 xxx stig
í sept. 1988 xxxstig
Ijan. 1989 xxx stig
Fari vísitalan fram yfir framan-
greind mörk í júlí eða janúar
hækka laun 1. ágúst og 1. febrúar
sem þeim mismun nemur.
2.
Launaliðir samningsins falla
sjálfkrafa úr gildi ef:
Á) Fari vísitalan fram yfir fram-
angreind mörk í apríl eða
september.
B) Ef samningar stéttarfélaga
eða einstakra starfshópa utan
VMSÍ hækka á gildistíma
samnings þessa um meira en
sem nemur almennum hækk-
unum auk verðbóta. Miðað
er við að slíkur samningar
taki til hópa með a.m.k. 100
félaga innan sinna vébanda.
Um ræstingu
1. Kaup fyrir tímamælda ákvæð-
isvinnu verði dagvinnutaxti
fyrir daglega ræstingu, eins árs
þrep, að viðbættu 65% og 99%
álagi.
2. Kaup fyrir uppmælt vinnu-
pláss verði 60% af dagvinnu-
kaupi fyrir daglega ræstingu.
Fimleikahús 15%lægri og sal-
erni 15% hærri.
3. Aldurshækkanir komi á ræst-
ingartaxta með sama hætti og á
almennan taxta VMSÍ.
4. Aldrei skal greiða minna fýrir
ræstingu í tímavinnu en sem
nemur 3 klst. á því kaupi er
gildir frá því að ræsting getur
hafist. Fari ræstingartíminn
fram yfir kl. 20.00 skal greiða
20% álag á hverja klst. sem
hún fer fram yfir þau tíma-
mörk.
Nái ræsting fram til kl. 21.00
skal greiða 10% álag á allt
kaupið. Nái ræsting fram til kl.
22.00 skal greiða 20% álag á
kaupið o.s.frv. Hefjist ræsting
ekki fyrr en kl. 20.00 skal
greiða 30% álag á fyrstu klst.
og síðan bætast 10% við fyrir
hverja klst.
5. Ræstingarfólki séu lagðir til
gúmmíhanskar og léttur vinn-
ufatnaður.
Einn yfirvinnnutaxti, stór-
hátíðarálag
Laun fyrir yfirvinnu skulu vera
1. febr. 1. maí 1. okt. 1. febr. ’89
Eftir 1 ár...................... 2% 3% 4% 4%
Eftir3ár........................ 4% 6% 7% 8%
Eftir 5 ár...................... 6% 8% 10% 12%
Eftir 7 ár...................... 8% 10% 14% 16%
Eftir 9 ár.................... 10% 13% 17% 20%
3. Greiðsla til launajöfnunar
aðra? Hvorki ríkisvaldið né at-
vinnurekendur stóðu við sinn
hlut í síðustu samningum.
Að sögn Þrastar láta kröfur
VMSÍ ekki mikið yfir sér hvað
snertir beinar launahækkanir,
enda leikurinn til þess gerður.
Þröstur sagði að ljóst væri af
reynslunni eftir síðustu samn-
inga, að setja yrði mjög skýr og
sérstök kaupmáttarákvæði í
næstu samninga. - Við sjáum
enga aðra leið en að krefjast þess
að við fáum það sama og aðrir,
fari þeir fram úr okkur, sagði
Þröstur og vísaði þar til ákvæðis í
kröfugerðinni þar sem segir að
1.04% af mánaðarkaupi viðkom-
andi launaflokks fyrir hverja klst.
Laun fyrir vinnu á stórhátíðum
skulu vera 1,5% af mánaðark-
aupi. Allar gr. samningsins, sem
um þetta fjalla breytist.
Stórhátíðardagar teljast eftir-
farandi: Nýársdagur, Föstudag-
urinn langi, Páskadagur, Hvítas-
unnudagur, 17. júní, Jóladagur,
Aðfangadagur og gamlársdagur
frá hádegi.
Utkall
Þegar verkamaður er kvaddur
til vinnu eftir að dagvinnutímabili
lýkur, skal hann fá greitt kaup
fyrir minnst 4 klst. nema dag-
vinna hefjist innan 2ja klst. frá
því að hann kom til vinnu.
Desemberuppbót
Um miðjan desember ár hvert
skal hver verkamaður, sem þá er í
starfi og unnið hefur það ár í við-
komandi atvinnugrein fá
launauppbót, sem nemur 2ja
vikna dagvinnulaunum byrjunar-
laun. Þeir, sem skemur hafa unn-
ið fá hlutfallslega greiðslu.
Vinna, aðfaranætur helgi-
og frídaga
Ef verkamenn vinna án samn-
ingsbundinnar næturhvfldar að-
faranótt helgidags og/eða frídags
eftir rúmhelgan dag, skal greiða
tvödalda yfirvinnu frá venju-
legum byrjunartíma að morgni.
Hádegismatartimi
Þegar hádegismatartími á
laugardögum, sunnudögum og
öðrum helgi- og frídögum fellur
inn í vinnutíma eða er í lok vinn-
utíma, telst hann til vinnutímans
og sé unnið í honum, skal sú
vinna greidd með sama hætti og
vinna í kvöldmatartíma.
XI Orlofsframlag
Verkamenn, sem færa sönnur
á að þeir fari, eða hafi farið f or-
lof, skulu, vegna orlofskostnað-
ar, fá greiðslu sem jafngildi 2ja
vikna dagvinnulaunum, byrjun-
arlaun, enda hafi þeir unnið í við-
komandi starfsgrein eitt orlofsár
eða lengur. Þeir, sem skemur
hafa unnið, skulu fá hlutfallslega
greiðslu.
samningurinn falli sjálfkrafa úr
gildi, semji aðrir um meira en
sem nemur almennum hækkun-
um auk verðbóta til VMSÍ-
félaga.
í máli Þrastar kom fram að
mörg mikilvæg atriði væru í
kröfugerðinni sem létu lítið yfir
sér við fyrstu sýn, en væru engu
að síður mikilsverð. Sérstaklega
tiltók hann desemberuppbót og
sumarorlofsauka á laun, sem
næmi tveggja vikna dagvinnu-
kaupi, og kröfur um endur-
heimtingu starfsaldurshækkana í
áföngum, semfelldarvoruniðurí
síðustu samningum. -rk
Starfsmenntunarsjóður
Aðilar samnings þessa skulu
sameiginlega setja á stofn sjóð,
sem veiti styrki til hverskonar
starfsmenntunar og námskeiða-
halds starfsfólks á samningssviði
þessa samnings.
Atvinnurekendur skulu greiða
til sjóðsins fjárhæð sem nemur
0,1% af heildarlaunum ogstanda
skil á þeim mánaðarlega til sjóðs-
ins.
Stjórn sjóðsins skal skipuð
þremur mönnum frá hvorum að-
ila og skal kosin til 3ja ára í senn.
Stjórnin skal semja við utanað-
komandi aðila um framkvæmd
starfsmenntunar og námskeiða-
halds.
Áunnin réttindi
Áunnin réttindi verkamanna
skulu haldast verði um endur-
ráðningu að ræða sem hér segir:
Fari endurráðning fram innan 12
mánaða haldast öll áunnin rétt-
indi. Fari endurráðning fram
innan 3ja ára endurvinnast rétt-
indin á i mánuði, réttindin
endurvinnast á 3 mánuðum ef
endurráðning fer fram innan 5
ára og á 6 mánuðum, fari endur-
ráðning fram eftir lengri tfma.
Flutningur réttinda
Þegar verkamenn flytjast milli
atvinnurekenda innan sömu
atvinnugreinar, skulu þeir halda
öllum þeim réttindum, sem þeir
hafa áunnið sér hjá fyrri atvinnu-
rekanda, enda hafi uppsögn hjá
honum verið í samræmi við
ákvæði þessa samnings.“
Námskeiðsáiag
Þegar verkamaður hefur lokið
námskeiðum, skulu laun hans
(byrjunarlaun) hækka um kr.
3.000,-
Mötuneyti
1. Húsmóðurstarf jafngildi 5 ára
starfi
2. Fyrir að hafa lokið 60 stunda
námskeiði hækki kaup um 3%
Gildístími samnings
Samningur þessi gildir frá 1. fe-
brúar 1988 til 15. febrúar 1989 og
fellur þá úr gildi án uppsagnar.
Föstudagur 12. febrúar 1988 ÞJÓÐVILJINN - SlÐA 5