Þjóðviljinn - 19.02.1988, Blaðsíða 8

MINNING
Guolaug Helgadóttir
fædd 9. nóvember 1913 - dáin 8. febrúar 1988
í dag verður lögð til hinstu
hvflu ástkær móðursystir mín,
Guðlaug Helgadóttir eða Lauga
eins og hún var kölluð. Mig lang-
ar að minnast hennar með nokkr-
um orðum.
Margs er að minnast, margra
ánægjustunda fyrir litla stúlku,
síðar unga konu, síðar móður.
Lauga var gift Ragnari Elíassyni,
hinum mesta sómamanni, og átti
með honum tvær dætur, þær
Hönnu og Guðlaúgu (Lullu). Það
er ekki hægt að minnast Laugu án
þess að þau séu nefnd í sama orð- *
inu Lauga og Raggi, svo samhent
voru þau, og Raggi minn á nú
erfiðar stundir að sjá á bak
Laugu.
Hanna, dóttir Laugu, fluttist til
Kanada árið 1964 með manni sín-
um Árna Jónssyni og þremur
börnum, Lindu, Jóni Birni og
Ragnari. Eftir að þau fóru vestur
varð samband okkar Laugu nán-
ara, því að Linda elsta barna-
barnið var tveimur árum yngri en
ég. Lauga sá trúlega margt sam-
eiginlegt með okkur Lindu, svo
sem börnin okkar, og þá er ég
komin að því sem ég vil sérstak-
lega þakka henni fyrir. Mínum
börnum hefur hún reynst alveg
sérstaklega vel. Oft er talað um
ferðirnar í Sléttuhlíðina, þar sem
Lauga og Raggi byggðu sér yndis-
legan sælureit.
Þá er ekki hægt að minnast
Laugu án þess að tala um handa-
vinnuna hennar, en heimili þeirra
ber henni fagurt vitni. Að annarri
handavinnu ólastaðri verð ég að
minnast hér á „kóngateppin“, en
það eru teppi sem hún saumaði
og gaf öllum karlmönnum í fjöl-
skyldunni, og fékk elsti sonur
minn að njóta þess í fermingar-
gjöf-
Þar sem ég er einkabarn for-
eldra minna (Fjóla móðir mín og
Hulda eru tvíburasystur Laugu),
þá er ekki mikið talað um systur á
mínu heimili, en Lauga gekk
aldrei undir öðru nafni en Lauga
systir. Og mér er minnisstætt,
þegar ég og maðurinn minn fór-
um á aðfangadag til þeirra Laugu
og Ragga með yngstu börnin
okkar tvö, þá settu þau upp sér-
stakan englasvip um leið og dyra-
bjöllunni var hringt. Lauga hafði
svo góð áhrif á þau, þau voru svo
miklar persónur í hennar augum
og hjá þeim fann ég það sem
Lauga hafði alltaf verið mér.
Elsku Raggi minn, Hanna,
Árni og börn, Lulla og dætur.
Söknuður ykkar er sár en minn-
ingin um góða konu og móður
lifir. Innilegustu samúðarkveðjur
frá okkur Sigga og börnunum.
Erna Björnsdóttir
Systir mín, Guðlaug Helga-
dóttir, verður til moldar borin í
dag, en hún lést 8. febrúar s.l. Ég
vil minnast hennar hér með
nokkrum orðum og flytja fram
þakkir.
Guðlaug, sem oftast var kölluð
Lauga og heitin eftir föðurömmu
sinni, fæddist 9. nóvember 1913 í
Reykjavík, dóttir hjónanna
Eyrúnar Helgadóttur (d. 1980)
og Helga Guðmundssonar (d.
1937). Systkini Guðlaugar eru,
auk mín, Guðmundur, Sigdór,
Hulda og Fjóla. Guðlaug fluttist
með foreldrum sínum til Vest-
mannaeyja 1919 og ólst þar upp
sem unglingur til haustsins 1930,
er hún fluttist með fjölskyldunni
aftur til Reykjavíkur, nýorðin 17
ára, og hér hefur hún átt heima
síðan. Þessi uppvaxtarár í Vest-
mannaeyjum settu hins vegar það
mark á Guðlaugu, að ævinlega
taldi hún sig Vestmannaeying.
Ung að árum trúlofaðist Guð-
laug Ragnari Elíassyni, vélstjóra
og síðar afgreiðslustjóra á Bif-
reiðastöð Steindórs, en þau giftu
sig 16. júní 1934. Þeim varð
tveggja barna auðið. Eldri telp-
an, Hanna, f. 1932, giftist Árna
S. Jónssyni skipstjóra og fluttist
með honum til Kanada 1964 og
stendur heimili þeirra í Bridge-
water í Nova Scotia. Árni og
Hanna eiga þrjú börn, Rögnu
Lindu (f. 1953), Jón Björn (f.
1959) og Ragnar (f. 1962) og fóru
þau öll ineð þeim vestur. Ragna
Linda á tvær dætur með Ralph
Joudrey, þær Lísu og Michelle og
stendur heimili þeirra mæðgna
einnig í Bridgewater.
Yngri telpan, Guðlaug, f.
1940, giftist dr. Ásgeiri B. Ell-
ertssyni lækni, og eiga þau 3 dæt-
ur, Guðlaugu Helgu (f. 1961) og
tvíburana Steinunni og Ragnhildi
(f. 1966). Guðlaug Helga er gift
Lárusi Marinussyni og Ragnhild-
ur er gift Andrési Jónssyni. Guð-
laug og Ásgeir dvöldust í Svíþjóð
í 7 ár, en skildu 1981.
Guðlaug er sú fyrsta úr
systkinahópnum sem fellur frá,
og er þar rofið stórt skarð, svo
styrkur bakhjarl sem hún var
fyrir hópinn. Henni var mjög
lagið að snúa öllum vanda til betri
vegar, koma til hjálpar ef á bját-
aði og gleðjast með okkur á gleði-
stundum. Við systkinin eigum
henni stóra skuld að gjalda fyrir
allt sem hún var okkur og hversu
vel hún studdi mömmu þegar
pabbi veiktist. Fyrir þetta vil ég
nú þakka og mæli fyrir munn
okkar allra.
Þá vil ég líka þakka fyrir börnin
okkar Rögnu, sem hún lét sér
mjög annt um. Þau hændust að
henni sakir hlýju og umhyggju og
stóð faðmur hennar þeim ævin-
lega opinn. Henni var lagið að
vinna sér traust barna, talaði ekki
við þau á barnamáli, þau voru
henni jafningjar. Þau minnast
hennar nú með söknuði.
Guðlaug var fríðleiksstúlka og
strax í æsku komu þeir eiginleikar
fram hjá henni, sem mest máttu
sín þegar út í lífið kom, einurðin,
dugnaðurinn og hjálpsemin. Þótt
hún stæði jafnan fast á sínu, sýndi
hún aldrei yfirgang, heldur var
hún einkar blíð í öllu viðmóti.
Eitt fékk hún í vöggugjöf, sem
gaf henni sjálfri mikla gleði og
öllum í kringum hana, en það var
undurfögur sópranrödd. Mjög
ung tók hún að syngja í Kirkjukór
Landakirkju í Vestmannaeyjum
undir stjórn Brynjólfs Sigfús-
sonar og þegar til Reykjavíkur
kom söng hún í Fríkirkjunni í
rúman áratug, undir handleiðslu
Sigurðar ísólfssonar.
Kona sú í Vestmannaeyjum,
sem ég er heitinn eftir seinna
nafni, Ragnhildur Þórðardóttir,
móðir Guðna Ingvarssonar,
sagði mér að hún léti aldrei messu
í Fríkirkjunni fram hjá sér fara í
útvarpinu, því að hún greindi
alltaf rödd Guðlaugar í söngnum.
Ekki fékk Guðlaug notið ann-
arrar menntunar en barnaskóla-
náms og eins vetrar í unglinga-
skóla, og ung að árum byrjaði
hún að vinna til að létta undir
með heimilinu. Ég má segja að
hún hafi byrjað verslunarstörf í
Verslun Gísla Johnsen í Eyjum,
og eftir að til Reykjavíkur kom
vann hún að verslunarstörfum
hér í ein 30 ár og þar af lengst í
versluninni „Áklæði og gluggatj-
öld“. Henni fórust þessi störf vel
úr hendi, var virt af yfirboðurum
sem viðskiptavinum, enda kunn-
áttusöm og lipur í afgreiðslu og
sérstaklega samviskusöm.
Sjálf var hún hannyrðakona af
guðs náð og sjaldan féll henni
verk úr hendi. Hún saumaði m.a.
margar stórar gobelinmyndir,
sem urðu fyrirmyndir annarra, og
ekki færri en 50 ábreiður, svo-
kölluð „kóngateppi", saumaði
hún og gaf ættingjum og vinum
og eru hinar mestu gersemar.
Það var ást við fyrstu sýn, er
hún leit eftirlifandi eiginmann
sinn, Ragnar Elíasson, um borð í
gömlu Esju, milli lands og Eyja
sumarið Í928, en þá var hún á 16.
aldursári. Tveimur árum seinna
voru heitin unnin, árið 1931 var
byrjað að búa, en þau giftu sig
ekki fyrr en 1934, þegar Ragnar
fékk fastráðningu í skipsrúm á
togaranum Max Pemperton.
Þeim auðnaðist að vera saman í
57 ár og sambúð þeirra var ein-
stök. Þau voru fram á síðasta dag
eins og nýtrúlofað par og unun
var að vera samvistum við þau og
heyra hvernig þau töluðu saman.
Samstilling huga þeirra og
hjartna var svo sterk, að ekkert
náði að skyggja á eða skapa mis-
klíð. Líf þeirra var þó ekki alltaf
dans á rósum, en samhygðin var
engu minni í mótlætinu en á
gleðistundum. Ragnar sigldi á
togurum öll stríðsárin og hlut-
skipti Guðlaugar voru hin erfiðu
vandamál sjómannskonunnar
með börnin bíðandi heima. For-
sjónin skildi Ragnar eftir heima,
þegar Max Pemperton fór í síð-
ustu veiðiferðina og fórst í af-
takaveðri í janúar 1943. Það lýsir
Guðlaugu vel, að hún hafði það
fyrir reglu meðan telpurnar
þeirra báðar voru að alast upp, að
fara með þær út fyrir húsdyr
klukkan 12 á miðnætti á gamlárs-
kvöld til að þakka Guði fyrir að á
liðnu ári skyldi faðir þeirra hafa
haldið lífi og heilsu og biðja fyrir
honum á næsta ári. Guðlaug bjó
fjölskyldu sinni fagurt heimili og
Ragnar sagði mér um daginn,
þegar við vorum að rifja upp
gamlar minningar, að það hefðu
alltaf verið jól á heimili hans,
þegar hann kom heim af sjónum.
Þau skópu sér mikinn sælureit í
Sléttuhlíðinni suður við Kaldár-
sel, byggðu sér þar sumarbústað
og ræktuðu blóm, grænmeti og
tré á erfðafestulandi sem þau
keyptu 1959. Þar áttu þau saman
dýrðardaga og þangað var gott að
heimsækja þau.
Með Guðlaugu Helgadóttur er
genginn drengur góður, framúr-
skarandi hlýrpersónuleiki, trygg-
lyndur og ráðhollur vinur, réttsýn
og góð kona.
Elsku Raggi, missir þinn er
mikill en ég vona að minningarn-
ar um Laugu auki þér kraft í því
sem framundan er. Við Ragna
sendum þér okkar innilegustu
samúðarkveðjur, svo og dætrum
ykkar og barnabörnum.
Ingi R. Helgason
Guðlaug Helgadóttir var fædd
9. nóvember 1913 í Reykjavík,
foreldrar hennar voru sæmdar-
hjónin Eyrún Helgadóttir og
Helgi Guðmundsson sjómaður,
Helgi lést fyrir aldur fram 30.
mars 1937 en Eyrún lést 31. maí
1980 tæplega níræð að aldri.
Börn þeirra Eyrúnar og Helga
voru sex, Guðmundur, Guðlaug,
Sigdór, Ingi R. og tvíburadæturn-
ar Fjóla og Hulda.
Á uppvaxtarárum þeirra
systkina var íbúðarhúsnæði fjöl-
skyldna almennt ekki stórt í
Reykjavík, en fjölskyldur voru
þá yfirleitt stórar, því að börn
voru oft mörg, ekki var þá hægt
að leita til gæsluvalla um pössun
barna. Því var það að heimilin
urðu börnum allt, og einmitt í
frumbernsku komu fram þau
sterku uppeldislegu áhrif foreld-
ranna sem mótuðu börnin með
hinum kristilegu siðgæðisáh-
rifum, sem dugað hafa þeim í
lífshlaupi þeirra, allt til þessa
dags.
Svo stórum barnahópi fylgir
ávallt glaðværð og saklaus gáski.
Því var það að margar voru hinar
björtu bernskuminningar, sem
systkinin áttu frá þeim árum þeg-
ar þau voru heima hjá mömmu og
pabba. Oft hafa þær minningar
verið rifjaðar upp á góðum stund-
um og yljað um hjartarætur. Þótt
fátækt og atvinnuleysi hafi verið
mikið á fyrrihluta þessarar aldar
hér í Reykjavík og á alþýðu-
heimilum hafi ríkt kvíði og von-
leysi, því að ekki var vitað hvort
heimilisfeður fengju vinnu næsta
dag, þá var heimilið, þótt fátæk-
legt væri, eini vettvangurinn sem
börn höfðu til margvíslegra leikja
eða barnslegrar tjáningar,
heimilin voru þá hinn góði og
mikilvægi skóli í uppeldislegu til-
liti.
Börnin lærðu það er foreldrar
þeirra kenndu þeim bæði til
munns og handa, enda kom það
þeim vel síðar á lífsleiðinni. Þau
námu það af foreldrum sínum
sem aldrei verður lært af bókum,
þótt í langskólanámi væru.
Fimmtudagurinn4. febrúars.l.
var fagur vetrardagur, heiðríkja
og kyrrt veður. Guðlaug sagði þá
við eiginmann sinn Ragnar
Elíasson að hana langaði að
skreppa í bæinn í innkaupaferð,
þau kvöddust eins og þeirra var
vani og gert var ráð fyrir að hún
yrði komin aftur heim eigi síðar
en um klukkan fjögur, en um það
leyti hringdi síminn og Ragnari
var tjáð að Guðlaug hefði misst
meðvitund og hnigið niður á
Hverfisgötunni og hefði verið
flutt á Landspítalann, hún kom
ekki til meðvitundar aftur og lést
mánudaginn 8. febrúar s.l., 74
ára að aldri.
Ragnar eiginmaður hennar
fékk að vera við sjúkrabeð henn-
ar allt frá því að honum var kunn-
ugt um að hún hefði verið flutt á
Landspítalann og þar til hún
andaðist 8. febrúar s.l. Á þeirri
stundu var hún umvafin nærveru
og ástúð eiginmanns síns, dætra
og annarra nánustu ættingja.
Lífshamingja þeirra Guð-
laugar og Ragnars var mikil, þau
höfðu fengið að vera saman langa
ævi. Þau gengi í hjónaband 16.
júní 1934, hjónaband þeirra hef-
ur því varað í tæp 54 ár og var
alveg sérstaklega gott, umhyggja
þeirra hvort fyrir öðru, næmleiki,
virðing, hlýja og tillitssemi var
öllum augljós er þeim kynntust.
Þau voru sameinuð { því að
styrkja hvort annað og styðja til
góðra verka allt lífsgengi þeirra
var í þá veru.
Ekki var veraldarauður þeirra
mikill, þegar þau hófu búskap í
einu litlu herbergi með eldunar-
aðstöðu í leiguhúsnæði, en ham-
ingja þeirra var mikil. Þau áttu
hvort annað heil og óskipt og
hinn dýrmæti arfur þeirra sem
þau hlutu frá foreldrum sínum í
uppeldinu hafði svo mjög mót-
andi áhrif á þau og allt þeirra líf
og lífsgengi, en sá arfur var ein-
mitt samviskusemi, trúmennska,
skyldurækni og trúin á Guð. Slíkt
veganesti varir sem betur fer
gegnum allt lífið.
Oll styrjaldarárin sigldi Ragn-
ar á fiskiskipum, lengst af var
hann vélstjóri á togaranum Max
Pemberton hjá Pétri Maack skip-
stjóra. íslenskir sjómenn sigldu
fiskiskipum sínum til Englands,
færandi þeirri þjóð björg í bú. Oft
blikuðu tár í augum Guðlaugar
og Ragnars þegar þau kvöddust
og haldið var úr höfn, enginn vissi
hvort þeir næðu heilir í höfn
aftur, því að kafbátar og tundur-
dufl voru um allan sjó, leitandi að
skipum og mönnum til þess að
granda.
Margar voru því næturnar sem
hin unga eiginkona vakti í óvissu
og kvíða með dætrum sínum. En
þá var beðið til Guðs, traustið
sett á hann og bænin heyrð, þeir
komu heilir að landi. Glaður var
hugurinn og hlýtt þakklæti til
Guðs, þegar Guðlaug og dæturn-
ar fögnuðu heimkomu eigin-
manns og föður, það var líkast
því að jól væru ávallt þegar hann
kom heim af sjónum.
Guðlaug Helgadóttir var vin-
sæl og góð kona og allir þeir er til
hennar þekktu fundu það vel.
Það var gott að mega leita til
hennar, hún átti auðvelt með að
ræða við fólk og gaf þá fólki af
lífsreynslu sinni.
Hún var mikil hannyrðakona,
enda ber heimili þeirra hjóna vott
um smekkvísi og listrænt yfir-
bragð. Guðlaug hafði yndi af því
að gefa öðrum af því sem hún
hafði unnið sjálf í höndunum.
Guðlaug vann við verslunar-
störf í Reykjavík hjá ýmsum að-
ilum um 30 ára skeið en lengst af
hjá Áklæðum og gluggatjöldum.
Hún var vel metin af öllum þeim
störfum sem hún vann. Hún var
heilsteypt og hreinskilin kona
með hlýtt hjarta og vildi öllum
hjálpa sem voru hjálpar þurfi.
f vöggugjöf hafði Guðlaug
fengið fagra söngrödd og næmt
tóneyra, enda söng hún á sínum
yngri árum í kór Fríkirkjusafn-
aðarins í Reykjavík og hafði
mikla gleði og ánægju af að
syngja undir stjórn bræðranna
Páls og Sigurðar ísólfssona sem
hún bar mikla virðingu fyrir.
Guðlaug og Ragnar höfðu
komið sér upp fögrum unaðsreit í
sumarbústaðalandi sínum við
Sléttuhlíð skammt frá Hafnar-
firði. Þau höfðu breytt grýtta
hrauninu í fagran blómum
skreyttan lund. Það er með ólík-
indum hvernig þau breyttu þessu
hrauni í blómlegt land. Þau lögðu
á sig mikið erfiði til þess að svo
mætti verða. Sú gleði og ánægja
sem þau höfðu bæði af þessu erf-
iði veitti þeim mikla lífsfyllingu.
Gleði þeirra var augljós þegar
gesti bar að garði og unaðsríkar
voru þær stundir þegar setið var
yfir kaffibollum og spjallað sam-
an og skoðaður hinn fagri róður
sem umlykur bústaðinn.
Nú er Guðlaug horfin frá þessu
jarðneska lífi og ekkert verður
eins og áður, en við megum halda
okkur við hina kristnu lífstrú, því
að við vitum að látinn lifir.
Ég veit að Ragnar bróðir minn
hefir misst mikið við fráfall hinn-
ar ágætu eiginkonu sinnar sem
hann mat mikils og var honum
mikil stoð í gegnum allt lífið,
traustur vinur í baráttu lífsins.
Söknuður hans og dætra þeirra er
djúpur og sár, engin mannleg orð
lækna þau sorgarsár, en minning-
in um góða eiginkonu, móður og
ömmu varpar birtu inn í myrkan
huga sorgarinnar.
Tvær dætur eignuðust þau
Guðlaug og Ragnar. Eldri dóttir-
in Jóhanna (Hanna) en hún býr í
Kanada er gift Árna S. Jónssyni
skipstjóra, börn þeirra eru Ragna
Linda, Jón Björn og Ragnar.
Yngri dóttirin Guðlaug giftist
Ásgeiri B. Ellertssyni lækni, en
þau slitu samvistum, börn þeirra
eru Guðlaug Helga og tvíbura-
dæturnar Steinunn og Ragnhild-
ur.
Um leið og við hjónin þökkum
alla vináttu liðinna ára og allar
hinar mörgu góðu samverustund-
ir á heimili Guðlaugar og Ragn-
ars og hvar sem við nutum sam-
vista þeirra er efst í huga okkar er
þakklæti fyrir allt.
Við drúpum höfði í þökk og
virðingu til hinnar látnu og biðj-
um góðan Guð að blessa og
styrkja eiginmann hennar og dæt-
urnar ásamt öðrum ættingjum í
söknuði þeirra.
Útför Guðlaugar fer fram frá
Bústaðakirkju föstudagin 19. fe-
brúar kl. 13.30.
Guðrún og Helgi Eliasson
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 19. febrúar 1988