Þjóðviljinn - 24.02.1988, Blaðsíða 7

Umsjón:
Lilja Gunnarsdóttir
læri aö hlusta á og skilja klassíska
músík. Ég held að mjög oft
ímyndi þau sér að klassísk tónlist
sé óaðgengileg, sem er alls ekki
tilfellið, svo ég vinn að því að út-
skýra hana fyrir þeim. Hjálpa
þeim að skilja hana.
Einhver
frumbyggjabragur
- Að lokum vildi ég bæta við
að þetta er í fyrsta skipti sem ég
kem til íslands og ég er mjög hrif-
inn af landinu. f fyrsta lagi er ég
mjög ánægður með þær góðu
móttökur sem ég hef fáigið,
þessar ótrúlega góðu móttökur
unga fólksins segja mér mikið um
landið og þá þjóð sem það byggir.
I öðru lagi er ég alveg sérstaklega
hrifinn af birtunni, hún er svo
hrein, og hefur eitthvað ævin-
týralegt við sig. Svo er maturinn
mjög góður, ég er viss um að
hann er ein af ástæðunum fyrir
því hvað fóik verður gamalt
héma. Þjóðfélagið er reyndar
framandi fyrir mér. Mjög ólíkt
því latneska. Mér finnst athyglis-
vert að hér er eins og einhver
frumbyggjabragur á fólki. Svona
eins og ég hef kynnst í Bandaríkj-
unum. Eins vildi ég taka fram að
ég er sérstaklega þakklátur
franska sendiráðinu fyrir þá fyrir-
greiðslu sem það hefur veitt mér,
fólkið þar hefur tekið mér eins og
ég væri Frakki, einn af þeim, og
það er mér mjög mikils virði.
LG
Um tónlist
spila fyrir
framtíöina
Roberto Scherson: Ég vinn að því
að breiða út andlegt ríkidæmi
Fyrir skömmu haföi chile-
anski píanóleikarinn Robert
Scherson þriggjadagavið-
dvöl hér á landi, og hélt tón-
leika í Melaskólanum og í
Menntaskólanum við Hamra-
hlíð. Scherson erfæddurí
Chile 1957, og lærði við tón-
listarskólana í Santiago og í
París. Hann er búsettur í
Frakklandi, lítur á það sem
hlutverk sitt að kynna ungu
fólki tungumál tónlistarinnar
og stuðla þannig að bættum
samskiptum manna á milli, án
tillits til landamaera og póli-
tískra skoðana. í þeim tilgangi
ferðast hann um heiminn og
heldurtónleika, hefurmeðal
annars leikið í Bandaríkjun-
um, Belgíu, Urugay, Argent-
ínu, Chile, Þýskalandi, á
Spáni, í Frakklandi og í Sviss.
Þráttfyrir mikið annríki gaf
Scherson sér tíma til að koma
við á Þjóðviljanum til að skýra
frá hugmyndum sínum um
hlutverk tónlistarinnar og
segja frá þeim áhrifum sem
dvöl hans og tónleikahald á
íslandihöfðuáhann.
- Ég held ég verði að fá að
byrja á að koma því að hvað ég er
hrifinn af áheyrendum mínum á
tónleikunum áðan. Ég hélt tón-
leika fyrir um 450 manns í
Menntaskólanum í Hamrahlíð og
þau voru dásamlegir áheyrendur.
Ég held að mestu forréttindi sem
tónlistarmanni geti hlotnast séu
að spila fyrir æskuna. Það vill
stundum gleymast að það er unga
fólkið sem er framtíðin. En ég
held að eitt af því mikilvægasta
sem tónlistarmaður geti gert sé
að spila fyrir ungt fólk. Það er að
spila fyrir framtíðina.
Hvernig stendur á þessari ís-
landsheimsókn?
- Hún er bara hluti af mínu
starfi. Ég er alltaf á ferðinni á
milli gamla og nýja heimsins, á
milli Evrópu og Ameríku, og ís-
land er eins konar brú á milli
þessara tveggja heima. Með
bættum samgöngum er heimur-
inn alltaf að minnka, og mér
finnst ísland vera eðlilegur við-
komustaður á mínu ferðalagi.
Tónlistin er
alþjóðlegt
tungumál
- Mér finnst mikilvægt að taka
fram að þó ég sé fæddur í Chile og
búi í Frakklandi, lít ég fyrst og
fremst á mig sem heimsborgara.
Ferill minn sem píanóleikara er
alþjóðlegur, og ég er þeirrar
skoðunar að þannig eigi nútíma-
maðurinn að líta á heiminn. Það
eiga ekki að vera nein landamæri.
Menn eiga að geta farið þangað
sem þeir vilja, geta komið á fram-
færi sínum boðskap þrátt fyrir
landamæri og mismunandi skoð-
anir.
- Þetta er auðvitað sérstaklega
auðvelt þegar það tungumál sem
maður tjáir sig á er tungumál
tónlistarinnar. Því tónlistin er al-
þjóðlegt tungumál sem verður
stöðugt útbreiddara, áheyrend-
um fjölgar stöðugt og það sama
er að segja um góða píanó-
leikara, svo ég nefni bara þá. Það
eru til frábærir píanóleikarar í svo
til öllum löndum heimsins, og ég
held að þeir séu jafnvel betri en
þeir voru fyrir hundrað árum.
Tækni píanóleikara hefur þróast
mikið á tiltölulega stuttum tíma,
sem er bæði að þakka píanóleik-
urum og tónskáldum eins og
Liszt, og eins þvf að möguleikar á
góðri tónlistarkennslu eru orðnir
miklu meiri og útbreiddari.
- Ég hef enga trú á samkeppni
á milli píanóleikara. Mér finnst
ekki að við eigum að eyða tíma oe
kröftum í að keppa hver við ann-
an. Að mínu mati er það mikil
heppni hvað það eru til margir
góðir tónlistarmenn í heiminum í
dag, ég er einn þeirra og ég lifi í
eindrægni með þeim hinum. Ekki
á móti þeim. Ég er stoltur af því
að vera einn þeirra píanóleikara
sem sameina latnesk- ameríska
hefð og evrópska, og mjög
ánægður með að geta gert það.
Minn fyrsti kennari í Chile
kenndi mér út frá þýskri tónlist-
arhefð, seinna fór ég svo til fram-
haldsnáms í París, þannig að ég
þekki tvær hliðar á evrópskri
tónlistarhefð, auk þeirrar latín-
amerísku.
Ég læt mig
dreyma um
bandalag
allra landa
Latnesku Ameríku
Hvers vegna þessi sjálfskipaða
útlegð í Frakklandi?
- Það er ekki vegna þess að
tónlistarlífið í Chile sé eitthvað
verra en í Frakklandi. Tónlistar-
lífið í Chile hefur alltaf verið
fyrsta flokks, eða að minnsta
kosti jafn gott og hvar sem er
annars staðar í heiminum. En ég
trúi á evrópska stjórnkerfið, og
ég tel að Chile ætti að taka upp
lýðræðislegt stjórnarfar eins
fljótt og kostur er. Og það sama
finnst mér að öll önnur lönd í
Latnesku Ameríku ættu að gera.
Eins læt ég mig dreyma um
bandalag allra landa Latnesku
Ameríku, því forsendurnar eru
fyrir hendi nú þegar. Við höfum
svipaðan hugsanagang. Svipaðan
móral, og skoðanir á lífinu.
Roberto Scherson: Vinna manns verður að hafa tilgang. Mynd - Sig.
Ferðu oft til Chile?
- Ég held tónleika í Chile einu
sinni til tvisvar á ári og ég finn að
áheyrendur kunna vel að meta
mig. Ég hóf minn feril sem píanó-
leikari í Chile, lék einleik með
Sinfóníunni þar þegar ég var átj-
án ára, og þó að ferill minn sem
píanóleikara hafi að mestu leyti
verið bundinn við Evrópu, legg
ég áherslu á að fara reglulega til
Chile. Ég veit að fólk kann vel að
meta það að ég hef ekki nýtt mér
pólitískt ástand landsins mér til
framdráttar, heldur hef lagt
áherslu á að .verða betri píanó-
leikari, og þekktur fyrir það. Ég
er ekki einn þeirra sem vann hug
og hjarta áheyrenda á mínum
fyrstu tónleikum heldur hef ég
smám saman unnið á. Nú finn ég
að áheyrendum í mínu heima-
landi þykir vænt um mig sem chil-
eanskan og alþjóðlegan píanó-
leikara og það er mér mikils virði.
Aö miðla
tilfinningum
- Vinna manns verður að hafa
tilgang. Ég held ekki að það sé
hægt að koma sér á framfæri að
neinu ráði eða gera hluti sem
skipta máli nema maður eigi sér
sína grundvallarheimspeki.
Eitthvað ákveðið sem maður
vinnur út frá og vill koma á fram-
færi. Þess vegna hef ég skapað
mér mína eigin stefnu, minn eigin
skóla, sem mér er mikilvægt að
miðla æskunni. Og þess vegna
voru tónleikarnir í Hamrahlíð-
inni svo mikill sigur fyrir mig.
Móttökur þessara unglinga sýndu
mér að mér hafði tekist það sem
ég ætlaði mér.
En hvað er það sem þú vilt
miðla? Hvað telur þú vera hlut-
verk tónlistarinnar?
- Að mínu mati er hlutverk
tónlistarinnar einfaldlega að
miðla tilfinningum. Tónlistin er
tungumál sem höfðar beint til til-
finninga manna hverjir sem þeir
eru og hvað sem þeir gera. Sem
túlkandi er ég að miðla næmi og
endalausri löngun tónsnilling-
anna til að gefa öðrum. Tónsnil-
lingar eins og til dæmis Beetho-
ven og Brahms bjuggu yfir þess-
ari takmarkalausu þrá til að ná til
annarra í gegnum tungumál tónl-
istarinnar. Þeir hafa skilið eftir
sig skilaboð sem berast áfram
mann fram af manni, og eru til
vitnis um andlegt ríkidæmi þeirra
og göfgi sálarinnar, sem mönnum
er nauðsynlegt að heyra. Sem
túlkandi er ég svo heppinn að
hafa mjög breitt svið og get þess
vegna gegnt þessu miðlunarhlu-
tverki betur en margir aðrir, og
ég vil kynna þessa tónlist. Ég held
ekki að fólk hafi hugmynd um
hvað það er mikið til af frábærum
og fallegum verkum bara fyrir
píanóið.
- Það er til tvenns konar ríki-
dæmi. Það andlega og það efnis-
lega. Ég vinn að því að útbreiða
andlegt ríkidæmi og ég tel mjög
mikilvægt að ungt fólk og börn

Mlðvikudagur 24. febrúar 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7