Þjóðviljinn - 01.03.1988, Blaðsíða 9

Þjóðminjasafnið
Glæsileg
afmælishátíð
Fjölmenni hlýddi a hatiðadagskra í Haskolabió i tilefni 125
ára afmœlis Þjóðminjasafns. Stofnun Þjóðminjafélags í
undirbúningi, væntanlegný lögumsafnið. Um 150þúsund
hafa safnast í íslandsklukkuna
Þór Magnússon þjóðminjavörður ávarpar hátíðargesti.
Á okkar tímum, tímum einnot-
anna, eigum við að treysta tengsl
við ræturnar með þjóðlegri sókn,
sem tryggi framtíðargrundvöll
fyrir íslenskt samfélag.
Nokkurnveginn þennan boð-
skap mátti fá úr samanlögðum
ávörpum forseta og menntamála-
ráðherra á veglegri afmælishátíð
Þjóðminjasafnsins í Háskólabíó á
sunnudaginn, þarsem auðvitað
voru dregnar upp myndir úr sögu
safnsins en einnig skyggnst fram á
veg.
Þór Magnússon þjóðminja-
vörður setti hátíðina með ávarpi,
og síðan hófst samfelld dagskrá í
ræðu, mynd, söng, hljóðfæraleik
um safnsins 125 ár. Helsti kynnir
og lesari var Árni Björnsson.
Kristinn Sigmundsson og Jónas
Ingimundarson fluttu ýmislegt
söngkyns tengt safninu, gömul
afmælisljóð, sönglag eftir Matthí-
as Þórðarson, fyrsta þjóðminja-
vörðinn, söngþýðingu eftir Krist-
ján Eldjárn.
Sigurður Rúnar Jónsson lék á
tveggja alda gamla fiðlu í eigu
safnsins og Gunnar Egilsson blés
í hljóðpípu langafa síns,
Sveinbjarnar Egilsonar þess sem
stökk á stöng og þýddi Hómer.
Skyggnur voru sýndar á bíótjald-
inu af munum, prentmáli og pers-
ónum úr safnsögunni, og sýnd var
kvikmynd Ósvalds Knúdsen frá
uppgreftrinum í Skálholti fyrir
hálfum fjórða áratug, - en útgáfa
fyrra bindis bókar um það verk er
einn liður afmælisins.
Elsa E. Guðjónsson sá einnig
með fólki úr Þjóðdansafélaginu
um einskonar tískusýningu frá
fyrri öldum, og gekk þar fram
fólk í hverjum íslenskum bún-
ingnum öðrum fegurri, karlar,
konur og börn; og var þarmeð
vakin athygli á einum af þeim
rannsóknarþáttum á vegum
safnsins sem ekki eru gesti
augljósir við stuttan stans í sýn-
ingarsölum.
Birgir ísleifur Gunnarsson
menntamálaráðherra flutti ávarp
og sagði þar meðal annars frá því
að væntanlegt væri frumvarp að
nýjum lögum um safnið frá þeirri
safnathugunarnefnd sem nú er að
störfum undir forystu Sverris
Hermannssonar. í frumvarpinu
munu meðal annars ráðgerðar
ýmsar breytingar á stjórnarhátt-
um í safninu, þannig að þjóð-
minjavörður verður í senn leystur
Tveir gesta virða fyrir sér klukkuna góðu í anddyri Háskólabíós. (Myndir: Sig.)
undan ýmsum verkskyldum og
hafinn í annað veldi með sérstök-
um safnstjóra fyrir safnið sjálft
við Hringbrautina, þá mun ráð-
gert að yfirmenn ráðfæri sig við
safnstjórn, sem ekki er til nú,
enda ber skipulag safnsins nokk-
ur merki aldurs þess.
Birgir ísleifur minntist einnig á
að framundan væri mikið verk
við að bæta húsakost safnsins og
taldi þörf á að efla Þjóðminja-
safnið á alla lund, - og er nú að
bíða þess að sjá á borði það sem
ráðherrann boðaði í orði.
Vigdís Finnbogadóttir forseti
var meðal stórmenna við hátíðina
í Háskólabíó og flutti að lokum
dagskrárinnar gott ávarp, en Þór
Magnússon kvaddi gesti, með því
meðal annars að minna á fyrir-
hugað Þjóðminjafélag áhuga-
manna um verksvið safnsins.
Safnmenn binda miklar vonir við
starf þess félags, bæði vegna
stuðnings sem þeir gætu þangað
sótt í ævarandi skærum við fjár-
veitingamenn og önnur máttar-
völd, og ekki síður vegna þeirra
tengsla sem um félagið gætu
Fjölmenni sótti afmælisdagskrána,
sem einnig var sjónvarpað beint.
skapast við áhugamenn allskonar
og allan almenning.
Frammi í anddyri Háskólabíós
var seld Skálholtsbók, og þar
hékk einnig sú klukka sem safn-
inu hefur orðið gunnfáni á merkri
afmælishátíð, „íslandsklukkan"
frá Tröllatungu á Ströndum sem
Þjóðminjasafnið hefur nú keypt
að utan. Kaupverðið er 650 þús-
und krónur, og höfðu að kvöldi
sunnudags safnast um 150 þús-
und krónur. Klukkan góða hang-
ir nú í anddyri safnsins og er hjá
henni stór baukur, - ætti ekki að
verða ofverk íslendinga að öngla
saman í svo merkan grip þótt bar-
lómur sé kveðinn á mörgum víg-
stöðvum. íslandsklukkan er
nefnilega ekki einnota þótt hún
kunni að hverfa sjónum okkar
um stund.
-m
Árni Björnsson les pistil um upptök
Þjóðminjasafnsins, á tjaldinu er mynd
Helga Sigurðssonar þess sem árið
1863 fól stiftsyfirvöldum varðveislu
fimmtán muna sem fyrsta vísi að ís-
lensku forngripasafni.
Kristinn Sigmundsson og Jónas Ingimundarson flytja sönglag eftir Matthías
Þórðarson.
Þriðjudagur 1. mars 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 13