Þjóðviljinn - 19.03.1988, Blaðsíða 6

MYNDLIST
Kvikmyndin Meffí
Mikilvægt
skref fyrir mig
Hilmar Oddsson kvikmyndaleikstjóri: Ég held að erlentfjármagn
verði stór hluti af framtíð íslenskrar kvikmyndagerðar
Halldóra
_ sýnir í
FÍM'Salnum
Nú stendur yfir myndlistarsýn-
ing Halldóru Thoroddsen í FIM-
salnum, Garðastræti 6, (á horni
Ránargötu og Garðastrætis).
Halldóra er fædd 1950, lauk
námi frá Kennaraháskóla íslands
1976, stundaði nám við Royal
Academy of Needlework 1979-
80, og síðan við textíldeild
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands, til 1985.
Á sýningunni, sem stendur til
loka mánaðarins, eru textílverk
unnin með blandaðri tækni. FÍM-
salurinn er opinn daglega kl.
14:00-18:00. LG
Lísbet í
Gallerí
Gangskör
Lísbet Sveinsdóttir opnar
myndlistarsýningu í Gallerf
Gangskör, Amtmannsstíg 1, kl.
14:00 í dag.
Lísbet stundaði nám við
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands 1972-79, og við Konstfack-
skólann í Stokkhólmi 1979-82.
Sýningin stendur til 10. apríl.
Hún er opin alla virka daga kl.
12:00-18:00, kl. 14:00- 18:00 um
helgar, en lokuð um páskahelg-
ina. LG
Sigrún sýnir
í Nýhöfn
í dag kl. 14:00 opnar Sigrún
Harðardóttir sýningu málverka
og þurrkrítarmynda í Listasaln-
um Nýhöfn, Hafnarstræti 18.
Sigrún er fædd 1954, stundaði
nám í Teiknaraskóla íslands, við
Myndlista- og handíðaskóla ís-
lands, og við Rijksakademie van
Beeldende Kunsten.
Sýningin stendur til 6. apríl, og
er opin virka daga kl. 10:00-
18:00, kl. 14:00-18:00 um helgar.
Um páskana er lokað föstudag-
inn 1. aprfl og sunnudaginn 3.
apríl. LG
Jón Ólafsson framkvæmda-
stjóri Skífunnar hef ur gert
samning viökanadísktfyrir-
tæki um sameiginlegafjár-
mögnun, framleiðslu og dreif-
ingu íslensku kvikmyndarinn-
ar Meffí. Áætlaður kostnaður
við gerð myndarinnar eru 140
milljónirog leggurfyrirtækið
S.C. Entertainment, Toronto,
fram 70 milljónir á móti Jóni
Ólafssyni.
Kvikmyndaleikstjórinn sem
þarna datt í lukkupottinn er
Hilmar Oddsson, en hann er
jafnframt höfundur handrits
myndarinnar ásamt Jóhanni Sig-
urðarsyni leikara og bandaríska
handritahöfundinum Michael
Taav.
Undirrituð hafði samband við
Hilmar til að óska honum til ham-
ingju, og eins til að forvitnast um
Meffí og hvernig samningurinn
væri til kominn.
- Við Jóhann Sigurðarson
byrjuðum að vinna að handritinu
1986, - segir Hilmar. - Það er
byggt á hugmynd sem varð til
þegar við vorum að gera Eins og
skepnan deyr. Jóhann sagði mér
frá atviki sem hann hafði upplifað
í sínum kunningjahóp þegar hann
var unglingur, og ég fékk það
mikinn áhuga á þessari sögu að ég
lét hann ekki í friði, og á endan-
um fórum við að vinna handrit út
frá henni. Við unnum stíft við
þetta og vorum tilbúnir með
handrit sem við sóttum um styrk
útá í árslok 1986. Við fengum
undirbúningsstyrk sem gerði
okkur kleift að halda áfram, og
sem nýttist okkur reyndar mjög
vel.
- Seinni hluta árs 1987 tókum
við svo aðra törn, og byrjuðum á
því að kúvenda handritinu. Við
breyttum því það mikið að það
eina sem eftir var af upprunalegu
sögunni voru persónurnar og
andinn, söguþráðurinn sem slík-
ur var gjörbreyttur. En útá það
handrit fengum við tíu milljóna
framleiðslustyrk í árslok 1987,
kannski ekki síst vegna þess að
við gátum þess í umsókninni að
við hefðum vonir um erlent fjár-
magn, - maður var nefnilega að
reyna að byggja upp einhver sam-
bönd. Pegar við höfðum fengið
þessar tíu milljónir var spurning-
in bara hvenær við færum af stað.
Við þurftum að útvega þá pen-
inga sem vantaði, en samkvæmt
áætlun frá árslokum 1987, átti
myndin að kosta tæpar fimmtíu
milljónir.
- Þar hefst svo Jóns þáttur Ól-
afssonar. Upphaflega leitaði ég
til hans þegar ég hugðist leggja í
gerð Skepnunnar, og gerði hon-
um þá tilboð sem hann gat mjög
vel hafnað. En hann reyndist
mjög áhugasamur og var tilbúinn
til að taka þátt í því áhættusama
fyrirtæki. Hann seldi svo alheims
videoréttindi á myndinni til Col-
umbia Pictures, sem varð til þess
að við fórum ekki á hausinn með
hana, heldur sluppum með
skrekkinn, og það má segja að sá
samningur sé upphafið að sam-
skiptum okkar við erlenda kvik-
myndaspekúlanta. Jón fór svo
nýlega til Bandaríkjanna þeirra
erinda að útvega meira fjármagn
fyrir Meffí, og náði samningum
við þetta kanadíska fyrirtæki,
S.C. Entertainment í Toronto.
- Ég er mjög ánægður með að
hann skuli hafa samið við Kan-
adamenn, ég held að þeir séu nær
okkur en Bandaríkjamenn, kvik-
myndaiðnaður í Kanada er ekki
eins staðlaður og í Hollywood, og
þar að auki er ýmislegt að gerast í
kvikmyndagerðinni þar.
- Jón náði þarna tímamóta-
samningi í sögu íslenskrar kvik-
myndagerðar. í samningnum er
ákvæði um að ef báðir aðilar eru
ánægðir með samstarfið, verði
framhald á, þannig að þarna
erum við kannski að opna leið
fyrir íslenska kvikmyndaleik-
stjóra almennt. Ef til dæmis á-
framhaldandi samningur kveður
á um þrjár til fjórar kvikmyndir á
ári, þá er augljóst að ég get ekki
gert þær allar, heldur verða aðrir
að koma til.
H verrtig líst þéráaöœtlaað fara
að vinna með svona stóru kvik-
myndafyrirtœki? Nú á það mikilla
hagsmuna að gœta, verður ekki
fylgst með þér?
- Þegar maður gerir mynd fyrir
svona mikla peninga vinnur mað-
ur öðruvísi. Þeir hjá S.C. Entert-
ainment þekkja mig ekkert, ég er
ekkert nafn, heldur bara einhver
drengur uppi á íslandi. Þess
vegna koma þeir til með að fylgj-
ast mjög vel með því sem ég er að
gera og veita mér aðhald, og ég
hef svo sem ekkert á móti því.
Mér finnst gott að vinna undir
ákveðinni pressu, þannig að
þetta leggst bara nokkuð vel í
mig.
- Auðvitað fylgir þessu viss
skrekkur við að ég standi mig
ekki, en ég vil ekki vera að eyða
orku í neikvæðar hugsanir, ef ég
gerði það ætti ég ekki að vera að
taka þetta verkefni að mér. Það
má nota þennan skrekk á já-
kvæðan hátt og fyrir mér er þessi
jákvæði þáttur miklu sterkari.
Það má líkja þessu við frumsýn-
ingarskrekk hjá leikara, skrekk-
urinn er á vissan hátt nauðsyn-
legur, því hann gerir túlkunina
einlægari og leikarinn getur not-
að hann til að draga fram það
besta í sjálfum sér.
Hvernig stendur á samstarfinu
við Michael Taav?
- Myndin verður gerð bæði á
ensku og íslensku, og þess vegna
er ensk útgáfa af handritinu
nauðsynleg. Þar við bætist, að
handritið er ekki alltaf tilbúið
þegar maður heldur að svo sé.
Taav er núna að vinna það eina
ferðina enn, samkvæmt því sem
við urðum sammála um þegar
hann var hér á ferð í febrúar, og
ég á von á að fá því sem næst
endanlega útgáfu frá honum eftir
nokkra daga, þannig að þetta
kemur svona smám saman. Eg er
mjög ánægður með að hafa feng-
ið Michael Taav til samstarfs,
hann er fagmaður og hefur skrif-
að fjölda leikrita og kvikmynda-
handrita. Við höfum örugglega
ekki spillt fyrir samningum við
S.C. Entertainment með því að
fjárfesta í Taav.
Hvað þýðir Meffí? Geturðu sagt
mér eitthvað um myndina á meðan
hún er svona á undirbúningsstigi?
- Myndin fjallar fyrst og
fremst um þrjá unga menn og
nánasta umhverfi þeirra. Þeir
lenda í talsvert vondum málum
sem geta breytt lífi þeirra á hvorn
veginn sem er. Það má segja að
þetta sé reykvísk samtímamynd,
þótt segja megi að þriðjungur
hennar gerist úti á landsbyggð-
inni. Meffí er orð á tungumáli
sem þeir hafa þróað með sér frá
því í barnæsku, og er táknrænt
fyrir það sem gerist í myndinni.
Stendur í rauninni fyrir atburða-
rásina. Annars er ég eiginlega að
flagga þessu máli til að losna við
að segja eitthvað sem máli skiptir
um myndina, en gefa samt ein-
hver svör.
- Taav er farinn að kalla
myndina comedy-thriller, húm-
orinn er mjög svartur, eða kann-
ski má orða það svo að gamanið
sé grátt. Ég hugsaði Meffí aldrei
sem kómedíu, því í raun og veru
fjallar myndin um alvarlega hluti.
En það eru mjög sterk þriller ele-
ment í henni, og ég hef vonir um
að hún verði mjög spennandi.
Hún verður að minnsta kosti
eitthvað hraðari en blessuð
Skepnan, sem aldrei fór úr öðr-
um gír.
- Það er langur vegur frá
Skepnunni til Meffíar, þó að ein-
hver ákveðin höfundareinkenni
komi til með að skína í gegn. En
Meffí verður allt öðruvísi mynd,
bæði af því að mig langar til að
gera eitthvað annað, og eins hef
ég bætt ýmsu við mig síðan ég
gerði Skepnuna. Ég lærði mikið
af því að gera þá mynd og eins af
því sem ég hef verið að dunda
mér við síðan, einkum af gerð
sjónvarpsmyndarinnar Ösku-
buska og maðurinn sem átti eng-
ar buxur, sem sýnd var um páska-
na í fyrra. Mér er hlýtt til þeirrar
myndar, vegna þess að það var
eitthvað svo hlýtt andrúmsloftið í
kringum hana. Svo hef ég verið í
eins konar lausamennsku við
báðar sjónvarpsstöðvarnar og
mér finnst ágætt að hafa kynnst
sjónvarpsvinnunni, því hún getur
líka bætt við mann.
- Gerð Meffíar er mikilvægt
skref fyrir mig, ég er að leggja inn
á nýja braut, og fyrir mig er þetta
stórkostleg för um ókunnar slóð-
ir. Ég reyni að teygja mig eins
langt og ég get til þess að þroska
mig og prófa eitthvað sem ég á
óreynt, þannig að ég vona að
þessi mynd eigi eftir að koma
mörgum á óvart.
Eruðþið búnir aðgera einhverj-
ar áœtlanir um hvenœr tökur hefj-
ist og svo framvegis?
- Við erum ekkert farnir að
velta frumsýningunni fyrir okk-
ur, tökur byrja í ágúst, myndin
verður öll tekin hér á landi en
eftirvinnslan fer að mestu leyti
fram í Kanada. Þegar handritið
verður nokkurn veginn tilbúið
ætla ég að fara að velja leikara,
en eitt af því sem framleiðendur
hafa óskað eftir, er að í myndinni
sé að minnsta kosti einn þokka-
lega frægur leikari í áberandi
hlutverki. Það er einkum vegna
þess, að hann myndi hugsanlega
selja myndina. Þennan leikara
ætlum við að finna með hjálp
S.C. Entertainment, við erum
búnir að setja saman óskalista, en
vegna þess að leikarar eru því
dýrari sem þeir eru frægari verð-
um við að reyna að fara einhverja
bakdyraleið að þeim, höfða til
ævintýraþrár manna, eða
eitthvað í þá áttina.
- En annars er samið um það
að myndin verði allsstaðar kynnt
sem íslensk mynd, til dæmis á
kvikmyndahátíðum. Og þeir sem
vinna við hana verða að mestu
leyti íslendingar. Kanadamenn
gera ákveðnar kröfur um erlenda
samstarfsmenn, en við reynum
að hafa hlut íslendinga sem mest-
an, enda er það hagsmunamál
fyrir íslenska kvikmyndagerðar-
menn að hlutur íslendinga verði
sem mestur við myndina.
Heldurðu að erlent fjármagn
eigi eftir að ráða úrslitum í ís-
lenskri kvikmyndagerð?
- Ég held að erlent fjármagn
verði stór hluti af framtíð ís-
lenskrar kvikmyndagerðar. Við
getum ekki gert út á íslenskan
markað nema annaðhvort gera
myndina eins ódýra og hægt er,
og þá reyna að klóra sig fram úr
tapinu, eða þá að elta dynti mass-
ans í það og það skiptið. Hingað
til hefur verið talið farsælast að
gera út á farsa.
- Ég tel ekki mjög mikla hættu
á því að erlend ómenning kaffæri
okkur, það er íslensk kvikmynd
sem þarna er samið um. Okkur er
boðið upp í þennan dans sem ís-
lendingum og við verðum svo að
dansa hann sem slíkir. Svona
tækifæri eru hinsvegar mjög
vandmeðfarin en ég er spenntur
að sjá hvernig þessi mál þróast á
næstu árum.
- Ég held að menn eins og Jón
Ólafsson geti gert mikið gagn í
íslenskri kvikmyndagerð. Til að
gera góðar myndir þarf ekki bara
góða kvikmyndaleikstjóra og
góða handritahöfunda, heldur
líka sterka framleiðendur, menn
sem hafa fjármálavit, áhuga á ís-
lenskum kvikmyndum og vilja
fjárfesta í þeim. Það er auðvitað
áhætta, en án hennar gerist held-
ur ekki neitt í þessum málum.
LG
16 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 19. mars 1988