Þjóðviljinn - 19.03.1988, Blaðsíða 8
K*OM
a /
Aðalfundir félagsdeilda
KRON
verða sem hér segir:
Dagskrá skv. félagslögum ásamt umræöum um
sameiningu KRON og Kaupfélags Hafnfirðinga.
1. deild
Mánudagur 21. mars kl. 20.30.
Fundarstaður: Hamragarðar, Hávallagötu 24.
Félagssvæði deildar 1: Seltjarnarnes, vesturbær
og miðbær, vestan Snorrabrautar. Auk þess
Hafnarfjörður.
2. og 3. deiid
Þriðjudagur 22. mars kl. 20.30.
Fundarstaður: í kaffistofu Afurðasölu Sam-
bandsins, Kirkjusandi.
Félagssvæði 2. deildar: Hlíðarnar, Háaleitis-
hverfi, Múlahverfi, Túnin og Norðurmýri. Auk
þess Suðurland og Vestmannaeyjar.
Félagssvæði 3. deildar: Laugarneshverfi,
Kleppsholt, Heima- og Vogahverfi. Auk þess
Vesturland og Vestfirðir.
6. deild
Miðvikudagur 23. mars kl. 21.00.
Fundarstaður: Þinghóll, Hamraborg 11, Kópa-
vogi.
Félagssvæði 6. deildar: Kópavogur, Garðabær
og Suðurnes.
4. og 5. deild
Mánudagur 28. mars kl. 20.30.
Fundarstaður: Kaffistofa á þriðju hæð í Kaupstað
í Mjódd.
félagssvæði 4. deildar: Smáíbúðahverfi, Gerðin,
Fossvogur, Blesugróf, neðra Breiðholt og Selja-
hverfi. Auk þess Norðurland og Austurland.
Félagssvæði 5. deildar: Efra Breiðholt, Árbær,
Ártúnsholt og Grafarvogur. Auk þess Mosfells-
sveit og Kjalarnes.
Brigada Nordica 1988
Hin árlega vinnuferð til Kúbu verður farin 30. júlí
nk. Unnið í 3 vikur, ferðast um landið í 1 viku.
Áætlaður kostnaður 55.000-60.000 kr. Nánari
upplýsingar í síma 75983 og 13695. Umsóknír
sendist Vináttufélagi (slands og Kúbu, pósthólf
318, 121 Reykjavík fyrir 1. maí.
5 OOO í
Aðalfundur
Félags starfsfólks í veitingahúsum verður hald-
inn þriðjudaginn 22. mars 1988 kl. 17.00 í Bað-
stofunni, Ingólfsbæ, Ingólfsstræti 5. Venjuleg að-
alfundarstörf.
Stjórnin
Félag hárgreiðslu og
hárskerasveina
Aðalfundur
Félags hárgreiðslu- og hárskerasveina verður
haldinn mánudaginn 21. mars 1988 kl. 19.00 í
Baðstofunni, Ingólfsbæ, Ingólfsstræti 5. Venju-
leg aðalfundarstörf.
Stjórnin
MENNING
Sinfóníuhljómsveit
æskunnar
skuðum mönnum. Hún brennur
sorann úr sálinni. Slík eldvígsla er
að mínum dómi leyndar-
dómsfyllsta og hámystiskasta
dulhelgun sem nokkur maður
getur lifað og er varla um þetta
hægt að tala eða skrifa. Allir
þekkja þjáninguna og það er sem
þá gruni með einhverju innra
hugboði, sem þó er oftast aðeins
hálfmeðvitað, að hjálpræðið sé í
rauninni innbyggt í hverjum
manni. En það lætur ekki til sín
taka fyrr en alit um þrýtur. Þegar
helvíti hins jarðneska lífs nær fyll-
ingu sinni opnast himnaríki í sál-
inni. Þetta er ástæðan fyrir þeim
einstæðu áhrifum sem síðustu
kvartettar Beethovens hafa á þá
sem hafa hæfileika til að meðtaka
dýrð þeirra. Þessi guðlega feg-
urð, sem er ólík hinni yndislegu
fegurð Mozarts, saklausri fegurð
Schuberts og lotningardjúpu feg-
urð Bachs, er fegurð hinnar stær-
stu mannlegu þjáningar sem um-
breytist í heiðríkju og sólbirtu
vitringsins, sem leyst hefur upp
andstæðurnar og baráttuna í sál-
inni. Jarðlífið skiptir ekki lengur
máli. Maðurinn er orðinn full-
komlega andleg vitund. Kominn
út fyrir sjálfan sig. Og lengra
heyrum við ekki né sjáum. En
það er ástæða til að ætla að þetta
sé aðeins byrjunin. Ný fæðing.
Nýr alheimur.
Þaö segir sig sjálft að svona
verk nýtur sín ekki í heilli
strengjasveit. En þó skiptir það
ekki ýkja miklu máli í þessu sér-
staka samhengi. Þetta er
réttlætanlegt í kennslufræði-
legum tilgangi. Og það var
magnþrungin reynsla að heyra
þetta ægifagra ofurmannlega
verk leikið af unglingum sem eiga
flest ólært. Krakkarnir réðu alveg
við formleg og músikölsk vanda-
mál en ekki hina andlegu og til-
finningalegu dýpt. Það var ekki
von, enda gerir stór strengjasveit
það ómögulegt. Auk þess er
þetta einhver hin erfiðasta tónlist
vegna þess hve sjaldgæf sú
reynsla er sem hún sprettur af.
Margir góðir tónlistarmenri lifa
og deyja án þess að hafa nokkurn
áhuga á þessum síðustu kvartett-
um Beethovens.
Þannig lauk þá þessum
sannkallaða helgileik sem fram
fór í Langholtskirkju eitt kalt og
dimmt vetrarkvöld. Og meðan
unglingar leika svona tónlist og
áheyrendur koma og hlusta í því
fíflaþjóðfélagi sem lifum í við er
kannski ofurlítil von. Lífið ein-
hvers virði.
Sigurður Þór Guðjónsson.
Oliver Messiaen verður átt-
ræður þ. 10. desember næstkom-
andi. Hann er merkasti tónhugs-
uður Frakka síðan Debussy leið.
Og ásamt Webern hefur hann
haft meiri áhrif á þróun evrópskr-
ar tónlistar eftir heimsstyrjöldina
síðari en nokkur annar. Hann er
líka mikill organisti og áhrifa-
mikill kennari. Voru Boulez,
Stockhausen og Xenakis meðal
nemenda hans. Messiaen er sem
sagt eitthvert stærsta nafn nútím-
ans í músík. Hann er mjög trúað-
ur maður á kaþólska vísu og lítur
á trú sína og listsköpun sem tvær
hliðar sama fyrirbrigðis. Það
gerði Bach einnig en hann var lút-
erskur enda höfum vér fyrir satt
að drottinn skoði hjörtun en ekki
umbúðirnar og að til hans
heimkynna liggi margir vegir.
Tónmál Messiaen er afar per-
sónulegt og hefur hann skrifað
tveggja binda verk þar sem hann
setur fram kenningar sínar um
tónsmíðar. Hann byggir list sína á
margvíslegum grunni: gregori-
önskum kirkjusöng, austur-
lenskri músik - einkum indver-
skri, Debussy og impressioni-
stunum, náttúruhljóðum og þá
sér í lagi fuglasöng, sem hann hef-
ur hljóðritað um allan heim.
Hann er frumlegur í meðferð ryt-
ma og hljóma og hefur fundið
upp nýja og undarlega tónstiga.
En andlega er hann eiginlega
rómantískur og sumir kalla hann
dulhuga. Alla vega hugsar hann
mikið um dýrð guðs og hina
blessuðu dýrlinga. í augum hans
er guð ekki hlutlægt hugtak né
dulartákn heldur blátt áfram lif-
andi vera. Messiaen reynir að
koma fólki í upphafið ástand með
listi sinni. Og er óhætt að segja að
það tekst honum.
Varla þarf að taka það fram, að
Messiaen hefur lítið heyrst hér á
landi, enda eru mörg verka hans
engin smásmíði. Þó hefur Kvart-
ett um endalok tímans verið
leikin. Sinfóníuhljómsveitin
flutti eitt sinn á tónleikum fyrsta
hljómsveitarverk hans Les Offra-
ndes oublées og Ragnar Björns-
son spilaði á Listahátíð 1980
orgelstykkið Fæðingu frelsarans.
Það er því hörmulegt að ekki
skuli hafa tekist samkomulag um
að flytja eitthvert frægasta verk
Messiaens, Turangalilasinfóní-
una, á Listahátíð í sumar. En
hvað sem því líður flutti Sinfóníu-
hljómsveit æskunnar tónlist eftir
Messiaen á síðustu tónleikum
sínum þ. 10. mars í Langholts-
kirkju fyrir troðfullu húsi. Það
var Et exspecto resurrectionem
mortuorum fyrir 34 blásara og 6
slagverksleikara. Og annað eins
hefur vfst aldrei heyrst í íslensk-
um konsertsal. Svo máttug er
þessi tónlist að hún veldur næst-
um því líkamlegum sársauka.
Enda mun dagur dómsins ekki
verða neinn afslöppunardagur.
En það er samt í músíkinni ein-
hver skjallabirta, einhver hvítur
máttur, einhver guðlegur hljóm-
ur. Annars fer hér sem oftar að
ekki er hægt að lýsa tónlist í orð-
um. En Sinfóníuhljómsveit æsk-
unnar lék þetta eins og englar
guðs undir stjórn sjálfs erkieng-
ilsins Pauls Zukovskys.
En þetta var ekki eina undrið í
Langholtskirkju umrætt kvöld.
SIGURÐUR ÞÓR
GUÐJÓNSSON
Sinfóníuhljómsveit æskunnar
flutti einnig cis-moll strengja-
kvartett Beethovens. Kannski er
hann dýpsta, fegursta og heilag-
asta tónlist heimsins. Hún er
varla af okkar heimi. Og þó í
henni sé meiri þjáning og harmur
en í flestum öðrum listaverkum,
opnast þar nýir fegurðarheimar.
Þegar þjáningin er orðin nógu
mikil; þegar öll von er úti, þegar
horfst er í augu við þann kalda
veruleika að það gerist ekkert
kraftaverk, er eins og sumt fólk
hefji sig uppyfir þjáninguna og
geti virt fyrir sér lífið og tilveruna
af óháðum æðri sjónarhóli. Þá
birtist blessaður friður og sátt.
Heilagur friður. Þetta gerðist hjá
Beethoven síðustu árin. Auðvit-
að var hann ekki alltaf í þessum
ljósheimi. Aðeins þegar hann var
niðursokkinn í listsköpun á bestu
stundum andans. Þess á milli var
hann hræðilega einmana og
óhamingjusamur. En eigi að
síður var þessi djúpa þjáning
beinlínis forsenda hinnar andlegu
uppljómunar, sem birtist svo oft í
síðustu verkum hans ásamt kvöl-
inni, sorginni og einsemdinni.
Sumir telja að þessi tónlist sé
samin í mystískri hugljómun. Og
það tel ég vafalaust. Þarna er tals-
verður skyldleiki með Beethoven
og Messiaen. En þar sem Messia-
en reynir að komast til guðs á
vegum trúarlegrar tilbeiðslu, hef-
ur Beethoven þegar náð tak-
markinu með þeirri eldskírn sem
mikil þjáning getur orðið þro-
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Laugardagur 19. mars 1988