Þjóðviljinn - 25.03.1988, Blaðsíða 2

Finnst unglingum ferming
merkilegurviöburður? Því
verður vafalaust erfitt að
svara, en líklegt er að hún sé í
þeirra vitund miklu minni
upppákoma en hér áður,
þegartildragelsi öll voru
næsta fá og meiri þungi fylgdi
orðum presta en verið hefur
nú um stundir. Og kannski er
það sjaldgæft nú orðið að
ferming verði tilefni mikilla
íhugana og andlegra átaka
um guð og hinstu rök hjá
unglingum.
En hvernig sem því er nú
háttað; hér skal það rifjað upp
hvað fyrri tíðar mönnum
fannst um fermingu sína-og
erþákomiðviðí
endurminningum Matthíasar
skálds Jochumssonar,
Þórbergs Þórðarsonarog í
FjallkirkjuGunnar
Gunnarssonar, sem geymir
eins og menn vita þroskasögu
sem fer mjög nálægt eigin
reynslu höfundarins.
Stríðsmenn Krísts
En áður en við heilsum upp á
þá dánumenn er rétt að koma
aðeins við í Sálmabókinni. Með
það í huga að í fermingarsálmum
hennar komi fram allskýrt óskir
geistlegra manna um það, hvað
ferming sé unglingum. í sálmi
eftir Valdimar Briem ( „Lát
þennan dag“) er bæði borin fram
kenning um að með fermingu sé
skírnin staðfest og svo von um að
fermingarheitið reynist haldgott í
lífsins ólgusjó:
Gef þaú sem hér þér heita trú
þitt hjartað blíða finni.
Gef, já það sem þau segja nú
þau sífellt hafi í minni.
í fermingarsálmi eftir Friðrik
Friðriksson er aftur á móti
brugðið á það skáldskaparráð að
gera Krist að konungi og
herstjóra sem kallar fermingar-
barnið undir sinn gunnfána í
stríði helgu. Eða eins og þar
stendur:
Alvœpni guðs hann æsku-
mönnum gefur
eðalstein lífsins hann
á skjöldinn grefur.
Skeyti þá engin skaða mega
vinna
skjól er hann sinna.
Ofsahryggð
og óyndi
En snúum okkur þá að séra
Matthíasi.
í „Sögukaflar af sjálfum mér“,
endurminningum hans, má ráða,
að á fermingaraldri hafi þjóð-
skáldið, sem síðar varð, átt í
verulegu sálarstríði þar sem
saman fór sú huggun sem hafa má
af bænalestri, glöð samkenndar-
uppsveifla í fermingarundirbún-
ingi - og heilmiklar efasemdir um
trú. Matthías var þá til húsa hjá
séra Guðmundi Einarssyni á
Kvennabrekku, frænda sínum. Á
hann stríðir einatt angur og óyndi
og þá les hann úr Hallgrímskveri
og Passíusálmum og telur sig hafa
gott af: „Fannst mér þá og áður
sú iðkan væri mín einkahuggun
og frelsi, einkum þegar við sjálft
lá, að ég mundi fá æði eða annað
verra. Pví ofsahryggð og óyndi
hjá börnum eða unglingum hefur
eflaust oftlega orðið þeim að
aldurtila.“
Þessi orð séra Matthíasar eru
vel upprifjunar verð í þeim
nútíma sem hefur m.a. spurnir af
stórmikilli fjölgun sjálfsvíga hjá
unglingum, sem finnst þeir
ekkert athvarf eiga í hörðum og
köldum heimi
Eru kraftaverkin
búin?
Nú, en þá er komið að sjálfri
fermingunni hjá Matthíasi, og
segir hann að séra Guðmundur
hafi búið hann undir hana vel og
rækilega. Matthías segir:
„Þá dagana, fyrir og eftir
ferminguna, bar ég í brjósti
einkennilega heita elsku til hinna
barnanna, sem með mér voru
fermd, svo jafnhreinaog sæluríka
tilfinning hef ég aldrei gengið
með áður né síðan. Ég var eins og
í „samneyti heilagra".
Eitthvað er þetta nú annað en
líðan Ólafs Kárasonar Ljósvfk-
ings í Heimsljósi Halldórs
Laxness. Eins og menn muna
svaraði hann undarlega út úr
kverinu þegar hann gekk til
prests („Hundrað og ellefta
meðferð á skepnum ber vott um
grimmt og guðlaust hjarta“) og
hlaut fyrir háð og spé
fermingarsystkinanna - allra
nema einnar stúlku. Nema hvað.
Matthías er í senn yfirþyrmdur af
upphafinni sælukennd og
efasemdum:
„Aftur á móti fannst mér elska
mín til guðs eða frelsarans vera
alltof köld og hversdagsleg. Var
ekki laust við að einhverjar
trúarefasemdir væru þá þegar
farnar að brjótast um í mér og
helst sú spurning, hvers vegna
engin opinberun birtist lengur
mönnum eða óefandi kraftaverk.
Og kynlegt fannst mér það, að
menn skyldi eiga svo mikið af
góðum álfa- og draugasögum en
fátt eða ekkert af góðum
vitrunum!“
Matthías hefur semsagt ungur
NYR VOR-OG SUMARLISTIKOMINN!
ILEGUR OG SPENNANDI VERSLUNARMÁTI
TVEIR NÝIR AUKALISTAR
Ég undirritöuö/aöur óska eftir aö fá sendan nýja FREEMANS
pöntunarlistann í póstkröfu.
□ FREEMANS 4- □aUKALISTAR
L
Fulit nafn
Heimilisfang Póstnúmer
Nafn.nr:
PONTUNARLISTINN BÆJARHRAUNI 14 220 HAFNARFJÖRÐUR
Pontunarlistinn kostar 160 kr. ♦ póstburöargjald. S. - ^
.J
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN