Þjóðviljinn - 29.03.1988, Blaðsíða 7

MENNING
Anne-Cath Vestly
Það hefur
enginn próf
í að lifa
lífinu
Pað skemmtilegasta er að ímynda sér
hvað gœti gerst ef...
Einn af gestum norsku bóka-
kynningarinnar sem nú er ný-
lokið í Norræna húsinu, var
barnabókahöfundurinn vin-
sæli, Anne-Cath Vestly. Hún
er íslenskum lesendum að
góðu kunn, því þetta er konan
sem skrifaði bækurnar um
Óla Alexander Fílíbomm-
bomm-bomm, Pabba,
mömmu og börnin átta, Litlab-
róður og Stúf, Áróru í blokk X,
um Gúró og um Kaos, sem
heitir eiginlega Karl Óskar en
það finnst honum alltof erfitt
að segja. Mér fannst það líka
vel við hæfi,“ segir Anne-
Cath, - að kalla drenginn bara
Kaos. Heimurinn er svo kaót-
ískur hvort sem er“.
Anne-Cath Vestly er fædd
1920. Hún hefur gefið út rúmlega
fjörutíu bækur og er einn þekkt-
asti barnabókahöfundur Noregs.
Bækur hennar eru allar mynds-
kreyttar af manni hennar, Johan
Vestly, og var sýning á þeim sett
upp í bókasafni Norræna hússins í
tilefni bókadaganna.
En hvað hefur Anne-Cath
Vestly að segja um allar þessar
persónur sem hún hefur skapað í
gegnum árin? Hvaðan fær hún
hugmyndirnar?
- Ég fæ mínar hugmyndir frá
umhverfinu. Eitthvað sem ég sé
eða heyri kveikir hjá mér litla
hugmynd sem síðan vex. f byrjun
þekki ég alls ekki þessar persónur
sem ég skrifa um, ég kynnist þeim
á meðan ég skrifa.
Er þá engin ákveðin fyrirmynd
að þínum söguhetjum? - Hvað
með Óla Alexander til dœmis?
- Nei, það er engin ákveðin
fyrirmynd að Óla Alexander,
frekar en að öðrum söguhetjum
mínum. Þegar ég byrjaði að.
skrifa bækurnar um hann, var ég
nýflutt til Osló og mér fannst
mjög spennandi að ímynda mér
hvernig barn myndi upplifa borg-
ina. Sonur minn var reyndar á
svipuðum aldri og Óli, en hann er
alls ekki fyrirmyndin. Það má
eiginlega segja að við höfum
haldist í hendur öll þrjú, þróast
samhliða, og uppgötvað Osló
saman.
- Með tímanum hefur það svo
orðið þannig að ég ímynda mér
alltaf hvað gæti gerst ef hlutirnir
væru svona, eða hinsegin... Ég
skrifa aldrei eftirá um eitthvað
sem hefur gerst, það finnst mér
ekkert skemmtilegt. En svo eru
það ákveðnir hlutir sem ég tek
fyrir aftur og aftur, til dæmis er í
næstum öllum bókunum mínum
einhver sem flytur. Þegar ég var
barn fluttum við mjög oft, og ég
held að ég verði aldrei alveg búin
að skrifa um það efni.
- Mér finnst mjög gaman að
skrifa fyrir börn. Ég held að hjá
ungum börnum sé hver dagur
spennandi. Þau eru ekki orðin
sljó eins og þeir fullorðnu verða
gjarnan, allt er nýtt og ævintýra-
legí-
I bókunum um Aróru kynntirðu
fjölskyldu sem var þá heldur
óvenjuleg. Móðirin er lögfrœðing-
ur og vinnur fyrir heimilinu, á
rneðan faðirinn er heima hjá börn-
unum og er ennþá í námi.
- Þar var ég aftur að ímynda
mér hvað gæti gerst ef hlutirnir
væru svona en ekki hinsegin. Sem
betur fer skrifaði ég bækurnar um
Áróru áður en það varð algengt
að feður væru heima hjá börnum
sínum, en mig langaði bara til að
ímynda mér hvernig það kæmi út.
- En fólk í Noregi varð alveg
ógurlega æst yfir þessu. Hljóp
upp til handa og fóta og fannst að
ég kæmi þarna fram með bylting-
arkenndar hugmyndir og óeðli-
legar. Ég var hreinlega sökuð um
að trufla eðlilegan gang þjóðfél-
agsins. En mér fannst þetta
ósköp eðlilegt, og henta þessari
ákveðnu fjölskyldu. Móðirin
hafði lokið námi og hvað var þá
eðlilegra en að hún ynni fyrir fjöl-
skyldunni? Ég var ekkert að
Anne-Cath ásamt börnunum sem léku fyrir hana leikrit byggt á einni af sögum hennar, í Norræna húsinu um
daginn.
halda því fram að allir ættu að
hafa það svona. En fólk sagði:
Vesalings maðurinn! Og ég var
spurð hvernig ég gæti látið mér
detta í hug að leggja þetta á
aumingja hann! En mér fannst
bara skemmtilegt að ímynda mér
þessa stöðu.
- Nú þekki ég þetta sjálf af
eigin raun. Konur gera þetta jú,
og engum finnst mikið til þess
koma. Ég var heima með börn á
meðan ég var að ljúka námi og
engum fannst neitt athugavert
við það, og samt var ég verr sett
en faðir Áróru, því hann er þó að
minnsta kosti skipulagður en ég
er hræðilega ópraktísk. En þetta
er mjög erfitt fyrir hvern sem er,
eins og að hlaupa hindrunarhlaup
daginn út og inn, en hver hefði
velt því fyrir sér ef það hefði verið
mamman en ekki pabbinn sem
var heima?
- Ég hef gaman af að ímynda
mér óvenjulegar aðstæður. í
Gúró segi ég frá einstæðri móður
sem gerist húsvörður til að missa
ekki heimili þeirra Gúrós. - En
þetta eru samt einungis ytri að-
stæður. Ramminn um söguna, en
alls ekki aðalatriðið. Það sem ég
hef mestan áhuga á að lýsa eru
samskipti fólks.
- Mér finnst að fólk eigi að
bera virðingu hvert fyrir öðru og
reyna að mætast á miðri leið,
sýna kurteisi og tillitssemi, þeir
stóru þeim litlu og þeir litlu þeim
stóru, þá gengur allt betur.
- Það sem skiptir mestu máli í
lífinu er að fólk sé forvitið, og
opið fyrir nýjum hlutum. Það
hefur enginn próf í að lifa lífinu,
allir geta gert mistök, svo við
verðum að hjálpast að. Vinna
sainan að því að finna út úr hlut-
unum, það er besta leiðin til að
leysa vandamálin.
LG
Ég held að hjá ungum börnum sé hver dagur spennandi, segir Anne-Cath Vestly. Myndir - E.ÓI.
Vinningstöiurnar 26. mars 1988.
Heildarvinningsupphæð: Kr. 5.086.364,-
1. vinningur var kl. 2.555.784,-
Þar sem enginn fékk fyrsta vinning, færist hann yfir á fyrsta vinning á
laugardaginn kemur.
2. vinningur var kr. 761.345,- og skiptist hann á 265 vinningshafa,
kr. 2.873,- á mann.
3. vinningur var kr. 1.769.235,- og skiptist hann á 8.229 vinnings-
hafa, sem fá 215 krónur hver.
Ath. Tvöfaldur fyrsti vinningur laugar-
daginn fyrir páska!
Upplýsingasími: 685111.
Þriðjudagur 29. mars 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7