Þjóðviljinn - 07.04.1988, Blaðsíða 10
Besta land
í heimi
Það mun hafa verið T ryggvi heitinn
Þórhallsson sem eitt sinn lét þau orð
falla, að Island væri besta land í
heimi. Þetta mun nú ýmsum hafa þótt
nokkuð þykkt smurt. Það var nefni-
lega ekki svo ótítt að heyra það sagt,
- oa heyrist raunar stundum enn, -
að Island sé á mörkum hins byggi-
legaheims.
Ekki dreg ég í efa, að T ryggvi Þór-
hallsson hafi talið sig geta stutt þessa
staðhæfingu sína ýmsum rökum.
Sýnist mér þó að þau séu fleiri tiltæk
nú en þá, eins og málum heims-
byggðarinnar er háttað. Alltaf öðru
hvoru berast okkur fregnir af stórfell-
du mann- og eignatjóni af völdum
náttúruhamfara: eldgosa, jarðskjál-
fta, flóða og fellibylja. Suður í „sólar-
löndum" fellur fólk unnvörpum úr
hungri. Uppskera bregst eða eyði-
leggst ýmist vegna þurrka eða úr-
komu, og þannig mætti halda áfram
að telja. Auðvitað höfum við orðið
fyrir barðinu á náttúruhamförum svo
sem eldgosum og jarðskjálftum en þó
löngum með vægari afleiðingum en
annarsstaðar hefur gerst. Við eigum
ómetanlegan auð í vatnsorku okkar
og jarðhita. Við eigum einhver bestu
fiskimið í heimi. ísland er eitt besta
grasræktarland veraldarinnar. Við
erum, enn a.m.k., að miklu leyti laus
við þá mengun, sem víða annars-
staðar skilur eftir sig sviðna jörð,
eitrað vatn og andrúmsloft. Og aftur
má segja: Þannig mætti áfram telja.
Við höfum öll skilyrði til þess að
geta lifað hérmiklu allsnægtalífi. Það
gerum við líka þegar á heildina er litið.
Afkoma okkar er með því besta sem
gerist meðal þjóða heimsins, þótt í
tvö horn skipti um afkomu einstakl-
inganna, þá er það ekki landsins sök.
Það ersjálfskaparvíti. Auðvitað bygg-
ist þjóðarafkoman öðrum þræði á
dugnaði, manndómi og menningu
þess fólks, sem landið byggir. Þær
eigindir hrykkju þó ekki til ef landið
sjálft væri ekki gott og gjöfult.
Margir áratugir eru nú liðnir síðan
T ryggvi Þórhallsson lét þau orð falla,
sem hérervitnaðtil. Möguleikarokk-
ar á því að nýta þann auð, sem landið
byr yfir, eru margfalt meiri nú en þá,
enda sér það á. Lífskjör þjóðarinnar
hafa rækilega afsannað þá kenningu,
að ísland sé á mörkum hins byggi-
lega heims. Þau renna á hinn bóginn
styrkari stoðum undir kenningu
Tryggva Þórhallssonaren jafnvel
hann mun hafa grunað fyrir 60 árum.
- mhg
í dag er
7. apríl, fimmtudagur í 24. viku
vetrar, 17. dagur Einmánaðar.
Sólin kom upp í Reykjavík kl.
6.23 en sólsetur er kl. 20.38.
Atburðir
Ingvarsslysið á Viðeyjarsundi
1906. - Seðlabanki íslands tók til
starfa 1961.
Þjóðviljinn
fyrir 50 árum
Stjórnarherinn í sókn í Anda-
lúsíu. Lýðveldisstjórnin endur-
skipulögð. Negrin verður
forsætis- og hermálaráðherra. -
Farmannadeilan leyst. - Dags-
brún hindrar fækkun í atvinnu-
bótavinnunni. Bæjarstjórnar-
íhaldið varð að láta undan. -
Klofningsmennirnir reyna að
stela Alþýðuhúsinu. Þeir auka
hlutaféð óleyfilega um 40 þús. kr.
til þess að verkalýðsfélögin verði
í minni hluta. Hver lögleysan rek-
ur aðra á aðalfundi hf. Alþýðu-
húss Reykjavíkur. - Krafan er að
atvinnubótavinnunni verði hald-
ið áfram. - Karlakórinn Fóst-
bræður heldur samsöng í Gamla
Bíói. Söngstjóri Jón Halldórs-
son. Einsöngvarar Arnór Hall-
dórsson og Einar B. Sigurðsson.
- mhg
UM ÚTVARP & SJÓNVARP f
Tonskald og
tignarmaður
Útvarp, rás 1, kl. 23.00
Flestir kannast við Hinrik átt-
unda, (1491-1547), sem frægast-
ur hefur orðið Englandskon-
unga, í það minnsta þeirra mest
umtalaður. Hann bauð sjálfum
páfanum byrginn, sem aldrei hef-
ur nu þótt heiglum hent, efldi en-
ska ríkið á ýmsa grein og lagði
m.a. grunninn að hinu fræga flot-
aveldi Breta, sem öðru fremur
gerði þá að heimsveldi. Ekki var
Hinrik kóngur við eina fjölina
felldur í kvennamálum og
kvæntist sex sinnum. Þóttu þau
hjónabönd ekki hættulaus fyrir
konurnar og lét hann hálshöggva
tvær þeirra, svo sem frægt er í
sögum.
Nú er því oft fremur á lofti
haldið sem miður er um
mannkindina og því vita það færri
að Hinrik kóngur var mikill tón-
listarmaður og fagurkeri og ágæt-
lega mentaður bæði í verald-
legum efnum og andlegum, enda
í öndverðu ætlað að verða kirkj-
unnar maður. Það fórst þó fyrir
enda var hann allur í tónlistinni.
Hann lék ágætlega á lútu og org-
el, fékkst við tónsmíðar og var
söngmaður góður. Varðveist
hafa yfir 30 sönglög, danskvæði
og ýmiss konar hljóðfæratónlist,
sem honum er eignuð, auk einnar
messu.
í þættinum, sem nefnist „Tón-
skáld og tignarmaður“, verður
leikin tónlist frá hirð Hinriks átt-
unda. Er hún bæði eftir hann
sjálfan og aðra höfunda, nafng-
reinda og ónafngreinda. Leikið
er á ýmis hljóðfæri svo sem
skálmpípur, pþmara, krumm-
horn og lútu. Sum sönglaganna
eru samin fyrir leikin tónlist frá
hirð Hinriks áttunda. Er hún
bæði eftir hann sjálfan og aðra
höfunda, nafngreinda og ónafng-
reinda. Leikið er á ýmis hljóðfæri
svo sem skálmpípur, pómara,
krummhorn og lútu. Sum söng-
laganna eru samin fyrir fistilrödd
eða kontratenór, en það er sérk-
ennilegur söngstíll, sem mörgum
nútímamanninum finnst meira en
lítið forvitnilegur. - Það er
Ricercare-Ensamble fúr alte
musik í Zúrich sem flytur tónli-
stina í þættinum. Umsjónarmað-
ur er Einar Kristjánsson.- mhg
Mendelsohn
og Brahms
Útvarp kl. 17.03
Síðdegistónleikarnir eru ekki
af verri endanum en þá verða
flutt verk eftir þá Mendelsohn og
Brahms. Fyrst er það „Melusine
fagra“ forleikur op. 32 eftir Felix
Mendelsohn. Sinfóníuhljóms
veit Lundúna leikur, Claudio
Abbado stjórnar. - Síðan kemur
konsert í D-dúr, op. 77, fyrir fiðlu
og hljómsveit, eftir Johannes
Brahms. Anne Sophie Muttar
leikur með Fílharmoníuhljom-
Hinrik áttundi. „í honum varbæði
gull og grjót".
Johannes Brahms
sveit Berlínar. Herbert von Kara-
jan stjórnar. - mhg
Ráðagerð
piparsveinsins
Stöð tvö kl. 16.50
Piparsveinn nokkur er orðinn
leiður á einlíífinu eins og gengur
og gerist, enda löngu viðurkennd
sannindi, að maður manns gam-
an. Ekki er þó þar með sagt að
hann hafi beinlínis í hyggju að
ganga í hjónaband en erfingja vill
hann gjarnan eignast. Nú segir
fátt af einum við slíkar fram-
kvæmdir, þetta er samvinnuverk-
efni og tvo þarf til. Ræður hann
því til sín stúlku, sem hann vonar
að fáanleg sé til þess að starfa
með sér að smíði nýs einstakl-
_______________- mhg
Tvær
íslenskar
skáldkonur
Útvarp, rás 1, kl. 22.30
Við íslendingar höfum átt
allmargar skáldkonur þótt
löngum hafi verið hljóðara um
þær en karlkynsskáldin. Hafa
þær, þó, ýmsar hverjar, ekkert
staðið körlunum að baki, þótt
minna kunni eftir þær að liggja.
En skáldskapargildi verka fer
ekki eftir blaðsíðufjöldanum. - í
kvöld verður fluttur þáttur um
tvær íslenskar skáldkonur, sem
nú eru báðar andaðar fyrir
alllöngu, Ólöfu á Hlöðum í Hörg-
árdal og Theódóru thoroddsen.
Ólíkar að uppruna og ævikjörum
en eiga það sameiginlegt að hafa
með verkum sínum óumdeilan-
lega skipað sér á bekk með okkar
bestu skáldum. - Umsjónarmenn
þáttarins eru Sigurrós Erlings-
dóttir og Ragnheiður Margrét
Guðmundsdóttir.
Þátturinn var áður fluttur í
fyrravor. _ mhg
GARPURINN
KALLI OG KOBBI
FOLDA
10 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 7. apríl 1988