Þjóðviljinn - 13.04.1988, Blaðsíða 7
Siglum inn í
efnahagslega kollsteypu
Páll Pétursson er myrkur í máli um þá „óheillaþróun, sem hefur tvímœlalaust átt sér stað á
þessum vetri. “ Viðbrögð krata og íhalds við niðurstöðu miðstjórnarfundar Framsóknar
munu ráða úrslitum um stjórnarsamstarfið
Stjórnarsamstarfið
Páll Pétursson: Okkur þykir forysta Þorsteins um efnahagsmálin heldur daufleg.
segja Steingrími til um hvernig hann eigi að stjórna utanríkismálum.
„Því er ekki að leyna að við
teljum að ríkisstjórninni beri
skylda til að reyna að hafa áhrif á
þá óheiliaþróun, sem hefur tví-
mælalaust átt sér stað á þessum
vetri,“ sagði Páll Pétursson, for-
maður þingflokks Framsóknar-
flokksins í viðtali við Þjóðviljann
í gær. Astandið í efnahagsmálum
þjóðarinnar, erjur í stjórnarsam-
starfinu og fyrirhugaður mið-
stjórnarfundur er tilefni spjalls-
ins.
„Það eykst hér hröðum skref-
um þensla í Reykjavík, en lands-
byggðin býr aftur á móti við mjög
mikið og sárt samdráttarskeið.
Atvinnuvegirnir ganga illa og erf-
iðleikarnir í atvinnurekstri úti á
landsbyggðinni eru orðnir mjög
miklir. Viðskiptahallinn er
geigvænlegur, það er talað um
10-15 miljarða. Hvor talan sem
væri er algjörlega brjálæðisleg.
Það getur bara ekki gengið og við
gerum ekkert annað en að sigla
inn í efnahagslega kollsteypu.
Þetta ástand þolum við ekki til
lengdar og við teljum að ríkis-
stjórnin eigi og að henni beri
skylda til að grípa í tauumana.
Viðbrögð samstarfsflokkanna
hafa verið frekar hæg. Að vísu
var tekið lítillega á málum í mars,
en ekki nægilega til að rétta við
skútuna, enda gert undir öðrum
kringumstæðum, þá var reiknað
með kjarasamningum sem ekki
öðluðust gildi.
Okkur er full alvara með það
að þarna verði að gera á úrbætur
og höfum kallað saman mið-
stjórnina til skrafs og ráðagerða
23. apríl, þar sem við komum til
með að gera úttekt á stjórnars-
amstarfinu, hvað hafi áunnist,
hvað þurfi betur að fara og tií
hvað aðgerða sé skynsamlegast
að grípa.“
Vaxtastefnan
að drepa
atvinnuvegina
Er ný gengisfelling þá lausnar-
orðið?
„Það eru tvær hliðar á þessu
með gengið. Það eru sennilega
fáar þjóðir sem hafa meiri og jafn
bitra reynslu af gengisfellingum
og við íslendingar. Eg tel mjög
mikilvægt að hafa gengið sem
stöðugast. Hitt er svo annað mál
að ef gengið fellur í kringum okk-
ur þá ekki hægt að láta sem mað-
ur taki ekki eftir því. Það getur
þurft að leiðrétta gengið en ég
legg áherslu á að það verður að
fara varlega í það.
Það er ýmislegt fleira sem er
hægt að gera til þess að skapa
atvinnuvegunum viðunandi
rekstrarskilyrði. Ég nefni til
dæmis að peningar í þessu
þjóðfélagi eru orðnir alltof dýrir.
Peningar í þjóðfélaginu eru orð-
nir svo dýrir að það er ómögulegt
að ávaxta þá í atvinnurekstri.
Þeir skila sér ekki. Það er orðið
svo dýrt að taka peninga að láni
og láta þá ávaxta sig nema ef
braskað er með þá. Ríkisstjórnin
verður að hafa áhrif á vaxtastigið.
Hún hefur öll bein til þess að gera
það ef hún vill beita þeim.“
Mun Framsókn setja það sem
skilyrði fyrir áframhaldandi
stjórnarsamstarfi?
„Nú skal ég ekki segja hvað
verður sett að skilyrðum, en ég
tel víst að vaxtapólitíkin komi
mjög ákveðið inn í þá umræðu
sem verður á miðstjórnarfundin-
um. Jafnframt hefur ekki tekist
enn að koma neinum lögum yfir
gráa markaðinn. Það var krafa
okkar að viðskiptaráðherra kæmi
með frumvarp sem skapaði þess-
um fjármagnsmarkaði ramma,
sem að hann starfaði innan. Það
hefur ekki unnist tími til þess hjá
honum heldur hefur verið staðið í
því að reyna að skapa útlending-
um heimild til þess að eiga hlut í
bönkum. Það frumvarp var lagt
fram án okkar vitundar og okkar
heimildar. Hann vitnar til þess að
það sé svo nátengt frumvarpi for-
sætisráðherra um aðild útlend-
inga í íslenskum atvinnurekstri.
Það mál var lagt fram með því
fororði frá okkur og með fyrir-
heiti frá forsætisráðherra um að
það mál gengi ekki fram á þessu
þingi. Hann óskaði eftir heimild
til að sýna málið og fá umræðu
um það. Það varð niðurstaða í
þingflokki okkar að leyfa honum
að leggja málið fram, en við erum
ekki búnir að taka efnislega
niðurstöðu til þess. Þar af
leiðandi má ekki viðskiptaráð-
herra skilja það svo að við séum
búnir að samþykkja það að láta
útlendinga hafa t.d. 25% í
bönkunum.“
Bráðræði ráðherra
Innan ríkisstjórnarinnar virðist
hvert málið á fœtur öðru koma
upp sem ekki næst samstaða um
innan ríkisstjórnarinnar.
„Það er ekkert óeðlilegt við
það þó þrír ólíkir flokkar séu ekki
sammála um alla hluti og þurfi
dálitinn tíma til að möndla sig
niður á niðurstöðu sem allir geta
talið viðunandi. Það er eðlilegt
að það verði einhverjir árekstrar
því við fylgjum ekki sömu pólit-
ísku línu, þar af leiðandi er ekk-
ert óeðlilegt við það þó það verði
ágreiningur um einstök mál.
Menn hafa kannski verið of bráð-
látir. Það er veikleiki nýrra ráð-
herra að þeim liggur svo mikið á.
Fyrsti spretturinn hjá ráðherrum
er iðulega tekinn mjög frísklega
og menn gefa sér ekki tíma til að
vanda undirbúninginn eða gefa
sér ekki tíma til að ná samkomu-
lagi.“
Ertu þá einkum að tala um ráð-
herra Alþýðuflokksins?
„Þetta getur nú átt við um fleiri
en þetta hefur komið fyrir hjá
einstökum ráðherrum Alþýðu-
flokksins. Sumt af því er mis-
skilningur einsog t.d. viðskipta-
bankafrumvarpið. í öðru lagi
hefur Jóhanna Sigurðardóttir
brennandi áhuga á að koma sín-
um málum fram í þeim búningi
sem hún hefur viljað. Kaupleigan
var kosningamál Jóhönnu og Al-
þýðuflokksins í síðustu kosning-
um. Hún var ekki kosningamál
okkar. Þar af leiðir að það er ekk-
ert óeðlilegt við það þó að það sé
minni spenningur fyrir þessu for-
mi hjá okkur heldur en hjá henni
þó við séum ekki að loka á það.
Við bendum bara í allri hógværð
á það að það vaxa ekki peningar
til húsnæðismála við þetta frum-
varp. Það sem gerist er það að
það er tekið af Byggingarsjóði
ríkisins og Byggingarsjóði verka-
Hans orka fer fyrst og fremst í það að
manna. Ef maður lítur á umsókn-
irnar til byggingasjóðanna sýnist
manni ekki vera til of mikið fjár-
magn hjá þeim.“
Hefurðu trú á að kaupleigan
fari í gegn fyrir vorið?
„Ég skal ekkert fullyrða um
það. Það er ekkert áhugamál hjá
okkur að stöðva það mál. Við
viljum láta skoða það og hver
áhrifin verða áður en við sam-
þykkjum það. Hitt er svo annað
mál að ég held að nefnd Kjartans
Jóhannssonar hafi unnið gott
starf í yfirferð sinni um húsnæðis-
málin og ég held að það sé full
ástæða til að skoða þær hug-
myndir sem nefnd Kjartans setti
fram. Hvort þarna séu fyrir hendi
lausnir. Húsnæðislöggjöfin er
sett í samvinnu við aðila vinnu-
markaðarins. Því getur hvorki
ríki, ráðherra né stjórnarmeirih-
luti hlaupið upp til handa og fóta
og breytt kerfinu öðruvísi en að
fá samþykki hjá aðilum vinnu-
markaðarins.“
Forysta
Þorsteins
daufleg
Hefurðu trú á að þessi ríkis-
stjórn geti snúið við þróuninni í
byggðamálunum ?
„Það virðist ekki vera mikill
skilningur á þessu hjá þessum
þingmönnum Reykjavíkur, eða
af Faxaflóasvæðinu sem sitja í
ráðherrastólum, en allir ráðherr-
ar Alþýðuflokksins og Sjálfstæð-
isflokksins eru af höfuðborgar-
svæðinu. Hlutur landsbyggðar-
innar liggur mjög áberandi eftir.
Þeir vilja sjálfsagt landsbyggð-
inni vel en eru ekki eins kunnugir
úti á landsbyggðinni og við og
vita ekki hvað eldurinn er heitur.
Okkur þykir forysta Þorsteins
um efnahagsmálin heldur dauf-
leg. Hans orka fer fyrst og fremst
í það að segja Steingrími til,
hvernig hann eigi að stjórna utan-
ríkismálum. Verksvið Þorsteins
ætti fyrst og fremst að vera að
hafa yfirstjórn á efnahagsmálum
þjóðarinnar.
Jón Baldvin þeysir um landið í
kosningabaráttu og skammast
yfir okkur. Er með stórfelldar
árásir á Framsóknarflokkinn og
Alþýðublaðið tekur undir þann
söng. Þetta gerir okkur dálítið
svartsýnni á það að það takist að
telja mönnunum hughvarf og tala
þá á okkar mál.“
Þið hafið verið ásakaðir um að
þið berið ekki ábyrgð á stjórnar-
samstarfinu og leikið tveimur
skjöldum.
Okkur ekki
hleypt að
efnahagsmálunum
„Það stóð ekki á okkur að taka
við yfirstjórn efnahagsmála. Við
vorum tilbúnir með forsætisráð-
herraefni. Það stóð ekki á okkur
að taka að okkur fjár-
málaráðherraembættið. Ég hefði
talið það mjög æskilegt að Fram-
sóknarflokkurinn hefði fengið
fjármálaráðherraembættið. Þeir
skömmtuðu okkur hinsvegar
utanríkisráðherraembættið. Það
er veikleiki þessarar stjórnar að
okkur var bókstaflega ekki
hleypt að efnahagsmálunum,
þ.e.a.s. þegar að verkefnaskipt-
ingin fór fram féll það þannig að
forsætisráðuneytið féll í hlut
Sjálfstæðisflokícsins og bæði
fjármálaráðuneytið og viðskipt-
aráðuneytið komu í hlut Alþýð-
uflokksins. Að því leyti tii stönd-
um við verr að vígi til þess að hafa
það frumkvæði, sem mér finnst
að við þyrftum að hafa varðandi
stjórn efnahagsmála í þessari rík-
isstjórn."
Rœðst framhald ríkisstjórnar-
þátttöku Framsóknarflokksins á
miðstjórnarfundinum?
„Nei. Það ræðst ekki á mið-
stjórnarfundinum. Það kemur til
með að ráðast af viðbrögðum
hinna ríkisstjórnarflokkanna á
því sem verður ákveðið á mið-
stj órnarfundinum. “
-Sáf
Dagsbrúnarmenn
Munið aðalfundinn í kvöld kl. 20.30
í Átthagasal Hótel Sögu.
Dagskrá: Venjuleg aðalfundarstörf.
Kaffiveitingar. Félagar fjölmennið.
Stjórn Dagsbrúnar
L
ÞJÓÐMAL
Umsjón Sigurður Á. Friðþjófsson
Miðvikudagur 13. apríl 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7