Þjóðviljinn - 30.04.1988, Síða 9

FRANKFURT
lxíviku
FLUGLEIÐIR
-fyrír þig-
'Wð;
!'■ Hratnistii í Keykjavík er urniid að enduHjótuni á
iijúkrunatdéi'itíum 09 endurbyggingu þvottahúss og
samtengingu jross og eldhúss víð hjúkmnaiheimilið Skjói,
sem njóta mun þessarar þjónustu fr<i Hrafnistu.
I llafnariirói mun innan tídar hetjast bygging 2. átanga
vemdaðr.i |>jönustuíbúda, sem eru 28 fbúðirvið
flaustahlein, en tiestum þeirra hefurþegarverió ráðstafað
li! éinstakiinga og samtaka. f’essi hús sem hin fyrri við
Irá Hrafnistu ogeui j sambandi

[itttlrA
toaÉsíÉá&áí
/iutn 'itunnmi uið aidraða.
^iði ; nartn urn 'me.rn miraöan.
Á 1. maí, baráttudegi launa-
fólks, stöndum við frammi fyrir
vaxandi misrétti í íslensku þjóðfé-
lagi. Á síðustu vikum höfum við
enn á ný fengið að heyra gamalt
slagorð atvinnurekenda: hóflegar
kauphækkanir, bág staða fyrir-
tækjanna, verðbólgudraugurinn
á næsta leiti. Á sama tíma og sam-
ið er um litlar kauphækkanir ber-
ast fregnir af miljón króna
launum forstjóranna. Launamis-
réttið í landinu er orðið að þjóð-
arböli, sem fyrr eða síðar leiðir til
átaka og sundrungar með þjóð-
inni.
Á sama tíma og sagt er von-
laust að hækka kaupið, er hægt
að ráðast í ævintýralegar fjárfest-
ingar um allt þjóðfélagið. Á sama
tíma og Reykvíkingar sjá vart til
himins fyrir skýjaborgum versl-
anahalla, er ekki hægt að borga
verslunarmönnum mannsæm-
andi laun. Á sama tíma og at-
vinnufyrirtæki í fiskiðnaði telja
sig ekki geta greitt starfsmönnum
viðunandi kaup, er miljörðum
sóað í óarðbæra fjárfestingu sam-
anber uppbyggingu rækjuverks-
miðja um land allt. Á sama tíma
og stjórnarflokkarnir leita að
týnda miljarðinum í flugstöð
Leifs Eiríkssonar er framlag til
launa uppeldisstéttanna skorið
við nögl.
Það er fjárfestingabruðl, gjald-
eyrissóun og vaxtaokur sem er
höfuðorsök vandans í íslensku
atvinnulífi í dag. Arðurinn af
vinnu launafólks brennur upp í
vanhugsuðum framkvæmdum og
gæluverkefnum atvinnurekenda
og stjórnmálamanna. Þetta eru
ástæður svimandi viðskiptahalla,
sem er að leiða þjóðarbúið fram á
hengiflug. Þetta er einnig ein
ástæðan fyrir lágu kaupi og bág-
um kjörum margra launamanna.
Þrátt fyrir hóflegar launahækk-
anir undanfarinna ára er verð-
bólgan á fullri ferð. Nú er kominn
tími til að segja hingað og ekki
lengra. Það er eðlilegt að fólk
fyllist beiskju þegar það sér mil-
jarðahallirnar rísa, sem einungis
eiga sér hliðstæður í stórborgum,
meðan ekki er hægt að borga
fólki viðunandi laun.
Enn gerum við kröfu um sömu
laun fyrir sömu vinnu. Reynslan
hefur sýnt að það er ekki nóg að
taxtar séu þeir sömu. Konur búa
enn við lakari kjör en karlar. Mis-
réttið hefur fengið á sig nýjan
blæ. Nú kemur launamisrétti
kynjanna fram í duldum
greiðslum, óunninni yfirvinnu,
bílastyrkjum, hlunnindum og
starfsheitum sem breiða yfir
raunverulegt launabil milli karla
og kvenna. Þessa mismunun
kynjanna verður að afmá á sama
hátt og mismunur taxtakaups
milli karla og kvenna var jafnað-
ur á sínum tíma.
Það fer ekki fram hjá neinum,
sem fylgist með verkalýðsmálum,
að sundrung og sérhyggja hefur
aukist innan samtaka launafólks
undanfarin ár. Einstök félög og
sambönd launamanna telja sig
ekki lengur eiga samleið með
heildarsamtökum og sundrung
innan verkalýðshreyfingarinnar
er stöðugur fjölmiðlamatur þegar
að samningum dregur. Yfirborg-
anir atvinnurkenda hafa alið á
vantrausti á verkalýðsfélögum og
skaðað hreyfinguna í heild. Það
er athyglisvert að þeir atvinnu-
rekendur sem harðneita viðun-
andi hækkunum í kjarasamning-
um eru fúsastir til að greiða yfir-
borganir. Þannig vilja þeir deila
og drottna. Þetta er óþolandi
ástand, sem verkalýðshreyfingin
í heild verður að bregðast við af
hörku.
Á sama tíma og vegið er að
verkalýðshreyfingunni og sund-
urlyndi innan raða launamanna
fer vaxandi, er umhugsunarvert
að samtök atvinnurekenda eru
öflugri og sameinaðri en nokkru
sinni fyrr. Það verður ekki vart
sundrungar og einstök félög at-
vinnurekenda eru keyrð til
miskunnarlausrar hlýðni. At-
vinnurekendur hafa lært að sam-
staða er allt sem þarf til að halda
óskertum völdum. Afl þeirra
byggist á sterkri miðstýringu og
samtryggingu peningavaldsins.
Við þessar aðstæður er ljóst að
aðeins með aukinni samstöðu
getur verkafólk á íslandi tryggt
sér sóknarstöðu gegn atvinnurek-
endum og peningavaldi þeirra.
Margt bendir til þess að þrátt
fyrir nýgerða samninga verði
verkafólk að búa sig undir harða
baráttu til verndar kaupmættin-
um. Yfirlýsingar stjórnmála-
manna og stjórnmálaflokka
bendir til þess að áfram verði
haldið á þeirri braut að ætla lág-
launafólki að taka á sig óráðsíu
þjóðfélagsins. Það er fráleitt að
kenna láglaunafólki um við-
skiptahallann og verðbólguna.
Gengisfelling eða aðrar efna-
hagsráðstafanir sent ekki verða
bættar í kaupi ykju enn á ójöfnuð
í þjóðfélaginu, sem er þó ærinn
fyrir og verður ekki þolaður.
Heildarsamtökin verða að vera
viðbúin því, að beita afli sínu til
varnar lífskjörum launafólks ef
að þeim verður vegið. Nú sem
hingað til verður baráttan háð í
krafti samtaka fólksins. Samtök
launafólks er baráttutæki sem
duga ef hinn almenni félagi tekur
þátt í starfi þeirra. Aðeins með
samstilltu átaki, þar sem lýðræð-
isleg vinnubrögð eru í öndvegi,
mun verkalýðshreyfingin ná
markmiðum sínum um bætt kjör
og betri framtíð.
Um árabil hafa skattsvik verið
þjóðarmein á fslandi. Alþekktir
hálaunamenn hafa komist hjá að
greiða réttmætan skatt til þjóð-
félgsins. Með breytingum á
skatta og tollalögum um áramót
voru skattar hækkaðir á matvöru
og lífsnauðsynjum heimilanna.
Verkafólk krefst þess nú, að rík-
isstjórnin standi við sitt og hefji
nú þegar umfangsmikla herferð
gegn skattsvikum. Launamenn
hljóta að mótmæla matarskattin-
um harðlega.
Ungt fólk stendur í dag frammi
fyrir ýmsum erfiðum kostum í
húsnæðismálum. Markaðsverð á
leiguhúsnæði á Reykjavíkur-
svæðum nemur um þessar mund-
ir andvirði dagvinnulauna. Ríkis-
valdið hefur ekki staðið við sitt til
að fjármagna húsnæðiskerfið.
Meginhluti fjármagns Húsnæðis-
stofnunar kemur úr lífeyrissjóð-
um verkafólks, en hluta þessa
fólks er synjað um lán vegna
lágra launa, þetta er óviðunandi.
Biðröðin eftir húsnæðislánum er
orðin allt of löng. Hið félagslega
íbúðakerfi annar ekki eftirspurn.
Ljóst er að stjórnvöld verða að
bjóða þegnum sínum upp á fleiri
aðgengilega kosti í húsnæðismál-
um. Samtök launafólks eiga að
vera opin fyrir nýjum kostum s.s.
kaupleiguíbúðum. Ljóst er að
kaupleiguíbúðir munu leysa
hluta vandans, bæði á höfuðborg-
arsvæðinu og úti á byggðum
landsins, þar sem mikill skortur
er á húsnæði. Kaupleiga þjónar
best þeim sem verst eru settir. Til
að svo megi verða er óhjávæmi-
legt að veita meira fé til félags-
legra íbúðaframkvæmda.
Á síðustu árum hafa sjónir
manna beinst í auknum mæli að
starfsmenntun í atvinnulífinu.
Stórátak hefur verið gert hjá
nokkrum hópum ófaglærðs
verkafólks. En þetta er bara upp-
hafið. Sóknin er hafin og við
verðum að gera miklu betur, ef
við eigum að standa jafnfætis
öðrum þjóðum í verkmenntun.
Hér verður ríkisvaldið að koma
til skjalanna og tryggja þegnum
jafnrétti til að öðlast menntun og
viðhalda henni í samræmi við
þarfir á hverjum tíma.
í alþjóðamálum eru ýmsar
blikur á lofti. Við fögnum þeint
áföngum sem náðst hafa í samn-
ingum stórveldanna um tak-
mörkun kjarnorkuvopna, við
styðjum kjarnorkuvopnalaus
Norðurlönd. En púðurtunnur
heimsins leynast víða. Á hverjum
einasta degi horfum við á mar-
tröð palestínsku þjóðarinnar á
sjónvarpsskjánum. Þettaerþeim
mun hörmulegra þar sem aðgerð-
irnar gegn Palestínumönnum eru
framdar í nafni þjóðar, sem upp-
lifað hefur mestu grimmdarverk
aldarinnar. í Suður-Afríku er
hörmulegt ástand. Þar situr lítill
minnihluti hvítra manna að öllum
auði landsins og kúgar meirihluta
íbúanna. Það sýnir mikið geð-
leysi íslenskra stjórnvalda, að
þeir skuli ekki fyrir löngu hafa
stöðvað öll viðskipti við S-
Afríku, í stað þess eykst verslun
við kúgarana.
fsland er auðugt land. Kostir
þess til lands og sjávar eru miklir.
Höfuðverkefni okkar er að eyða
hinu skaðlega launamisrétti í
landinu. Það verður ekki gert án
lifandi hreyfingar samtaka launa-
fólks. Einungis með samstilltu
átaki mun okkur takast að
tryggja frelsi, jafnrétti og bræðra-
lag.
Fulltrúaráðs verkalýðs-
félaganna í Reykjavík
Bandalags starfsmanna
ríkisogbæja
Iðnnemasambands Islands
Vandainái þjóimsíu rið aldraða eru inargjiætt og fara
vaxaudií m.a. vggna.stöðugi luekitanili meðaiaiduns
þjóiiarínnai
A( þttim liiúiUm sem mvnusi enu úríausnar ei 'ivggjnii leiri
ijiikrtumthe.tiniia ivrir iliiraða, aít 'lalttii opmim ie.ildum
jieimi yukrainisa st:tn aka víð uidmðu lóilíi :i Uekninga
ug mdiiríiæíiugai ig tDihæla hyggi :g iijóiiusfu :ií1 ia
i«tn iitiimninísum iv.úja.
'rjómannadagí.rainiökin levkiiiv'íi ig taíiiaifiiði, v.:n
nihnast hn tffntBlli íhs ; jusan 8ij unr; agi tiiji'gpn
iKiil tð nóihuin ti nmiitj ainlitimiiinn atlttnílYa. •.«iib iu
ij|<!ini:.uiimimiiin ióykjjtwli ig ttdhaifiini :ui iv.unni
cíöjmii un, 5t:>n iiai ; ið ne: :m iaíftti iiimliaiiiuiíii
.u'imitiVtiittianiii'jjiniMvinjiíiiidvejjiistialtilnðíirailiisk&öfuiuð'i
a íaiiiinu.
Launamisrétti er þjóðarböl
1. maíávarp fulltrúaráðs verkalýðsfélaganna íReykjavík, Iðnnemasambands íslands
og Bandalags starfsmanna ríkis og bæja