Þjóðviljinn - 01.05.1988, Blaðsíða 9
Björn Grétar
Sveinsson formaður
Verkalýðsfélagsins
Jökuls ö Höfn í
Hornafirðiísamtali
um reynsluna af
afstaðinni
samningalotu
Að því leyti var hann rétt stefna.
En vinnumarkaðurinn í landinu
hlýtur náttúrlega að hafa sinn
gang eftir sem áður. Ég segi hins
vegar að eftir því sem lágmarks-
launin eru hækkuð í landinu, og
jafnvel þótt það gangi eitthvað
upp eftir launastiganum eins og
alltaf hlýtur að gerast, þá hljóti
að koma að því að atvinnurek-
endur hafi ekkert svigrúm lengur
til þess að leika sér að hreyfing-
unni og samningum hennar að
eigin geðþótta. Það er þessi staða
sem við þurfum að endurheimta.
- Þcer raddir hafa heyrst að
verkalýðshreyfingin njóti ekki
lengur þess pólitíska stuðnings
innan verkalýðsflokkanna sem
hún hefur löngum haft. Er ekki
erfiðleikum bundið að samsama
þverpólitíska verkalýðshreyfingu
ákveðnum pólitískum öflum?
Verða ekki báðir aðilar að halda í
sitt sjálfstœði viðþessar aðstceður?
- Þverpólitísk verkalýðsh-
reyfing eins og við höfum hér -
bæði í grasrótinni og í toppnum -
getur ekki ætlast til þess að einn
stjórnmálaflokkur dansi eftir
hennar skoðunum og móti sína
stefnu í kjara- og launamálum
eftir því sem t.d. ASÍ gerir í hvert
skipti. Stjórnmálaflokkar verða
að móta sína eigin stefnu í
launamálum. Hins vegar hljóta
þessi samtök að geta lært hvort af
öðru og það er ekki óeðlilegt að
verkalýðshreyfingin líti á þá
stjórnmálaflokka sem kenna sig
við verkalýðshreyfingu og sósíal-
ismasem ákveðna bakhjarla. Það
þýðir hins vegar ekki að til dæmis
Alþýðubandalagið geti orðalaust
skrifað upp á þá stefnu sem mið-
stjórn ASI mótar í launamálum.
Ég held hins vegar að einmitt
þetta hafi viðgengist of lengi hjá
Alþýðubandalaginu. Þetta hefur
líka staðið í vegi fyrir því að
flokkurinn gæti mótað ákveðna
Iaunastefnu og talað óhræddur
um ákveðin laun. Þó að ég lendi í
því í þverpólitísku samfloti að
semja um 32.000 króna laun, þá
dettur mér ekki í hug að það eigi
að vera hlutverk Alþýðubanda-
lagsins að segja halelúja við því.
Þess vegna hika ég heldur ekki
við að skrifa undir þá kröfu að
lágmarkslaunin eigi að vera
42.000 eða hvaða tala sem við
nefnum, þó við höfum ekki náð
því í samningum.
- Þœr raddir hafa heyrst undan-
farið úrröðum kvenna að nauðsyn
beri tilþess að kynskipta verkalýðs-
hreyfingunni í auknum mœli.
Hver er skoðun þín á því?
- Það er einfalt mál að slík
breyting fæli í sér áratuga skref
aftur á bak. Það er hvergi hægt að
benda á að kynskipt verkalýðsfé-
lög hafi náð betri árangri nema
síður sé. Og reynslan hér úti á
landsbyggðinni þar sem við erum
með fjölmenna kvennavinnust-
aði er sú að þar eru einmitt taxtar
í gangi sem við erum að leita að
með 40-50.000 króna laun.
Kvennalistinn hefur undanfar-
ið verið að reyna að vekja upp ■
ákveðna úlfúð innan hreyfingar-
innar með þessum hugmyndum,
en þar eru þær einfaldlega að not-
færa sér viðkvæma stöðu á röng-
um forsendum. Og hvað fisk-
vinnsluna varðar, þá held ég að
einmitt þar sé hvað minnstur
launamunur á milli kynjanna
miðað við það sem gerist annars
staðar.
Ég fullyrði líka að í stjórnum
og ábyrgðarstöðum blönduðu
félaganna gætir yfirleitt mikils
jafnvægis á milli kynjanna, þann-
ig að slíkar röksemdir standast
einfaldlega ekki.
- Undanfarið hefur það misvœgi
sem skapast hefur á milli höfu-
ðborgarsvceðisins annars vegar og
landsbyggðarinnar hins vegar
dregist inn í kjaramálaumrœðuna.
Sjávarplássin sem afla gjaldeyris-
ins hafa séð ofsjónum yfir þen-
slunni fyrir sunnan. Hefur þetta
misvcegi ekki sín áhrif á um-
rœðuna um kjaramál og tekjusk-
iptingu?
- Jú, því er ekki að neita að við
sem búum hér úti á landi höfum
undanfarið búið við allt önnur
skilyrði en ríkja á höfuðborgar-
svæðinu. Þetta gildir bæði um hit-
unarkostnað, vöruverð, framboð
á þjónustu og eftirspurn eftir
vinnuafli og fleira og fleira. Við
vitum það líka að obbinn af því
fjármagni sem sóað er í þessa
gegndarlausu hít þarna fyrir
sunnan verður til hér úti á landi.
Við eigum alltaf að vera fyrst til
að taka á okkur skellinn í fram-
Ieiðslugreinunum, eins og sést
best í þeim þrengingum sem fisk-
vinnslan er nú að ganga í gegn-
um. Við horfum upp á gegndar-
lausar erlendar lántökur í Kring-
luna, flugstöðina og annað sukk
og svo er okkur sagt að viðskipta-
hallinn sé slíkur að ekki megi
hækka kaupið. Eða Haf-
skipsmálið. Við hérna úti á lands-
byggðinni vitum að það eru okk-
ar fjármunir sem eru fluttir í
þessa óseðjandi hít fyrir sunnan,
og auðvitað á óánægjan með
kjarasamningana úti á lands-
byggðinni meðal annars rætur í
þessu misrétti. Við erum ekkert
að fara fram á að bera meira úr
býtum en aðrir, en fólki er farið
að ofbjóða misréttið og sú blygð-
unarlausa sóun sem á sér stað
fyrir sunnan.
-ólg.
Fjölmennið í kröfugönguna 1. maí og á útifundinn á
L/EKJ ARTORGI. Lagt verður af stað kl. 14 f rá
JHIeVimtorgi.
Stjórn Dagsbrúnar
Dagsbrúnar
menn
LAUNAFÓLK, TRYGGIÐ
ALÞÝÐUBANKANUM HLUTDEILD
í ÞRÓUN PENINGAMÁLA.
ÞAÐ ERU HAGSMUNIR BEGGJA!
í þeim grannlöndum, þar sem lýðfrelsi er mest og
lífskjör best, eru alþýðubankar löngu grónar stofn-
anir, sem átt hafa dijúgan þátt í heiliavænlegri
þróun efnahagsmála.
Að stofnun Alþýðubankans hf. stóð fjöldi félaga
launafólks um land alh og banldnn setti sér frá
upphafi það markmið, að gera hagsmuni launa- g
fólks að sínum hagsmunum; með það að leiðar- ;•
ljósi hefur hann ávaxtað það fé, sem honum er |
trúað fyrir og veitt fjármagni sínu þangað sem það l
hefur komið vinnandi fólki að mestu gagni. Hvort
sem þú færð laun þín í landbúnaði, útvegi, iðnaði
eða verslun, þá er Alþýðubankinn hf. banki þinn.
Alþýöubankinn hf.
IAUGAVEGI 31. SUÐURLANDSBRAUT 30. SKIPAGÖTU 14. AKUREYRI.
Sunnudagur 1. maf 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 9