Þjóðviljinn - 11.05.1988, Blaðsíða 4

LEIPARI
Meiri
jöfnuð
Nú á að senda alþingismenn heim. Þingmenn stjórnarand-
stöðunnar hafa lýst því yfir að þeir séu reiðubúnir að sitja
þingfundi fram á sumar og hafa nefnt þann möguleika að gefið
yrði stutt þinghlé meðan ríkisstjórnin undirbyggi tillögur sínar í
efnahagsmálum og síðan yrði þing kallað saman á ný. En
þessar hugmyndir ganga þvert á áform ríkisstjórnarinnar. Þau
miðast við að losna við þingið sem fyrst.
Það er ekki stjórnarandstaðan sem ríkisstjórnin vill losna við
heldur þingmenn stjórnarflokkanna. Þeim er sumum hverjum
farið að ofbjóða ástandið í efnahagsmálum og dáðleysi ríkis-
stjórnarinnar á því sviði og eru farnir að taka hástöfum undir
gagnrýni stjórnarandstöðunnar.
Ráðherrarnir hafa samt ekki viljað sjá á bak alþingi fyrr en
það væri búið að afgreiða óskalista þeirra um ný lög og því
hefurað undanförnu verið heldur betur handagangur í öskjunni
á alþingi. í fréttum hefur athyglin einkum staldrað við bjór og
bílnúmer, svo mjög að farið hefur hljótt um mörg stórmál, sem
betur hefðu verið rædd lengi og ítarlega af alþýðu allri.
Það væri fróðlegt að vita hvað kjörnum fulltrúum þjóðarinnar
býr í sinni þegar þeir eru nú reknir heim en verkefnin bíða
óleyst. Ráðherrarnir bíða með spilin sín tilbúin uppi í erminni en
láta ekki sjá á þau fyrr en þingmenn, sem eiga það til að koma
með óþægilegar athugasemdir og hafa þrátt fyrir allt löggjafar-
valdið í sínum höndum, eru komnir ú kallfæri heim til sín. Það,
að stjórnarþingmenn skuli láta sér þetta lynda, sýnir að
gagnrýni þeirra á ráðherrana hefur verið gjörsamlega alvöru-
laus.
Það liggur í loftinu að gengisfelling er yfirvofandi. það liggur
líka í loftinu að ráðherrarnir munu ekki láta þeirri gengisfellingu
fylgja aðgerðir til að verja þá ávinninga launafólks sem náðust í
nýgerðum kjarasamningum. Þvert á móti má ætla að þeir telji
einn megintilgang þeirra efnahagsráðstafana, sem til verður
gripið, vera að þurrka út ávinning launamanna af nýjum samn-
ingum. Það mun lítil von til þess að ríkisstjórnin beiti aðgerðum
á borð við þær sem formaður Alþýðubandalagsins, Ólafur
Ragnar Grímsson, hefur bent á í nýlegri greinargerð um efna-
hagsmál. Þar er meðal annars bent á eftirtaldar aðgerðir til
tekjuöflunar fyrir ríkissjóð:
„Fjármagnstekjur verði eins og launatekjur grundvöllur
greiðslna til sameiginlegs sjóðs. Fækkun undanþága, fríðinda
og skattleysisákvæða í sköttum á fyrirtækjum og rekstraraðil-
um. Ný skattþrep í tekjuskatti sem tækju til tekna sem eru yfir
120.000 kr. rnánuði."
Þetta eru svo sanngjarnar aðgerðir að það er síður en svo
víst að almenningur átti sig á því að síst af öllu ætla ráðherrarnir
að feta slíkar slóðir. Háværar kvartanir um mikinn fjármagns-
kostnað hafa auðvitað aðra hlið, þá hlið að þeir, sem leigja út
fjármagnið, hafa af því stórkostlegar tekjur. Og af þeim tekjum
þurfa þeir ekki að greiða skatt. Sá stjórnarformaður, sem
sleppur við að eyða peningum úr eigin vasa til að kaupa bíl,
getur notað fé sitt til að fá umtalsverðar skattlausar vaxtatekjur.
Tillaga formanns Alþýðubandalagsins um nýtt skattþrep,
sem miðast við 120 þúsund króna mánaðartekjur, er líka svo
sjálfsögð að ætla má að almenningurtelji að um hana þurfi ekki
mikið að ræða. Engu að síður er það staðreynd að menn greiða
í skatt sama hlutfall af öllum tekjum sem eru á annað borð yfir
skattleysismörkum. Ríkisvaldið hefur gefist upp við að nota
misþunga skattheimtu til að jafna aðstöðumun þegnanna.
Um tillögur formanns Alþýðubandalagsins gildir að þær
miða allar að auknum jöfnuði og að málum sé fyrir komið á
þann veg að þeir, sem breiðust hafa bökin, taki við þeim
efnhagslega skelli sem stefna ríkisstjórnarinnar hefur kallað
yfir okkur. Því miður eru ekki líkur til að slík sjónarmið fái að
ráða þegar ríkisstjórnin grípur til aðgerða. Einstaka stjórnarliði
mun þá æmta lítillega. En allt mun það verða heldur máttleysis-
legt, enda verður búið að slíta þingi og senda þingmenn heim.
KLIPPT OG SKORIÐ
Grandabíllinn
skelfilegi
Upp komst um þau firn,
að keyptur hafði verið bíll
nýr og glæsilegur undir
stjórnarformann Granda,
Ragnar Júlíusson, sem
reyndar er talinn skólastjóri
aðstarfi. Mönnumþótti
þetta háttalag náttúrlega
einstaklega svivirðulegt, og
ekki skánaði það við að
skammt er liðið síðan stjórn-
endur Granda tilkynntu að
þeir væru sárt neyddir til að
segja upp tugum starfs-
manna vegna rekstrartaps.
Svo þótti öllum sem orð til
færðu - nema Ragnari Júl-
íussyni sjálfum og svo yfir-
manni hans Davíð Oddssyni
borgarstjóra. Þetta er sjálf-
sagt mál, sagði Davíð, sem
ræður Granda og hefur
skipað stjórn fyrirtækisins,
ekkert við þetta að athuga.
Svona eiga stjórnarformenn
að hafa það hjá fyrirtækjum
sem mark er á takandi. Þetta
er sjálfsagt og eðlilegt, sagðf
Ragnar Júlíusson og bætti í
einu viðtalinu við þeirri
merkilegu athugasemd, að
ef hann hefði farist í bflslysi í
fyrra þá hefði Helgarpóstur-
inn ekki náð í rokufréttina
um Grandabílinn. Honum
datt náttúrlega ekki í hug að
hugsa eftir j afn gamaldags
og hrútleiðinlegum leiðum
og þeim, að ef hann hefði
stillt sig um að heimta bfl-
inn, þá hefði málið aldrei
komið upp.
Davíð setur ofan
En viti menn. Svo gerast
þau undur, að það sem var
sjálfsagt á föstudegi er ekki
lengur sjálfsagt mál á sunnu-
degi. Á sunnudegi hringir
Davíð í Ragnar og segir að
þetta sé ekki nógu sniðugt.
Og þegar Davíð sjálfur hef-
ur talað er allur vindur úr
Ragnari stjórnarformanni,
og hann kveðst ætla að klóra
yfir svívirðuna með því að
kaupa bflinn fyrir peninga
sem hann á sjálfur.
Og þjóðin hlær.
Náttúrlega ætla menn
ekki að gefa þeim Davíð og
Ragnari syndakvittun fyrir
það að þeir hafi séð sitt
óvænna í þessu hneyksli.
Það er enginn vafi á því, að
þeir mæltu af h j artans ein-
lægni þegar þeir voru fyrst
um málið spurðir og þeim
fannst allt í himnalagi með
„Grandavagninn". Enda er
slík afstaða í fullu samræmi
við annað háttalag þeirra
þurftafreku og valdafíknu
uppa, sem setja í vaxandi
mæli svip sinn á alla fram-
göngu Sjálfstæðisflokksins:
ég geri það sem mér sýnist
og ég tek það sem ég þarf.
En um leið kemur það svo
fram í þessu máli, að slíkir
gikkir geta ekki leyft sér
hvað sem er. Enn hefur al-
menningsálitið sitt að segja.
Enn getur það hrakið einn
stjórnarformann á flótta
með hans dularfulla bfl.
Kannski hafa fyrir bragðið
aukist nokkuð lfkur á því að
yfirmaðurhans, borgar-
stjórinn, hrökklist á flótta
með sitt Tjarnarbakka-
ráðhús? Guð láti gott á vita.
Allra meina bót
Það er mikil árátta á ís-
landi að leita að þeim „fram-
förum góðum“ sem allan
vanda mega leysa, sem
„fólki má verða til bles-
sunar, giftu sem einhleypu“
eins og skáldið kvað. Nú er
ein slík uppi, en það er hál-
endisvegur.
Alþýðublaðið er feikna-
lega skotið í hálendisvegum
í leiðara sínum í gær. Slíkir
vegir, segir blaðið , eru hið
mesta þarfamál, þeir mundu
„hleypa nýju lífi í byggðar-
íögin, tengj a þau betur sam-
an og gera dreifð landsvæði
að færri en jafnframt stærri
atvinnusvæðum“. Leiðarinn
leikur sér fimlega með tölur
margskonar sem allar ber að
þeim brunni, að hálendis-
vegur sé lausnarorð dagsins,
og eiginlega jafn sjálfsagður
hlutur og Davíð fannst
Grandavagninn hér að ofan.
Leiðarinn setur sig í fram-
kvæmdahroka nokkurn, og
lætur að því liggja að sá sem
sættir sig bara við hringveg-
inn „heyri hugsunarhætti
gærdagsins til“.
Tíminn og hálend-
isvegur
En nú bregður svo við, að
Tíminn, sem gjarna vill telj-
ast málgagn hinna dreifðu
byggða, hann gleypir ekki
við hálendisvegi. Iritstjórn-
arpistli í gær er gert ágætt
gys að sparnaðarútreikning-
um hálendisvegarsinna og
klykkt út með þessu hér:
„Vegir yfir hálendið
munu engu breyta um bú-
setu eða atvinnuþróun nema
fyrir þá sem flytja munu í
bensínstöðvar á Fjallabaks-
leið eða pylsuhitunarfólk
sem hafast mun við í skúrum
áSprengisandi.
Vegagerð í óbyggðum
getur orðið ágætur bisness
fyrir verktaka og vafalaust
munu einhverjir hafa gaman
af að aka á bflunum sínum á
upphleyptum vegum á forn-
um útilegumannaslóðum
yfir hásumarið, en þj óð-
hagslegur ávinningur af nýj-
um akstursleiðum
skemmtiferðabflstjóra er
enginn.
En þessi þjóð er í sífelld-
um vandræðum með hvem-
ig hún á að eyða sem mestu
og fá sem minnst í aðra hönd
og er vegalagning um há-
lendið ágætur og kostnaðar-
samur áfangi á þeirri fram-
farabraut.“
Eins víst að Tímamenn
hafi rétt fyrir sér í þessu efni.
Það leysir ekki efnahags-
vanda eða félagslegan vanda
Þingeyinga og Austfirðinga,
þótt þeir geti verið einni eða
tveim stundum fljótari að
aka til Reykjavíkur en áður
- einhvern óvissan hluta árs-
ins. Aftur á móti er hér kom-
ið alveg prýðilegt mál fyrir
íslendinga til að rífast um og
hafa um skoðanir og mun
það taka við af því stórmáli
allra stórmála sem bjórinn
hefur verið í ráðvilltri þjóð-
arsál um margra ára skeið.
Hefur svo hver nokkuð að
iðja.
þlÓÐVILJINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufólag Þjóöviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, MörðurÁrnason, Óttar Proppé.
Fróttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hjörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslason, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, Sigurður Á. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.), Sævar
Guðbjörnsson, Tómas Tómasson, Þorfinnur Ómarsson (íþr.).
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar, HildurFinnsdóttir.
Ljóamyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitstelknarar: GarðarSigvaJdason, Margrét Magnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri: Hallur Páll Jónsson.
Skrifstofustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pótursdóttir.
Augiýsingastjóri: Sigríður HannaSigurbjörnsdóttir.
Augiýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Útbreiðslu-og afgreiðslustjóri: Björn Ingi Rafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, HrefnaMagnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ÓlafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, sími 681333.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í iausasölu: 60 kr.
Helgarblöð: 70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN MIAvlkudagur 11. maí 1988