Þjóðviljinn - 20.05.1988, Qupperneq 7

ERLENDAR FRETTIR
Líbanon
Sýrtendingar mega
Iranirfallastá íhlutun Sýrlendinga ísuðurhverfum Vestur-
Beirút. Að minnsta kosti260 manns hafafallið og 1,100 sœrst
fráþví bræðravíg síta hófustþann 6. maí
Iransstjórn er ekki andvíg því að
sýrlenskir hermenn í Vestur-
Beirút haldi inní suðurhverfin ef
það yrði til þess að öndverðar
fylkingar síta hættu bræðravíg-
um. Þetta var haft eftir Alí-
Mohammad Besharati í gær en
hann er aðstoðarutanríkisráð-
herra klerkastjórnarinnar í Te-
heran. Hann lét þessi orð falla
skömmu áður að fréttir bárust af
því að sprengjum hcfði rignt yfir
ýms hverfi utan vígaslóða sem
lúta beinni stjórn Sýrlendinga.
„Ef afskipti sýrlenska herliðs-
ins verða til þess að tryggja öryggi
íbúa hverfanna þá erum við alls
ekki mótfallnir því að þeir láti til
sín taka. Við eru hlynntir hverju
því sem er Líbönum til heilla og
hamingju.“ En engu að síður sló
hann varnagla: „Það þarf vita-
skuld að ganga frá ýmsum hlutum
áður en sýrlenskir hermenn
verða sendir inní úthverfin."
Það er því Ijóst að íranskir
valdhafar hafa söðlað gersamlega
um á örskömmum tíma. Fyrr í
gærdag höfðu þeir lýst sig and-
víga því að her Assads skipti sér
af bardögum Amalliða og félaga
Hizbollah, „flokks Guðs“, í suð-
vestur úthverfum Beirút, hverf-
um þar sem alger eyðilegging hý-
býla manna hefur nú bæst ofan á
aðra óáran, svosem landlæga fá-
tækt og fáfræði. Á þessum ógæfu-
slóðum búa um 600 þúsund
manns og sú er trú manna að
þarna sé flestum erlendu gíslanna
haldið föngnum.
Besharati hafði vart lokið máli
sínu þegar sítarnir hófu enn eina
bardagahrinuna og félagar Hiz-
bollah sendu Sýrlendingum blý-
kveðjur. Heimildamenn úr
röðum Amalliða greindu frá því
að sprengjur hefðu fallið á flu-
gvöll sem sýrlenskir hermenn
gæta og í nágrenni Shatila búða
Palestínumanna. Hizbollahmenn
skýrðu frá því að Amalsprengjur
hefðu fallið víðsvegar í þéttbýlis-
hverfum, fáeinar hefðu meira að
segja fallið aðeins steinsnar frá
húsi andans föður samtaka sinna,
Mohammads Husseins Fadlall-
ahs.
Að minnsta kosti fimm menn
létu lífið í orrahríðinni í gær og 15
slösuðust. Alls hafa 260 menn
fallið og um 1,100 særst frá því
átökin hófust þann sjötta þessa
mánaðar. Félagar Hizbollah ráða
um 80 af hundraði þess svæðis
sem barist er um. Reuter/-ks.
Sýrlenskir hermenn á varðbergi í Vestur-Beirút. Láta þeir til skarar
skríða?
Danmörk
Hvoifci gengur né rekur
Málsmetandi menn œtla að Petersen skili drottningu umboði
sínu ídag. Er röðin komin að Schluter?
Flestir reikna með því að Níels
Helveg Petersen gangi á fund
drottningar í dag og játi henni
uppgjöf sína.
Svo virðist sem tilraunir Níels
Helvegs Petersens, leiðtoga
„Róttæka vinstrifiokksins“, til
þess að mynda „breiða sam-
steypustjórn“ hafi farið út um
þúfur í gær. Þetta var að minnsta
kosti sérfræðiálit nokkurra val-
inkunnra danskra fréttaskýr-
enda. Einsog kunnugt er veitti
drottningin, Margrét Þórhildur,
Petersen umboð til þess að stýra
samstarfsviðræðum flokkanna
eftir að forseta þingsins, jafnað-
armanninum Svend Jakobsen,
mistókst myndun ríkisstjórnar.
Það gerðist á þriðjudaginn. Þá
lét Petersen þau orð falla að hann
sæi aðeins eina færa leið út úr
stjórnarkreppunni. „Mér ber
skylda til að reyna að mynda
breiða samsteypustjórn sem
styðst við meirihluta þing-
manna.“ Hann dró ennfremur
enga dul á það að hann hygðist
freista þess að fá Jafnaðarmanna-
flokkinn og annan stóru borgara-
flokkanna, „Venstre" ellegar
íhaldsflokkinn, saman í eina
sæng.
En strax í fyrradag var Peter-
sen orðinn vondaufur um að sér
tækist hið síðastnefnda. „Leið-
togar beggja fylkinga eru
ósveigjanlegir og óskynsamir og
setja fram óbilgjarna kröfu um að
fá forsætisráðherraembættið í
sinn hlut ef mynda á meirihluta-
stjórn."
Ofannefndir fréttaskýrendur í
kóngsins Kaupinhöfn eru á einu
máli um að Petersen mæli sér mót
við hennar hátign í dag og tjái
henni að sér hafi mistekist ætlun-
arverk sitt. Margrét muni þvínæst
kveðja hin gamalkunna Paul
Schlúter á sinn fund og fela hon-
um að mynda nýja ríkisstjórn
sem hugsanlega yrði minnihluta-
stjórn íhaldsflokksins, „Venstre“
og „Róttæka vinstriflokksins".
Síðastnefndi flokkurinn hefur
10 fulltrúa á löggjafarsamkund-
unni og er í lykilaðstöðu. Framtíð
Danmerkur veltur á því hvort
hann hallast á sveif með hægri
eða vinstri flokkunum. „Rót-
tækir“ og íhaldsmenn hafa sem
kunnugt er snoðlík viðhorf til
efnahagsmála en eru gersamlega
á öndverðum meiði í utanríkis-
málum.
Reuter/-ks.
Ríki og kirkja í Sovétríkjunum
Patríaridnn
blessar
perestrojkuna
Viðleitni sú sem er kennd við
perestrojku í Sovétríkjunum
hefur komið kirkjunni til góða og
bætir það andrúmsloft sem hún
nýtur til að gegna sínu göfuga
hlutverki, segir Pímen, patríarki
Rússnesku rétttrúnaðarkirkj-
unnar í viðtali við sovésku frétta-
stofuna APN.
Viðtalið er enn eitt dæmi um
batnandi sambúð ríkis og kirkju
sem menn verða nú varir við.
Sovésk stjórnvöld hafa gert ýmis-
legt fyrir rússnesku kirkjuna á
liðnum mánuðum - bæði til að
bæta sambúðina og til að gera
minningarhátíð um þúsund ára
afmæli kristnitöku í Rússlandi
sem glæsilegasta. í viðtalinu við
APN minnir Pímen patríarki á
nokkur atriði. Kirkjan hefur ný-
lega fengið aftur þrjú klaustur - í
Daníelsklaustrinu í Moskvu , sem
þegar er búið að opna, verða
m.a. nýjar aðalbækistöðvar
kirkjunnar, þá er og verið að
ljúka viðgerð á og opna Optin-
klaustrið í Kalúgabiskupsdæmi
og Tolgaklaustrið í Jaroslavl.
Yfirvöld hafa nú til athugunar
beiðni kirkjunnar um endur-
heimt Hellaklaustursins í Kíef,
sem er vagga múnklífis á Rúss-
landi (þar mun Þorvaldur víðförli
grafinn).
Nú og þá
Um þetta segir Pímen patríarki
m.a.:
„Þessar staðreyndir og margar
aðrar hrekja nýlegar staðhæfing-
ar um að brotið sé gegn sam-
viskufrelsi í Sovétríkjunum. Þau
brot gegn samviskufrelsi sem eiga
sér stað eru ekki endurspeglun
opinberrar ríkisstefnu, heldur er
þar um að kenna einstaklingum
eða yfirvöldum á hverjum stað.“
Þess má geta, að á liðnum mán-
uðum hefur mikið verið skrifað
um ýmsar hindranir sem lagðar
hafa verið í götu kristinna safn-
aða á árum áður (m.a. hefur
söfnuðum verið synjað um viður-
kenningu og guðshús) - og því
hefur verið lofað að með perest-
rojku og glasnost mundi allt þetta
lagast. Tímarit flokksins, Kom-
múnist, hefur m.a. skrifað á þá
leið um kirkjuna, að reyndar sé
kenning hennar „óvísindaleg",
Sjaldgæfur fundur: æðsti maður Kommúnistaflokksins, Míkhaíl Gorbatsjov, ræðir í mestu vinsemd við
æðsta mann Rússnesku rétttrúnaðarkirkjunnar, Pímen patrfarka, í Kreml.
en hitt sé mikils virði að margir
kristnir menn séu einkar heiðar-
legir og dugmiklir þegnar ríkisins
og geti kirkjan átt jákvæðan þátt í
siðferðilegri endurreisn landsins.
Pímen fór og fögrum orðum
um fund þeirra Gorbatsjovs þann
29. apríl en þar lagði Gorbatsjov
áherslu á að trúaðir væru ekki
síðri borgarar sovéskir en aðrir
og má vel leggja þau ummæli út á
þann veg, að dregið verði úr mis-
munun í starfsframa og stöðu-
veitingum sem kristnir ntenn hafa
orðið fyrir.
Pímen gat þess að í næsta mán-
uði mundi saman koma kirkju-
þing í tilefni þúsund ára afmælis-
ins og mundi það samþykkja nýja
„stjórnarskrá“ fyrir Rússnesku
rétttrúnaðarkirkjuna.
Forsjónin og
sögulegt stolt
{ viðtalinu við Pímen kemur
vel í ljós varfærni kirkjuhöfðingj-
ans. Hann tók það fram að kirkj-
an mundi ekki nota nein „gervi-
ráð“ til að að fjölga sínum fylgj-
endum (þ.e. ekki stunda heima-
trúboð, sem henni hefur reyndar
verið bannað, amk. til þessa).
Hinsvegar efast Pímen ekki um
að „forsjónin mun stýra æ fleira
fólki í faðm kirkjunnar með
vandamál sín og spurningar".
Patríarkinn er samstiga mörg-
um rússneskum sagnfræðingnum
um þessar mundir þegar hann
stærir sig af því að „rússneska
kirkjan hafði gífurleg áhrif á
rússneska þjóðarvitund, menn-
ingu og þróun ríkisins. Rússland
hófst mjög til virðingar meðal
þjóða eftir að kristni var á kom-
ið“.
Pímen patríarki verður 78 ára í
sumar. Hann gekk í klaustur
fimmtán ára að aldri, stjórnaði
kirkjukór ungur maður, þjónaði
nokkrum brauðum sem prestur,
þá varð hann yfirmaður klausturs
heilags Sergís, síðar biskup, erki-
biskup og mítrópolít er hann var
kjörinn patríarki árið 1971.
áb tók saman.
Föstudagur 20. maí 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 7