Þjóðviljinn - 29.05.1988, Blaðsíða 7

Margrét Sæmundsdóttir: Viö pössum börnin ekki nærri nógu vel í
umferðinni. Mynd: E.ÓI.
færri í höfuðborginni en úti á
landi.
Hvar eiga slys á börnum sér
helst stað?
Þeim er hættast úti á götum,
inni í bflum og í næsta nágrenni
heimilanna. Því yngri sem börnin
eru þeim mun nær heimilum sín-
um eru þau að leik.
Hættulegustu aðstæðurnar í
Reykjavík eru þar sem skólarnir
eru aðskildir frá íbúðahverfunum
með miklum umferðargötum.
Yfir þessar götur verða krakk-
arnir að fara á hverjum einasta
degi meðan skólinn stendur, en í
sumarfríinu eru þau að leika sér í
námunda við heimilið og eiga þar
af leiðandi ekkert erindi yfir þess-
ar þungu umferðargötur sem
liggja að skólanum, enda hefur
það sýnt sig að þar sem svona
háttar til leggjast þessar ferðir
þeirra af yfir sumarið sem betur
fer.
„Nú getur þú“
Það eru allt of skörp skil milli
krakka sem eru byrjuð í skóla og
hinna sem enn eru á forskó-
laaldri. Fólk er hrætt um fimm og
sex ára börn, en þau sem eldri eru
eiga að pluma sig. í þessu sam-
bandi segir það sína sögu að það
var mikið um slys á átta ára
krökkum í fyrra.
Verðurðu mikið vör við aðfor-
eldrar setjist hreinlega að í
ákveðnum hverfum til að sjá við
umferðinni?
Eg held að það sé oft þungt á
metunum, enda heyrum við iðu-
lega að fólki hrýs hugur við að
setjast að með ung börn þar sem
götur með miklum umferðar-
þunga liggja milli íbúðarhverfis-
ins og skólans. Árbærinn er
stundum nefndur sem dæmi um
heppilegt hverfi að þessu leyti.
Breiðholtið líka, enda má segja
að þar verði tiltölulega fá slys
miðað við allan barnafjöldann
sem þar er. En því miður fær það
ekki alltaf að standa sem er
ákveðið af hönnuðum, og ýmsar
breytingar til verri vegar má tína
til, miðað við það sem upphaf-
lega átti að vera. Dæmi um þetta
er Hamrahlíðin; það stóð aldrei
til að hún yrði þessi ógurlega um-
ferðargata sem hún er. Við hana
stendur fjölmennur grunnskóli,
auk Menntaskólans.
Slys inni í
bílunum sjálfum
Hvað með þessi slys sem eiga
sérstað inni í bílunum sjálfum; þú
segir að mikið sé um þau...
Já, slys á börnum inni í bflum
eru næstum jafnmörg og á gang-
andi, en það eru þessi fyrrnefndu
slys sem við getum helst komið í
veg fyrir.
Við erum nýbúin að gera könn-
un á innflutningi búnaðar í þessu
sambandi, og til dæmis að taka
hefur innflutningur á barnabfl-
stólum aukist um 80%, og því ber
að fagna. Það hefur líka sitt að
segja að búnaðurinn er orðinn
betri: úrvalið er meira en áður
var og eins er orðið auðveldara
að setja stólana í bflinn. Núorðið
eru bflbelti í aftursætunum á nýj-
um bflum, og það er nóg að
kaupa barnabílstól og smella
honum í fyrirhafnarlaust. Þetta
virkar hvetjandi á fólk að nota
svona búnað, en áður var meira
fyrir þessu haft, og það vildi vaxa
fólki í augum.
Því er þó ekki að leyna að enn
er alltof mikið um að krakkar
dingli laus í bílum, enda þótt
fleira og fleira fullorðið fólk sé
farið að átta sig á því að það er
betra að hafa börnin í fullorðins-
belti en að þau séu laus. Áverk-
inn sem þú færð af belti sem pass-
ar kannski ekki fyllilega er svo
lítill ef slys á sér stað að afleiðing-
unum er ekki saman að jafna.
Þetta getur verið spurningin um
að merjast illa eða stórslasast, og
varla neitt efamál hvor kosturinn
er skárri.
Mannlegi þátturinn
og ökunámið
Hvað um aksturslagið; erum
við vondir ökumenn upp til hópa?
Hvað um öll slysin sem fylgja
þeim sem eru nýkomin með bílp-
róf?
Eg held að það vanti þennan
mannlega þátt í ökunámið. Það
er ekki nóg að vita allt um vélina,
það þarf líka að kenna tilvonandi
bflstjórum hvernig börn eru og
við hverju megi búast af þeim, og
þá hvernig eigi að bregðast við ef
þau verða á vegi manns.
Og það er raunar óþarfi að ein-
skorða slíka fræðslu við börn. Al-
mennt talað þá er það margt sem
ökumenn verða að vita um fólk
og viðbrögð þess. Hér má vel
nefna aldrað fólk, en að ýmsu
leyti gildir það sama um það í
umferðinni og börnin. Báða hóp-
ana skortir viðbragðsflýti, meta
hraða og fjarlægðir gjarnan
rangt, og hæfileikinn til að nota
sjón og heyrn er ekki sá sami og
hjá fullorðnum: Við sjáum oft
krakka híma á gangstétt vegna
þess að þau vita ekki hvenær rétta
augnablikið er til að fara yfir
götu.
Svo megum við ekki heldur
gleyma því að gangandi vegfar-
endur leyfa sér oft á tíðum verri
hegðun í umferðinni en öku-
menn. Til dæmis er allt of algengt
að fólk gangi yfir á rauðu ljósi
eins og við vitum, en slíkt er ein af
dauðasyndunum hjá öku-
mönnum.
Börn eru miklu löghlýðnari
vegfarendur en fullorðið fólk.
Þau taka reglurnar alvarlega og
eru alveg einlæg í því að vilja fara
eftir þeim, eins og allir þeir lög-
regluþjónar sem fara í grunn-
skólana og ræða við krakkana
geta staðfest. Það er ekki fyrr en
þau fara að horfa í kringum sig og
sjá hvernig við fullorðna fólkið
högum okkur í umferðinni að það
fer að síga á ógæfuhliðina. HS
Sunnudagur 29. maí 1988! ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
Gangbrautarblús
Þaö er ekki efnilegt að þurfa að sæta færis og bíða eftir að bílastrollan fari hjá og verða þá að
hlaupa við fót til að komast yfir. Takið eftir því að maðurinn á myndunum er ekki að skjótast yfir
götuna einhversstaðar og einhversstaðar; gangbrautarþríhyrningurinn í hægra horninu er til
marks um það. Myndir: E.ÓI.