Þjóðviljinn - 05.06.1988, Blaðsíða 2

Dándimaður vikunnan
I rósa-
garöinum
EKKERT MÁ
MAÐUR
Ég hlýt að vera einfær um að
meta mínar hugsanir sjálfur.
Stelngrímur Hermansson i viðtali
við DV.
ÞÖRF
HAGFRÆÐI
En mér fannst þetta vera
þröngt svið og innflutningurinn
skapaði ekki miklar gjaldeyris-
tekjur fyrir ísland.
DV
GREIDDIÉG
ÞÉR LOKKA...
Vertu ekki þarna fyrir með
rassgatið ástin mín, segja elsk-
endur þegar þeir biðja ástvin sinn
að færa sig ögn til.
DV
HÆFILEIKAR
SEM DUGA
Steingrímur er betri en enginn
að hafa með sér i pólitíska brim-
garðinum, því hann hefur mikið
flot.
Morgunblaðlð
LOFSVERT
RAUNSÆI
Það er þýðingarlau9t að banna
kynlif.
Landlæknlr í vlðtali við Tímann.
HAFI
HALLDÓR
LAXNESS
SKARPA
SKÖMM FYRIR
Sífellt er verið að vitna í ör-
eigasetningar eins og þá að lífið
. sé saltfiskur. Þaö er ekki meiri
saltfiskur en svo, að hann sést
varla á nokkurs manns borði
svona daglega.
Tímabréf.
ÞVÍ ALLIR
MYRÐA YNDIÐ
SITT
Bubbi sagði eitt sinn í viðtali,
þegar hann var spurður um það
hvers vegna pönkararnir væru
að ráðast á hann: það er af því að
ég er holdtekinn draumur þeirra.
Morgunblaðið
ERÞAÐ
HUGGUN
HARMI GEGN?
Ef alit fer á hausinn úti á landi -
er þá ekki hætt við að kaupend-
um DV fækki þar töluvert?
Tfmlnn.
SKAÐI SKRIFAR
LÍTILL
LEÐAR-
VÍSIR UM
VERÐMÆTA-
SKÖPUN
Ég, Skaði, er alinn upp í gömlum dyggðum en þær
segja, að hver sá sem ekki fæst við nytsamleg störf til sjós
eða lands eins og að draga ýsur eða skera hrúta, hann sé
reyndar afæta í þjóðfélaginu og ætti að skammast sín fyrir
að vera til.
En svo lengi lifir sem lærir og ég hefi smám saman
verið að brjótast út úr þessari þröngsýni sem ég tók í arf
frá afa mínum sem eitt sinn hljóp yfir Mosfellsheiði með
þrjú hangikrof á bakinu og til baka með þrjátíu fiska salta.
Ég hefi verið að átta mig á hagvextinum og markaðssköp-
uninni sem er listgrein út af fyrir sig eins og segir í Við-
skiptablaði Morgunblaðsins míns, og ég hefi dregið mínar
ályktanir af niðurstöðum.
Mér hefur til dæmis skilist að það þýðir ekkert að
standa í neikvæðri verðmætasköpun eins og margir
halda áfram að bisa við í sjávarútvegi af einhverri úreltri
íhaldssemi. Ég lít á það dæmi sem hér segir: Fyrst er
fiskurinn veiddur og fyrir hann greitt of hátt verð. Svo er
hann unninn í frystihúsi sem tapar líka á vinnslunnni. Að
lokum er hann seldur á markaði sem er að falla. Þetta
heitir neikvæð verðmætasköpun og nær engri átt. Landið
fer á hausinn með þessu áframhaldi.
Annað mál er með verðmætasköpun í peningageiran-
um sjálfum. Þar sannast enn hið fornkveðna að þangað
vill fé sem fé er fyrir. Kunningi minn úr skáldskapnum
heldur því fram að bækur fæði af sér bækur (og í rauninni
sé allfar verið að yrkja tíu helstu Ijóðin og segja fimmtán
helstu sögurnar). Og þetta á enn frekar við peninga:
peningar geta af sér peninga og úr því verða maryir
peningar.
Gott dæmi gerðist núna á dögunum í sambandi við
gengisfellinguna, sem endilega þurfti að vera vegna þess
að þessir neikvæðu verðmætaskaparar í fiski eru alltaf að
steyta görn. Þá hvarf fjórðungur af þessum gjaldeyris-
sjóði og allskonar upphlaupslýður fór að glotta út í bæði
og rægja ríkisstjórnina fyrir að hún hefði látið taka sig í
rúminu eins og það heitir ( ekki kunna þessir menn að
blygðast sín; halda þeir að ríkisstjórn lýðveldisins sé ein-
hver hóra eða lausaleiksdrós eða hvað er þetta eigin-
lega?). Nújæja. Þetta reyndist ekki svona, heldur var hér
um verðmætasköpun að ræða. Bankarnirfærðu sín í milli
miljarð krónur í kringum gengisfellingu og til urðu hjá þeim
fyrir bragðið hundrað nýjar miljónir sem ekki höfðu verið
til áður. En það er eins og við manninn mælt, menn hafa
hvorki ráð né rænu til að fagna þessu. Menn snúa upp á
sig og saka bankana um þjófnað og guð má vita hvað,
náttúrlega allt í þessari plebbaöfund sem kommúnistar
hafa lengi alið á og segir: ef ég get ekki grætt á því þá skal
enginn fá að gera það heldur.
Og mætti þó hver maður segja sér það sjálfur, að
þessar hundrað miljónir koma sér vel fyrir aumingja bank-
ana, sem hafa tapað heilmiklu fé á undanförnum árum á
sínu þjóðlega og kristilega trausti og umburðarlyndi í garð
þessara manna sem standa í útgerð og öðru veseni en
kunna ekki annað en neikvæða verðmætasköpun.
Sjálfur hefir ég fyrir löngu komið mér inn á þá verð-
mætasköpun í peningaferlinu sjálfu sem hvorki mölur né
ryð eyðir. Það er voða lítill vandi. Ég erfði hús eftir föður
minn en ég fór ekki að flikka það upp fyrir morð fjár eða
svoleiðis heldur seldi ég húsið. Og ég fór ekki að sólunda
peningunum heldur keypti ég fjárfestingarbréf. Svo tók
ég Kjarvalsmálverkið sem ég fékk í brúðargjöf frá sérvitr-
um frænda mínum og seldi það, og ég eyddi ekki pening-
unum, heldur keypti ég mér kjarabréf. Svo fékk ég Volvo í
happdrætti, og ég fór ekki að spana á honum eins og
vitleysingur, heldur seldi ég hann og lagði peningana á
bótarreikning og gullreikning og í ríkisskuldabréf. Ég vann
mér inn utanlandsferð í spurningakeppni, því enginn
maðurfrýr mér vits, en ég fór ekki að flækjast út um allt og
eyða og spenna, heldur seldi ég farmiðana manni sem á
of mikið af peningum og keypti meiri skuldabréf. Þetta er
ekkert flókið. Ég er búinn að reikna það út, að á bara einu
ári hefi ég grætt átján miljónir á þessum tilfærslum einum
saman. Ég er búinn að reikna það út að með sama
áframhaldi þá gæti ég verið búinn að eignast hálfa Kring-
luna eða farþegaþotu eða eitthvað svoleiðis þegar ég
verð sjötugur. Ef ég kæri mig um. Eða eins og segir í
Hávamálum:
aur með eyri
auðs leitaði
geð er það mitt og gaman.
'2 SfÐA - ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 5. júní 198B