Þjóðviljinn - 24.06.1988, Blaðsíða 4

LEIPARI
KLIPPT OG SKQRIÐ
Skjöldurinn
er höfuðfat
Steingrímur Hermannsson formaöur Framsóknarflokksins varö
sextugur í vikunni og var meðal annars haldiö uppá þaö í Hafnarborg,
menningarmiðstöö Hafnarfjarðar, sem er í kjördæmi formannsins.
Á afmæli Steingríms var hann heiðraður af samráöherrum sínum
með því aö ríkissjóður var látinn splæsa í gullhúðaðan silfurskjöld,
sem reykvískt síðdegisblað birti mynd af í gær og sagði forkunnarfag-
ran. Að sögn blaðsins eru nöfn gefandanna, samráðherranna tíu,
handskrifuð í skjöldinn í kringum skjaldarmerki íslands á skildinum
miðjum. Þorsteinn Pálsson afhenti Steingrími skjöldinn í hófinu í
Hafnarfirði.
Að því best er vitað fylgdu gjöfinni engar leiðbeiningar um hugsan-
leg not, og er því úr vöndu að ráða hvað gert skal við skjöldinn.
Gripurinn virðist á mynd ekki nógu stór til að hægt sé að hafa af
honum styrjaldarnot, hætt er við að pólitísk spjótalög stöðvuðust
seint á skildinum og hann virðist ekki þesslegur að geta nýst sem
höggvopn.
Nú má vera að ráðherrarnir í ríkisstjórninni hafi minnst þess forna
siðar að gefa skáldum skildi til að yrkja drápur af skjaldmyndunum, -
og væri vissulega lystilegt að heyra Steingrím kveða rímur af félögum
sínum með sinni frægu stemmurödd. Sumir þeirra sem draga skálds-
kaparhæfileika Steingríms í efa telja þó sennilegra að með gjöfinni
séu samráðherrar Framsóknarformannsins að bera hann saman við
annan foringja, Jón forseta Sigurðsson, og eigi Steingrímur þannig
von á sverði á sjötugsafmælinu og ef til vill sóma enn síðar.
Aðrir álitsgjafar telja að Steingrími gefist hérmeð kostur á að votta
gefendunum virðingu sína með því að taka skjöldinn með sér í
vetraríþróttir, hafa sem snjóþotuígildi, og bregða honum undir botn-
inn niður brekkur.
Af mynd að dæma er skjöldurinn fremur óhentugur til slíks brúks.
Hann sýnist helst á stærð við vænan matardisk, og mynda brúnir
skjaldarins tvöfaldan stall, - er meira en hugsanlegt að hér sé kominn
djúpur diskur eða skál undir hinn víðfræga grjónagraut sem
Steingrímur Hermannsson metur framar öðrum mat. Og væri þá við
hæfi að alþýða manna léti sitt ekki eftir liggja og safnaði saman í
silfurskeið handa utanríkisráðherra til að borða með grautinn úr
ráðherraskildinum.
Líklegast er þó að engin þessara skýringartilgátna um notagildi
skjaldarins sé rétt.
Menn muna að í ársbyrjun hélt Steingrímur upp á heilan áratug í
ráðherrastól með mikilli ræðu á Framsóknarfundi þar sem hann lýsti
því yfir að Ftómaborg stæði í björtu báli, og á allra næstu vikum yrði
einhver að gera eitthvað.
Síðan eru fimm mánuðir, tvær gengisfellingar, ein bráðabirgðalög
um samningabann, einn aðalfundur SÍS, fjölmörg erlend lán og
nokkrir tugir gjaldþrota. Og nú er staðan þannig að hækkun bygging-
arvísitölunnar í vikunni mundi á einu ári jafngilda 80 prósent verð-
bólgu, að allar áætlanir um hallalaus fjárlög eru sprungnar, að fram-
kvæmdastjóri Verslunarráðs er sannfærður um típrósent gengisfell-
ingu í september og býst við verðhækkunarskriðu í ágúst.
Málmplatan sem samráðherrar Steingríms Hermannssonar gáfu
honum í afmælisgjöf hefur vissulega notagildi, sem styðst við ák-
veðna suðræna hefð í baráttuaðferðum.
Hetjan Don Kíkóti hafði rakarafat fyrir hjálm þegar hann háði
sigursælar orustur við óvini sína í Mansja-héraði. Minnugir þess
glæsta fordæmis ætlast gefendurnir til að Steingrímur noti silfur-
gripinn sem höfuðfat þegar hann loksins drífur sig af stað til að stöðva
Rómarelda.
Hversu mikils virði?
Fyrirtækið Hvalur hf. hefur verið staðið að smygli í höfninni í Hels-
inki, og aðeins norræn bræðrabönd koma í veg fyrir að farmurinn sé
gerður upptækur við íslenska smán.
Sjávarútvegsráðherra beygir sig reglulega undir boð Bandaríkja-
stjórnar um hvalveiðar við íslandsstrendur þrátt fyrir eigin fregnir um
hvern stórsigurinn af öðrum á vettvangi Hvalveiðiráðsins. Þannig
verða í sumar veiddir 78 hvalir, en voru ráðgerðir 200 í áætlun
stjórnvalda.
Viðurkennt er, meðal annars af utanríkisráðherra, að fiskmarkaðir
íslendinga í Vesturheimi og í Evrópuríkjum eru að spillast vegna
herferðar hvalverndarsinna gegn íslandsfiski.
Hvalamálið kemur í veg fyrir eðlilega samvinnu Islendinga við
umhverfisverndarmenn um verndun hafsins fyrir iðnaðareitri og
geislavirkni frá kjarnorku.
Eru hvalveiðarnar virkilega svona mikils virði fyrir íslenskt samfé-
lag?
-m
Þá var
öldin önnur
Eins og sjá mátti á afmæl-
iskveðju hér í blaðinu í
fyrradag komst Steingrímur
Hermannsson utanríkisráð-
herra og formaður Fram-
sóknarflokksins á sjötugs-
aldur þann dag. Reyndar er
hugsanlegt að samkvæmt
kórréttum Framsóknarsið-
um sé Steingrími ekki sýnd-
ur nægj anlegursómimeð
því að titla hann sem utan-
ríkisráðherra. í Tímanum er
hann nefndur Steingrímur
Hermannsson fyrrverandi
forsætisráðherra.
Ekki trúir klippari að
Tímamenn séu að skensa
utanríkisráðherra með því
að titla hann eins og mann
sem látið hefur af störfum
því að í Tímaleiðara á af-
mælisdegi Steingríms segir:
„Vonandi njóta fram-
sóknarmenn óskertra
starfskrafta Steingríms Her-
mannssonar enn um sinn.
Sextíu ár eru ekki hár aldur
nú til dags og hefur aldrei
þótt háraldurf-
stjórnmálalífinu."
Það er bara óhem j usterk
löngun eftir að Steingrímur
verði á ný forsætisráðherra
sem stýrir titlanotkun Tím-
ans. UmræddurTíma-
leiðara endar þannig:
„Og eins og nú horfir er
mörgum eftirsjá í stjórnar-
tíma Steingríms, þegar hann
varforsætisráðherra. Þá
gengu mál skaplega fyrir sig.
Slíkan tíma er þörf að
endurvekja. Tíminn óskar
foringjanum til hamingju.“
Der Fuhrer
Það er dálítið skrýtinn
hljómurinn í síðustu setn-
ingunni. Erekki einhver
undarlegur keimur að því að
óska Foringjanum til ham-
ingju?
Eruþeirmargir
stjórnmálamennirnir á 20.
öld sem titlaðir hafa verið
semForinginn?
Fyrir þann, sem ekki er
kunnugur innviðum Fram-
sóknarflokksins, hljómar
þetta líkt því að verið sé að
þýða og staðfæra 50 ára
gamlan þýskan texta. En
kannski er þetta bara eðli-
legur Farmsóknar-talsmáti.
„Og hvernig skyldi nú for-
ingjanum líða eftir veisl-
una?“
„Ja, foringinn var nú í laxi
ígær.“
Hver veit? Er ekki sagan
alltaf að endurtaka sig?
Tíð erbók
og smíðir
Foringinn er ýmsum góð-
um kostum búinn eins og
sést best á kveðjum þeim,
sem honum voru sendar í
Tímanum á afmælisdaginn.
Þar bregðurm.a. fyrirþess-
ari mannlýsingu:
„Hann er framgjarn og
ráðríkur, en fljótur til að
rétta sáttarhönd ef á milli
ber. Hann er drengur góður
og dregur hvergi af sér, vík-
ingur til vinnu og óvenj u
þrekmikill. Hann erflug-
greindur og fliótur að setj a
sig inn í mál. Á gleðistund-
um er hann hrókur alls fagn-
aðar og vinsæll af vinum sín-
um. Hann er og ágætur
íþróttamaður og iðkar alls
kyns útivist þegar færi
gefst.“
Stfllinn er þannig að
klippara verður hugsað til
gullbókmenntanna. Snorri í
Reykholti vissi - kannski af
eigin reynslu - að mönnum
hættir til að lofa höfðingja
sína. En Snorri taldi þó að
treysta mætti sannleiksgildi
þess sem sagt væri að höfð-
ingja áheyrandi því að eng-
inn „myndi það þora að
segja sjálfum honum þau
verk hans, er allir þeir er
heyrðu, vissu aðhégómi
væri og skrök, og svo sjálfur
hann.“
Meft
vélbyssuhrafta
Að sjálfsögðu urðu tíma-
mót í lífi Steingríms
mönnum tilefni til að bera
hann saman við föður hans,
Hermann Jónasson forsætis-
ráðherra. Indriði G. Þor-
steinsson segir um
Steingrím:
„Hann er um margt líkur
föðursínum. Vinnuaðferðir
eru þó ólíkar. Á valdaferli
Hermanns snerust hjólin
hægar og meiri tími gafst til
að gaumgæfa atburði og úr-
lausnir. Idagþurfa
stjórnmálamenn að svara
með hraða vélbyssuskota
hinum ótölulegu fjölmiðlum
sem alls staðar eru og krefj-
ast svara á stundinni."
Víst er um það að
Steingrímur kann þá list að
vekja á sér athygli í fjölmiðl-
um. Frammistaða hans á
þeim vettvangi er þannig að
fáir standa honum á sporði.
Líklega finnast ekki víða
ráðherrar sem komast upp
með það að horfa framan í
þjóð sína og segja að þeir
hafi bara verið plataðir. Og
svo gerist ekkert meir, hinn
plataði ráðherra situr sem
fastast.
En list Steingríms í fjöl-
miðladansinum er þó fyrst
og fremst fólgin í hæfileika
hans til að koma sér í fréttir.
Ef honum finnst sviðsljósið
vera of lengi á forsætisráð-
herranum, sem er að reyna
að útskýra einhver átök í
ríkisstjórninni, þá heldur
utanríkisráðherrann bara
sinn eigin blaðamannafund
og segir að þetta gangi ekki
lengur, nú fari eitthvað að
gerast. Einhvern veginn
tekst honum að láta meira
bera á þessum upphlaupum
en þeirri staðreynd að það
geristekki neitt.
Innlent
frjálslyndi
Ekki er unnt að skiljast
svo við afmælisleiðara Tím-
ans að ekki sé getið um
kenninguna um hreinrækt-
aðan uppruna Framsóknar- -
flokksins. Vegna umræðna
um Foringj ann er rétt að
geta þess strax að þessi
kenning á ekkert skylt við
hugmyndir um hreina kyn-
stofna sem mikið var haldið
á lofti á meginlandi Evrópu
fyrráþessariöld.
Tíminn telur að formenn
Framsóknar hafi „sniðið
stefnumið flokksins að ís-
lenskum aðstæðum í stað
þess að gerast flytjendur er-
lendra kennisetninga sem
hafa gefist misjafnlega vel
bæði hér og erlendis. “
Svo virðist sem leiðara-
höfundur Tímans álíti að
hugmyndafræði sú, sem
kaupfélög og samvinnu-
hreyfing eru grundvölluð á,
sé ekki á dagskrá hj á Fram-
sóknarflokknum. Nema
hann viti ekki að Þingeying-
ar voru vel lesnir í erlendum
fræðum og byggðu á fyrir-
myndum sem áttu sér sögu
allt aftur til bresku vefa-
rannaíRochdale.
ÓP
þlÓÐyiLIINN
Málgagn sósíalisma, þjóðfrelsis
og verkalýðshreyfingar
Útgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Mörður Árnason, Óttar Proppé.
Fréttastjóri: Lúðvík Geirsson.
Blaðamenn: Guðmundur Rúnar Heiðarsson, Hjörleifur
Sveinbjörnsson, KristóferSvavarsson, Magnfríður Júlíusdóttir,
Magnús H. Gíslasön, Lilja Gunnarsdóttir, Ólafur Gíslason, Ragnar
Karlsson, SigurðurÁ. Friðþjófsson, Stefán Stefánsson (íþr.).Sævar
Guðbjörnsson.TómasTómasson, Þorfinnurómarsson (íþr.).
Handrita- og próf arkalestur: Elías Mar, Hildur Finnsdóttir.
Ljósmyndarar: Einar Ólason, Sigurður Mar Halldórsson.
Útlitsteiknarar: Kristján Kristjánsson, Margrót Magnúsdóttir.
Framkvæmdastjóri:HallurPállJónsson.
Skrif stof ustjóri: Jóhannes Harðarson.
Skrifstofa: Guðrún Guðvarðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Auglýsingastjórl: Sigríður Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Auglýsingar: Guðmunda Kristinsdóttir, Olga Clausen, Unnur
Ágústsdóttir.
Símavarsla: Hanna Ólafsdóttir, Sigríður Kristjánsdóttir.
Bílstjóri: Jóna Sigurdórsdóttir.
Utbreiðslu-og afgreiðslustjóri: Björn IngiRafnsson.
Afgreiðsla: Halla Pálsdóttir, Hrefna Magnúsdóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, ólafurBjörnsson.
Útkeyrsla, afgreiðsla, ritstjórn:
Síðumúla 6, Reykjavík, símar: 681333 & 681663.
Auglýsingar: Síðumúla 6, símar 681331 og 681310.
Umbrot og setning: Prentsmiðja Þjóðviljans hf.
Prentun: Blaðaprent hf.
Verð í lausasölu: 60 kr.
Helgarblöð: 70 kr.
Áskriftarverð á mánuði: 700 kr.
4 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 24. júní 1988