Þjóðviljinn - 14.07.1988, Blaðsíða 6

Fyrstu 100 árin erfiðust
Félag eldri borgara hefur starfað í tvö ár ogfjöldifélagsmanna tífaldast á þeim
tíma. Tilgangurinn að skapa skemmtilega tilveru í ellinni og vinna að réttindamálum aldraðra
Aldraðir eru sá hópur fólks
sem fengið hefur að finna
óþyrmilega fyrir því að í samfé-
lagi nútfmans er ekki pláss fyrir
alla. Þeir sem ekki njóta fullrar
starfsorku og eru tilbúnir til að
taka fullan þátt í harðaspani
lífsgæðakapphlaupsins eru
gjarnan settir út í horn og farið
fram á að þeir þiggi með þökkum
það sem að þeim er rétt. Stofnan-
ir ýmis konar fyrir börn, gamal-
menni, fatlaða og ótal fleiri hópa
eru þær lausnir sem samfélagið
hefur upp á að bjóða fyrir þá sem
einhverra hluta vegna mæta til
leiks á öðrum forsendum en æt-
last er til. Stofnanirnar sem slíkar
eiga auðvitað rétt á sér enda er
alltaf aðsóknin meiri en framboð-
ið en það er ekkert endanlegt
svar við ellinni að fara á ellihei-
mili og gerast þakklátur þig-
gjandi alls sem maður þarfnast,
drúpa höfði í hógværð á bekk í
biðsal dauðans vitandi að krafta
manns er ekki lengur óskað og
nærvera manns mörgum til ama.
Til höfuðs þessari þróun stofn-
uðu eidri borgarar í Reykjavík
með sér samtök í þeim tilgangi að
skapa sjálfum sér skemmtilegri
tilveru og vinna að ýmsum
hagsmunamálum sínum. - Hér
eigum við frumkvæðið og erum
virk. Við viljum ekki vinna eftir
neinni fyrirfram gefinni forskrift
eða láta samfélagið marka okkur
ákveðinn bás. Við sættum okkur
ekki við að vera talin úr leik þó
aldurinn færist yfir, það liggur jú
fyrir okkur flestum að ganga
þessa sömu leið. Því fer fjarri að
lífskrafturinn sé á þrotum og ég
segi að ef fer sem horfir að allir
aldraðir verði samstíga í að skapa
sér sitt lífsmynstur þá mun ellin
brátt verða hápunktur lífshlaups-
ins og fólk mun segja sem svo: Ja,
fyrstu 100 árin voru erfið en síðan
hef ég haft það mjög gott,“ sagði
Pétur Ólafsson sem starfað hefur
ötullega í Félagi eldri borgara allt
frá stofnun þess.
Félag
eldri borgara
Þann 15. mars 1986 var boðað
til stofnfundar félagsins að Hótel
Sögu. Þá höfðu umræður um
þörfina fyrir svona félagsskap átt
sér stað um nokkurt skeið en
fæsta grunaði að undirtektir yrðu
eins góðar og raun varð á. Á
fundinn mættu um 700 manns og
komust þó færri að en vildu.
Tilgangur félagsins er að vinna
að réttindamálum aldraðra,
tryggja þeim félagslegt og efna-
legt öryggi, vinna að úrbótum í
húsnæðismálum og síðast en ekki
síst að virkja fólk til félagsstarfa
og skipuleggja félagsstarfsemi
ýmis konar til að koma f veg fyrir
að eldra fólk einangrist á heimil-
um sínum og verði Elli kerlingu
fyrr að bráð en nauðsynlegt er.
í dag þegar félagið hefur verið
starfrækt í rúmlega 2 ár er starf-
semin í miklum blóma og tala fé-
lagsmanna hefur nær tífaldast, er
núna um 7000 manns.
Félagið rekur nú skrifstofu að
Nóatúni 17, gefur út fréttabréf
reglulega, býður félagsmönnum
sínum upp á ókeypis lögfræði-
þjónustu, og hefur beitt sér fyrir
úrbótum í húsnæðismálum aldr-
aðra.
Þrisvar í viku er opið hús hjá
félaginu þar sem er spilað eða
teflt, litið í blöðin eða bara rabb-
að við vini og kunningja. Einu
sinni til tvisvar í mánuði eru hald-
in skemmtikvöld með dansi og
skemmtiatriðum.
Á vegum félagsins er boðið
upp á námskeið ýmis konar yfir
vetrarmánuðina, t.d. í tungumál-
um, framsögn og upplestri og
vatnslitamálun sem öll hafa verið
vel sótt.
Yfir sumarmánuðina eru
ferðalög snar þáttur í félags-
starfseminni, bæði innan og utan-
landsferðir. Það sem af er þessu
sumri hefur verið farin ein ferð til
Færeyja, önnur til Færeyja, Dan-
merkur og Þýskalands og í ágúst
mun verða farið til Englands. Af
innanlandsferðum er helst að
nefna ferð um Snæfellsnesið sem
farin var í maí og ferð til Borgar-
fjarðar í júní og á dagskrá eru
ferðir á söguslóðir Njálu þann 9.
júlí og í Veiðivötn og Land-
mannalaugar síðar í mánuðinum
og 2 daga ferð um Fjallabak syðri
með viðkomu í Kirkjubæjar-
klaustri seinni partinn í ágúst.
Ægir Ólafsson er gjaldkeri Fé-
lags eldri borgara. Hann var
fyrsti starfsmaður félagsins og
hefur verið virkur þátttakandi í
starfi þess frá upphafi. Að hans
mati felst gildi félags sem þessa
ekki síst í því að ná eldra fólki
saman svo það hafi félagsskap
hvert af öðru.
- Þjóðfélagið hefur tekið svo
gífurlegum breytingum, stórfjöl-
skyldan þar sem allir höfðu sitt
hlutverk, gamla fólkið líka, er
Ægir Ólafsson: Það er af sem áður var þegar allir höfðu sitt hlutverk í samfélaginu, gamla fólkið líka. Við
verðum að bregðast við með því að skapa okkur sjálf hlutverk og lífsstíl. Mynd Ari.
löngu liðin undir lok og nú er svo
mikil hætta á því að fólk einangr-
ist og koðni niður eitt á heimilum
sínum eftir að á eftirlaunaaldur er
komið. Starfið er er svo stór hluti
af lífi fólks, að þegar það hættir
að vinna er nauðsynlegt að það
finni sér eitthvað annað til að
hafa fyrir stafni.
Ég held því fram að einveran
og einangrunin geri fólk að sjúk-
i/ið upphaf Færeyjaferðar. Hópurinn fyrir utan Umferðarmiðstöðina þar sem lagt var af stað í rútum til
Beyðisfjarðar.
lingum og valdi því að gamalt fólk
hverfi fyrr af heimilum sínum inn
á stofnanir en þörf er á, sagði
Ægir. Það hefur orðið svolítið út-
undan í kerfinu að hugsa fyrir því
að gamalt fólk eigi möguleika á
að búa í heimahúsum en einmitt
þar viljum við helst vera sem
lengst og allir sem vinna að mál-
efnum aldraðra sammála um að
það sé líka affarsælast fyrir alla
aðila, og að auki er það lang ó-
dýrast á þjóðfélagslega vísu,
sagði Ægir.
Ferðalög og
félagsskapur
Góð þáttaka hefur verið í allri
félagsstarfsemi Félags eldri borg-
ara. Það sýndi sig strax frá upp-
hafi að félagsmenn voru fullir
áhuga á því að skapa sér eigin
afþreyingu í sínum frístundum.
- Það að vera virk í að skapa
okkur eigin lífsform heldur í okk-
ur lífinu, segir Kári Ingvarsson
sem hefur verið meðlimur félags-
ins frá upphafi. Kári sagðist mæta
reglulega á opið hús félagsins og
ferðast mikið - Það er ekki fyrr
en nú á efri árum sem maður hef-
ur tíma til að gera ýmislegt sem
mann hefur dreymt um alla ævi
en aldrei komið í framkvæmd
vegna þrælavinnu. Ég átti þess til
dæmis aldrei kost að læra tung-
umál þegar ég var ungur en í
fyrravetur tók ég þátt í ensku-
námskeiði og hafði gaman af.
Vissulega er maður lengur að
læra nú á gamalsaldri, en þegar
áhuginn er fyrir hendi og tíminn
nægur þá gengur námið vel.
Kári var einn þeirra sem fór í
ferð til Færeyja í síðasta mánuði
með félaginu og lét sérdeilis vel af
þeirri för. - Við ferðumst með
okkar lagi, förum hægt og rólega
yfir og flýtum okkur hægt. Ferðin
gekk með eindæmum vel og má
sannarlega segja að veðurguðirn-
ir hafi verið okkur hliðhollir því
það skein sól frá upphafi ferðar til
enda, sem hýtur að teljast einstök
heppni í löndum sem eru þekkt
fyrir ýmislegt annað en mikla
veðurblíðu, sagði Kári.
Svanþór Jónsson var líka í hópi
Færeyjafara. Hann sagði Færey-
inga sérstaklega skemmtilega
heim að sækja, með afbrigðum
vingjarnlegt og gestrisið fólk.
- Það er aðdáunarvert hve Færey-
ingum tekst vel að byggja sín
hús í samræmi við umhverfi
þeirra og nýta sér þjóðlegar bygg-
ingarhefðir, t.d. er algengt að sjá
torfþök á nútímahúsum. Það er
líka ólíkt betra vegakerfi þar en
hér, við ókum aldrei á malarvegi
og fjöll og firðir eru þeim engin
hindrum í samgöngumálum því
það eru einfaldlega gerð jarð-
göng í gegnum fjöllin og ferjur á
milli eyja gera öll ferðalög mjög
þægileg í Færeyjum, sagði Svan-
þór.
Pétur Ólafsson var fararstjóri í
þessari ferð sem og mörgum öðr-
um á vegum FEB. Hann sagði að
það hefði komið mjög vel í Ijós í
ferðum þessum að gamalt fólk
hefur síður en svo minni áhuga og
6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 14. júlí 1988