Þjóðviljinn - 26.07.1988, Blaðsíða 1

Þriðjudagur 26. júlí 1988 168. tbl. 53. árgangur
Vaxtamisrétti
Sparifé brennur glatft
Hrópandi munur á vöxtum inn- og útlána. Sparifé rýrnar um miljarða.
Nafnvextirútlánahœkkauml%áviku. Vesturlandamet í vaxtamun
Munurinn á vaxtakjörum
sparifjáreigenda og vaxtakjörum
útlána er hrópandi mikill hér á
landi. Sparifjáreigendur eiga um
11 til 12 miljaröa á almennum
sparisjóðsbókum sem bera 5,1%
í neikvæðum vöxtum. Petta fé
rýrnar því um 600 miljónir á ári
miðað við að það haldi verðgildi,
sínu en ávaxtist ekkert. Nei-|
kvæðir raunvextir eru mestir á
tékkareikningum, 15,9% en
hæstu raunvextir útlána eru 14%
á hlaupareikningum.
Ef bankamir lána síðan þetta
fé sparifjáreigenda með helmingi
þeirra raunvaxta sem ríkið býður
eða um 4%, þá græða þeir um
einn miljarð á öllu saman.
í nýgerðri skýrslu Seðlabank-
ans um vaxtamál kemur fram að
vextir útlána hafa hækkað úr
25% í 43% á einu ári. Ólafur
Ragnar Grímsson segir þennan
mun inn- og útlánsvaxta endur-
spegla það hvað bankakerfið sé
dýrt og óhagkvæmt. Vaxtamun-
urinn sé 6-8% hér á landi á með-
an hann er 2-3% annarsstaðar í
Evrópu. Á undanförnum vikum
og mánuðum hafi nafnvextir út-
lána hækkað um 1% á viku. Ekk-
ert hafi orðið úr loforðum ríkis-
stjórnarinnar um hagræðingu í
bankakerfinu og peningamála-
stefna Jóns Sigurðssonar við-
skiptaráðherra hafi reynst röng.
Hvammstangi
Fyrirtækin
komin í þrot
Óskað gjaldþrotaskipta á
verslun Sigurðar Pálma-
sonar
Gjaldþrot blasir við fyrirtækj-
um á Hvammstanga á næstunni
verði ekkert að gert. Þegar hafa
eigendur annarrar verslunar af
tveimur á staðnum óskað eftir
gjaldþrotaskiptum.
Undanfarin ár hefur gjald-
þrotaskiptum fjölgað gífurlega á
landinu öllu og útlit er fyrir að
enn muni gjaldþrotabeiðnum
fjölga.
Samkvæmt upplýsingum frá
borgarfógetaembættinu eru
gjaldþrotabeiðnir í Reykjavík
það sem af er árinu orðnar 658
eða nokkru fleiri en á sama tíma
fyrir ári. Mestur fjöldi gjald-
þrotabeiðna kemur fram í sept-
ember, eftir réttarhlé og kann
gjaldþrotabeiðnum að fjölga til
mikilla muna, en í fyrra voru slík-
ar beiðnir alls 1160 og var það ár
þó metár hvað gjalþrotabeiðnir
varðar.
Sjá síðu 3
Ólafur segir að vaxtastigið eigi
að taka mið af nýtingu fjármagns-
ins. Nota beri vextina til að styr-
kja atvinnustefnuna í landinu en í
dag komi vextirnir húsbyggjend-
um og fyrirtækjum á hausinn og
arðræni sparifjáreigendur í
leiðinni. Þetta kallar Ólafur
„hina fáránlegu þversögn núver-
andi stjómarstefnu.“
Sjá síðu 2
Meðan einstaklingar og fyrirtæki
eru að sligast undan geipiháum
raunvöxtum á lánum, brennur
stór hluti sparifjár landsmanna
upp í verðbólgubálinu. Ætla má
að sparifé landsmanna rýrni um
600 miljónir króna á ári vegna
neikvæðra raunvaxta á
tékkareikningum og almennum
sparisjóðsbókum. Mynd Sig.
*
Islendingasögur
Heiðanríga saga
yngri en hún viiðist
Áðurálitin elst-núEgla. Ruddi Snorri
brautina?
Heiðarvíga saga, sem jafnan
hefur verið talin elst íslendinga-
sagna, eða frá því um 1200, kann
að hafa verið rituð all löngu síðar.
Allavega er þetta álit Bjarna
Guðnasonar prófessors, sem
kom fram í fyrirlestri á málþingi
Stofnunar Sigurðar Nordals um
kennslu og rannsóknir í íslensk-
um fræðum.
í máli Jónasar Kristjánssonar,
forstöðumanns Ámastofnunar,
kom fram að hann telur Snorra
Sturluson upphafsmann þeirrar
sagnahefðar sem kennd er við fs-
lendingasögur, er hann ritaði
Eglu.
Sjá síðu 2
Lífeyrissjóðir
Sniðgengnir
fyrir stundarhag
Atvinnurekendur ávaxta sittpund sjálfir. Slá
tvœrflugur íeinu höggi. Hœrri raunávóxtun
og skattafrádráttur.
Atvinnurekendur virðast átta
sig á því í auknum mæli að það
geti komið í góðar þarfir að safna
fé til elliáranna. Æ fleiri ganga nú
á fund Frjálsa lífeyrissjóðsins,
sem er í höndum Fjárfestingarfél-
agsins og greiða þangað reglulega
lífeyrisgreiðslur. Ávinningurinn
er hærri ávöxtun en fæst á lífeyri í
vörslu almennra lífeyrissjóða og
skattafrádráttur.
Jón Sigurgeirsson hjá Lífeyris-
sjóði byggingamanna segir að
með þessu háttalagi fórni menn
sameiginlegum hagsmunum fyrir
stundargróða.
Hrafn Magnússon tekur í sama
streng og segir að ekki sé allt gull
sem glói. Því þeir sem standi utan
lífeyrissjóðanna njóti ekki ör-
orkulífeyris og makar þeirra eigi
ekki rétt á lífeyrisgreiðslum falli
þeir frá.
Sjá síðu 3
Geðklofi
Sjúkdómsgenin
fundin
Dr. Hugh Gurling og kollegar
hans við Middlesex sjúkrahúsið
segjast hafa komist að því hvaða
erfðaeiningar valdi geðklofa.
Þessi uppgötvun veldur því að
nú verður hægt að sjá fyrir hvort
einstaklingur eigi á hættu að
veikjast af þessum alvarlega geð-
sjúkdómi.
Sjá síðu 13