Þjóðviljinn - 29.07.1988, Blaðsíða 6

Aðalstöðvar Útgerðarfélags Einars Guðfinnssonar hf. í Bolungarvík.
sérstöðu vegna þess hve eigna-
mikið fyrirtækið er. Það þolir því
hugsanlega betur þau áföll sem
nú ganga yfir, þrátt fyrir gífurlega
miklar lántökur á undanförnum
árum. Hins vegar er ef til vili
hættara við stórflóði þar en ann-
ars staðar, bresti stíflan. Svo vitn-
að sé til orða Sverris Hermanns-
sonar, bankastjóra Landsbank-
ans, hér í blaðinu, hefur bankinn
ekki lengur efni á að halda uppi
illa stöddum sjávarútvegspláss-
um úti á landi. Fari fyrirtækið yfir
strikið, eða gefist bankinn upp og
gangi að fyrirtækinu gætu afleið-
ingar orðið hroðalegar. Væntan-
tega þyrfti að selja skipin og þau
taka kvótann með sér. Eftir verð-
ur fiskvinnsluhús, sem verður lít-
ils virði þar sem kvótinn er á bak
og burt. Keðjuverkandi áhrif
gætu síðan haft geigvænlegar af-
leiðingar, þegar ýmsir þjónustu-
aðilar við þessi fyrirtæki hættu að
fá greitt og glötuðu jafnvel helstu
viðskiptavinum sínum. Ástandið
gæti jafnvel orðið þannig að eng-
inn vildi verða síðastur til að selja
eignir sínar og flytja úr plássinu.
...sem er ólíklegt...
Hér er ekki verið að segja að
þetta verði framtíð Bolungarvík-
ur og líklega er þessi mynd nær
því að vera raunveruleiki fyrir
ýms nágrannaplássin. Því þrátt
fyrir þau orð Sverris Hermanns-
sonar að Landsbankinn hefði
ekki lengur efni á að halda uppi
illa stöddum sjávarútvegsfyrir-
tækjum úti á landi, þá sagði hann
líka að það þyrfti ýmislegt að
ganga á, áður en hann tæki þátt í
að skrúfa fyrir lán til Bolungar-
víkur. í fyrsta lagi yrði það senni-
lega enn dýrari kostur fyrir bank-
ann og í öðru lagi er Bolungarvík
ekki flaggskip útgerðararmsins í
Sjálfstæðisflokknum fyrir ekki
Grimmilegir vextir
að drepa þorpin
Sverrir Hermannsson: Landsbankinn verðurað
skera. Getur ekki haldið illa stöddum sjávarplássum á
floti að óbreyttu. Bankinn í klemmu
„Ég geri ráð fyrir að þeir séu
eins settir og önnur útgerðarfyr-
irtæki. Hér hefur ríkisstjórnin
veðjað á einhver kraftaverk, en
það er misskilningur ef menn
álíta að það geti gengið mjög lengi
að fiskiðnaðarfyrirtæki kaupi og
kosti til verkunar á einu kílói af
fiski eitthundrað krónum og fái
svo áttatíu krónur fyrir það.
Þetta er grunntónninn í þessu,“
sagði Sverrir Hermannsson,
bankastjóri Landsbankans, þeg-
ar Helgarblað Þjóðviljans innti
hann álits á vanda útgerðar og
fiskvinnslufyrirtækja á borð við
Einar Guðflnnsson hf. í Bolung-
arvík.
„Auðvitað geta menn hagrætt,
en ef menn sem safna skuldum í
dag og skulda, þá er fljótt að snú-
ast á ógæfuhliðina vegna þessara
grimmilegu vaxta. Og núna
heyrir maður að landsstjórnar-
menn eru farnir að kenna bönk-
unum um vextina, rétt eins og
þeim var kennt um gengisfelling-
una inni í Múlakaffi. En eru
stjórnmálamenn búnir að gleyma
því að þeir hafa eiðsvarið hver
um annan þveran að fara ekki
ránshendi um eigur sparisjóðs-
eigenda?“
En getur Landsbankinn haldið
upp illa stöddum sjávarplássum
mikið lengur?
„Landsbankinn getur það
ekki. Ef haldið verður áfram að
búa þannig að fiskvinnslunni í
landinu að hún er rekin með tapi,
þá getur bankinn ekki haldið
henni uppi. Það getur hann ekki
og allra síst undir þeim kringum-
stæðum að hann er auðvitað sekt-
aður fyrir að lausafjárstaða hans
er ekki eins og tilskilið er, sam-
kvæmt reglum Seðlabankans.
Þetta gerir Landsbankinn ekki
Sverrir Hermannsson: Við
skerum á lífæð þjóðarinnar ef
menn taka ekki neinum sönsum.
neitt og getur ekki gert, því hann
getur ekki farið þannig með sína
eigin fjármuni."
En hvað getið þið gert ef ríkis-
stjórnin grípur ekki inn í?
„Auðvitað er það neyðarráð ef
skera þarf á sjálfa lífæð þjóðar-
innar, sjávarútveg og fiskvinnslu.
En ef menn taka ekki neinum
sönsum, þá verður auðvitað að
gera það. Einhvern veginn verð-
urað berja menn til bókarinnar."
En er hægt að leggja niður bæ á
borð við Bolungarvík?
„Það held ég ekki og ýmislegt
má nú ganga á, áður en ég tek
þátt í því. En það er mörg Bol-
ungarvíkin.“
En þið eruð í hnappheldu, þið
verðið að halda áfram að lána því
annars stöðvast reksturinn í
þorpunum og getið ekki lánað því
þá verðið þið að borga sektir í
Seðlabanka. Hvernig ætlið þið að
losa ykkur út úr þessu?
„Ja, nú er of stórt spurt, en við
horfum ekki aðgerðalausir á
þetta til lengdar. Það má alveg
vera ljóst,“ sagði Sverrir Her-
mannsson.
phh
Stöðumælar gáfu
Stööumælar í Reykjavík hafa ekki oft gefið tilefni til
árekstra né blaðaskrifa, en nú er öldin önnur. Breyttar og
harðari innheimtuaðgerðir og 100% fjölgun í þeirri stétt
manna sem mælir göturnar og skellir aukaleigu fyrir bíla-
stæðin á bílrúður borgaranna hafa séð fyrir því. Þó vita
sennilega fáir Reykvíkingar að undanfarna mánuði hafa
þeir greitt um 5 miljónir króna á mánuði í stöðumæla, en
ríflega 10 miljónir í sektir! En launamál og ráðningamál
stöðumælavarða/stöðuvarða gefa einnig ástæðu til at-
hugunar. í vetur var öllum stöðumælavörðum sagt upp,
hluti þeirra endurráðinn sem stöðuverðir, sem er hið nýja
bráðan stöðumælavanda, eins og
talsmenn borgarinnar halda
fram.
Við breytinguna var stöðu-
mælavörðum fjölgað og starfs-
heitum þeirra breytt í stöðuverði.
Sagði Ásgeir Þór Ásgeirsson að
fyrir breytingu hefðu um 12-13
stöðumælaverðir verið „á götu-
í janúar í ár gerðu borgar-
stjóraembættið og lögreglustjór-
aembættið með sér samning,
samkvæmt þeirri heimild í nýju
umferðarlögunum að borgin
skyldi í framtíðinni sjá um inn-
heimtu stöðumælagjalda. Höfðu
borgaryfirvöld forgöngu í málinu
og að sögn Inga Ú. Magnússonar
voru tvær ástæður fyrir því. Ann-
ars vegar að óeðlilegt hafi þótt að
stöðubrot flokkuðust undir lög-
brot og því hafi þurft að breyta og
hins vegar að borgaryfirvöld, sem
sjá um uppsetningu og viðhald
stöðumæla, hafi viljað fá þær
tekjur sem af þeim mátti fá. Þessi
breyting kom til framkvæmda 1.
mars síðastliðinn. Þar með hættu
sektir af vangoldnum stöðumæl-
agjöldum og gjöld af stöðumæl-
um að renna til ríkissjóðs, en
renna þess í stað til borgarinnar í
svokallaðan bílastæðasjóð.
Stöðumælaverðir hættu að vera
til - að mestu - en upp rann ný
stétt stöðuvarða. Sektir hættu að
heita sektir, en heita þess í stað
aukastöðugjald, og mál sem af
þessu spunnust hættu að vera op-
inber mál sem gátu endað fyrir
sakadómi, en urðu þess í stað
einkamál sem fóru fyrir fótgeta.
Síðast en ekki síst eru aukastöðu-
gjöld með lögveði í bifreið sem
lýtur stjórn svo kærulauss öku-
manns. Afleiðing er að borgi
ökumenn ekki aukastöðugjöld
getur lögmannsstofan, sem sér
um innheimtu í umboði borgar-
innar, farið fram á uppboð á bif-
reiðinni, tekið hana af eiganda -
sem á lögfræðimáli kallast vörslu-
svipting - og selt í nýja portinu
við Miklagarð sem nú er verið að
útbúa í þessum tilgangi.
25%nýting
stöðumæla
Það má velta því fyrir sér hvað
liggur að baki því að stöðumæla-
varsla hefur verið hert svo mjög.
í fyrsta lagi liggur fyrir að bifreið-
um í borginni hefur fjölgað mikið
og álag á bifreiðastæði þar af
leiðandi aukist. Á hinn bóginn
má reikna út að þar sem stöðu-
mælaríborginni, samkvæmt upp-
lýsingum Inga Ú. Magnússonar
gatnamálastjóra, eru um 1100 og
tekjur borgarinnar í maí af þess-
um mælum voru um 5 miljónir
króna, að hver stöðumælir er að-
eins notaður um tvær klukku-
stundir á dag að meðaltali. Gjald-
skyldur tími er 8 klukkustundir
hvern virkan dag, þannig að með-
alnýting mælanna er aðeins um
Gullkvarnir borgarsjóðs fara í
taugarnar á flestum bifreiðaeigend-
um sem þurfa að leggja ökutækjum
sínum í miðbænum um þessar
mundir.
25%. Að meðaltali standa stöðu-
mælar því ónotaðir sex klukku-
stundir dag hvern. Þetta virðist
því benda til þess að „stöðumæla-
vandinn“ sé ýktur og fjölgun
stöðumælavarða og harðari inn-
heimta sé því kannski fyrst og
fremst ætluð til að auka tekjur
borgarsjóðs, frekar en að leysa
|jl

6 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN - NÝTT HELGARBLAÐ -