Þjóðviljinn - 29.07.1988, Blaðsíða 22

Sigurður Pálsson segir að hugmyndin að suðrænu húsi í Reykjavík hafi fengið
betri undirtektir en hann hafi þorað að vona. Mynd: E.Ói.
Camerata
nova
Á laugardaginn hélt hópur
ungs fólks er kallar sig Cam-
erata Nova, tónleika í Krists-
kirkju. Stjórnandi var Gunn-
steinn Ólafsson. Það erungur
maður sem nemur tónsmíðar
og hljómsveitarstjórn í Þýska-
landi. Fyrst lék hljómsveitin
concertino fyrir kontrabassa
og strengi eftir sænska tón-
skáldið Lars Erik Larsson.
Hann var nemandi Alban
Bergs. Og lagði stund á tón-
listargagnrýni um tíma. Sem
sagt kollega! En músikkrítik er
það hundleiðinlegasta sem
undirritaður hefur lagt stund á
um dagana. Miklu meira gam-
an finnst honum að njóta bara
tónlistarinnar en vera að
dæma þetta. En hann ersamt
að myndast við að dæma og
dæma sökum sjúklegrar
greiðvirkni sinnar. Þeir eru
alltafað nauða í honum þessir
álfar á dagblöðunum. Þó ekki
á Mogganum. En þeir eiga
það eftir.
Lars Erik karlinn Larsson sem
gæti nú ekki heitið lágkúrulegra
nafni, er mjög vont tónskáld eftir
þessu consertinói að dæma. Því-
lík sætsúpa! Eða eigum við frekar
að segja kellogs kornfleks. En
góðir hjóðfæraleikarar gera allt
að músík. Og Hávarður Tryggva-
son lék á kontrabassann sinn af
miklu öryggi og músíkgáfu. Hann
hefur fallegan tón og fínar fraser-
ingar. En hljómsveitin var frem-
ur dauf í dálkinn. Og ekki var hún
með hýrara bragði í Konsert í D
eftir Stravinski. Hún spilaði einn-
ig dauðyflislega Pragsinfóníuna
hans Mozarts sem var lokaverkið
á tónleikunum. Það vantaði
drama og ljóðrænu. Alla þá dýrð
sem gerir Mozart að Mozart.
Þetta var nú bara svona. Því er nú
ver og miður. En þá ber á það að
líta að hér var á ferðinni ungt og
óreynt fólk sem áreiðanlega á
eftir að taka miklum framförum.
Og ég óska því allrar blessunar.
Hávaða-
ofbeldi
Rétt fyrir jólin í fyrra var stofn-
að með talsverðum fjölmiðla-
látum félagið Átak gegn hávaða.
Það ætlaði að berjast gegn hvers
kyns hávaðamengun. Og félagið
hefur tekið hugsjón sína svo bók-
staflega að ekki hefur heyrst frá
því stuna né hósti, hvað þá heróp,
síðan Atli Heimir hélt sína sjón-
varpstölu um markmið félagsins
daginn eftir stofnunina.
En hávaðaofbeldinu linnir
ekki. Ég minni hér á nokkur atr-
iði. Austurstræti 22 heldur áfram
sínu striki. Á daginn er það
hljómplötubúðin en á kvöldin og
um helgar er það íkorninn. I
góða veðrinu á sunnudag
heyrðust frá honum hljóðin út í
Pósthússtræti. Hvernig stendur á
því að ekkert afl í samfélaginu
getur eða vill taka í taumana?
Hvað myndi gerast ef ég kæmi
með kassettutæki og spilaði upp
úr öllu valdi á Torginu? Myndi
enginn skipta sér af mér? Jú ætli
ekki það. Mér yrði áreiðanlega
ekki liðið slíkt uppátæki. En af-
hverju kaupmönnum? Eiga þeir
Suðrænt hús
í Reykjavík?
Sigurður Pálsson leggur til að Frakkar, Spánverjar,
ítalir og Portúgalir hafi samstarf um að koma upp
latneskri menningarmiðstöð hér á Islandi sem héti
„Suðræna húsið“
Sigurður Pálsson rithöfundur
hefur lagt til að stofnað verðijil
„Suðræna hússins", „Maisonde
Sud“, hér á íslandi. í hugmynd
Sigurðar felst að latnesku þjóð-
imar: Frakkar, Spánverjar, Italir,
Portúgalir og önnur Miðjarðar-
hafsríki, hafi með sér samstarí
um starfrækslu hússins og nán-
ari útfærslu á hugmyndinni.
Hugmyndina bar Sigurður upp
á ráðstefnu sem haldin var í París
í janúar síðastliðnum á vegum
franska utanríkisráðuneytisins en
enn sem komið er hefur hún farið
hljótt hér á landi. Á ráðstefnunni
voru helstu menntamenn Evrópu
og var þema hennar að miklu
leyti að ræða menningarsamstarf
innan Evrópubandalagsins og við
Evrópuþjóðir utan þess.
Hugmyndin kviknaði upphaf-
lega fyrir tæpum tveimur árum í
hópi fímm Islendinga sem voru
við nám í Frakklandi og hefur
verið viðruð við nokkra aðila hér
á landi, þar á meðal Vigdísi Finn-
bogadóttur, forseta lýðveldisins.
- Satt að segja bjóst ég ekki við
að ræðan mín mundi hafa svo
mikil áhrif á ráðstefnunni. Um
leið og ég steig niður úr ræðustól
voru menn farnir að koma til mín
að spyrja mig nánar útúr. Hug-
myndin fékk strax miklu meiri
hljómgrunn en ég þorði að vona,
sagði Sigurður Pálsson í samtali
við Þjóðviljann.
- Spurningarnar sem hug-
myndin hefur vakið eru mun
fleiri en svörin enn sem komið er,
sagði Sigurður, - því það er tals-
vert erfitt mál ef Evrópubanda-
lagsríki hefja samstarf við ríki
sem enn eru utan þess.
Hver á að borga?
- Hver á að borga brúsann?
Hver á að ráða? Verða það ríkis-
stjórnirnar sem standa að þessu
eða einkaaðilar? Ef einkaaðilar,
þá hverjir? Þetta eru bara örfáar
spurningar sem þarf að svara
áður en þetta verður að veru-
leika, en ég held að það væri mik-
ils virði að hugmyndin kæmist í
framkvæmd.
- Ég sé ekki annað en að það
sé lífsspursmál fyrir Norður-
löndin að menningarsamstarf og
annað samstarf við
Evrópubandalagsríkin verði
meira en nú er, sagði Sigurður.
Hugmyndin vakti strax mikla
athygli á ráðstefnunni en Sigurð-
ur kom orðum að henni er hann
hélt ræðu undir liðnum „Hug-
myndir að samstarfi Evrópu-
þjóða“. Hann lýsti í stórum drátt-
um íslandi og Islendingum í upp-
hafí ræðunnar, því að sönnu
þekkja kannski ekki margir
mikið til landsins, en í lokaorðum
y
Lækjartorg? Geta ekki stjörn-
uspekingar leitt Gulla Bergmann
fyrir sjónir að í stjörnunum sé fall
hans skrifað ef hann ekki hættir
þessum látum? Það væri senni-
lega eina ráðið til að kenna hon-
um mannasiði. En kannski rætist
þó úr þessum djöfulgangi í haust.
Þá fara blessuð börnin að brjóta
og bramla miðbæinn. Vonandi
láta þau hendur standa duglega
fram úr ermum og smaska þessar
hávaðaholur í smátt. Nú verður
sagt að ég sé að hvetja til ofbeld-
isverka. Það er víst voða ljótt og
kannski líka harðbannað. En
hvað þá með að beita ofbeldi?
Þeir sem neyða músík ofan í fólk
að því forspurðu á almannafæri
fremja ofbeldi af grófara taginu.
Gulli Bergmann er ofbeldissegg-
ur númer eitt í bænum. Og kemst
upp með það! Það er frábært vitni
um menningarbrag Reykjavíkur.
(Fyrir nú utan einhæfnina í diskó-
teki hans. Hvernig væri t.d. að
spila ærlegar „sinfóníur" og „óp-
erur“ svo sem tvo tíma á morgn-
ana þriðju hverja viku til að auka
fjölbreytnina og stækka hlust-
endahópinn? Og er ekki hægt að
biðja um óskalög? Ég panta að fá
sjálfsmorðssöng Seneca úr ópe-
runni Krýningu Poppeu eftir
Monteverdi. Mjög róandi og
tímabær aría: Ámici é giunta
l’hora).
Hávaðakúgunin í strætó hefur
hins vegar skánað talsvert síðan
kvartað var til Borgarráðs. Þó
eiga menn alltaf á hættu að tólin
séu sett í fullan gang. En sé SVR
ófært um að tryggja farþegum
frið í vögnunum hlýtur að koma
til kasta borgaryfirvalda. En þau
hafa greinilega engan áhuga á
málinu. Þau fara aldrei með
strætó! Áreiðanlega væri búið að
taka fyrir þessi ósköp ef ráða-
menn yrðu að þola þau. Betri
borgarar láta ekki bjóða sér hvað
sem er. En flestir farþegar í
strætó eru börn og unglingar og
gamalt fólk og svo þessir heiðar-
legu sérvitringar einsog undirrit-
aður. Þess vegna er Reykjavík
eina- höfuðborg Evrópu þar sem
diskótek er rekið í almennings-
vögnum.
Um daginn brá ég mér til
Vestmannaeyja með Herjólfi. í
rútunni til Þorlákshafnar var
poppið í fyrsta gír. Farþegi gerði
við það athugasemdir og var mús-
íkin ekki til vandræða eftir það. í
Eyjum hitti ég fólk sem kvartaði
mjög um popplæti í rútunni þegar
það fór með henni. í þeirri ferð
kunni enginn við að „nöldra" yfir
hávaðanum og þess vegna þrum-
aði hann alla leiðina. 1 rútunum
eru flestir farþegarnir útlending-
ar sem af skiljanlegum ástæðum
hafa sig lítt í frammi með um-
kvartanir í ókunnu landi. En ætli
þeim finnist ekki skrýtið að aka
um furðulega náttúru íslands
með enskusungna poppsmelli
öskrandi í eyrunum? Þetta ættu
menn að hugleiða. Ferðamenn
meta menningarstig þjóða eftir
svona atriðum. Reyndar eru
Eyjamenn ekki barnanna bestir í
hávaðamálunum. í einu göngu-
götu kaupstaðarins er ekki vært
fyrir poppfeiknum úr hátölurum
fra einhverri lákúrulegustu og
amerískustu búllu sem ég hef
augum litið á ævinni. Hún heitir
Bjössabar.
Og nú segi ég frá ljótasta há-
vaðaofbeldinu sem ég hef orðið
vitni að upp á síðkastið:
Á Seltjarnamesi er verið að
byggja nýtt íþróttahús. Rétt hjá
eru tvær íbúðablokkir aldraðra.
Mikill hávaði fylgir svona fram-
kvæmdum eins og að líkum lætur
og verður víst ekki hjá því kom-
ist. En vinnuflokkarnir bæta gráu
ofan á svart með Bylgjunni eða
Stjörnunni úr útvarpstæki sem
þeir eru með í hálfbyggðu húsinu.
Bergmálar þá og endurkastast
rokkið í öllum steinveggjum
nærliggjandi bygginga. Inni á
heimilum gamla fólksins er þetta
stundum truflandi þó allir
gluggar séu lokaðir. Hvað þá ef
það vill njóta sumars og sólar á
svölunum. Jafngildir innrás í hí-
býli þess. Það er röskun á frið-
helgi einkalífs á heimilum
manna. Kvartanir hafa engan ár-
angur borið. Ef verktaki getur
ekki séð um að frá svona fram-
kvæmdum berist ekki ónauðsyn-
legt ónæði, ætti bæjarstjórnin að
hafa manndóm í sér til að taka
fram fyrir hendurnar á honum.
En Sigurgeir og félagar hafa víst
öðrum hnöppum að hneppa.
Hvern fjandann varðar eina
uppalega bæjarstjórn um „nöld-
ur“ og „nagg“ þeirra sem gamlir
eru og lasburða. - Slíkar stjórnir
ráðast aðeins á garðinn þar sem
hann er hæstur. En það er fleira
skemmtilegt á þessu litla og lága
Seltjarnarnesi. Sundlaugin ert.d.
eina laugin fyrir innan Elliðaár
þar sem popp er iðulega leikið
um hátalarakerfi. Þegar samtök-
in „Tjörnin lifi“ vildu leggja fram
undirskriftalista á sundstöðum í
Reykjavík neituðu borgaryfir-
völd á þeirri forsendu að sund-
staðir væru „griðastaðir”. Þar
ætti fólk að fá frið fyrir argi og
dægurþrasi. Þetta er hárréttur
skilningur. Ef fólk á einhvers
staðar að vera frjálst undan oki
poppsins eða annarrar útvarps-
starfsemi er það á útivistarsvæð-
22 SÍDA - ÞJÓÐVILJINN - NÝTT HELGARBLAÐ