Þjóðviljinn - 09.08.1988, Síða 5

VIÐHORF
Samfylking að neðan
Gestur Gubmundsson skrifar
Frá landsfundi Alþýöubandalagsins í nóvember ’87. „Menn ættu ekki að setja sér neitt minna mark en að á næsta landsfundi hafi farið fram
allsherjar endurskoðun á allri stefnu flokksins og starfsháttum í virku hópstarfi út um allt land.“
í síðustu viku skrifaði ég grein
um landsföðurímyndir og eink-
um þó Steingrím nokkurn Hux-
table. Athugul kona sem ég hitti í
Búðinni hafði það á orði að ég
hefði vikið að forystuímyndum
allra flokka nema Alþýðubanda-
lagsins. Jamm, sagði ég, það var
líka meiningin að menn veltu
fyrir sér því sem vantaði í
greinina, þ.e. hinni pólitísku
ímynd Alþýðubandalagsins.
Pegar menn voru að kjósa
Allaballanum nýjan formann í
fyrra var tekist á um pólitíska
ímynd og starfshætti, fremur en
um tiltekinn stefnuágreining.
Menn vildu gfa flokknum nú-
tímalega ásýnd, og einhvern veg-
inn þótti Ólafur Ragnar hæfa
þeirri ætlun. Því er ekki úr vegi að
menn velti því fyrir sér hvernig
það hefur tekist og hver sé eigin-
lega ásýnd Alþýðubandalagsins
undir forystu Ólafs Ragnars.
Svo að ég vitni aftur í tal manna
á förnum vegi, þá heyrði ég menn
skeggræða stjórnmál í heita potti
sundlauganna um helgina. Þar
hélt einn maður því ákveðið fram
að okkur vantaði menn að
stjórnvelinum sem þyrðu að
stjórna. Menn eins og Ölaf Ragn-
ar, bætti hann við. Ég veit það
ekki, svaraði annar, Ólafur
Ragnar er svosem nógu gáfaður,
en... Meira heyrði ég ekki af
þessum samræðum, enda var ég
óðar farinn að velta því fyrir mér
hvort söluvænlegasta ímynd Al-
þýðubandalagsins um þessar
mundir væri ímynd Sterka Mann-
ins með Ólaf Ragnar í aðalhlu-
tverki. Einhvern veginn datt mér
í hug gervi Jóns Baldvins fyrir
fáum árum, að þar færi röskur og
nútímalegur stjórnmálamaður
sem myndi taka almennilega til í
Kerfinu. Menn muna þetta kann-
ski ekki núna, þegar Jón Baldvin
er að jagast við samráðherra sína
og fylgi Alþýðuflokksins komið
niður fyrir þau hættumörk sem
urðu síðast tilefni þess að skipt
var um kall í brúnni.
Það er engu líkara en meiri-
hluti Alþýðubandalagsins hafi
verið að velja sér Jón Baldvin,
því að flestir stuðningsmanna
Ólafs hafa einmitt hagað sér eins
og þeirra hlutverki í sögu sósíal-
ískrar hreyfingar væri lokið með
kosningu Ólafs. Hann myndi síð-
an redda málunum með aðstoð
valinna manna. Ég get sosum
sagt frá því hér að ég kaus Ólaf á
landsfundinum í fyrra, en ekki til
þess að redda málunum, heldur
leist mér á ýmsan hátt vel á þá
fylkingu sem stóð að baki honum
og kenndi sig við lýðræði. Ég
vonaðist til að hún myndi fylgja
sigrinum eftir með öflugu lýðræð-
islegu starfi innan flokksins.
Maður átti von á að lýðræðissinn-
arnir fögnuðu sigri með því að
streyma inn í ýmsa starfshópa á
vegum flokksins að endurskoða
stefnu og starfshætti sósíalista á
hinum ýmsu vígstöðvum, og brátt
myndi krauma í pottum Allaball-
ans barmafullum af nýjum hugs-
unum og ferskum uppátækjum.
En ég hef greinilega misskilið
lýðræðishugmyndirnar.
Það virðist Ólafur Ragnar
einnig hafa gert. í samtali á Út-
varpi Rót á sunnudaginn lét hann
í ljós vonbrigði vegna þess skorts
á frumkvæði sem hefði einkennt
almenna félagsmenn Alþýðu-
bandalagsins. Hann sagðist ekki
hafa ætlað sér að skipuleggja
fjöldastarf, heldur að veita því
stuðning úr formannsstól.
Nú ættu menn að hafa fengið
tíma til að átta sig á því að Ólafur
Ragnar gerir engin kraftaverk
einn og að lýðræðið þarf þátttak-
endur og þá virka. Allar stofnanir
flokksins ættu að líta á það sem
höfuðverkefni sitt á komandi
hausti að virkja sem flesta félaga í
hópstarf af ýmsu tagi. Ekki veitir
af að fara ofan í saumana á stefnu
flokksins og spyrja allra spurn-
inga upp á nýtt, og full þörf er
fyrir flokksfélaga í einstökum
verkalýðsfélögum að krunka
saman um starfshætti og kröfur
viðkomandi félaga. Þetta er eng-
in ný hugmynd, og tillögur í þessa
veru voru reyndar samþykktar á
síðasta landsfundi.
Menn ættu ekki að setja sér
neitt minna mark en að á næsta
landsfundi hafi farið fram alls-
herjar endurskoðun á allri stefnu
flokksins og starfsháttum í virku
hópstarfi út um allt land.
I slíku starfi þurfa menn einna
fyrst að leggja það niður fyrir sér,
hver núverandi staða Alþýðu-
bandalagsins er í íslenskum
stjórnmálum. Þaðfervarlaámilli
mála að flokkurinn er ekki lengur
forystuafl félagshyggjuafla í
landinu. Kvennalistinn hefur,
a.m.k. um sinn, tekið þessa for-
ystu. Þetta segi ég ekki bara af því
að Kvennalistinn hefur nú mun
meira fylgi en Alþýðubandalag-
ið, heldur fyrst og fremst vegna
þess að Kvennalistinn hefur mest
frumkvæði að endurmati allra
hugmynda og starfsstíls. For-
senda þess að Alþýðubandalagið
geti endurheimt þetta frumkvæði
er að flokkurinn viðurkenni að
aðrir hafa það nú og hegði sér
samkvæmt því.
Það hlýtur að vera keppikefli
lýðræðissinnaðra sósíalista að
styðja þær framsæknu bylgjur
sem hefjast meðal fólksins, í stað
þess að gera sífellt tilkall til þess
að hafa sjálfir frumkvæði. Á
næstu misserum getur Alþýðu-
bandalagið varla ætlað sér stærra
hlutverk í pólitíkinni en að fylkja
sér einarðlega á bak við flest
stefnumál Kvennalistans og læra
um leið af vinnubrögðum hans, í
þeirri trú að þegar til lengdar
lætur verði sósíalísk kjölfesta
flokksins nægilega þung á metun-
um til að hann geti endurheimt
forystuhlutverk sitt. Allaballinn
getur sosum tekið undir flest bar-
áttumál Kvennalistans. Sum voru
á stefnuskrá Alþýðubandalagsins
áður, en önnur hafa bæst við eftir
að Kvennalistinn flutti þau, og
ber þar hæst lögbindingu lág-
markslauna. í raun og veru skýrir
stefnumunur ekki þær auknu
vinsældir sem Kvennalistinn hef-
ur hlotið á kostnað Alþýðu-
bandalagsins. Það sem skilur á
milli feigs og ófeigs í þessum efn-
um er trúverðugleikinn, og þá er
maður aftur kominn að spurning-
unni um ímynd.
Það er heldur innantóm lýð-
ræðisbylting sem felst einvörð-
ungu í því að skipta um menn á
valdastólum. Alþýðubandalag-
inu dugar ekkert minna en ger-
breyting á öllum starfsháttum og
um leið á uppbyggingu flokksins.
Rökrétt krafa lýðræðisafla hefði
ekki verið að skipta um formann
flokksins, heldur fremur að
leggja niður formannsembættið
og brjóta upp valdastofnanir
flokksins á allan hátt. Alla vega
er hægt að ganga nú þegar rösk-
lega til verks og koma á fót þeim
umræðu- og starfshópum sem
vikið var að virkja hina almennu
flokksmenn til þátttöku í allsherj-
ar klössun á flokknum.
í viðtali við Þjóðviljann fyrir
skemmstu lagði Össur Skarphéð-
insson á það áherslu að hinar
andstæðu fylkingar flokksins
slíðri nú sverðin og starfi saman.
Össur telur að þessi samfylking
verði að gerast undir forystu
þeirra Ólafs Ragnars og Svavars,
og þar greinir okkur Össur á. Ég
held að endurreisn flokksins
verði að gerast með fjöldavirkni
almennra flokksfélaga sem mið-
ist við þau verkefni sem nú bíða
sósíalísks flokks fremur en átök
liðinna missera. Svo að maður
vitni í sögu sósíalískrar hreyfing-
ar, þá talar Össur fyrir Samfylk-
ingu Að Ofan, en ég leyfi mér að
halda því fram að Samfylking Að
Neðan sé það eina sem geti kippt
Alþýðubandalaginu inn í nútí-
mann.
Gestur er félagsfræðingur og
vinnur við ritstörf, - skrifar um
þessar mundir vikulega hugvekj-
ur í Þjóðviljann.
Lagerstörf
Óskum eftir aö ráöa starfsmenn á vörula
Bónusvinna. Mötuneyti á staönum.
Nánari upplýsingar hjá lagerstjóra á staðnum
VERSLUNARDEILD
SAMBANDSINS
HOLTAGÖRÐUM • SÍMI 681266
Sjúkraþjálfari óskast
Okkur vantar sjúkraþjálfara til starfa á Höfn
Hornafirði. Öll aðstaða er til staðar fyrir sjúkra-
þjálfun auk íbúðarhúsnæðis. Upplýsingar veitii
Ásmundur Gíslason, Skjólgarði í síma 97-81116
og 97-81221.
Það er heldur innantóm lýðrœðisbylting sem
felst einvörðungu í því að skipta um menn á
valdastólum. Rökrétt krafa lýðræðisafla hefði
ekki verið að skipta um formannflokksins,
heldurfremur að leggja niður
formannsembœttið og brjóta upp
valdastofnanir flokksins á allan hátt
Þriðjudagur 9. ágúst 1988 ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 5