Þjóðviljinn - 11.08.1988, Page 13

ERLENDAR FRÉTTIR
Barist Í27borgum og bœjumþriðja aaginn í
röð. Uppreisnarmenn leggja hald á vopn.
Skotið á hjúkrunarfólk og lögregluþjónar
gerðir höfðinu styttri
vareiðir og glorsoltnir
flykktust Burmabúar út á
götur og torg í gær. Þriðja daginn
í röð virtu hundruð þúsunda
manna herlög ráðamanna að vet-
tugi og buðu þeim og böðlum
þeirra byrginn. I hörðum átökum
almennings og „öryggissveita“
einræðisstjórnarinnar féllu fjöl-
margir úr hvorri tveggja fylking-
unni.
Ríkisútvarpið í Rangoon
greindi frá því að hermenn hefðu
eigi sjaldnar en 15 sinnum skotið
á hópa mótmælenda í höfuðborg-
inni. í einu tilviki hefðu þeir
skotið á hóp hjúkrunarfólks á
sjúkrahúsi einu. í öðrum borg-
arhluta hefðu upphlaupsmenn
gert þrjá „öryggisliða" höfðinu
styttri.
Erlendir sendiráðsmenn í
Rangoon sögðu mótmælendur
hafa tekið lögreglustöðvar her-
skildi og lagt hald á vopnabirgðir.
„Þeir náðu byssum af iögregl-
unni. Þeir eru vopnaðir nú,“
sagði einn þeirra, vitaskuld nafn-
laus heimildamaður.
En þorri andófsmanna gekk
óvopnaður á hólm við vopna-
sveitir ráðamanna. Þeir gengu
hópum saman, tvær til þrjár þús-
undir manna í hóp, undir svört-
um og hvítum fánum. „Öryggis-
sveitir" lögðu til atlögu og sundr-
uðu hópunum en hörfuðu síðan
til baka. Pá hópuðust mótmæl-
endur saman á ný. Sumir tóku
hressilega á móti hermönnum og
stökktu þeim á flótta.
Ríkisútvarpið skýrði frá róst-
um í 26 bæjum og borgum auk
Rangoon. Alls hefðu 33 menn
látið lífið víðsvegar um landið en
59 særst í átökunum. Þulurinn
kvað „skrílinn“ hafa gerst sekan
um margvísleg „glæpaverk“.
Hann hefði rifið upp járn-
brautarteina, lagt eld að bæki-
stöðvum lögreglu og bensín-
stöðvum, bifreiðum og opinber-
um byggingum. Ennfremur hefði
hópur „glæpamanna“ höggvið
Fjórir búddamunkar gera bænir sínar í Shwe Dagon pagóðunni í
Rangoon. Á innfelldu myndinni er höfuðpaur einræðisstjórnarinnar,
Sein Lwin.
höfuðin af þrem lögreglu-
mönnum, einum liðþjálfa og
tveim undirforingjum. Tveir aðr-
ir lögregluþjónar hefðu orðið
sama „skrílnum“ að bráð.
Sendiráðsmenn sögðu að her-
menn hefðu rekið flótta mótmæl-
enda inní aðalsjúkrahúsið í
Rangoon og skotið á hjúkrunar-
fólk. Útvarpsþulur staðfesti þetta
en sagði dátana hafa verið að
fylgja særðum félögum sínum á
sjúkrahúsið og átt í vök að verjast
fyrir ásókn „skrílsins". Þrír
hjúkrunarfræðingar, einn karl og
tvær konur, hefðu særst.
Burmabúar hafa orð á sér fyrir
að vera alla jafna hið mesta frið-
semdarfólk. Þeir eru 38 miljónir
taisins og hafa sýnt núverandi
valdhöfum mikið langlundargeð
en þeir hafa setið við stjórnvölinn
í 26 ár. Þótt Burma sé gjöfult land
frá náttúrinnar hendi er það í
hópi hinna fátækustu í heimin-
um. Höfuðorsök þessa er ömur-
legt stjórnarfar, mikil spilling,
gerræði og óstjórn efnahagsmála.
Nú er svo komið að mikill skortur
er á aðalfæðu landsmanna, hrís-
grjónum, og þau sem fást eru á
verði sem almúganum er ofviða
að greiða. Þegar hungrið bættist
við ófrelsið brast stíflan og fólkið
tók til sinna ráða.
Reuter/-ks.
Italía
Her til höfuðs bandíttum
Tékkóslóvakía
Enn veist að Dubcek
En skyldi Gorbatsjov eiga sneiðina?
|y| álgagn tékkneska kommún-
istaflokksins veittist harka-
lega að Alexander Dubcek í gær,
leiðtoga flokksins á tímum „vors-
ins í Prag“ fyrir réttum 20 árum.
Var honum borið á brýn að fara
með staðlausa stafí og leika tveim
skjöldum eftir að hafa látið í Ijós
velþóknun sína á „glasnosti“ Mik-
hafls Gorbatsjovs í Krcml.
Tékkneskir flokksbroddar eiga
nú við mikinn tilvistarvanda að
glíma eftir að hafa glatað upp-
runa sínum og rótfestu. Þeir
þjónuðu Leóníd Brésnev dyggi-
lega um 14 ára skeið en þá var
skyndilega söðlað svo rækilega
um í Moskvu að það sem hingað-
til hafði prýtt góðan „félaga“
varð nú hinn argasti ljóður á ráði
hans.
Brátt varð uppvíst að hinn nýi
bóndi í Kreml var ekki allskostar
ánægður með gamla jarðyrkjend-
ur á hjáleigum vestan höfuðbóls-
ins. Og það sem verra var; gamall
syndaselur sætti færi og skreið
fram úr fylgsni sínu. Alexander
Dubcek kvaddi sér semsagt
hljóðs og hóf mál sitt á því að
hrósa Gorbatsjov í hástert „enda
er hann að brydda uppá ýmsu því
er ég reyndi að framkvæma fyrir
tveim tugum ára.“
Illt var og vont að snapa gams
úr lófa vanþakklátra Kremlverja
en þó kastaði fyrst tólfunum þeg-
ar forverinn fór að eigna sér „lín-
una frá Moskvu". Enn á ný var
lúin og margúrsérbrennd áróð-
ursmaskínan sett í gang og síðan
hefur Dubcek þrásinnis verið út-
hrópaður í Rude Pravo. Rætnar
tungur herma að hann sé eins-
konar blórabarn eða staðgengill
Gorbatsjovs sem í raun eigi
sneiðarnar. Sú var tíð að Sovét-
menn létu skammir dynja á Al-
bönum en áttu ætíð við Kínverja.
„Hvemig getur maður sem á
auvirðilegan hátt sveik Kom-
múnistaflokkinn, rak rýting í bak
félaga sem um langt árabil höfðu
unnið sérlega óeigingjarnt starf,
blekkti uppúr skónum þjóð sem
treysti honum og hrækti á útrétt-
ar hjálparhendur bandamanna,
hvernig getur slíkur maður þóst
styðja glasnost?"
í fyrra mánuði ræddi Dubcek
við fréttamann austurríska sjón-
varpsins og þá fórust honum orð
á þessa leið: „Ég hygg að
breytingar svipaðar þeim sem nú
eiga sér stað í Sovétríkjunum
myndu láta gott af sér leiða hér
heima...en því miður gerist þetta
20 árum of seint, 20 ár hafa farið í
súginn."
Reuter/-ks.
Varnarmálaráðherra Italíu
greindi frá því í gær að innan
skamms yrði hersveit send til As-
promontefjalla í því augnamiði
að liðsinna lögreglusveitum við
upprætingu bandíttagrena. Fjöll
þessi liggja syðst á stígvélatánni
og þar eru bófaflokkar ríki í rík-
inu.
Ráðherrann, Valeríó Zanone
að nafni, sagði að tvö þúsund her-
menn héldu von bráðar suður og
þótt þeir tækju ekki beinan þátt í
lögregluaðgerðum fyrst í stað
myndi nærvcra þeirra hafa heilla-
vænleg fælingaráhrif í „félags-
legri lækningu héraðsins.“
Fjölmargir valinkunnir ítalir
hafa að undanförnu krafist þess
að herinn léti til sín taka í As-
promonte. Fyrir því eru tvennar
orsakir. f fyrsta lagi hefur lög-
reglunni aldrei orðið neitt ágengt
í baráttunni við bandíttana. Og í
öðru lagi hafa þeir fært sig allí-
skyggilega uppá skaftið að und-
anförnu. í fýrri viku rændi ein
glæpaklíkan þekktum kaup-
manni í Napólí og flutti hann uppí
einhvern felustað í fjöllunum.
Þá voru tveir dagar liðnir frá
því annar bandingjahópur lét
lausan dreng á níunda aldursári
sem verið hafði í haldi hans í 17
mánuði. Einhversstaðar í Aspro-
montefjöllum. Lausn drengs
þessa vakti sérstaka athygli á ítal-
íu vegna þess hve illa hann var
leikinn af glæpahyskinu. Hafði
hann verið hlekkjaður á fótum
allan tímann og var svo illa farinn
af sárum að hann gat ekki gengið.
Um sama leyti og Zanone
greindi frá herflutningunum sór
Domenico Sica embættiseið í
Róm sem „umboðsmaður ríkis-
ins í baráttunni við Mafíuna.“ Að
sögn fær Sica meiri völd en for-
verar hans í embætti, til að
mynda hefur hann eigin leyni-
þjónustu til umráða. Ekki mun af
veita því glæpasamtökin láta æ
meir til sín taka á Ítalíu og er ekki
að sjá að fangelsun 340 hárra og
lágra mafíósa hafi hamlað um-
svifum þeirra.
Reuter/-ks.
Flmmtudagur 11. ágúst 1988 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 13
Indland
Mannréttindum abótavant
Síðastliðið ár hafa þúsundir
manna verið teknir af lífi án
dóms og laga á Indlandi. Enn-
fremur er það mjög algengt að
menn séu handteknir fyrir pólit-
iskar „sakir“ og sæti pyndingum í
fangavistinni. Þetta kemur fram í
nýrri skýrslu mannréttindasam-
takanna góðkunnu, Amnesty Int-
ernational.
Skýrslan fjallar um mannrétt-
indabrot og gerræði ráðamanna á
Indlandi frá því í ágústmánuði í
fyrra fram að síðustu mánaða-
mótum. Eru nefnd mýmörg dæmi
fyrir því að ástandið versni jafnt
og þétt. Orsök þessarar öfugþró-
unar sé sú að dregið hafi verið úr
lagavernd sakborninga og að
lögreglu- og öryggissveitir ríkis-
ins hafi frjálsari hendur en
fyrrum í „baráttunni við hryðju-
verkamenn".
í skýrslunni stendur: „Mikil
hætta er á því að saklaust fólk
verði fyrir barðinu á öryggissveit-
um sem túlki að eigin vild laga-
ákvæði sem heimila þeim að
handtaka fólk og halda því á bak
við lás og slá og jafnvel skjóta það
ef „brýna nauðsyn ber til“.
Amnesty heitir á Indlands-
stjórn að bæta sitt ráð, leggja
dauðarefsingu fyrir róða, slá
skjaldborg um sakborninga og
síðast en ekki síst að skipa nefnd
til þess að fara ofaní saumana á
aðdróttunum um morð í fanga-
klefum, gerræðislegar handtökur
manna og misþyrmingar á þeim.
Reuter/-ks.
Afganistan
Enn falla Sovétmenn
Uppreisnarmenn skutu 13 eldflaugum Kabúl ígœr
Einn maður fórst og þrír slös-
uðust í eldflaugaárásum upp-
reisnarmanna á Kabúl, höfuð-
borg Afganistans, í gær. Sovéska
fréttastofan Tass skýrði frá því að
13 flaugar hefðu sprungið í borg-
inni og valdið allnokkru tjóni á
mannvirkjum.
Málgagn sovéska kommúnista-
flokksins, Pravda, greindi frá því
í forsíðufrétt í gær að sovéskir
hermenn hefðu orðið fyrir árás-
um á norðurleið sinni frá borg-
inni Kandahar í suðurhluta Af-
ganistans. Þrír hefðu látið lífið og
sex særst í árásum þessum í fyrra-
dag og á mánudaginn.
Reuter/-ks.